Private arbitrage vervangt publiek recht - wat betekent het?

[Olive Yao]

.
Beware the Fine Print | Part I

Arbitration everywhere, stacking the deck of justice (http://www.nytimes.com/2015/11/01/business/dealbook/arbitration-everywhere-stacking-the-deck-of-justice.html?smid=tw-share&_r=0)

Jessica Silver-Greenberg en Robert Gebeloff, New York Times 31 oktober 2015

“This is among the most profound shifts in our legal history”, William G. Young, a federal judge in Boston who was appointed by President Ronald Reagan, said in an interview. “Ominously, business has a good chance of opting out of the legal system altogether and misbehaving without reproach.”


Beware the Fine Print | Part II

In arbitration, a ‘privatization of the justice system’ (http://www.nytimes.com/2015/11/02/business/dealbook/in-arbitration-a-privatization-of-the-justice-system.html)

Jessica Silver-Greenberg en Michael Corkery, New York Times 1 november 2015

"Little is known about arbitration because the proceedings are confidential and the federal government does not require cases to be reported. The secretive nature of the process makes it difficult to ascertain how fairly the proceedings are conducted."


Beware the Fine Print | Part III

In religious arbitration, scripture is the rule of law (http://www.nytimes.com/2015/11/03/business/dealbook/in-religious-arbitration-scripture-is-the-rule-of-law.html)

Michael Corkery en Jessica Silver-Greenberg, New York Times 2 november 2015

"Yet some lawyers and plaintiffs said that for some groups, religious arbitration may have less to do with honoring a set of beliefs than with controlling legal outcomes. Some religious organizations stand by the process until they lose, at which point they turn to the secular courts to overturn faith-based judgments, according to interviews and court records."

[mark61]

Tis mij inderdaad volkomen duister op welke wetgeving die arbitrage gestoeld is, if at all. Ik neem wel aan dat het een uitbreiding is van bestaand handelsrecht.

Maar op het moment dat een multinational een staat aanklaagt wegens verhoging van het minimumloon zit er iets goed fout.

Ik las dat dat in / met Egypte is gebeurd. Ik weet niet wat de uitkomst was.

[Olive Yao]

Tis mij inderdaad volkomen duister op welke wetgeving die arbitrage gestoeld is, if at all. Ik neem wel aan dat het een uitbreiding is van bestaand handelsrecht.

Allebei je punten is precies wat ik denk / me afvraag. Een grondslag in bestaand recht kán het niet negeren. En tegelijk lijken het de hersenspinsels van de scheidsrechters zelf te zijn.




Maar op het moment dat een multinational een staat aanklaagt wegens verhoging van het minimumloon zit er iets goed fout.

Ik las dat dat in / met Egypte is gebeurd. Ik weet niet wat de uitkomst was.

Ja. Er is geloof ik nog geen uitkomst.

Stel je voor dat een staat vennootschapsbelasting verhoogt, en multinationals klagen de staat aan. Varianten daarop zijn vast al voorgekomen. Maar de publieke opinie heeft zich er wel zo tegen gekeerd, dat deze scheidsrechters wel eens wat zouden kunnen inbinden.

(Als zij dat zelf bepalen, wijst dat erop dat ze niet aan regels gebonden zijn).

[Ibrah1234]

Is dat al niet de gangbare praktijk dan? Als je bijvoorbeeld een container Iphones koopt uit China maar er wordt niet geleverd conform overeenkomst dan kun je wel naar de Nederlandse rechter gaan die dan keurig vonnis wijst. Maar hoe wil je in China het vonnis van een Nederlandse rechter ten uitvoer brengen?

Arbitrale vonnissen, vermits er een arbitrageclausule is overeengekomen, kunnen wel tenuitvoer worden gelegd in het buitenland. Dat maakt het internationaal zakendoen een stuk zekerder.

Zal in elk geval een stuk schelen in de verzekeringspremie.

Of heeft Olive het over heel iets anders? Dan heb ik niks gezegd :rolleyes:

[mark61]

Of heeft Olive het over heel iets anders? Dan heb ik niks gezegd :rolleyes:

Jij hebt het over doodgewoon handelsrecht. Dan gaat het tussen twee privé-personen of bedrijven. Waar het hier over gaat is een bedrijf tegenover een staat.

[Ibrah1234]

Jij hebt het over doodgewoon handelsrecht. Dan gaat het tussen twee privé-personen of bedrijven. Waar het hier over gaat is een bedrijf tegenover een staat.

Maar in dat geval betreft het dan toch ook een arbitragezaak aangespannen door een prive persoon (bedrijf) tegen een staat op basis van internationale wetgeving? Wat ik ervan begrijp is dat evenals in een arbitragezaak tussen privépersonen je ook een clausule kunt laten opnemen in een overeenkomst met een staat. Een pot nat.

Gestel dat je investeert in een land dat ineens absurde wetgeving implementeert en geen verhaalsrecht biedt dan is arbitrage toch een uitkomst en verschaft het meer rechtszekerheid? Je moet toch ergens je recht kunnen halen lijkt mij als er sprake is van aantoonbare schade door toedoen van een staat.

[mark61]

Maar in dat geval betreft het dan toch ook een arbitragezaak aangespannen door een prive persoon (bedrijf) tegen een staat op basis van internationale wetgeving? Wat ik ervan begrijp is dat evenals in een arbitragezaak tussen privépersonen je ook een clausule kunt laten opnemen in een overeenkomst met een staat. Een pot nat.

Welke internationale wetgeving? Dat is nou net volkomen duister.

Clausules die de handelingsvrijheid van een soevereine, democratische staat beperken? Weet je het zeker? Dat Microsoft meer te zeggen heeft over de Nederlandse wetgeving dan jij en ik?

Dat kan je niet serieus menen.


Gestel dat je investeert in een land dat ineens absurde wetgeving implementeert en geen verhaalsrecht biedt

Oi, we hebben rechtspraak en elk bedrijf staat het vrij te allen tijde naar de rechter te lopen. Waar het hier om gaat is schimmige deals van schimmige gremia waar een paar man in een achterkamertje iets beslist zonder enige openheid of controle, volledig losgezongen van het recht(ssysteem) van een land.

Het zou nog wat anders zijn als een land een bedrijf werft door te schermen met bijv. lage vennootschapsbelasting, om dan nadat dat bedrijf heeft geïnvesteerd in dat land in een keer die belasting te verhogen. Maar dat heeft dan te maken met wat een land voorgespiegeld / beloofd heeft.

Dan nog zijn er in een soeverein democratisch land verkiezingen en kan een andere partij aan de macht komen, met geheel andere ideeën.

Dan vind jij dus dat die nieuwe regering gebonden is aan wat de vorige heeft bekokstoofd met een bedrijf?

Geef jij eigenlijk wel om soevereiniteit en je eigen recht en macht als burger? Of geef je jouw autonomie vrolijk op aan een multinational? :verward:

[Ibrah1234]

Clausules die de handelingsvrijheid van een soevereine, democratische staat beperken? Weet je het zeker? Dat Microsoft meer te zeggen heeft over de Nederlandse wetgeving dan jij en ik?

Dat kan je niet serieus menen.


Die clausule bedingen beide partijen contractueel. Als de Nederlandse Staat zich benadeeld zou voelen dan zou een contract met een dergelijk beding toch nooit ondertekend worden?

Ik kan me heel goed voorstellen dat als een buitenlandse investeerder miljoenen investeert in de bouw van bijvoorbeeld een autofabriek in een land met een zwak rechtssysteem een dergelijke clausule wordt opgenomen.

Nederland heeft er ook profijt van. Immers iets van 20% van alle banen komt van buitenlandse bedrijven en samen zijn ze goed voor 30% van onze omzet. Daar dient men wel zorgvuldig mee om te gaan en buitenlandse investeerders voldoende bescherming bieden. Anders is het snel gedaan met de pret. Nederland heeft dus veel belang bij het beschermen van buitenlandse investeringen.

De Europese Commissie heeft Nederland ook meermaals voor het Europees Hof van Justitie gedaagd. Dan zou je evengoed kunnen zeggen dat Nederland haar soevereiniteit opgeeft.

[Olive Yao]

.
Men kan van 'privatisering van recht' spreken - waarmee het geen recht meer is.

Geprivatiseerde gezondheidszorg is nog steeds gezondheidszorg.

Met IIS (of ISDS) zit het anders. IIS is niet recht.

Wat maakt recht tot recht? Wat maakt recht legitiem? Rechtsfilosofie houdt zich daarmee bezig.

IIS-zaken zijn vaak geheim. Belastingbetalers moet 20 miljoen euro afdragen aan een buitenlandse investeerder, en zij vernemen daar niets van. De motivering blijft geheim.
Een criterium voor legitimiteit van recht is dat het openbaar is.

De instituten van een legitieme rechtsorde zorgen voor een onafhankelijke positie van rechters.
Bij IIS is de verhouding tussen de buitenlandse investeerder en de IISPs er au fond een van opdrachtgever en aannemers.

enz.

Alfred de Zayas, een VN-adviseur, spreekt van 'een revolutie tegen het recht (http://www.ohchr.org/EN/NewsEvents/Pages/DisplayNews.aspx?NewsID=16461&)'.

[Olive Yao]

Nederland heeft er ook profijt van. Immers iets van 20% van alle banen komt van buitenlandse bedrijven en samen zijn ze goed voor 30% van onze omzet. Daar dient men wel zorgvuldig mee om te gaan en buitenlandse investeerders voldoende bescherming bieden. Anders is het snel gedaan met de pret. Nederland heeft dus veel belang bij het beschermen van buitenlandse investeringen.

Waar. Daarvoor is het nederlandse recht er, en vervolgens EU-recht, met het Hof van Justitie van de EG. Dat is toch prima recht?
Waarom moeten rechtbanken gepasseerd worden? Dat gaat ver.

Wat rechtsgeleerden aan het woord:

The consultation does not ask the essential question: why is investor-state arbitration necessary in TTIP or CETA? (…) The consultation is not framed to address any of these issues. (…) These claims are all open to significant doubt based on evidence and argument that will not be heard because the Commission has not posed the essential question. Indeed, I am aware of colleagues who have extensive relevant evidence but who have opted not to participate in the consultation because the essential question was not asked.
Gus van Harten, Why arbitratiors not judges? (http://digitalcommons.osgoode.yorku.ca/cgi/viewcontent.cgi?article=1029&context=olsrps) (2014)

Das mit dem Vorschlag für ein Internationales Investitionsgericht offensichtlich verbundene Verständnis, die Gerichte der Mitgliedstaaten der Union könnten ausländischen Investoren keinen effektiven Rechtsschutz gewähren, entbehrt sachlicher Feststellungen. Sollten hier Schwächen von den Verhandlungspartnern für ein TTIP in einzelnen EU-Mitgliedstaaten erkannt worden sein, so müssten sie gegenüber dem nationalen Gesetzgeber offengelegt und klar definiert werden. Es wäre dann Aufgabe des Gesetzgebers und der für die Justiz Verantwortlichen, im bewährten System des nationalen und europäischen Rechtsschutzes Abhilfe zu schaffen. Nur so kann der Rechtsgewährungsanspruch, der jedem Rechtsuchenden in Deutschland und der Europäischen Union zusteht, sichergestellt werden. Die Schaffung von Sondergerichten für einzelne Gruppen von Rechtsuchenden ist der falsche Weg.
Duitse Rechtersbond, Stellungname Investitionsgerichts (https://www.bmwi.de/Redaktion/DE/Downloads/S-T/stellungnahme-deutscher-richterbund-zur-errichtung-eines-investitionsgerichts-fuer-ttip.pdf?__blob=publicationFile&v=6) (feb. 2016)




Die clausule bedingen beide partijen contractueel. Als de Nederlandse Staat zich benadeeld zou voelen dan zou een contract met een dergelijk beding toch nooit ondertekend worden?

Dat zijn individuele contracten met een arbitragebepaling. Terecht dat je daarop wijst, van belang.
IIS (of ISDS) is echter iets anders. Die is opgenomen in investeringsverdragen. Met name daartegen richt de kritiek zich.

Overigens, de private investeerderstribunalen die de IIS-zaken doen breiden hun terrein eigenmachtig uit.
Hier doen ze dat door aan te nemen dat een schending van een contractuele verplichting onder een schending van het investeringsverdrag valt. Zo interpreteren tribunalen de verdragstext, zelfs in weerwil van de bedoeling van de contractspartijen. De tribunalen eisen dan de positie van arbiters op in een parallelle zaak naast die met de contractuele arbiters. Dit is absurd.




Ik kan me heel goed voorstellen dat als een buitenlandse investeerder miljoenen investeert in de bouw van bijvoorbeeld een autofabriek in een land met een zwak rechtssysteem een dergelijke clausule wordt opgenomen.


Begrijpelijk, maar hier zit meer aan vast. Neem aan dat een land buitenlandse investeringen wil én een zwak rechtssysteem heeft. Dan moet daar iets voor in de plaats komen.
Dat kan een internationale rechtbank zijn.

Het moet niet IIS zijn, want dat is niet recht maar een kapitalistische onderneming (men spreekt vaak van 'for profit arbitrators') met gordiaanse belangenverstrengeling.

[Olive Yao]

Tis mij inderdaad volkomen duister op welke wetgeving die arbitrage gestoeld is, if at all. Ik neem wel aan dat het een uitbreiding is van bestaand handelsrecht.

Maar op het moment dat een multinational een staat aanklaagt wegens verhoging van het minimumloon zit er iets goed fout.

Ik las dat dat in / met Egypte is gebeurd. Ik weet niet wat de uitkomst was.

De arbitrage waar we het hier over hebben is gestoeld op specifieke investeringsverdragen.

Welke regels / normen passen de tribunalen toe?
Deels bepalingen uit het investeringsverdrag in kwestie.
Deels normen die zij zelf invoeren (sic!)

Heb hier een puntsgewijs overzicht van gemaakt.

De belangrijkste van deze normen zijn
‘fair and equitable treatment’, ‘eerlijke en billijke behandeling’ (‘fet’)
‘legitimate expectation’, 'legitieme verwachting'
‘indirect expropriation’, ‘indirecte onteigening’
‘most favoured nation treatment’, ‘meest begunstigde land-behandeling’ (‘mfn’).

Andere normen zijn ‘nodig’, ‘excessief’ en ‘willekeur’.
‘Indirecte onteigening’ veronderstelt een concept van eigendom.
Piks voeren ook een ‘recht op stabiliteit van regulering’ en een ‘recht op een stabiele omgeving om zaken te doen’ in.

Kenmerkend voor deze normen en concepten en hun toepassing door piks is:

● Het zijn open normen.

● Ze vergen interpretatie; piks interpreteren ze.

● Ze laten discretionaire ruimte aan piks.

● Piks breiden normen, concepten en hiv-bepalingen en hun werking uit – of beperken deze juist, al naar gelang het belang van hun opdrachtgevers en van henzelf. Ze breiden eigenmachtig hun eigen terrein en bevoegdheden uit. Ze breiden het bereik van IIS uit.
Ze doen dit zelfs in strijd met expliciete verklaringen van verdragsluitende partijen.

● Piks voeren concepten en normen in, die niet in het hiv staan of niet tot gebruikelijke interpretatie behoren.

● Diverse normen, zoals ‘nodig’ en ‘excessief’, vergen afwegingen, die de piks maken.
Daarbij kunnen ze relatief groot gewicht toekennen aan belangen van hun opdrachtgevers en de afwegingen partijdig, ten gunste van hen uitvoeren.
Het gaat hier met name om doel-middelafwegingen, zoals de wetgevende macht maakt. De piks nemen de plaats van de wetgevende macht in. Ze matigen zich bevoegdheden van de wetgevende macht aan.
De afwegingen zijn onvermijdelijk waardeoordelen; de piks kunnen hun politiek-economische ideologie toepassen.

Dit alles geeft piks macht.

fet
Wat is ‘eerlijke en billijke behandeling’ in investeringsverdragen? Het is, kort gezegd, behandeling in overeenstemming met het recht.

“(…) the only necessary role of FET in the light of these standards is to safeguard against denial of justice in the host country’s domestic courts. Denial of justice is easily defined in a treaty [to] cover situations where a foreign investor suffers targeted discrimination or denial of due process.” (Gus AJ14)

In de afgelopen 20 jaar vond plaats wat Gus van Harten noemt ‘the arbitrators power grab on fair and equitable treatment’. Piks hebben 'fair and equitable treatment' omgevormd tot autonome bron van een breed scala aan concepten en verplichtingen voor overheden. Deze hebben zij geïmporteerd. Zo hebben zij tevens hun macht uitgebreid.

"The vagueness of the standard has allowed the arbitrators to import a wide range of new concepts that expand the arbitrators’ power over legislatures, governments, and courts." (Gus AJ12)

"In the hands of the investment arbitrators, the standard has been radically transformed into an autonomous source of wide-ranging obligations for governments." (Kent Law School p.9)

legitimate expectation
Dit concept hebben piks ingevoerd als aspect van ‘fet’.
Een 'legitieme verwachting' is wat een buitenlandse investeerder volgens IISPs mag verwachten.
Dit hebben piks in de afgelopen 20 jaar partijdig, ten gunste van investeerders toegepast. De pik kan een ‘legitieme verwachting’ aannemen wegens een gestelde mondelinge verklaring achter gesloten deuren van een functionaris jegens een investeerder.

‘In ISDS cases, the tribunals factual conclusions about these kinds of representations, reconstructed from conflicting oral recollections about conversations, has been unsettling, to say the least.’ (Gus, jid/jii p.5)

‘recht op stabiliteit van regelgeving’
Dit hebben piks geïmporteerd als aspect van ‘fet’. Volgens piks eist ‘fet’ van overheden:

‘consistent and transparent behavior, free of ambiguity that involves the obligation to grant and maintain a stable and predictable legal framework necessary to fulfill the justified expectations of the foreign investor’.
(LG&E Energy tegen Argentinië)

Hiermee kunnen kapitalisten invoering van klimaatnormen, belastingregels, regels voor dierenwelzijn, wettelijke loonsverhoging, sociale wetgeving, productiestandaarden en alle andere regels waarvan zij vinden dat die aan hun belangen in de weg staan, aanvallen.
Daartoe dient IIS.

eigendom
Door het begrip 'eigendom' op te rekken breiden investeringsverdragen en piks toepassingen van dit concept uit.
Zo stellen piks denkbeeldige (niet werkelijke) toekomstige winst voor als eigendom van investeerders.

onteigening
Onteigening is dat eigendom aan iemand wordt ontnomen door de eigendomstitel aan hem/haar te ontnemen. Dit concept wordt uitgebreid met ‘indirecte onteigening’. Dat concept hebben piks opgerekt tot:

“Thus, expropriation… includes… covert or incidental interference with the use of property which has the effect of depriving the owner, in whole or significant part, of the use or reasonably to be expected economic benefit of property even if not necessarily to the obvious benefit of the host State.”
(Metalclad tegen Mexico)

In deze lijn stellen sigarettenfabrikanten de verplichting van neutrale sigarettenpakjes voor als 'onteigening van intellectuele eigendom'; op die grond bedreigen deze kankerkapitalisten sommige landen die neutrale sigarettenpakjes verplichten.

‘nodig’
De norm van ‘nodig’ komt o. a. voor in artikel XX GATT: landen mogen maatregelen nemen:
‘a. necessary to protect public morals;
b. necessary to protect human, animal or plant life or health;
(…)’

Bepalingen als deze geven piks discretionaire ruimte om te bepalen of een maatregel nodig is. Daarbij voeren ze een doel-middelafweging uit.
Daarbij kunnen ze relatief groot gewicht toekennen aan belangen van hun opdrachtgevers en de doel-middelafwegingen partijdig, ten gunste van hen uitvoeren.
Ze nemen hierbij de plaats van de wetgevende macht in. Ze matigen zich bevoegdheden van de wetgevende macht aan.
De afwegingen zijn onvermijdelijk waardeoordelen; de piks kunnen hun politiek-economische ideologie en die van hun opdrachtgevers en mede-functionarissen van corporatiestaten toepassen.

mfn

Most favoured nation treatment-clausules bieden een voorbeeld van hoe piks de werking van investeringsverdragen en hun eigen terrein, en daarmee het terrein van IIS, uitbreiden.
Piks misbruiken mfn-clausules om bepalingen uit andere investeringsverdragen te importeren in een verdrag.

Voorbeeld van mfn-clausule:

Artikel I.1 GATT
(...) any advantage, favour, privilege or immunity granted by any contracting party to any product originating in or destined for any other country shall be accorded immediately and unconditionally to the like product originating in or destined for the territories of all other contracting parties.

Situatie
verdrag 1
– bevat mfn-clausule
– bevat bepaling die buitenlands bedrijf raakt.

Een multinational spant op grond van verdrag 1 een IIS-zaak aan waarbij die bepaling een rol speelt.

verdrag 2
– bevat een bepaling over dezelfde kwestie, of die door een pik kan worden uitgelegd als betreffende dezelfde kwestie
– maar die gunstiger is voor de belangen van de multinational.

De pik zegt dan: op grond van de mfn-clausule in verdrag 1 geldt de bepaling in verdrag 2 ook in verdrag 1.
Dit kan een inhoudelijke bepaling zijn, over goederen, diensten of investeringen.
Het kan ook de procedurele bepaling over IIS zijn. De bepaling in verdrag 1 kan het terrein van piks beperken. De bepaling in verdrag 2 kan piks meer ruimte geven. De pik kan dan zijn eigen terrein onder verdrag 1 uitbreiden via de mfn-clausule in verdrag 1 en de bepaling in verdrag 2.

Hierdoor is het onmogelijk om het terrein van piks te beperken zolang zulke mfn-clausules in pseudo-hivs staan.

[Hawa]

Lekker makkelijk in die filosofie discussie gaan voeren. Het kapitalistische systeem werk je zelf dus ook aan mee.
Als je je mobile telefoon gebruikt, je elektrische auto of al die palen in die zogenaamde schone energie.
Schone energie bestaat niet.
Al die grondstoffen worden nog steeds geroofd en vooral door manipulatie verkregen door allerlei constructies.

Wij als burgers en vooral mensen als journalisten die alles weten over deze gang van zaken worden al die deuren dicht gedreund.

Maar zeg dan maar dan wij bloed aan onze handen hebben en dat wij als lamlendige burgers op sociale media en elkaar verrot gaan schelden totaal geen weet aan hebben dat onze voorouder in Afrika totaal leeg zit te bloeden door allerlei corrupte praktijken en ook dit fenomeen onze werkers en arbeiders vernietigt.

Het vernietigen der aarde ligt op het gebiedt aan roof en vooral malafide praktijken.

Enerzijds krijgen wij hier geen grip op,anderzijds hebben we hier totale grip dus op omdat die aandelen dus scoren.

Het macht misbruik ligt niet aan die grote bedrijven maar vooral aan die burgers die hier in mee gaan doen en hun beurzen spekken.

In Afrika, in al die landen die nog liggen onder de long van dit werelddeel,die aarde, in die bol, dan is het wel zoekende in die bol aan al die mensen die nog hersenen hebben.

Het verkeerde aan al die mens is die heb zucht.

Al die grote concerns gaan prat op al die mensen die geld hebben ingezet om al die grondstoffen maar oneindig te gaan ontginnen. Hebben wij als sociale mens nog die sociale wens dat vooral iedereen in die welvaart mag gaan groeien.

Het groeien is nog steeds het kapitaal en die mensen waar al die grondstoffen weg worden gehaald en waarop die aarde waarop zij dus wonen ontoegankelijk is gaan worden daar reppen jullie niet over.

Ga je eigen familie leden aanvallen en het gedrocht aan valse praktijken waarop Nederland is geschoeid.

Niemand kan kijken in deze maffia praktijken, en je kunt er wilt over gaan schrijven, maar schrijf gewoon dat grote bedrijven met haar aandeelhouders bloed aan hun handen hebben, en de al die bevolkingsgroepen die daar dus wonen gewoon geen enkele kans zien om deze maffia praktijken stop de doen zetten.

Hele teksten van jullie ook nog in het Engels. Krijgen die mensen waar van uit al die grond stoffen uit hun eigen grnd wordt gehaald ook een tekst in hun eigen taalgebruik.

Wat dit betreft zijn jullie echt heel erg elitair...Je weet iets, je maakt al die teksten openbaar, maar wat schiet je hier nu mee op.

fijne kerstdagen, ook zo iets.....

[Olive Yao]

Maar op het moment dat een multinational een staat aanklaagt wegens verhoging van het minimumloon zit er iets goed fout.

Ik las dat dat in / met Egypte is gebeurd. Ik weet niet wat de uitkomst was.


Dit is die zaak: Veolia tegen Egypte (http://investmentpolicyhub.unctad.org/ISDS/Details/458)

Dit is trouwens een zeer goede databank van UNCTAD.

Twee thema's hierboven zie je in deze zaak terug.

Ten eerste het 'recht op een stabiel investeringsklimaat', als 'legitieme verwachting', als onderdeel van fet.

Ten tweede, Egypte heeft dit in een contract met Veolia opgenomen, en het investeerderstribunaal, op grond van het investeringsverdrag tussen Frankrijk en Egypte, acht zich bevoegd om gestelde contractbreuk te beoordelen.

Veolia stelt dat het 'recht op een stabiel investeringsklimaat' is geschonden door verhoging van het minimumloon.

Zaak loopt nog.

[SportFreak]

Dat betekent meer corruptie

[Olive Yao]

Dat betekent meer corruptie

Goed gezegd. Ik noem 'isds' dan ook internationale investeringszwendel.

[Revisor]

Onderzoek (https://www.groene.nl/rubriek/onderzoek)

Private rechtspraak in de incasso-industrie

Vonnis te koop

Ondernemers hebben een private schaduwrechtbank opgezet die handelt in strijd met het EU-consumentenrecht en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Toch dagen nu bijna alle zorgverzekeraars hun klanten bij betalingsproblemen voor deze ‘robotrechter’. De echte rechter staat buitenspel en kijkt ernaar.

door Karlijn Kuijpers (https://www.groene.nl/auteur/karlijn-kuijpers), Thomas Muntz (https://www.groene.nl/auteur/thomas-muntz) en Tim Staal (https://www.groene.nl/auteur/tim-staal) beeld Olivia Ettema

17 januari 2018

‘Dit wil ik niet’, zegt Ihab, een Tunesische migrant die moet rondkomen van een aow-uitkering, tegen zijn advocaat in de Bijlmer, terwijl hij de oproeping van deurwaarderskantoor ggn op het bureau legt. ‘U bent opgeroepen om te verschijnen in de procedure bij stichting e-Court via www.e-court.nl/juridisch’ (http://www.e-court.nl/juridisch%E2%80%99), staat er. Daar zal een digitale rechter, in werkelijkheid een algoritme, oordelen over een schuld bij zijn zorgverzekeraar Zilveren Kruis.

https://www.groene.nl/uploads/image/file/000/015/530/small_cropopening_Ecourt2.jpg
(https://www.groene.nl/uploads/image/file/000/015/530/large_cropopening_Ecourt2.jpg)
Vorig jaar had Ihab een paar maanden zorgpremie niet betaald. Toen hij vanwege een medische behandeling ook nog zijn eigen risico moest betalen, liep zijn schuld snel op en stond hij meer dan duizend euro in de min.

De zorgverzekeraar schakelde deurwaarder ggn in, die sleepte Ihab daarop voor de private, digitale rechtbank ‘e-Court’. Daar kon hij, heel innovatief, ieder moment inloggen om live zijn digitale proces te volgen. Maar Ihab spreekt slecht Nederlands en heeft nog nooit van private rechtbanken gehoord. ‘Ik ben niet handig met computers, ik heb er zelfs geen’, zegt hij. ‘Ik wil dat een gewone rechter naar mijn zaak kijkt.’ Zijn advocaat stuurt een aangetekende brief én fax aan ggn waarin hij laat weten niet akkoord te gaan met arbitrage door een digitaal opererend bedrijf.

Ondanks zijn protest, en terwijl de deurwaarder hem had beloofd de zaak bij e-Court niet door te zetten, wordt Ihabs dossier toch opgeslokt in het efficiënte raderwerk van de digitale rechtbank. Binnen vier dagen wordt hij veroordeeld, hoewel Ihab dat letterlijk niet kan weten, want e-Court beschikt niet over een e-mailadres om hem op de hoogte te brengen. Gek genoeg wordt het vonnis zelfs goedgekeurd door een echte rechtbank.

‘Dit is een fout’, zegt de jurist van het deurwaarderskantoor begin dit jaar deemoedig tegen de Amsterdamse kantonrechter. ‘Heel vervelend. Duidelijk een kink in de kabel. We hebben proberen te achterhalen waar het mis is gegaan, maar in het digitale verkeer is het moeilijk om daar de vinger op te leggen.’

‘Het is overigens wel opvallend’, zegt de kantonrechter, dat er al binnen vier dagen een vonnis lag. ‘Want volgens de reglementen van het bedrijf moet iedereen bij e-Court minstens vijf dagen de tijd krijgen om verweer te voeren.’ Waarom Ihab zo halsoverkop is veroordeeld, weet de deurwaarder ook niet. Dat was een beslissing van de robotrechter.

Ihab zal niet de enige in Nederland zijn die nog nooit van private rechtbanken heeft gehoord. Toch gaan de e-Court-procedures sinds begin dit jaar vrijwel elke Nederlander aan, nu bijna alle zorgverzekeraars sinds de jaarwisseling de private ‘rechter’ in hun polisvoorwaarden hebben opgenomen. Ook u bent hier zojuist vrijwel zeker mee ‘akkoord gegaan’, maar dat had u vast niet gemerkt.

Zonder veel ophef, als het ware via de achterdeur, wordt de rechtspraak, een van de belangrijkste pijlers van de rechtsstaat, zo in rap tempo geprivatiseerd. Mensen met schulden bij hun zorgverzekeraar of bol.com komen niet langer voor de gewone rechter, maar worden veroordeeld door e-Court, een bedrijf dat op de stoel van de rechter is gaan zitten. Het laat jaarlijks tienduizenden schuldenprocedures afhandelen door bevriende advocaten.

e-Court is volkomen intransparant: uitspraken worden niet gepubliceerd en nergens is te vinden wie de ‘rechters’ zijn. De procedures zijn op talrijke punten in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Europese consumentenrecht, is het stellige oordeel van experts en echte rechters die wij spraken.

Toch grijpt er niemand in vanwege een patstelling in de rechtspraak zelf. Rechtbanken in het land zijn verdeeld over de vraag of ze wel bevoegd zijn het bedrijf een halt toe te roepen. Daarom gaat de groei van e-Court ondanks de bezwaren toch door.

E-Court heeft zelfs al concurrentie van twee kleinere private ‘rechtbanken’, Digitrage en Arbitrage Rechtspraak Nederland. Schuldeisers kunnen straks gaan prijsvergelijken en forumshoppen om te beslissen welk bedrijf een vonnis mag vellen over hun schuldenaren.

Hoe is dat in vredesnaam mogelijk? Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico ging in samenwerking met Nieuwsuur en De Groene Amsterdammer op onderzoek in de markt van geschillenbeslechting, waar rechtspraak een concurrentiegevoelig product is.

In Kasteel Moersbergen, een vijftiende-eeuwse burcht op de Veluwe met torentjes, poorten en een slotgracht, huist e-Court. ‘Wij willen procederen weer toegankelijk maken voor de gewone portemonnee’, zei Henriëtte Nakad in De Telegraaf, toen ze deze private ‘rechtbank’ in 2009 oprichtte. Nakad wil niet voor dit artikel geïnterviewd worden.

Nakad, die zich op haar persoonlijke website omschrijft als ‘serial entrepreneur en out of the box problem solver’, vond dat de rechtspraak te duur en te traag was geworden. Na een carrière als bedrijfsjurist bij ABN Amro en advocaat bij Zuidas-kantoor NautaDutilh wilde ze de rechtspraak weer eenvoudig, begrijpelijk, toegankelijk en betaalbaar maken.

Ze nam het heft in eigen hand, zette een bedrijf op en liet een computerprogramma bouwen dat automatisch vonnissen kan produceren. Die ‘robotrechter’ is ‘de meest objectieve rechter van Nederland’, zonder ‘misplaatste empathie’, schreef Nakad in een academisch artikel. ‘Computers kunnen de grootste schaakmeesters verslaan, maar veel juristen vinden het nog steeds moeilijk te geloven dat computers slimmer kunnen zijn dan zijzelf’, zei ze onlangs in een interview op de website Outsystems.

‘De reguliere rechtspraak was een staatsmonopolie dat naar onze bevindingen voeding gaf voor oneigenlijk gebruik’, meldt directeur Van der Tak ons in een schriftelijke verklaring – ook hij wil niet worden geïnterviewd voor dit artikel. Van der Tak is juridisch entrepreneur en vanaf de oprichting in diverse functies bij e-Court betrokken. ‘HJ’ van der Tak (‘sinds mijn jeugd heeft niemand me meer Hendrik genoemd’) noemt de rechterlijke macht een systeem dat de ongelijkheid van partijen versterkt en dat de toegang tot rechtspraak voor de gewone mens bemoeilijkt. Door het ‘openbreken van een gesloten markt’ – het monopolie van de staat – kunnen volgens hem kwalijke praktijken in de incassowereld worden gekeerd.

[Revisor]

Baron Ruud van Hövell tot Westerflier, oud-rechter en voorzitter van de raad van toezicht van het bedrijf, vindt e-Court ‘de meest ingrijpende en logische ontwikkeling in de rechtspraak van de afgelopen 150 jaar’. Dat zo’n radicale aanpak veel kritiek oproept, verbaast hem niets. In een interview met het advocatenblad Mr. vergelijkt de baron reacties op een ‘briljante vinding’ van Nakad met de relativiteitstheorie van Einstein. Ze doen hem denken aan ‘wat Darwin aan reacties losmaakte met zijn evolutietheorie, of Galileï die verdedigde dat de aarde rond was’.

Oprichtster Nakad kiest bij kritiek doorgaans de frontale aanval. Tijdens een debat over ‘Crisis in de rechtsstaat’ in 2011 klaagt ze dat er een complot van rechters, deurwaarders en notarissen achter haar aan zit om het verfoeide staatsmonopolie op rechtspraak in stand te houden.

Afgelopen jaar werden minstens twintigduizend mensen voor e-Court gedaagd en in 2018 zal dat aantal naar schatting verdubbelen. Het kasteel op de Veluwe zullen ze niet te zien krijgen, laat staan een rechter of advocaat. Iedereen doorloopt een standaard digitaal proces. In die online portal kun je bewijsstukken uploaden en daarna beslist de robotrechter. Alleen als iemand verweer voert kijkt een menselijke ‘arbiter’ mee – die mag zich geen rechter noemen, want officieel is e-Court een vorm van arbitrage. Geen dure zittingen dus en wel ‘24/7 inzicht in je zaak’. Een ‘tektonische verschuiving’, vindt Nakad.

In 2016 maakte het bedrijf een winst van 3,5 ton. Hoe precies is onduidelijk. ‘e-Court maakt geen concurrentiegevoelige bedrijfsinformatie openbaar over haar specifieke innovaties en kostenbesparingen’, schrijft directeur Van der Tak. Bij nader onderzoek blijkt het bedrijf een aantrekkelijk verdienmodel te hebben ontwikkeld. Verzekeraars dragen elke maand honderden wanbetalers over aan e-Court. ‘Om redenen van doelmatigheid’, staat in het procesreglement van e-Court, doet de robotrechter voor alle zaken van één verzekeraar in één keer een uitspraak. Toch betaalt elke schuldenaar wél apart proceskosten. Stel dat er vijftig zaken zijn samengevoegd, dan krijgt e-Court vijftig keer 85 euro voor weinig meer dan een paar muisklikken.

Voor een organisatie die procedures bij de echte rechter omschrijft als ‘een zwart gat’ is e-Court zelf verrassend gesloten. Ook op schriftelijke vragen houdt het bedrijf de kaarten dicht tegen de borst. ‘Je hoeft niet altijd te weten hoe iets juridisch werkt’, verklaart directeur Van der Tak zijn zwijgzaamheid. ‘Je kunt onze houding opportunistisch noemen, maar onze afweging is dat we bij een interview weinig te winnen hebben.’

Ook op de website van e-Court is weinig te vinden. Uitspraken staan er niet op. ‘Die informatie is nu niet beschikbaar’, zegt e-Court. ‘Eerder was e-Court te klein om uitspraken te publiceren. Nu we groter worden is het een kwestie van tijd voordat we uitspraken zullen publiceren.’ Nergens is te vinden wie de arbiters zijn. ‘Om privacyredenen’, zegt Van der Tak. ‘Wie de arbiters zijn is ook niet zo relevant. Het onderwerp van het geschil is te klein.’

Toch kunnen we na een zoektocht via LinkedIn en oude persberichten van e-Court een lijst van 24 digirechters samenstellen (zie onze website geheimerechtbank.nl (http://geheimerechtbank.nl)). De gedragscode van e-Court schrijft voor dat arbiters ‘te allen tijde de goede reputatie van e-Court moeten beschermen’ en terughoudend moeten zijn met mediacontacten. Dat laatste lukt de meesten goed. ‘Ik moet u afkappen. Ik heb van de directeur het verzoek gekregen om geen zaken met journalisten te bespreken’, zegt arbiter Martijn Maathuis wanneer we hem bellen. Zes mede-arbiters willen om dezelfde reden niet praten; twaalf anderen blijken bij navraag nog nooit een zaak te hebben gedaan.

Bijna alle zorgverzekeraars hebben de private ‘rechter’ in hun voorwaarden opgenomen. Ook u bent ‘akkoord gegaan’

Arbiter Leo Blokland uit Vinkeveen is een uitzondering. Hij is ‘geen voorstander van geheim’, zegt hij aan de telefoon. Blokland is zo’n zeven jaar geleden begonnen bij e-Court en is volgens zijn eigen website daarnaast ‘advocaat van naam, bedrijfskundige in de praktijk’. Net als een aantal van zijn collega’s is Blokland ‘via-via gevraagd’ voor e-Court, legt hij uit. Een andere arbiter blijkt een oud-studiegenoot van Nakad, weer een ander is door haar persoonlijk ‘opgezocht’.

Blokland behandelde het afgelopen jaar zo’n honderd zaken, maar de mensen om wie het gaat heeft hij nog nooit gezien. ‘Alles gaat digitaal, ik voer de zaken vanuit mijn kantoor’, zegt hij. Met de meeste dossiers is hij nog geen vijf minuten kwijt. ‘Ik zie het vonnis en teken het, dat is alles.’ Controleren of de stukken kloppen, doet hij niet. ‘Dat loopt allemaal via het systeem.’ Alleen als iemand verweer voert, heeft Blokland wat meer werk en weegt hij de zaak. Maar ook dat allemaal van achter de computer.

De andere arbiters ziet Blokland eens per jaar, begin december op een bijeenkomst met afsluitende borrel op kasteel Moersbergen. Verder beslist hij op eigen houtje. Soms, als hij twijfelt over een zaak, belt hij wel eens een collega. Maar vonnissen van zijn mede-arbiters kan hij niet inzien. ‘Het is niet zo dat de ene arbiter zomaar in de zaken van een andere arbiter kan kijken’, zegt directeur Van der Tak. ‘We zijn namelijk gebonden aan strenge privacyregels voor consumenten.’

Over dit onderzoek


Dit artikel is een vervolg op onze onderzoeken naar de handel in schulden die we afgelopen zomer deden voor De Groene Amsterdammer en Nieuwsuur.

Bij onze zoektocht naar de ‘digirechters’ van e-Court hebben we dankbaar gebruik gemaakt van de hulp van datajournalist Henk van Ess. Het resultaat van die zoektocht is te vinden op de door Investico gepubliceerde website www.geheimerechtbank.nl (http://www.geheimerechtbank.nl). Daar zijn tevens twee vonnissen van e-Court met uitleg te vinden. Wie meer informatie over arbiters of vonnissen van e-Court heeft, kan die sturen aan [email protected] ([email protected]).

De Landelijke Organisatie Sociaal Raadslieden (LOSR) heeft ons voor dit onderzoek voorzien van belangrijke documenten, voorbeelden en inzichten. De LOSR komt op 17 januari met een eigen kritisch rapport over e-Court, Rechtspraak op bestelling?

(Bovenstaande tekst is niet door mij rood gemaakt)

In de beginjaren liep e-Court-oprichter Henriëtte Nakad geregeld binnen op het ministerie van Veiligheid en Justitie. Vanaf 2010 zat daar immers een e-Court-fan van het eerste uur: staatssecretaris Fred Teeven. Toen hij nog Kamerlid was zat Teeven in het comité van aanbeveling. Uit de registers van nevenfuncties van Tweede-Kamerleden blijkt overigens dat hij deze nevenfunctie nooit bij de Tweede Kamer heeft gemeld.

Als staatssecretaris kon Teeven e-Court goed gebruiken in zijn missie om de rechtspraak op de schop te nemen. Die rechtspraak was immers veel te traag en duur geworden, vonden Teeven en vvd-collega’s als Ard van der Steur en Ivo Opstelten. De liberalen zochten al jaren naar een marktoplossing voor dit probleem. Niet alle juridische conflicten hoeven bij de rechter terecht te komen, vonden zij. ‘De overheid dient zich zo veel mogelijk tot een faciliterende rol te beperken. Dit uitgangspunt past bij de maatschappelijke veranderingen waarbij de burger steeds zelfredzamer wordt’, schreef Teeven aan de Tweede Kamer.

e-Court paste naadloos in dat ideaal. Het bedrijf kan ‘een interessante aanvulling zijn op de markt van geschilbeslechting’, schreef Teeven in een Kamerbrief uit 2011. Sterker: de e-rechter was voor hem een middel om de problemen in de rechtspraak op te lossen. ‘Alles wat wegblijft bij de rechter betekent dat de doorlooptijden daar korter worden’, zei hij in 2010 tijdens een radio-interview over e-Court.

In de vijf jaar dat Teeven samen met Opstelten het ministerie van Veiligheid en Justitie bestierde, nam het duo verschillende maatregelen die e-Court een duwtje in de rug gaven. Maar vragen over die periode en de steun voor e-Court wil Teeven niet beantwoorden. ‘Nee dank, daar heb ik weinig zin in’, mailt hij.

Opstelten en Teeven maakten bijvoorbeeld de griffierechten voor kantonzaken bijna twee keer zo duur tot inmiddels zo’n vijfhonderd euro. Dankzij die enorme kostenverhoging kan e-Court zich presenteren als het goedkope, private alternatief (zie kader). ‘De belangrijkste reden voor wanbetalers om akkoord te gaan met e-Court is het kostenaspect’, schrijft ggn, huisdeurwaarder van e-Court, in een grote online advertentie.

De Raad voor de Rechtspraak heeft zich vanaf het begin tegen deze prijsverhoging verzet, omdat hoge griffierechten een barrière opwerpen. ‘Iedereen moet zijn recht bij de rechter kunnen halen, ook als het om een kleine vordering gaat’, zegt Frits Bakker, voorzitter van de raad. ‘Mensen mogen niet om financiële redenen afzien van een rechtszaak.’

e-Court kreeg opnieuw een opkontje toen het duo Teeven-Opstelten in 2014 een nieuwe Arbitragewet invoerde. De vvd’ers vonden arbitrage ‘een heel volwaardig alternatief voor overheidsrechtspraak’ en wilden de ‘belemmeringen voor het gebruik van arbitrage’ wegnemen. Dat lukte: dankzij de nieuwe Arbitragewet hoeven mensen geen expliciete toestemming te geven om hun zaak bij e-Court te laten behandelen. Als die optie maar ergens diep verstopt staat in je zorgpolis en je een maand bedenktijd krijgt. Wie zwijgt, ook uit onwetendheid of verwarring, stemt automatisch toe.

Sindsdien groeit e-Court hard. Vanaf begin dit jaar is het opgenomen in negentig procent van alle zorgpolissen. Alleen al marktleider Achmea verwacht jaarlijks twintigduizend zaken naar de private geschillenbeslechter te brengen. Webshop Studers, dat jaarlijks de studieboeken van tweehonderdduizend mbo’ers levert, en onderwijsinstelling Capabel mbo hebben e-Court als optie in hun algemene voorwaarden staan. Een paar maanden geleden sloot internetreus bol.com zich aan. ‘De waterbedrijven binnenkort ook’, meldt directeur Van der Tak trots.

Het griffierechtendebacle

Dankzij de verhoging van de griffierechten door Teeven en Opstelten kan e-Court volkomen terecht claimen dat de standaard court fee van 85 euro vele malen voordeliger is dan de 476 euro griffierechten bij de kantonrechter. Sterker, omdat de verliezer van een incassozaak – doorgaans de schuldenaar – de griffierechten moet ophoesten, kan e-Court zichzelf ook nog eens met succes neerzetten als barmhartige Samaritaan.

Maar het verschil geldt vooral voor vorderingen boven de vijfhonderd euro. Zit je daaronder, dan betaal je slechts 119 euro griffierechten aan de rechtbank. En dan is de e-Court-fee van 85 euro die met btw uitkomt op 102 euro opeens niet zo heel veel aantrekkelijker meer.

Met de verhoging van de griffierechten voor kantonzaken (waar incasso onder valt) hoopten Teeven en Opstelten het dure straf- en bestuursrecht te bedruipen – over de rug van de schuldenaar dus. De kostprijs voor kantonzaken is namelijk veel lager dan het tarief dat nu gevraagd wordt. Maar sinds de prijsverhoging is het aantal incassozaken bij de rechter met meer dan dertig procent gedaald. Hierdoor is van die beoogde extra opbrengsten niets meer over.

De Raad voor de Rechtspraak verwacht dat het aantal schuldzaken bij de kantonrechter de komende jaren verder zal afnemen. ‘Het is aannemelijk dat de daling komt doordat e-Court lagere tarieven hanteert’, zegt voorzitter Frits Bakker.

(Bovenstaande tekst is niet door mij rood gemaakt)

[Revisor]

‘Wat is dit nou weer voor neprechtbank?’ John is na drie weken nog altijd kwaad over wat hem en zijn zoon Dennis is overkomen. Dennis ging vorig jaar op kamers in een Nijmeegs studentenhuis. Pas een jaar later kwam het hoge woord eruit: Dennis bleek gestopt met zijn studie, maakte een depressieve indruk. Maandenlang had hij zijn zorgpremies niet betaald, hij was bedolven onder de aanmaningen. ‘Uit schaamte of dommigheid had hij niets aan ons verteld’, vermoedt John. ‘Hij reageerde nergens meer op.’

Tot overmaat van ramp werd Dennis voor e-Court gedaagd. In paniek stuurde hij een appje met een foto naar zijn vader. ‘Ik moet voor de rechter komen pap.’ Dat Dennis in plaats van e-Court nog kon kiezen voor de gewone rechter was hem op geen enkel moment duidelijk geworden. ‘Uit die brief maakte ik niet op dat we er nog onderuit konden’, zegt zijn vader. ‘Ze doen zich voor als een echte rechter, maar dat zijn ze niet. Ik kreeg er een buitengewoon slecht gevoel bij.’

Iedere klant heeft een maand bedenktijd om alsnog voor de kantonrechter te kiezen en wordt daarover geïnformeerd door de deurwaarder, stellen e-Court en de verzekeraars. Maar de brief legt geen keuze voor: je krijgt de mededeling dat je naar e-Court moet en de andere optie staat soms pas op pagina drie. En van de maand keuzetermijn blijft weinig over. Al na twee weken moet je de oproepingskosten van minimaal 133 euro voor de deurwaarder betalen. Na drie weken start ggn de procedure. En dan nog: Ihab maakte op tijd bezwaar tegen de procedure bij e-Court, maar werd toch veroordeeld.

Bovendien staan consumenten voor een onmogelijke keuze, vindt hoogleraar consumentenrecht Charlotte Pavillon. Wie in betalingsproblemen verkeert, is helemaal niet in staat om de voor- en nadelen van twee rechtssystemen tegen elkaar af te wegen. ‘Wanbetalers worden van alle kanten aangesproken door schuldeisers. Ze staan onder druk. Ik denk niet dat deze mensen een goede keuze kunnen maken. Waar zou je de keuze tussen e-Court of de kantonrechter ook op moeten baseren?’

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens vindt dat burgers in dit soort gevallen een ‘ondubbelzinnige’ keuze moeten maken. Daarvoor heb je dan wel voldoende informatie nodig, oordeelt het Hof van Justitie van de EU op zijn beurt. Maar aan informatie ontbreekt het nu juist: e-Court publiceert geen uitspraken. ‘Het is gissen’, vindt Pavillon. ‘Zelfs ik, als gespecialiseerd jurist, zou niet weten hoe ik zou moeten kiezen.’ Volgens e-Court kan iedereen met vragen zelf contact opnemen met de eisende partij, de deurwaarder of – als het tot een procedure komt – met e-Court.

‘e-Court is niet transparant, en zonder transparantie bestaat er geen onafhankelijkheid en onpartijdigheid’

Dat vrijwel niemand zich realiseert dat er iets te kiezen valt, blijkt wanneer we verzekeraars vragen hoeveel mensen alsnog kiezen voor de kantonrechter. Bij CZ, Menzis en Achmea samen gaat het tot dusver om zeven personen uit tienduizenden gedaagden.

Het gebeurt niet vaak dat rechters klagen dat ze te weinig werk hebben. Maar Monetta Ulrici, kantonrechter in Amsterdam, maakt zich zorgen dat steeds minder schuldzaken bij de rechter komen. In De Brug, een verouderd rechtbankgebouw met lage plafonds, vertellen Ulrici en haar collega Erik Pennink hoe kantonrechters de afgelopen jaren buitenspel zijn komen te staan. ‘Schuldeisers vinden de rechtspraak te duur geworden en zijn op zoek gegaan naar andere mogelijkheden zoals e-Court’, stelt ze vast. ‘Er gebeurt steeds meer buiten ons zicht.’

‘Maar die uittocht hebben we mede aan onszelf te danken’, vindt Ruth de Bock, advocaat-generaal bij de Hoge Raad en voormalig faillissementsrechter. ‘De rechtspraak heeft incassozaken lange tijd niet goed aangepakt. We hadden vaak helemaal geen contact met de mensen om wie het gaat: de schuldenaren. De kantonrechter heeft van die grote rolzittingen waar nauwelijks iemand komt. En als er al iemand komt, krijgt hij nauwelijks het woord. We hebben te vaak als stempelmachine gefungeerd.’

Onder druk van het Europees Hof en voortschrijdend zelfinzicht hebben kantonrechters hun werkwijze langzaam veranderd. Steeds meer rechters kijken inmiddels in de dossiers om te zien of de consument niet belazerd wordt. ‘Dit doen we vele malen zorgvuldiger dan e-Court’, vinden Ulrici en Pennink. ‘We hebben een team van dertien juridisch medewerkers die gespecialiseerd zijn in het consumentenrecht. Zij doen niets anders dan ieder dossier dat voor de rechter komt nalopen op fouten. Ook zorgverzekeringszaken, en ook wanneer de gedaagde partij niet verschijnt.’ Dankzij dit team pikken kantonrechters er bijvoorbeeld zaken uit die verzekeraars te snel naar de rechter brengen, waardoor mensen onnodig op kosten worden gejaagd. Of prikken ze slecht onderbouwde vorderingen door.

De Amsterdamse kantonrechters vrezen dat rammelende vorderingen de lopende band van ‘vonnissenfabriek’ e-Court moeiteloos passeren. e-Court wil niet zeggen hoeveel juridisch medewerkers het in dienst heeft. In ieder geval zijn ze niet gespecialiseerd in het consumentenrecht.

Maar rechters hoeven niet machteloos toe te kijken. Want ook e-Court moet als puntje bij paaltje komt een beroep op de echte rechter doen. Wil een schuldeiser via e-Court beslag kunnen leggen op iemands loon of bankrekening, dan moet een vonnis van het bedrijf een stempel van goedkeuring krijgen van de rechter.

‘Maar onze collega-rechters toetsten de vonnissen van e-Court helemaal niet’, zegt Ulrici. ‘Terwijl ze van de EU móeten controleren of de consumentenrechten wel voldoende zijn beschermd.’ Eind 2016 trok de Amsterdamse rechtbank aan de bel en inmiddels is er een landelijk advies aan het vakoverleg van rechters om alle vonnissen van e-Court voortaan goed te controleren. ‘Waarschijnlijk zouden we alle vonnissen van e-Court moeten afkeuren’, zegt Pennink.

En, dus?

‘We stonden klaar, maar hebben nooit meer zaken van e-Court ontvangen’, zegt Ulrici verbaasd. Sinds eind 2016 laat e-Court vrijwel al haar vonnissen goedkeuren bij één rechtbank. Of het nou om iemand uit Maastricht, Sneek of Vlissingen gaat, zijn zaak komt bijna altijd terecht bij de rechtbank in Almelo. En die rechtbank geeft, in strijd met het landelijk advies, alle vonnissen na een snelle check een stempel van goedkeuring. ‘Dit zou kunnen betekenen dat e-Court is gaan forumshoppen’, vreest Ulrici. e-Court ontkent dit.

Persrechter Matthieu Verhoeven van de Rechtbank Almelo ziet geen probleem. ‘Onze toets is een simpele procedure waarbij op formaliteiten wordt gecheckt. Dat heeft de wetgever zo bepaald. De vonnissen van e-Court halen die ondergrens.’ Merkt de rechtbank wel wanneer e-Court iemands keuze voor de kantonrechter negeert en diegene toch veroordeelt? ‘Nee, als e-Court de boel zou willen belazeren en toch beweert dat iemand niets van zich heeft laten horen, gaan wij niet kijken of dat juist is.’ Zo passeerde ook het dossier van Ihab afgelopen november geruisloos het bureau van een Almelose rechter.

Dat er onder rechters elders in het land wat ‘gemonkel’ is over de lijdzame werkwijze van zijn collega’s is Verhoeven bekend. Maar hij wijst erop dat het landelijk advies nooit formeel is bekrachtigd en onder de rechtbanken verspreid. Geen aanleiding voor een andere koers, vindt hij. Waarom e-Court voor Almelo kiest zou hij niet weten.

https://www.groene.nl/uploads/image/file/000/015/529/small_cropEcourt1.jpg
(https://www.groene.nl/uploads/image/file/000/015/529/large_cropEcourt1.jpg)
Ulrici en Pennink vermoeden dat verzekeraars voor e-Court kiezen omdat de gewone rechter hun te kritisch is geworden. Voor de verzekeraars zijn de lage kosten echter ook een groot voordeel. Nu een procedure bij de gewone rechtbank tot wel 476 euro kan kosten, komen schuldenaren met een procedure bij de rechter nog dieper in de financiële problemen, stellen de verzekeraars. De 85 euro court fee van e-Court is wat dat betreft een stuk beter, ook voor debiteuren. Die fee kan zelfs deels vermeden worden als iemand voor de ‘zitting’ zijn schuld alsnog betaalt.

Bovendien, zo legt CZ uit, lukt het met e-Court beter om in contact te komen met verzekerden. ‘Wij gaan ervan uit dat mensen verweer willen voeren en hun verhaal willen vertellen’, zegt woordvoerder Arjen Zwaan. ‘Wij zien dit bevestigd door de driehonderd procent meer betalingsregelingen die wij nu met klanten treffen na oproeping bij e-Court.’ Zo zijn wanbetalers zo snel mogelijk van hun schuld af. ‘Vanuit maatschappelijke betrokkenheid willen wij voorkomen dat verzekerden onnodig in nog grotere financiële problemen belanden’, zegt Zwaan.

Waarom mensen bij e-Court sneller betalen, zegt CZ niet precies te weten. Volgens Rinus van Etten, bestuurder van ggn, de huisdeurwaarder van e-Court, komt dat doordat bij e-Court, anders dan bij de kantonrechter, de kosten in stapjes kunnen worden opgevoerd. Van Etten: ‘Drie kleine stokken in plaats van één grote stok.’ Na die dreiging kan de verzekerde met een simpele muisklik een betalingsregeling vragen.

[Revisor]

Veel verzekerden zien e-Court dan ook eerder als een subtiele maar buitengewoon effectieve vorm van intimidatie. ‘De brieven van e-Court staan vol met gewichtige taal en grote stempels. Mensen schrikken daarvan en dan betalen ze wel. Het voelde bij mij als het financieren van een incasso-industrie. Het is een initiatief vanuit de commercie, het dient de belangen van de zorgverzekeraar’, zegt John, de vader van student Dennis.

Er is één groot bezwaar tegen e-Court waar geen enkele verzekeraar op ingaat. Procedures bij e-Court voldoen op een fundamenteel punt niet aan het recht op een eerlijk proces in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, stelt Eddy Bauw, hoogleraar rechtspleging en conflictoplossing, die normaal gesproken juist groot voorstander is van alternatieve geschillenbeslechting. ‘e-Court is niet transparant, en zonder transparantie bestaat er geen onafhankelijkheid en onpartijdigheid. Daarom handelt e-Court in strijd met de Europese mensenrechten. Zo simpel moet je dat zien’, zegt Bauw. ‘Daarnaast is e-Court financieel afhankelijk van zorgverzekeraars en partijen als bol.com. In hoeverre kun je dan van onpartijdige en onafhankelijke rechtspraak spreken?’

e-Court wijt dergelijke kritiek in een reactie aan ‘een conservatieve wereld met concepten en denkbeelden die in het belang van burgers moeten worden aangepast’. Het bedrijf is niet bang dat het financieel afhankelijk wordt van verzekeraars en dat dit invloed zou hebben op de uitspraken. ‘We zien zelf toe op onze onafhankelijkheid.’

Verzekeraars prijzen de snelheid waarmee e-Court vonnissen velt. ‘Sneller uit het schuldtraject’, redeneert Menzis. ‘Dat is in het voordeel van de klant.’ Hoogleraar Bauw gaat het juist veel te snel. ‘Iedereen heeft recht om verweer te voeren. Maar de termijnen bij e-Court zijn veel te kort.’ Binnen vijf dagen moet er een verweer liggen – ook wanneer feestdagen zoals Kerst in die termijn vallen. ‘Wat nou als je even op een korte citytrip bent?’

Bovendien ben je verplicht om dat digitaal te doen, dat geldt ook voor digibeten en ouderen die nog nooit achter een computer hebben gezeten. Een bibliotheek met internetaansluiting in de buurt is volgens het procesreglement van e-Court voldoende ‘toegang tot het internet’. Dat vermindert allemaal de toegang tot het recht, vreest Bauw. ‘Juist voor de kleine man in dit soort zaken.’

Natuurlijk zijn er voordelen aan private arbitrage. Maar niet in schuldzaken, waarbij het evenwicht tussen de twee partijen die voor de arbiter komen volledig zoek is. En ook niet wanneer de arbiter zich vermomt als rechter. Dan wordt het een vorm van intimidatie waarbij het recht op een eerlijk proces en een goede bescherming ingeruild wordt voor een soepele e-bureaucratie.

Maar e-Court is niet ontstaan in een vacuüm. Het is net zo goed een product van een verschraalde rechtspraak. In schuldzaken was de kantonrechter te lang een veel te simpele stempelmachine, met weinig oog voor de rechten van consumenten. e-Court zag hier een kans, en heeft simpelweg een goedkopere versie van de rechterlijke stempelmachine op de markt gebracht.

Die karige houding in de rechtspraak is aan het veranderen. Maar de geest is uit de fles. Om de uitloop naar e-Court te stoppen moet de rechtspraak nu gaan concurreren met e-Court. Willen de weggelopen schuldeisers terugkomen in de rechtbank, dan moet de rechtspraak noodgedwongen een ‘product’ gaan leveren dat flink beter is dan dat van e-Court. Dat wordt knap ingewikkeld, want e-Court heeft nu juist een procedure ontworpen die voor bedrijven als CZ, Achmea of bol.com precies doet wat ze willen: geleidelijk druk zetten op de schuldenaar, snel tot betaling dwingen, en intimideren. En niet te veel gedoe met rechtsbescherming en ‘misplaatste empathie’.


De namen van Ihab, John en Dennis zijn op hun verzoek gefingeerd. Hun echte namen zijn bij ons bekend. Wij blijven schrijven over de schuldenindustrie. Heeft u tips over dit onderwerp? Kijk op platform-investico.nl (https://www.platform-investico.nl) om met ons in contact te komen.


https://www.groene.nl/artikel/vonnis-te-koop

[Olive Yao]

.
Revisor, :fpetaf:

Je kunt me zeggen dat ik heb zitten slapen. Wel artikelen uit de New York Times plaatsen, maar niet dat uit de Groene Amsterdammer. Erger: ik ben zoals vrijwel iedereen ook verzekerd, en ik had dit niet door.

Ik ga hierover de strijd aan tegen mijn ziektekostenverzekeraar.

[Revisor]

.
Revisor, :fpetaf:

Je kunt me zeggen dat ik heb zitten slapen. Wel artikelen uit de New York Times plaatsen, maar niet dat uit de Groene Amsterdammer. Erger: ik ben zoals vrijwel iedereen ook verzekerd, en ik had dit niet door.

Ik ga hierover de strijd aan tegen mijn ziektekostenverzekeraar.

U R welcome. Er waren ook artikelen in andere kranten. IK heb het langste en meest uitgebreide artikel genomen en die kwam dus uit de Groene.

Ik heb trouwens en tip voor je. Gaat over economie is een serie docu's op RTL XL.

Ik adviseer je die te downloaden en te kijken wanneer je tijd hebt. Heel interessant!

Downloaden doe je met:

https://www.helpdeskweb.nl/gemistdownloader/


De docus zijn hier te vinden:


Aflevering 1:

https://www.rtl.nl/video/e28114f7-e5f3-3b90-8e93-cf07a83e265d/


Aflevering 2:


https://www.rtl.nl/video/072c43da-24fe-3bad-859b-debe984e8f63/

[Soldim]

Wanbetaler zorgpremie beter af met e-Court

Zorgverzekeraars en deurwaarders GGN rollen digitale arbitrage landelijk uit

Reden genoeg om deze vorm van digitale rechtspraak op grotere schaal te gaan toepassen, onder meer voor zorgverzekeraars als Menzis, Zilveren Kruis, CZ en DSW en grote webshops. ,,Iedereen ziet digitale arbitrage als de toekomst. Ook de overheid”, zeggen directeur ICT Arno Duijndam en branchemanager Zorg Johan Vekemans van GGN.

Het afgelopen jaar hebben GGN en e-Court de nieuwe methode doorontwikkeld en de kinderziektes eruit gehaald. GGN is nu als bijna enige partij in staat om volledig geautomatiseerd en op eenvoudige wijze elke vorm van digitale arbitrage uit te voeren en te verwerken. Dat blijkt enorme voordelen te bieden voor zowel debiteur als crediteur.

Kosten lager

Als aanmaningen en sommaties om de zorgpremie te betalen niet helpen, komt de deurwaarder in actie. Als het dan nog niet lukt om afspraken over betaling te maken, volgt normaal gesproken een gang naar de rechter. Dat is duur en tijdrovend. Met digitale arbitrage is er een alternatief, maar daar moeten beide partijen mee akkoord gaan. Anders wordt de gebruikelijke procedure gevolgd bij de (kanton)rechter.

De belangrijkste reden voor wanbetalers om akkoord te gaan met e-Court is dan ook het kostenaspect. Als het gaat om vorderingen van meer dan 500 euro betaalt de wanbetaler bij de rechter 470 euro griffierecht als hij of zij de zaak verliest. Een e-Courtzaak kost standaard slechts 85 euro. ,,Als je drie maanden je premie niet betaalt zit je met bijkomende kosten al snel boven de 500 euro aan vorderingen. Dat bedrag aan griffierechten komt bovenop de vordering”, legt Vekemans uit. ,,Daarom bescherm je met e-Court de debiteur omdat het de vordering lager maakt.”

Bedenktijd werkt positief
Als iemand opgeroepen wordt vo
or digitale arbitrage krijgt hij of zij een maand bedenktijd om toch voor een rechtbankprocedure te kiezen. In die maand gaan mensen alsnog iets regelen om te kunnen betalen en wordt een kwart van de gevallen opgelost, zo bleek het afgelopen jaar bij de zaken die GGN voerde. Een bijkomend voordeel.

Andere positieve aspecten zijn de laagdrempeligheid en de snelheid van afhandelen. Bij de rechter moet de wanbetaler stukken indienen en op de zitting verschijnen. De meesten doen dat niet en worden bij verstek veroordeeld tot betaling. Bij e-Court kunnen mensen hun zaak digitaal volgen en via de computer stukken indienen, inzien en verweer voeren. ,,Mensen met schulden maken hun brieven niet meer open, maar hun e-mails wel”, weet Duijndam.

Een rechtszaak duurt in de regel anderhalf tot twee maanden. Een e-Courtzaak twee tot drie weken. Dat betekent dat er sneller duidelijkheid is en voorkomen wordt dat schulden in de tussentijd verder oplopen. ,,Daarnaast leven we in een internettijdperk en is het voor een innovatieve organisatie als GGN logisch om voor een digitale vorm van rechtspraak of arbitrage te kiezen.”

Sociale aanpak
Het aantal wanbetalers in de zorg daalt, maar vorig jaar waren er volgens gegevens van het Ministerie van VWS nog altijd 290.000 Nederlanders die hun premie langer dan zes maanden niet betaalden. De aanpak van die groep mensen ligt gevoelig bij zorgverzekeraars. ,,Ze willen hun cliënten niet verder de schuldenproblematiek in duwen”, aldus Vekemans. ,,Digitale arbitrage stelt hen in staat een groot aantal zaken in korte tijd af te doen. Debiteuren zeggen nog steeds niet: fijn, laten we samen naar de rechter gaan. Maar via e-Court maken we het voor de debiteur wel een stuk makkelijker en houden we de kosten zo laag mogelijk.”

Toets door rechter

Ook bij e-Courtzaken komt er uiteindelijk een deurwaarder aan huis die beslag kan leggen op inkomen of bezittingen. Die heeft daarvoor nog steeds goedkeuring nodig van de rechtbank, iets wat een paar jaar terug tot problemen leidde.

Toen kwam samenwerkingspartner e-Court nogal eens negatief in het nieuws. Omdat bedrijven en instellingen niet in hun algemene voorwaarden hadden staan dat ze dit soort geschillen via digitale arbitrage van e-Court zouden beslechten, werden e-Courtuitspraken ongeldig verklaard. Dat probleem is inmiddels opgelost. Zowel zorgverzekeraars als grote webshops hebben het in hun algemene voorwaarden opgenomen. Rechtbanken toetsen nog of de arbitrage juist is verlopen, maar bekrachtigen in praktisch alle gevallen de uitkomst. Daarna geven ze een zogeheten ‘exequatur’ af, waarmee de deurwaarder het vonnis kan uitvoeren. Hiermee is een uitspraak via digitale arbitrage gelijkwaardig aan een vonnis van een rechter.


Toch enige misinformatie bij de Groene? Moest er wel voor naar een verdacht rechtse website :hihi: ... de waarheid zal wel in het midden liggen