Marsipulami
01-03-17, 10:17
Waarom ook geen Dagen Zonder Melk?
Stijn Bruers, Tobias Leenaert, Evelyne Mertens
De Morgen
Stijn Bruers is doctor in de moraalfilosofie en doctor in de wetenschappen.*Tobias Leenaert is medeoprichter van het Center for Effective Vegan Advocacy. Evelyne Mertens is diëtiste, gespecialiseerd in veganisme, en master in het management en beleid van de gezondheidszorg.
De veeteelt zit in het defensief. De boerenorganisatie ABS reageerde op de Dagen Zonder Vlees-campagne, de Boerenbond reageerde op de campagne tegen melk van BE Vegan. Deze veganismevereniging liet vorige week posters plaatsen op Gentse trams met de boodschap 'Melk, niet goed voor elk!'. De reacties van ABS en Boerenbond-woordvoerster Anne-Marie Vangeenberghe lijken wel de zoveelste voorbeelden van post-truth te zijn, waarbij wetenschappelijke, objectieve feiten van geen tel meer zijn en de waarheid op de tweede plaats komt.
De natuurlijke levensverwachting van een koe is 20 jaar, maar ze wordt al binnen de 6 jaar naar het slachthuis gevoerd omdat ze dan letterlijk leeggemolken is.
Volgens mevrouw Vangeenberghe zijn melkkoeien in topvorm. Maar volgens onderzoekers van de universiteit Gent krijgt de helft van de melkkoeien binnen het jaar melkklierontsteking, hebben één op de twee koeien een klauwletsel en is één op de vier kreupel. De natuurlijke levensverwachting van een koe is twintig jaar, maar ze wordt al binnen de zes jaar naar het slachthuis gevoerd omdat ze dan letterlijk leeggemolken is.*
Melkkoeien werden de laatste decennia genetisch geselecteerd zodat ze een ernstige lichamelijke handicap hebben: hun grote uiers produceren meer dan 20 liter melk per dag, meer dan het dubbele van 50 jaar geleden. Dat is vermoeiend. Professor diergeneeskunde John Webster vergelijkt die prestatie van de melkkoe met een mens die elke dag zes uur zou hardlopen. Geen topvorm, wel topprestaties.
Aha-ervaringen
Een melkkoe wordt elk jaar zwanger gemaakt en na de geboorte neemt men het kalfje weg van de moederkoe. Net zoals baby’s krijgen kalfjes emotionele en gezondheidsproblemen als ze op jonge leeftijd gescheiden worden van hun moeder. Recent onderzoek van professor Daniel Weary toont aan dat melkkoeien depressie en stress kunnen ervaren. Als wij depressief zijn of veel stress of pijn hebben, gaan wij pessimistischer oordelen in onzekere situaties.*
Dergelijk pessimisme zien we ook bij kalfjes in de veeteelt. Professor Weary leerde kalfjes aan om naar een wit scherm te lopen voor een beloning en om weg te blijven van rode schermen. Maar hoe reageren de kalfjes op roze schermen? Verwachten ze eten te krijgen in zo'n onzekere situatie? Optimistische kalfjes zullen snel geneigd zijn naar het roze scherm te lopen. Maar kalfjes die zoals in de veeteelt onthoornd werden en weggenomen werden van de moederkoe, gingen pessimistischer oordelen en bleven vaker weg van de roze schermen.
Dit ingenieus experiment laat zien dat kalfjes gemoedstoestanden hebben. Uit ander onderzoek blijkt dat koeien aha-ervaringen hebben: ze maken sprongen van opwinding na het oplossen van een probleem. Ze kunnen langdurige, hechte vriendschappen aangaan met andere dieren. En ze hebben een vorm van empathie: ze leren minder goed als ze bij een koe zijn die erg gespannen is en ze eten minder als hun soortgenoot zich niet goed voelt.
Soja
Dat koemelk slechter is voor het milieu dan bijvoorbeeld sojamelk, staat wetenschappelijk vast. De productie van een liter koemelk veroorzaakt dubbel zoveel uitstoot van broeikasgassen als een liter sojamelk, tien keer zoveel vermesting, vijf keer zoveel waterverbruik, vier keer zoveel impact op de biodiversiteit en dubbel zoveel ontbossing. Voor sojamelk heb je namelijk minder akkerland nodig dan voor koemelk, en helemaal geen grasland. En soja behoeft geen stikstofmest.
Soja-eiwit heeft dezelfde kwaliteit als melkeiwit en is daardoor even volwaardig. De meeste sojamelk in de winkel bevat evenveel calcium, vitamine D en B12 als koemelk. Gelooft Vangeenberghe dan echt dat de voedingswaarde van koemelk duizend keer beter is dan van sojamelk?*
Ze zei ook dat die plantaardige vervangers moeten worden verrijkt met supplementen. De consument moet alvast niets toevoegen aan die volwaardige sojamelk. De producent voegt natuurlijk wel mineralen en vitaminen toe aan de sojamelk, maar ook de veeboer moet mineralen, vitaminen en veel antibiotica toevoegen aan de voeding van de koe. Wat is dan het verschil tussen koemelk en sojamelk? Koemelk bevat meer ongezonde voedingsstoffen zoals verzadigde vetten en kankerbevorderende groeifactoren, sojamelk bevat gezonde voedingsvezels en kankerbeschermende fytochemicaliën. Sojamelk is geen verplichting, want ook bijvoorbeeld bladgroenten en noten bevatten veel calcium.
De grootste organisatie van voedingsdeskundigen, de Academy of Nutrition & Dietetics, zegt duidelijk dat dierlijke producten zoals koemelk niet nodig zijn en dat evenwichtige, volledig plantaardige voedingspatronen geschikt zijn voor alle mensen, inclusief zwangere vrouwen en topsporters.
De Boerenbond en het ABS moeten ophouden met het misleiden van de bevolking
Als we op een correcte manier het debat willen voeren over gezonde, duurzame en diervriendelijke voeding, dan gaan de Boerenbond en het ABS moeten ophouden met het misleiden van de bevolking. Dat is zeker niet goed voor elk.
Stijn Bruers, Tobias Leenaert, Evelyne Mertens
De Morgen
Stijn Bruers is doctor in de moraalfilosofie en doctor in de wetenschappen.*Tobias Leenaert is medeoprichter van het Center for Effective Vegan Advocacy. Evelyne Mertens is diëtiste, gespecialiseerd in veganisme, en master in het management en beleid van de gezondheidszorg.
De veeteelt zit in het defensief. De boerenorganisatie ABS reageerde op de Dagen Zonder Vlees-campagne, de Boerenbond reageerde op de campagne tegen melk van BE Vegan. Deze veganismevereniging liet vorige week posters plaatsen op Gentse trams met de boodschap 'Melk, niet goed voor elk!'. De reacties van ABS en Boerenbond-woordvoerster Anne-Marie Vangeenberghe lijken wel de zoveelste voorbeelden van post-truth te zijn, waarbij wetenschappelijke, objectieve feiten van geen tel meer zijn en de waarheid op de tweede plaats komt.
De natuurlijke levensverwachting van een koe is 20 jaar, maar ze wordt al binnen de 6 jaar naar het slachthuis gevoerd omdat ze dan letterlijk leeggemolken is.
Volgens mevrouw Vangeenberghe zijn melkkoeien in topvorm. Maar volgens onderzoekers van de universiteit Gent krijgt de helft van de melkkoeien binnen het jaar melkklierontsteking, hebben één op de twee koeien een klauwletsel en is één op de vier kreupel. De natuurlijke levensverwachting van een koe is twintig jaar, maar ze wordt al binnen de zes jaar naar het slachthuis gevoerd omdat ze dan letterlijk leeggemolken is.*
Melkkoeien werden de laatste decennia genetisch geselecteerd zodat ze een ernstige lichamelijke handicap hebben: hun grote uiers produceren meer dan 20 liter melk per dag, meer dan het dubbele van 50 jaar geleden. Dat is vermoeiend. Professor diergeneeskunde John Webster vergelijkt die prestatie van de melkkoe met een mens die elke dag zes uur zou hardlopen. Geen topvorm, wel topprestaties.
Aha-ervaringen
Een melkkoe wordt elk jaar zwanger gemaakt en na de geboorte neemt men het kalfje weg van de moederkoe. Net zoals baby’s krijgen kalfjes emotionele en gezondheidsproblemen als ze op jonge leeftijd gescheiden worden van hun moeder. Recent onderzoek van professor Daniel Weary toont aan dat melkkoeien depressie en stress kunnen ervaren. Als wij depressief zijn of veel stress of pijn hebben, gaan wij pessimistischer oordelen in onzekere situaties.*
Dergelijk pessimisme zien we ook bij kalfjes in de veeteelt. Professor Weary leerde kalfjes aan om naar een wit scherm te lopen voor een beloning en om weg te blijven van rode schermen. Maar hoe reageren de kalfjes op roze schermen? Verwachten ze eten te krijgen in zo'n onzekere situatie? Optimistische kalfjes zullen snel geneigd zijn naar het roze scherm te lopen. Maar kalfjes die zoals in de veeteelt onthoornd werden en weggenomen werden van de moederkoe, gingen pessimistischer oordelen en bleven vaker weg van de roze schermen.
Dit ingenieus experiment laat zien dat kalfjes gemoedstoestanden hebben. Uit ander onderzoek blijkt dat koeien aha-ervaringen hebben: ze maken sprongen van opwinding na het oplossen van een probleem. Ze kunnen langdurige, hechte vriendschappen aangaan met andere dieren. En ze hebben een vorm van empathie: ze leren minder goed als ze bij een koe zijn die erg gespannen is en ze eten minder als hun soortgenoot zich niet goed voelt.
Soja
Dat koemelk slechter is voor het milieu dan bijvoorbeeld sojamelk, staat wetenschappelijk vast. De productie van een liter koemelk veroorzaakt dubbel zoveel uitstoot van broeikasgassen als een liter sojamelk, tien keer zoveel vermesting, vijf keer zoveel waterverbruik, vier keer zoveel impact op de biodiversiteit en dubbel zoveel ontbossing. Voor sojamelk heb je namelijk minder akkerland nodig dan voor koemelk, en helemaal geen grasland. En soja behoeft geen stikstofmest.
Soja-eiwit heeft dezelfde kwaliteit als melkeiwit en is daardoor even volwaardig. De meeste sojamelk in de winkel bevat evenveel calcium, vitamine D en B12 als koemelk. Gelooft Vangeenberghe dan echt dat de voedingswaarde van koemelk duizend keer beter is dan van sojamelk?*
Ze zei ook dat die plantaardige vervangers moeten worden verrijkt met supplementen. De consument moet alvast niets toevoegen aan die volwaardige sojamelk. De producent voegt natuurlijk wel mineralen en vitaminen toe aan de sojamelk, maar ook de veeboer moet mineralen, vitaminen en veel antibiotica toevoegen aan de voeding van de koe. Wat is dan het verschil tussen koemelk en sojamelk? Koemelk bevat meer ongezonde voedingsstoffen zoals verzadigde vetten en kankerbevorderende groeifactoren, sojamelk bevat gezonde voedingsvezels en kankerbeschermende fytochemicaliën. Sojamelk is geen verplichting, want ook bijvoorbeeld bladgroenten en noten bevatten veel calcium.
De grootste organisatie van voedingsdeskundigen, de Academy of Nutrition & Dietetics, zegt duidelijk dat dierlijke producten zoals koemelk niet nodig zijn en dat evenwichtige, volledig plantaardige voedingspatronen geschikt zijn voor alle mensen, inclusief zwangere vrouwen en topsporters.
De Boerenbond en het ABS moeten ophouden met het misleiden van de bevolking
Als we op een correcte manier het debat willen voeren over gezonde, duurzame en diervriendelijke voeding, dan gaan de Boerenbond en het ABS moeten ophouden met het misleiden van de bevolking. Dat is zeker niet goed voor elk.