PDA

Bekijk Volledige Versie : Let op voor de cultus van ‘Xi’



Marsipulami
26-02-18, 14:09
Let op voor de cultus van ‘Xi’

"De cultus van Xi Jinping, president in China, dreigt niet alleen de politieke risico’s in China op te drijven. Dat geldt tevens voor de wereldwijde geopolitieke risico’s." Bankeconoom Koen De Leus waarschuwt.

Koen De Leus

Koen De Leus is Chief Economist BNP Paribas Fortis. Twitter: @koendeleus. Zijn boek 'De Winnaarseconomie' is uitgegeven bij Lannoo.

zo 25 feb 15:32

De Chinese Communistische Partij wil de maximale termijn van twee opeenvolgende mandaten voor het presidentschap verwijderen uit de grondwet. Dat maakt de weg vrij voor Xi Jinping om president voor het leven te blijven. De macht geconcentreerd in de handen van één man is sinds het tijdperk van Mao nog nooit zo groot geweest. Met de cultus van ‘Xi’ riskeren ook de geopolitieke spanningen verder op te lopen.

De macro economische prestatie van Xi Jinping tijdens zijn eerste vijf jaar presidentschap, van 2012-2017, oogden pover. Hij predikte diepgaande hervormingen; het bleef bij aanpassingen in de marge. De nieuwe president had andere katten te geselen. Net voor zijn aantreden schreef hij een rapport dat tijdens het Nationaal Partijcongres van 2012 werd voorgesteld. De belangrijkste uitdagingen voor de komende jaren, stelde toenmalig president Hun Jintao, waren het aanpakken van corruptie en opnieuw discipline krijgen in de Communistische Partij. Xi Jinping wist wat hem te doen stond.

Morrende middenklasse

Hervormingen waren cruciaal om de één-partijstaat in stand te houden. De Chinese middenklasse met een dagelijkse consumptie van 6 tot 20 dollar, groeide aan van iets minder dan 10 procent tot de huidige nagenoeg 45 procent tussen 2000 en vandaag.

Die middenklasse stelt hogere eisen van de communistische partij maar zag enkel een toenemende inkomensongelijkheid, een erbarmelijke levenskwaliteit en alomtegenwoordige corruptie.
Greep hierop krijgen vanuit één centrale plaats in een land met een oppervlakte bijna even groot als de EU-28, is een immense uitdaging. Xi nam de handschoen aan en begon aan zijn eerste termijn met drie belangrijke doelstellingen:

(1) Centralisatie van de politieke controle voor een effectieve implementatie van de beleidskeuzes;
(2) Verbetering van het publieke bestuur om de Chinese burgers te sussen;
(3) Herstructureren van de economie om de groei te stabiliseren. Productiviteitsstijging moet de scherpe terugval van de arbeidskrachten compenseren.

Alle drie de doelstellingen werden de voorbije vijf jaar gerealiseerd. De economische groei schommelde rond 7 procent. De transitie van een door investeringen gedreven naar consumptiegedreven economie vond, en vindt, plaats. Corruptie werd aangepakt evenals zijn politieke rivalen. Xi versterkte ook zijn greep op het Chinese Volksbevrijdingsleger, Mao Zedongs woorden indachtig: “Alle politieke macht komt uit de loop van een geweer”
.
Machtsgreep

Xi oogstte immens politiek kapitaal bij de burgers en verzilverde dat tijdens het 19de Nationaal Partijcongres van oktober 2017. Het gedachtengoed van Xi, “Socialisme met Chinese karakteristieken voor een nieuw tijdperk”, werd in de Chinese grondwet ingeschreven. Zo’n grote eer was voordien enkel Mao en Deng Xiaoping te beurt gevallen.

In het 7-koppige almachtige Permanent Comité van het Politburo is Xi met zijn fractie dominant. Dat stelt hem in staat zijn prioriteiten door te drukken. Verder benoemde Xi een loyale volger aan het hoofd van de Centrale Commissie voor Discipline Inspectie (CCDI), de interne waakhond van de partij.

De CCDI ziet toe op het uitvoeren van de door de Partij uitgevaardigde wetten en richtlijnen, en het heeft tanden. Niet alleen is ze gemachtigd stevige boetes op te leggen, ontslaan en het opleggen van gevangenisstraffen behoort nu ook tot haar bevoegdheden.

Geopolitieke risico's

Het laatste wapenfeit van Xi tijdens het voorbije Partijcongres was het niet opnemen van een mogelijke opvolger in het Politburo. Hij brak daarmee met een zeer belangrijke partijregel. Deng Xiaoping creëerde die om een geleidelijke transitie van de macht te verzekeren. Dat moest een herhaling van een machtsstrijd zoals na de dood van Mao, voorkomen.

Xi hield hierdoor een belangrijke troef in handen om zelf zijn opvolger te kiezen.
Die gedoodverfde kandidaat blijkt nu hijzelf te zijn. Xi Jinping eigende zich de voorbije maanden excessieve macht toe. In combinatie met het voorstel de maximale termijn voor te president te schrappen, neigt China over te hellen van één-partijstaat naar een autocratie. De macht van de politieke instituties wordt uitgehold door de almacht van Xi. Een bijkomend voorstel voor het opzetten van een National Supervision Commission dat samen met de Chinese Communistische Partij de anti-corruptie richtlijnen uitvaardigt, geeft aan dat Xi Jinping de teugels nog strakker wil aanhalen.

Zoveel macht in handen van één man, eender welke man, is een gevaarlijke situatie. Dat geldt dubbel in een wereld van alsmaar meer autocratieën (Turkije, Rusland) en populistische leiders (Hongarije, Polen). De cultus van Xi dreigt niet alleen de politieke risico’s in China op te drijven. Dat geldt tevens voor de wereldwijde geopolitieke risico’s.
---

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.