super ick
03-06-16, 10:48
Het waren weer enerverende weken in het racismedebat. Sylvana Simons – iedere kritiek op haar is blijkbaar een vorm van racisme – en het etnisch profileren van rapper Typhoon. Analisten worden er niet moe van te zeggen dat onze tolerantie dus niets anders is dan hypocriete schijn-tolerantie. Dit bewijst alleen maar dat ze niet helemaal snappen hoe dit fenomeen in elkaar zit.
Ongelijkwaardig
Tolerantie lijkt zo moreel beladen te zijn geworden, dat het op zichzelf al vragen oproept. Want de discussie over sociale vraagstukken als racisme en etnisch profileren komt voort uit het onderscheid dat tolerantie maakt. Tolerantie impliceert dat er een ongelijkwaardige relatie bestaat tussen twee groepen: aan de ene kant de toleranten, aan de andere kant de getolereerden.
In de dynamiek van de tolerantie kan geen strijd ontstaan, want beide groepen hebben een duidelijke positie en gaan hier ook mee akkoord. Dit is een aantal decennia het geval geweest in Nederland. Maar het is onvermijdelijk voor een werkelijk tolerante samenleving dat op een gegeven moment die ongelijkwaardige relatie onhoudbaar wordt.
Zelfbeeld
De getolereerden ontwikkelen een zelfbeeld waarin het vertrouwen in de eigen individuele kwaliteiten en in de mogelijkheden van de groep groeit. Op een bepaald punt accepteren zij de status quo niet meer en nemen een eigen plek in binnen het publieke leven. Op het politieke niveau zijn Ahmed Marcouch, Aboutaleb, Ayaan Hirsi Ali, Khadija Arib en Kuzu aansprekende gezichten geworden. In het culturele leven Mano Bouzamour, Kader Abdolah en Hafid Bouazza. En Typhoon, Fresku, Winne en Ali B zijn dragende personen geworden in de populaire cultuur.
De essentiële vraag is: hoe ontstaat er een gelijkwaardige relatie tussen de meerderheid en al die minderheidsgroeperingen die geen genoegen meer nemen met “getolereerd te worden”?
Weerstand
Dat een snelle sociale stijging weerstand oproept hoeft niet te verbazen. Een gelijkwaardige positie verwerven betekent namelijk geven en nemen. Symbool hiervoor is natuurlijk het debat omtrent Zwarte Piet. Voor een nieuwkomer is het vooral belangrijk dat het gelijkwaardigheidstoneel verandert. De groep die al eeuwen lang prominent op het toneel stond, heeft daarentegen het gevoel iets belangrijks kwijt te raken.
Loopgraven
Het publieke debat begint momenteel verbitterd te raken. De deelnemende groepen hebben positie genomen in hun loopgraven en weigeren om ook maar een stap naar de ander toe te zetten. In de vijandige loopgraven bevinden zich onder meer groeperingen als de PVV en Pegida. Groepen die een vaststaand narratief hebben van wat Nederland zou moeten zijn en iedere verandering daarvan als bedreiging voor de Nederlandse cultuur beschouwen. Het idee dat ook de Nederlandse cultuur zich continu ontwikkelt, lijkt voor hen onbestaanbaar.
Aan de andere kant klaagt Sylvana Simons iedereen en z’n moeder aan en DENK ziet ook overal racisme. Het geeft daarbij overigens wel te denken dat Kuzu geboren is in Istanbul, maar wel in Nederland gymnasium heeft gedaan, voor de PvdA lid was van de Tweede Kamer, een goede baan had bij PWC en nu uiteindelijk een eigen partij heeft op kunnen richten. Het geeft evenzeer te denken dat Simons, geboren in Paramaribo, al zo lang als dat ik me kan herinneren een prominente plek inneemt in het Nederlandse medialandschap.
Multiculturele tolerantie
Het publieke debat moet voorbij de verbittering zien te komen. Dit vraagt van de racismeroepers erkenning van het feit dat Westeuropa hoog scoort op het gebied van verdraagzaamheid. Nederland en andere Westeuropese landen scoren onveranderlijk hoog op de World Values Survey op het gebied van multiculturele tolerantie. Europa is volgens Pew Research het meest multireligieuze werelddeel en tot slot is het ook nog eens het meest verdraagzaam tegenover andersgeaarden.
En van de andere groep wordt het besef gevraagd dat minderheidsgroepen zich niet meer “laten tolereren”, maar gewoon een gelijkwaardige positie in willen nemen. Hiermee zal ook onvermijdelijk een verandering optreden van de Nederlandse cultuur.
Constructie
De tolerantie in Nederland is ten einde, stellen de critici. Ik ben het daar niet mee een: tolerantie zélf is een onhoudbare constructie geworden. De verhitte discussie over racisme toont juist niet de hypocrisie aan van onze tolerantie. Het is de ontwikkeling van tolerantie naar gelijkwaardigheid. Deze ontwikkeling gaat onvermijdelijk gepaard met heftige debatten.
De huidige commotie over racisme is een noodzakelijke overgangsrite. Pas als we dit beseffen, kunnen we voorbij de verbittering en verharding komen.
Ongelijkwaardig
Tolerantie lijkt zo moreel beladen te zijn geworden, dat het op zichzelf al vragen oproept. Want de discussie over sociale vraagstukken als racisme en etnisch profileren komt voort uit het onderscheid dat tolerantie maakt. Tolerantie impliceert dat er een ongelijkwaardige relatie bestaat tussen twee groepen: aan de ene kant de toleranten, aan de andere kant de getolereerden.
In de dynamiek van de tolerantie kan geen strijd ontstaan, want beide groepen hebben een duidelijke positie en gaan hier ook mee akkoord. Dit is een aantal decennia het geval geweest in Nederland. Maar het is onvermijdelijk voor een werkelijk tolerante samenleving dat op een gegeven moment die ongelijkwaardige relatie onhoudbaar wordt.
Zelfbeeld
De getolereerden ontwikkelen een zelfbeeld waarin het vertrouwen in de eigen individuele kwaliteiten en in de mogelijkheden van de groep groeit. Op een bepaald punt accepteren zij de status quo niet meer en nemen een eigen plek in binnen het publieke leven. Op het politieke niveau zijn Ahmed Marcouch, Aboutaleb, Ayaan Hirsi Ali, Khadija Arib en Kuzu aansprekende gezichten geworden. In het culturele leven Mano Bouzamour, Kader Abdolah en Hafid Bouazza. En Typhoon, Fresku, Winne en Ali B zijn dragende personen geworden in de populaire cultuur.
De essentiële vraag is: hoe ontstaat er een gelijkwaardige relatie tussen de meerderheid en al die minderheidsgroeperingen die geen genoegen meer nemen met “getolereerd te worden”?
Weerstand
Dat een snelle sociale stijging weerstand oproept hoeft niet te verbazen. Een gelijkwaardige positie verwerven betekent namelijk geven en nemen. Symbool hiervoor is natuurlijk het debat omtrent Zwarte Piet. Voor een nieuwkomer is het vooral belangrijk dat het gelijkwaardigheidstoneel verandert. De groep die al eeuwen lang prominent op het toneel stond, heeft daarentegen het gevoel iets belangrijks kwijt te raken.
Loopgraven
Het publieke debat begint momenteel verbitterd te raken. De deelnemende groepen hebben positie genomen in hun loopgraven en weigeren om ook maar een stap naar de ander toe te zetten. In de vijandige loopgraven bevinden zich onder meer groeperingen als de PVV en Pegida. Groepen die een vaststaand narratief hebben van wat Nederland zou moeten zijn en iedere verandering daarvan als bedreiging voor de Nederlandse cultuur beschouwen. Het idee dat ook de Nederlandse cultuur zich continu ontwikkelt, lijkt voor hen onbestaanbaar.
Aan de andere kant klaagt Sylvana Simons iedereen en z’n moeder aan en DENK ziet ook overal racisme. Het geeft daarbij overigens wel te denken dat Kuzu geboren is in Istanbul, maar wel in Nederland gymnasium heeft gedaan, voor de PvdA lid was van de Tweede Kamer, een goede baan had bij PWC en nu uiteindelijk een eigen partij heeft op kunnen richten. Het geeft evenzeer te denken dat Simons, geboren in Paramaribo, al zo lang als dat ik me kan herinneren een prominente plek inneemt in het Nederlandse medialandschap.
Multiculturele tolerantie
Het publieke debat moet voorbij de verbittering zien te komen. Dit vraagt van de racismeroepers erkenning van het feit dat Westeuropa hoog scoort op het gebied van verdraagzaamheid. Nederland en andere Westeuropese landen scoren onveranderlijk hoog op de World Values Survey op het gebied van multiculturele tolerantie. Europa is volgens Pew Research het meest multireligieuze werelddeel en tot slot is het ook nog eens het meest verdraagzaam tegenover andersgeaarden.
En van de andere groep wordt het besef gevraagd dat minderheidsgroepen zich niet meer “laten tolereren”, maar gewoon een gelijkwaardige positie in willen nemen. Hiermee zal ook onvermijdelijk een verandering optreden van de Nederlandse cultuur.
Constructie
De tolerantie in Nederland is ten einde, stellen de critici. Ik ben het daar niet mee een: tolerantie zélf is een onhoudbare constructie geworden. De verhitte discussie over racisme toont juist niet de hypocrisie aan van onze tolerantie. Het is de ontwikkeling van tolerantie naar gelijkwaardigheid. Deze ontwikkeling gaat onvermijdelijk gepaard met heftige debatten.
De huidige commotie over racisme is een noodzakelijke overgangsrite. Pas als we dit beseffen, kunnen we voorbij de verbittering en verharding komen.