Marsipulami
01-06-18, 11:02
Ieder Beiers gemeentehuisje zijn kruisje
Vanaf vandaag 1 juni is het zover: in Duitslands op een na grootste deelstaat, Beieren, moet vanaf nu in elk openbaar gebouw een kruisbeeld hangen. Niet dat ze in Beieren plots zoveel religieuzer geworden zijn. Kruisbeelden horen gewoon bij Beieren, vindt de CSU-regering. En er zijn niet toevallig ook verkiezingen.
Jeroen Reygaert
Beiren heeft sinds dit jaar een nieuwe minster president. Markus Söder is de opvolger van Horst Seehofer, die na de federale verkiezingen München geruild heeft voor Berlijn. Seehofer werd minister van Binnenlandse Zaken en Heimat in Merkel IV. Een handige oplossing voor een jarenlange interne strijd binnen de CSU tussen de clan Seehofer (uit Oberbayern, ouder, iets gematigder) en de clan Söder (uit Frankenland, jonger en beeldenstormer behalve als het op kruisbeelden aankomt).
"Das Kreuz ist typisch Bayrisch"
Kort na zijn aantreden, enkele maanden geleden, kondigde Söder aan dat hij meer kruisen wou in Beieren. Een kruis hoort immers onmiskenbaar bij Beieren: geen berg te hoog of er staat een kruis op de top en de "uivormige" kerktorens maken een wezenlijk onderdeel van het wondermooie landschap uit. Iets typisch Beiers hoort dus ook thuis in Beierse openbare gebouwen, vindt de CSU. De partij is niet voor niets de uitvinder van het hedendaagse fenomeen "heimatbeleid".
Reacties op het voorstel waren er in overvloed. Een van de meest opvallende was die van de Duitse Kerken. Zij kanten zich vierkant tegen de Beierse kruisbeeldenverplichting. De Kerk beschouwt het kruisbeeld - niet zo gek - als een religieus symbool dat dus thuishoort in een religieuze context. Dat de CSU nu overal kruisbeelden wil in de "Freistaat", vinden de religieuzen een misbruik van symboliek.
"Niets van", volgens de minister-president. Het kruis is Beiers. En dat Beieren heeft nu eenmaal zijn wortels in een christelijke traditie. De kerk heeft er recht op, de rest van de deelstaat ook.
Ook Merkels kruisje tot oktober
Ieder huisje dus zijn kruisje. Ook binnen het huis dat de regering Merkel IV moet voorstellen, hangt de CSU vaak het figuurlijke kruisbeeld op. De Europese rem op de plannen van Macron, het strengere migratiebeleid: de hand van de CSU erin is onmiskenbaar.
De reden ligt voor de hand: de inwoners van Beieren kiezen in oktober een nieuw parlement. Voor de CSU zijn dat de belangrijkste verkiezingen ter wereld, want de zusterpartij van Merkels CDU is even Beiers als het kruisbeeld zelf.
Op twee episodes na is Beieren na de Tweede Wereldoorlog altijd bestuurd door een absolute CSU-meerderheid. Ook nu is dat nog zo, maar het wordt spannend op 14 oktober. Tijdens de voorbije federale verkiezingen haalde de CSU in Beieren haar slechtste resultaat ooit.
Voor het eerst kreeg de partij namelijk noemenswaardige concurrentie op haar meest rechtse flank: de rechts-populistische AfD snoepte nogal wat kiezers van de CSU af. De partij tuimelde procenten naar beneden. Als op 14 oktober hetzelfde gebeurt, is de absolute Beierse meerderheid verleden tijd.
Uit een intern onderzoek bij de CSU, bleek de partij vooral klappen te krijgen bij de traditionele aanhang op het platteland. Zij voelden zich "vervreemd" van hun CSU. De partij had zich te weinig geprofileerd tegen het beleid van Merkel en zusterpartij CDU, vooral in de vluchtelingencrisis. Hoewel Horst Seehofer vaak genoeg "een bovengrens op het aantal vluchtelingen" eiste, kon hij het nooit echt hard maken.
Beieren is de regio van "laptop und lederhosen", traditie en moderniteit, welvaart met respect voor tradities. Beieren moet Beieren blijven, vinden ze daar. Wat niet wil zeggen dat er geen ruimte is voor nuance. De Beiers toonden zich tijdens de vluchtelingencrisis bijvoorbeeld evenzeer van hun meest gastvrije kant en deden wat niemand in Europa hen nadeed. Maar voor een groot deel van de CSU-kiezer, zijn er grenzen: als de eigenheid dreigt in gevaar te komen, als het zo aanvoelt, dan wordt de lederhosen belangrijker dan de laptop.
In Berlijn kon Seehofer alvast afdwingen dat er een ministerie van Heimat komt voor heel Duitsland, naar Beiers model. Zodat ook Duitsland Duits kan blijven. In Beieren zelf ondersteunt het Heimatministerie allerlei initiatieven op het platteland. Zo worden cultuurhuizen gesubsidieerd, verenigingen onderhouden, zodat het sociale weefsel en wat daar typisch aan is niet verloren gaat in de veranderende wereld. Geld voor het grote stemmenreservoir.
Het is dan ook in die context dat je de kruisverplichting moet zien: Beieren blijven in een veranderende wereld: daar staat de vertrouwde CSU voor, daar heb je de AfD niet voor nodig. Doorzichtig campagnemateriaal om veel kruisjes naast de CSU-lijst op 14 oktober te verzamelen.
Vanaf vandaag 1 juni is het zover: in Duitslands op een na grootste deelstaat, Beieren, moet vanaf nu in elk openbaar gebouw een kruisbeeld hangen. Niet dat ze in Beieren plots zoveel religieuzer geworden zijn. Kruisbeelden horen gewoon bij Beieren, vindt de CSU-regering. En er zijn niet toevallig ook verkiezingen.
Jeroen Reygaert
Beiren heeft sinds dit jaar een nieuwe minster president. Markus Söder is de opvolger van Horst Seehofer, die na de federale verkiezingen München geruild heeft voor Berlijn. Seehofer werd minister van Binnenlandse Zaken en Heimat in Merkel IV. Een handige oplossing voor een jarenlange interne strijd binnen de CSU tussen de clan Seehofer (uit Oberbayern, ouder, iets gematigder) en de clan Söder (uit Frankenland, jonger en beeldenstormer behalve als het op kruisbeelden aankomt).
"Das Kreuz ist typisch Bayrisch"
Kort na zijn aantreden, enkele maanden geleden, kondigde Söder aan dat hij meer kruisen wou in Beieren. Een kruis hoort immers onmiskenbaar bij Beieren: geen berg te hoog of er staat een kruis op de top en de "uivormige" kerktorens maken een wezenlijk onderdeel van het wondermooie landschap uit. Iets typisch Beiers hoort dus ook thuis in Beierse openbare gebouwen, vindt de CSU. De partij is niet voor niets de uitvinder van het hedendaagse fenomeen "heimatbeleid".
Reacties op het voorstel waren er in overvloed. Een van de meest opvallende was die van de Duitse Kerken. Zij kanten zich vierkant tegen de Beierse kruisbeeldenverplichting. De Kerk beschouwt het kruisbeeld - niet zo gek - als een religieus symbool dat dus thuishoort in een religieuze context. Dat de CSU nu overal kruisbeelden wil in de "Freistaat", vinden de religieuzen een misbruik van symboliek.
"Niets van", volgens de minister-president. Het kruis is Beiers. En dat Beieren heeft nu eenmaal zijn wortels in een christelijke traditie. De kerk heeft er recht op, de rest van de deelstaat ook.
Ook Merkels kruisje tot oktober
Ieder huisje dus zijn kruisje. Ook binnen het huis dat de regering Merkel IV moet voorstellen, hangt de CSU vaak het figuurlijke kruisbeeld op. De Europese rem op de plannen van Macron, het strengere migratiebeleid: de hand van de CSU erin is onmiskenbaar.
De reden ligt voor de hand: de inwoners van Beieren kiezen in oktober een nieuw parlement. Voor de CSU zijn dat de belangrijkste verkiezingen ter wereld, want de zusterpartij van Merkels CDU is even Beiers als het kruisbeeld zelf.
Op twee episodes na is Beieren na de Tweede Wereldoorlog altijd bestuurd door een absolute CSU-meerderheid. Ook nu is dat nog zo, maar het wordt spannend op 14 oktober. Tijdens de voorbije federale verkiezingen haalde de CSU in Beieren haar slechtste resultaat ooit.
Voor het eerst kreeg de partij namelijk noemenswaardige concurrentie op haar meest rechtse flank: de rechts-populistische AfD snoepte nogal wat kiezers van de CSU af. De partij tuimelde procenten naar beneden. Als op 14 oktober hetzelfde gebeurt, is de absolute Beierse meerderheid verleden tijd.
Uit een intern onderzoek bij de CSU, bleek de partij vooral klappen te krijgen bij de traditionele aanhang op het platteland. Zij voelden zich "vervreemd" van hun CSU. De partij had zich te weinig geprofileerd tegen het beleid van Merkel en zusterpartij CDU, vooral in de vluchtelingencrisis. Hoewel Horst Seehofer vaak genoeg "een bovengrens op het aantal vluchtelingen" eiste, kon hij het nooit echt hard maken.
Beieren is de regio van "laptop und lederhosen", traditie en moderniteit, welvaart met respect voor tradities. Beieren moet Beieren blijven, vinden ze daar. Wat niet wil zeggen dat er geen ruimte is voor nuance. De Beiers toonden zich tijdens de vluchtelingencrisis bijvoorbeeld evenzeer van hun meest gastvrije kant en deden wat niemand in Europa hen nadeed. Maar voor een groot deel van de CSU-kiezer, zijn er grenzen: als de eigenheid dreigt in gevaar te komen, als het zo aanvoelt, dan wordt de lederhosen belangrijker dan de laptop.
In Berlijn kon Seehofer alvast afdwingen dat er een ministerie van Heimat komt voor heel Duitsland, naar Beiers model. Zodat ook Duitsland Duits kan blijven. In Beieren zelf ondersteunt het Heimatministerie allerlei initiatieven op het platteland. Zo worden cultuurhuizen gesubsidieerd, verenigingen onderhouden, zodat het sociale weefsel en wat daar typisch aan is niet verloren gaat in de veranderende wereld. Geld voor het grote stemmenreservoir.
Het is dan ook in die context dat je de kruisverplichting moet zien: Beieren blijven in een veranderende wereld: daar staat de vertrouwde CSU voor, daar heb je de AfD niet voor nodig. Doorzichtig campagnemateriaal om veel kruisjes naast de CSU-lijst op 14 oktober te verzamelen.