Marsipulami
07-02-19, 00:06
Joram van Klaveren: ‘Ik wil de islam met alle liefde uitleggen’
Oud-politicus PVV Zeven jaar lang bedreef Joram van Klaveren (39) namens de PVV keiharde islamkritiek. Nu is hij zélf moslim. „Het was niet echt een happy moment voor mij.”
Sheila KamermanHanina Ajarai
4 februari 2019
Op 26 oktober 2018 trad hij officieel toe tot wat moslims noemen de oemma, de gemeenschap der gelovigen. Joram van Klaveren (39) die zeven jaar lang in de Tweede Kamer keihard anti-islampolitiek bedreef namens de PVV en later namens zijn tweemansfractie. Deze man is nu zélf moslim. Hij is bekeerd. „Want dat is in feite wat je doet”, legt hij uit, „als je de shahada uitspreekt. La ilaha illa llah, moehammad rasoeloe llah.” Hij spreekt de geloofsbelijdenis uit zijn hoofd uit. Maar die avond in oktober, bij zijn uitgever thuis, sprak imam Mhamed Aarab de woorden voor en zei hij hem na.
Het is zeer bevreemdend om deze voormalige vertrouweling van Geert Wilders zo te horen praten. Het is de man die ooit ‘de islam is een leugen’, ‘Mohammed is een boef’, ‘de Koran is vergif’, op een sticker zette. Die niet moe werd te herhalen dat de islam een ideologie van terreur, dood en verderf is. Die in de Tweede Kamer het zogenoemde ‘Marokkanendebat’ initieerde waarmee hij aandacht vroeg voor het hoge aandeel van Marokkaans-Nederlandse jongens aan criminaliteit. Hij brak uiteindelijk in 2014 met de PVV toen Wilders zijn beruchte ‘minder, minder, minder’-uitspraken deed. „Dat vond ik te ver gaan.” Hij bleef, in de Groep Van Klaveren/Bontes, een zeer islamkritisch politicus.
De onverwachte bekering van Joram van Klaveren, voorheen protestants gereformeerd, blijkt het eindpunt te zijn van een lange zoektocht naar religieuze zingeving. Terugkijkend zou je kunnen zeggen dat die begon op zijn twaalfde of dertiende, zegt Van Klaveren. We spreken de nu islamitische oud-PVV’er in het Haagse Marriott-hotel. Zijn uitgever vergezelt hem. De sfeer is opgewekt, bijna vrolijk.
Joram Jaron van Klaveren (39) studeerde Godsdienstwetenschappen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daarna gaf hij godsdienst en maatschappijleer op middelbare scholen. Hij was gemeenteraadslid in Almere voor de VVD van 2006 tot 2009. Na de verkiezingen van 2010 werd hij Kamerlid voor de PVV, tot hij zich in 2014 afscheidde en verder ging als de Groep Bontes/Van Klaveren. In 2017 verliet hij de Tweede Kamer. Hij is momenteel voorzitter van het Adam Smith Instituut, een politiek-economische denktank. Hij is tevens bezig met een opleiding om zijn eerstegraads onderwijsbevoegdheid te halen. Daarnaast is hij commentator bij het radioprogramma ‘Dit is de Dag’.
Het begon allemaal met het voornemen een ánti-islamboek te schrijven. Toen hij en Louis Bontes met de nieuwe partij VoorNederland (VNL) niet in de Tweede Kamer kwamen, besloot Van Klaveren de politiek te verlaten. Eindelijk had hij tijd om een boek te schrijven. Niet zomaar een islamkritisch boek. Hij zou aantonen dat alle islamitische ellende – geweld, joden die onthoofd moeten worden, verachting van vrouwen, homofobie – gerechtvaardigd wordt door het geloof. Zodat moslims er niet meer omheen konden.
Het liep anders. Halverwege zijn onderzoek, inmiddels zat hij diep in de islamitische traditie, moest hij herschrijven. De uitkomst van zijn zoektocht heet Afvallige. Van christendom naar islam in tijden van secularisatie en terreur. Niks islamitische ellende. Het werd juist een weerlegging van bezwaren die niet-moslims hebben tegen de islam. In ieder geval de bezwaren die hij als gereformeerde PVV’er had. Opgeschreven per discussiepunt. Daardoor leest het niet als een persoonlijk groeiverhaal maar als een traktaat.
U schrijft maar één zin over wat u voelde, toen u de geloofsbelijdenis had afgelegd: ‘Ik bemerkte een zekere persoonlijke blijdschap en rust.’
„Mensen die ik het boek heb laten lezen, zeiden al tegen me: je bent wel heel droog. Maar ik ben nu eenmaal niet zo extravagant, ik ga ook niet helemaal hiep hoi als Nederland een wedstrijd wint op het WK. Het regende ook geen goud na de shahada en ik dacht niet opeens, wow, wat ziet de wereld er anders uit.”
U klinkt wel erg zuinig, voor iemand die zojuist de waarheid gevonden zegt te hebben.
„Het was ook niet echt een happy moment voor mij. Ik dacht: als alles wat ik tot nu toe heb geschreven klopt, als ik dat allemaal geloof, dan ben ik de facto moslim. Als ik al iets voelde, was het weerzin. Ik keek naar mijn Bijbel in de kast, op tafel voor me lagen boeken over profeet Mohammed. De jaren daarvoor had ik juist een grote aversie ontwikkeld tegen de islam. Als je dan moet concluderen dat je het niet bij het juiste eind had, dan is dat niet leuk. Maar als godszoeker voelde ik altijd een bepaalde onrust. En dat verdween geleidelijk. Het voelde een beetje als thuiskomen, in religieuze zin.”
Hoe reageerden uw naasten?
„Mijn vrouw accepteert dat ik moslim ben. Als jij daar gelukkig van wordt, vindt ze, hou ik je niet tegen. Overigens heeft zij nooit de weerzin gevoeld die ik voelde voor de islam. Zij was helemaal niet zo blij dat ik bij de PVV zat. Maar het is wel jóúw reis, zei ze erbij. Ze heeft niet de behoefte om daarin mee te gaan. Mijn dochters zijn nog te jong om het hierover te hebben.”
En uw familie?
„Niet iedereen weet het nog. Mijn broers en zus reageerden wisselend, van positief tot onverschillig. Mijn moeder was er niet heel blij mee. Ik heb daar alle begrip voor. Zo’n ommezwaai is niet niks.”
Vreest u niet de reacties uit PVV-hoek?
„Veel mensen zullen niet onverdeeld enthousiast reageren. Ongetwijfeld zal het heftig zijn, GeenStijl zal me misschien kapotschrijven, De Telegraaf zal er een artikel aan wijden. Maar het is wat het is. Ook toen ik bij de PVV zat, maakte ik me niet zo druk over wat anderen van me vonden. Ik had een overtuiging en dan ga je daarvoor. Dat is nu ook zo.”
Wie stonden u bij in uw zoektocht?
„Met sheikh Abdal Hakim Murad [een Britse islamoloog aan de universiteit van Cambridge, ook een bekeerling, red.] heb ik een stevige mailwisseling gehad. Dat bleek zeer waardevol. En Mohamed Ben Hammouch, mijn uitgever. Het was grappig hoe ik bij hem terecht kwam. Ik was eigenlijk op zoek naar een gewone uitgeverij, ik stuitte op ’t Kennishuys. Ik wist aanvankelijk niet dat ze islamitisch waren. Die oud-Hollandse schrijfwijze, dat trok mij meteen aan. Gevoelsmatig heb ik toen voor hen gekozen.”
Ziet u daar achteraf de hand van God in?
„Haha, nee hoor, eerder de hand van Google.”
Wat verandert er nu concreet in uw leven? Bidt u al vijf keer per dag? Gaat uw naam veranderen?
„Nee, ik heb niet de behoefte om mijn naam te veranderen. Ik heb ook niet het gevoel dat ik van God ben geswitcht. Verder ben ik vers van de pers, ik moet het me allemaal nog eigen maken. Tot nu toe was het vooral een rationele exercitie. Dus bidden moet ik nog oefenen. Alcohol, dat dronk ik sowieso al niet veel en ik at al voornamelijk kip. Ik ken nog maar twee soera’s [hoofdstukken van de Koran, red.], al-Fatiha en al-Ikhlaas, de kortste. Ik heb een werkje gekocht, het heet ‘Ik leer de Koran’ en het is eigenlijk voor kinderen tot 10 jaar, een leuk roze boekje.”
../...
Oud-politicus PVV Zeven jaar lang bedreef Joram van Klaveren (39) namens de PVV keiharde islamkritiek. Nu is hij zélf moslim. „Het was niet echt een happy moment voor mij.”
Sheila KamermanHanina Ajarai
4 februari 2019
Op 26 oktober 2018 trad hij officieel toe tot wat moslims noemen de oemma, de gemeenschap der gelovigen. Joram van Klaveren (39) die zeven jaar lang in de Tweede Kamer keihard anti-islampolitiek bedreef namens de PVV en later namens zijn tweemansfractie. Deze man is nu zélf moslim. Hij is bekeerd. „Want dat is in feite wat je doet”, legt hij uit, „als je de shahada uitspreekt. La ilaha illa llah, moehammad rasoeloe llah.” Hij spreekt de geloofsbelijdenis uit zijn hoofd uit. Maar die avond in oktober, bij zijn uitgever thuis, sprak imam Mhamed Aarab de woorden voor en zei hij hem na.
Het is zeer bevreemdend om deze voormalige vertrouweling van Geert Wilders zo te horen praten. Het is de man die ooit ‘de islam is een leugen’, ‘Mohammed is een boef’, ‘de Koran is vergif’, op een sticker zette. Die niet moe werd te herhalen dat de islam een ideologie van terreur, dood en verderf is. Die in de Tweede Kamer het zogenoemde ‘Marokkanendebat’ initieerde waarmee hij aandacht vroeg voor het hoge aandeel van Marokkaans-Nederlandse jongens aan criminaliteit. Hij brak uiteindelijk in 2014 met de PVV toen Wilders zijn beruchte ‘minder, minder, minder’-uitspraken deed. „Dat vond ik te ver gaan.” Hij bleef, in de Groep Van Klaveren/Bontes, een zeer islamkritisch politicus.
De onverwachte bekering van Joram van Klaveren, voorheen protestants gereformeerd, blijkt het eindpunt te zijn van een lange zoektocht naar religieuze zingeving. Terugkijkend zou je kunnen zeggen dat die begon op zijn twaalfde of dertiende, zegt Van Klaveren. We spreken de nu islamitische oud-PVV’er in het Haagse Marriott-hotel. Zijn uitgever vergezelt hem. De sfeer is opgewekt, bijna vrolijk.
Joram Jaron van Klaveren (39) studeerde Godsdienstwetenschappen aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daarna gaf hij godsdienst en maatschappijleer op middelbare scholen. Hij was gemeenteraadslid in Almere voor de VVD van 2006 tot 2009. Na de verkiezingen van 2010 werd hij Kamerlid voor de PVV, tot hij zich in 2014 afscheidde en verder ging als de Groep Bontes/Van Klaveren. In 2017 verliet hij de Tweede Kamer. Hij is momenteel voorzitter van het Adam Smith Instituut, een politiek-economische denktank. Hij is tevens bezig met een opleiding om zijn eerstegraads onderwijsbevoegdheid te halen. Daarnaast is hij commentator bij het radioprogramma ‘Dit is de Dag’.
Het begon allemaal met het voornemen een ánti-islamboek te schrijven. Toen hij en Louis Bontes met de nieuwe partij VoorNederland (VNL) niet in de Tweede Kamer kwamen, besloot Van Klaveren de politiek te verlaten. Eindelijk had hij tijd om een boek te schrijven. Niet zomaar een islamkritisch boek. Hij zou aantonen dat alle islamitische ellende – geweld, joden die onthoofd moeten worden, verachting van vrouwen, homofobie – gerechtvaardigd wordt door het geloof. Zodat moslims er niet meer omheen konden.
Het liep anders. Halverwege zijn onderzoek, inmiddels zat hij diep in de islamitische traditie, moest hij herschrijven. De uitkomst van zijn zoektocht heet Afvallige. Van christendom naar islam in tijden van secularisatie en terreur. Niks islamitische ellende. Het werd juist een weerlegging van bezwaren die niet-moslims hebben tegen de islam. In ieder geval de bezwaren die hij als gereformeerde PVV’er had. Opgeschreven per discussiepunt. Daardoor leest het niet als een persoonlijk groeiverhaal maar als een traktaat.
U schrijft maar één zin over wat u voelde, toen u de geloofsbelijdenis had afgelegd: ‘Ik bemerkte een zekere persoonlijke blijdschap en rust.’
„Mensen die ik het boek heb laten lezen, zeiden al tegen me: je bent wel heel droog. Maar ik ben nu eenmaal niet zo extravagant, ik ga ook niet helemaal hiep hoi als Nederland een wedstrijd wint op het WK. Het regende ook geen goud na de shahada en ik dacht niet opeens, wow, wat ziet de wereld er anders uit.”
U klinkt wel erg zuinig, voor iemand die zojuist de waarheid gevonden zegt te hebben.
„Het was ook niet echt een happy moment voor mij. Ik dacht: als alles wat ik tot nu toe heb geschreven klopt, als ik dat allemaal geloof, dan ben ik de facto moslim. Als ik al iets voelde, was het weerzin. Ik keek naar mijn Bijbel in de kast, op tafel voor me lagen boeken over profeet Mohammed. De jaren daarvoor had ik juist een grote aversie ontwikkeld tegen de islam. Als je dan moet concluderen dat je het niet bij het juiste eind had, dan is dat niet leuk. Maar als godszoeker voelde ik altijd een bepaalde onrust. En dat verdween geleidelijk. Het voelde een beetje als thuiskomen, in religieuze zin.”
Hoe reageerden uw naasten?
„Mijn vrouw accepteert dat ik moslim ben. Als jij daar gelukkig van wordt, vindt ze, hou ik je niet tegen. Overigens heeft zij nooit de weerzin gevoeld die ik voelde voor de islam. Zij was helemaal niet zo blij dat ik bij de PVV zat. Maar het is wel jóúw reis, zei ze erbij. Ze heeft niet de behoefte om daarin mee te gaan. Mijn dochters zijn nog te jong om het hierover te hebben.”
En uw familie?
„Niet iedereen weet het nog. Mijn broers en zus reageerden wisselend, van positief tot onverschillig. Mijn moeder was er niet heel blij mee. Ik heb daar alle begrip voor. Zo’n ommezwaai is niet niks.”
Vreest u niet de reacties uit PVV-hoek?
„Veel mensen zullen niet onverdeeld enthousiast reageren. Ongetwijfeld zal het heftig zijn, GeenStijl zal me misschien kapotschrijven, De Telegraaf zal er een artikel aan wijden. Maar het is wat het is. Ook toen ik bij de PVV zat, maakte ik me niet zo druk over wat anderen van me vonden. Ik had een overtuiging en dan ga je daarvoor. Dat is nu ook zo.”
Wie stonden u bij in uw zoektocht?
„Met sheikh Abdal Hakim Murad [een Britse islamoloog aan de universiteit van Cambridge, ook een bekeerling, red.] heb ik een stevige mailwisseling gehad. Dat bleek zeer waardevol. En Mohamed Ben Hammouch, mijn uitgever. Het was grappig hoe ik bij hem terecht kwam. Ik was eigenlijk op zoek naar een gewone uitgeverij, ik stuitte op ’t Kennishuys. Ik wist aanvankelijk niet dat ze islamitisch waren. Die oud-Hollandse schrijfwijze, dat trok mij meteen aan. Gevoelsmatig heb ik toen voor hen gekozen.”
Ziet u daar achteraf de hand van God in?
„Haha, nee hoor, eerder de hand van Google.”
Wat verandert er nu concreet in uw leven? Bidt u al vijf keer per dag? Gaat uw naam veranderen?
„Nee, ik heb niet de behoefte om mijn naam te veranderen. Ik heb ook niet het gevoel dat ik van God ben geswitcht. Verder ben ik vers van de pers, ik moet het me allemaal nog eigen maken. Tot nu toe was het vooral een rationele exercitie. Dus bidden moet ik nog oefenen. Alcohol, dat dronk ik sowieso al niet veel en ik at al voornamelijk kip. Ik ken nog maar twee soera’s [hoofdstukken van de Koran, red.], al-Fatiha en al-Ikhlaas, de kortste. Ik heb een werkje gekocht, het heet ‘Ik leer de Koran’ en het is eigenlijk voor kinderen tot 10 jaar, een leuk roze boekje.”
../...