Marsipulami
13-04-19, 08:08
Doen ze het of doen ze het niet? Broeden Schotten op nieuw onafhankelijkheids*referendum?
Het uitstel voor de brexit tot 31 oktober heeft mogelijk onbedoelde gevolgen. Het zou Schotland de kans geven een nieuw onafhankelijkheidsreferendum te organiseren vóór het Verenigd Koninkrijk uit de EU stapt. Eerste minister Nicola Sturgeon staat onder grote druk van haar eigen partij, de nationalistische SNP, om die sprong te wagen.
Veerle De Vos
vr 12 apr 17:19
Meteen na de bekendmaking van het resultaat van het brexitreferendum op 24 juni 2016, klonk eerste minister Nicola Sturgeon bitter. "Schotland heeft zonet overweldigend voor de Europese Unie gestemd. We stemden om onze plek in de eengemaakte markt te beschermen en het recht om te reizen, te leven, te werken en te studeren in Europa te vrijwaren. Helaas zijn Engeland en Wales ons daar niet in gevolgd."
Bijna 63 procent van de Schotten koos er inderdaad voor om in de Europese Unie te blijven, maar Schotland heeft als deel van het Verenigd Koninkrijk niks te zeggen over de verdere afloop. En dus zei Sturgeon: "Een nieuw onafhankelijkheidsreferendum staat op de agenda. Als het parlement groen licht geeft, dan beginnen we vandaag nog met de juridische voorbereidingen."
45% voor, 55% tegen
De ironie wou dat het lidmaatschap van de Europese Unie bij het eerste onafhankelijkheidsreferendum in 2014 een grote rol speelde. Politici in Londen waarschuwden de Schotten: "Als jullie voor onafhankelijkheid stemmen, dan moeten jullie bij de Europese Unie de hele procedure doorlopen om als nieuw lid aanvaard te worden." Voor heel wat Schotten die ik in de aanloop naar het referendum interviewde, was dat een doorslaand element om tegen onafhankelijkheid te stemmen.
Ministers als Boris Johnson zijn geobsedeerd door de heropstanding van het Britse Rijk. Ze willen terug naar het verleden. De toekomst van Schotland moet in onze handen liggen.
Nicola Sturgeon had dus redenen om bitter te klinken op 24 juni 2016. Als de Schotten twee jaar eerder voor onafhankelijkheid hadden gekozen - 55 % stemde tegen, 45% stemde voor - dan bleven ze nu gewoon lid. "Er is een betekenisvolle verandering in de omstandigheden van het referendum in 2014", zei ze. "En dus spreekt het voor zich dat een nieuw onafhankelijkheidsreferendum bij de opties behoort."
"Now is not the time"
In maart 2017, enkele weken voor de Britse regering Artikel 50 zou inroepen - waarmee de klok begon af te tikken naar maart 2019 - kondigde Sturgeon voor het eerst een concreet tijdschema aan: Schotland zou tussen de herfst van 2018 en de lente van 2019 een nieuw onafhankelijkheidsreferendum organiseren. "Ministers als Boris Johnson zijn geobsedeerd met de "heropstanding van het Britse Rijk". Ze willen terug naar het verleden. De toekomst van Schotland moet in onze handen liggen."
Maar dat was buiten premier May gerekend. De Britse regering moet toestemming geven voor zo'n referendum opdat het wettelijk bindend zou zijn. Maar May hield de boot af: "Now is not the time" waren haar woorden. "We kunnen alleen een goed akkoord met de EU bereiken als het hele koninkrijk samenwerkt" zo zei ze, "het is geen goed moment om verdeeld aan de start te komen." (lees verder onder de foto)
Plannen in de ijskast
En dus verdwenen de plannen voor een tweede Schots referendum - dat op sociale media al de hashtag #indyref2 had gekregen - voor onbepaalde duur in de ijskast. Nicola Sturgeon was woedend: "Als de premier geen referendum toelaat voor de brexit een feit is, dan onthoudt ze de Schotten een zeg over hun eigen toekomst."
Maar het resultaat van de algemene verkiezingen in 2017 gooide nog meer roet in het eten voor de Schotse nationalisten. De SNP zag haar zetelaantal in Westminster slinken van 56 naar 35. Daarmee bleven ze veruit de grootste partij in Schotland en de derde partij in het Lagerhuis in Londen, maar het was wel een klap. Veel Schotten waren referenda- en verkiezingsmoe vertelden ze me toen.
Een keerpunt?
Sindsdien bleef het stil in Edinburgh, tot begin dit jaar. Toen beloofde Sturgeon een nieuwe datum "van zodra we aan het einde van deze fase in het brexitproces zijn". Heel wat partijmilitanten en verkozen SNP-leden worden intussen ongeduldig. "Hoeveel groter moet de puinhoop worden, voor wij Schotten opnieuw een zeg krijgen over onze toekomst?", klinkt het op sociale media.
De laatste dagen vormen een keerpunt. "12 van de 27 lidstaten die vanavond beslissen over de toekomst van het VK hebben minder dan of evenveel inwoners als Schotland" tweette Sturgeon eergisteren. "Als wij onafhankelijk worden, dan zitten we ook aan die tafel in Brussel- in de plaats van buitenspel te worden gezet door Westminster."
Er zijn meer redenen dan ooit voor Schotse onafhankelijkheid. Maar we moeten alles op het juiste moment doen.
Opmerkelijk was ook de tussenkomst van Europarlementslid en brexitonderhandelaar Guy Verhofstadt. Aan een journalist van BBC-Schotland zei hij: "Als de Schotten beslissen om onafhankelijk te worden, dan worden ze onafhankelijk. En als ze in de Europese Unie willen blijven, dan blijven ze in de Europese Unie." (lees verder onder de tweet)
Die boodschap is intussen ook in Edinburgh aangekomen. Als de Schotten in september zouden stemmen voor onafhankelijkheid vóór het Verenigd Koninkrijk uit de EU is gestapt, dan kan Schotland er misschien wel gewoon in blijven. (lees verderonder de tweet)
De gok van 1 miljoen
Hoe dan ook blijft het voor Nicola Sturgeon en haar partij een gok. De peilingen geven vooralsnog niet aan dat veel Schotten van gedacht zijn veranderd. Mogelijk is het vooruitzicht om na een "messy brexit" meteen in een pijnlijke scheiding met Engeland terecht te komen niet echt aantrekkelijk.
Sturgeon kondigde gisteren aan dat ze na de paasvakantie duidelijkheid zal scheppen. "Er zijn nog nooit meer argumenten geweest voor onafhankelijkheid dan nu", zei Sturgeon. "En ik begrijp het ongeduld van de mensen. Maar we moeten een meerderheid van de Schotten overtuigen, niet alleen de leden van de SNP." Wordt vervolgd.
Het uitstel voor de brexit tot 31 oktober heeft mogelijk onbedoelde gevolgen. Het zou Schotland de kans geven een nieuw onafhankelijkheidsreferendum te organiseren vóór het Verenigd Koninkrijk uit de EU stapt. Eerste minister Nicola Sturgeon staat onder grote druk van haar eigen partij, de nationalistische SNP, om die sprong te wagen.
Veerle De Vos
vr 12 apr 17:19
Meteen na de bekendmaking van het resultaat van het brexitreferendum op 24 juni 2016, klonk eerste minister Nicola Sturgeon bitter. "Schotland heeft zonet overweldigend voor de Europese Unie gestemd. We stemden om onze plek in de eengemaakte markt te beschermen en het recht om te reizen, te leven, te werken en te studeren in Europa te vrijwaren. Helaas zijn Engeland en Wales ons daar niet in gevolgd."
Bijna 63 procent van de Schotten koos er inderdaad voor om in de Europese Unie te blijven, maar Schotland heeft als deel van het Verenigd Koninkrijk niks te zeggen over de verdere afloop. En dus zei Sturgeon: "Een nieuw onafhankelijkheidsreferendum staat op de agenda. Als het parlement groen licht geeft, dan beginnen we vandaag nog met de juridische voorbereidingen."
45% voor, 55% tegen
De ironie wou dat het lidmaatschap van de Europese Unie bij het eerste onafhankelijkheidsreferendum in 2014 een grote rol speelde. Politici in Londen waarschuwden de Schotten: "Als jullie voor onafhankelijkheid stemmen, dan moeten jullie bij de Europese Unie de hele procedure doorlopen om als nieuw lid aanvaard te worden." Voor heel wat Schotten die ik in de aanloop naar het referendum interviewde, was dat een doorslaand element om tegen onafhankelijkheid te stemmen.
Ministers als Boris Johnson zijn geobsedeerd door de heropstanding van het Britse Rijk. Ze willen terug naar het verleden. De toekomst van Schotland moet in onze handen liggen.
Nicola Sturgeon had dus redenen om bitter te klinken op 24 juni 2016. Als de Schotten twee jaar eerder voor onafhankelijkheid hadden gekozen - 55 % stemde tegen, 45% stemde voor - dan bleven ze nu gewoon lid. "Er is een betekenisvolle verandering in de omstandigheden van het referendum in 2014", zei ze. "En dus spreekt het voor zich dat een nieuw onafhankelijkheidsreferendum bij de opties behoort."
"Now is not the time"
In maart 2017, enkele weken voor de Britse regering Artikel 50 zou inroepen - waarmee de klok begon af te tikken naar maart 2019 - kondigde Sturgeon voor het eerst een concreet tijdschema aan: Schotland zou tussen de herfst van 2018 en de lente van 2019 een nieuw onafhankelijkheidsreferendum organiseren. "Ministers als Boris Johnson zijn geobsedeerd met de "heropstanding van het Britse Rijk". Ze willen terug naar het verleden. De toekomst van Schotland moet in onze handen liggen."
Maar dat was buiten premier May gerekend. De Britse regering moet toestemming geven voor zo'n referendum opdat het wettelijk bindend zou zijn. Maar May hield de boot af: "Now is not the time" waren haar woorden. "We kunnen alleen een goed akkoord met de EU bereiken als het hele koninkrijk samenwerkt" zo zei ze, "het is geen goed moment om verdeeld aan de start te komen." (lees verder onder de foto)
Plannen in de ijskast
En dus verdwenen de plannen voor een tweede Schots referendum - dat op sociale media al de hashtag #indyref2 had gekregen - voor onbepaalde duur in de ijskast. Nicola Sturgeon was woedend: "Als de premier geen referendum toelaat voor de brexit een feit is, dan onthoudt ze de Schotten een zeg over hun eigen toekomst."
Maar het resultaat van de algemene verkiezingen in 2017 gooide nog meer roet in het eten voor de Schotse nationalisten. De SNP zag haar zetelaantal in Westminster slinken van 56 naar 35. Daarmee bleven ze veruit de grootste partij in Schotland en de derde partij in het Lagerhuis in Londen, maar het was wel een klap. Veel Schotten waren referenda- en verkiezingsmoe vertelden ze me toen.
Een keerpunt?
Sindsdien bleef het stil in Edinburgh, tot begin dit jaar. Toen beloofde Sturgeon een nieuwe datum "van zodra we aan het einde van deze fase in het brexitproces zijn". Heel wat partijmilitanten en verkozen SNP-leden worden intussen ongeduldig. "Hoeveel groter moet de puinhoop worden, voor wij Schotten opnieuw een zeg krijgen over onze toekomst?", klinkt het op sociale media.
De laatste dagen vormen een keerpunt. "12 van de 27 lidstaten die vanavond beslissen over de toekomst van het VK hebben minder dan of evenveel inwoners als Schotland" tweette Sturgeon eergisteren. "Als wij onafhankelijk worden, dan zitten we ook aan die tafel in Brussel- in de plaats van buitenspel te worden gezet door Westminster."
Er zijn meer redenen dan ooit voor Schotse onafhankelijkheid. Maar we moeten alles op het juiste moment doen.
Opmerkelijk was ook de tussenkomst van Europarlementslid en brexitonderhandelaar Guy Verhofstadt. Aan een journalist van BBC-Schotland zei hij: "Als de Schotten beslissen om onafhankelijk te worden, dan worden ze onafhankelijk. En als ze in de Europese Unie willen blijven, dan blijven ze in de Europese Unie." (lees verder onder de tweet)
Die boodschap is intussen ook in Edinburgh aangekomen. Als de Schotten in september zouden stemmen voor onafhankelijkheid vóór het Verenigd Koninkrijk uit de EU is gestapt, dan kan Schotland er misschien wel gewoon in blijven. (lees verderonder de tweet)
De gok van 1 miljoen
Hoe dan ook blijft het voor Nicola Sturgeon en haar partij een gok. De peilingen geven vooralsnog niet aan dat veel Schotten van gedacht zijn veranderd. Mogelijk is het vooruitzicht om na een "messy brexit" meteen in een pijnlijke scheiding met Engeland terecht te komen niet echt aantrekkelijk.
Sturgeon kondigde gisteren aan dat ze na de paasvakantie duidelijkheid zal scheppen. "Er zijn nog nooit meer argumenten geweest voor onafhankelijkheid dan nu", zei Sturgeon. "En ik begrijp het ongeduld van de mensen. Maar we moeten een meerderheid van de Schotten overtuigen, niet alleen de leden van de SNP." Wordt vervolgd.