PDA

Bekijk Volledige Versie : Burgemeester, minister, partijvoorzitter, regeringsleider: de 9 levens van migrantenzoon Elio Di Rup



Marsipulami
13-09-19, 11:28
Burgemeester, minister, partijvoorzitter, regeringsleider: de 9 levens van migrantenzoon Elio Di Rupo

Vijf jaar na zijn afscheid als federaal premier staat Elio Di Rupo (PS) weer aan het hoofd van een regering. Wordt het Waalse minister-presidentschap het slotstuk van een indrukwekkende politieke carrière?

Freek Willems

Elio Di Rupo is 68 maar weet van geen ophouden. Als hij zijn mandaat uitdoet, zal hij tot voorbij zijn 73e de Waalse regering leiden. Niet dat de politiek een late roeping is, integendeel. Di Rupo kan op een indrukwekkende politieke carrière terugkijken en is ontegensprekelijk een van de belangrijkste, zo niet de belangrijkste Waalse politicus van de voorbije twintig, dertig jaar.

Zijn eerste politieke mandaat neemt hij als jonge dertiger op in 1982, in de gemeenteraad in Bergen. Daarna is hij ook nog burgemeester, lid van het Waals Parlement en het Parlement van de Franse Gemeenschap, Europees Parlementslid, Kamerlid, senator, minister, vicepremier, Waals minister-president, partijvoorzitter én federaal premier. En nu dus opnieuw Waals minister-president. Wie had dat begin jaren 1950 kunnen denken.

Migrantenzoon Elio

Want de politiek is hem allesbehalve met de paplepel ingegeven. Elio Di Rupo is de jongste zoon van Italiaanse migranten, een arm mijnwerkersgezin dat zijn geluk in ons land komt beproeven. Als enig kind in het gezin is hij in België geboren, in Morlanwelz, in de provincie Henegouwen. Als enig kind mocht hij ook bij zijn moeder blijven wonen na de dood van zijn vader, toen hij amper 1 jaar oud was.

Ondanks de armoede om zich heen omschrijft Di Rupo zijn jeugd als gelukkig. De dood van zijn vader blijft hij echter meeslepen, het kost hem in het middelbaar twee jaar. Drie keer zit hij in het eerste jaar. Maar het tij keert en door hard studeren schopt hij het jaren later tot doctor in de scheikunde.

Minister Di Rupo

Maar de wetenschap moet het al snel afleggen tegen de politiek. Zijn politieke carrière begint in 1982 in de gemeenteraad van Bergen en krijgt enkele jaren later een vervolg in het schepencollege. Zijn lokaal engagement wordt anderhalf decennium later uiteindelijk bekroond met de burgemeesterssjerp.

Maar intussen breekt Di Rupo ook regionaal en nationaal door. Eerst als minister in de regering van de Franse Gemeenschap, in 1992. Twee jaar later klopt hij op de federale regeringsdeur. Vijf jaar lang, tot 1999, is hij vicepremier in de regeringen Dehaene I en II. Met verschillende bevoegdheden: Verkeer en Overheidsbedrijven, Telecommunicatie, Economische Zaken en Buitenlandse Handel.

Regeringsleider Di Rupo

Het staat buiten kijf: Di Rupo's nationale carrière is gelanceerd. Na de verkiezingen van 1999, waarbij de toenmalige CVP de dioxinecrisis aangerekend krijgt en een paarsgroene coalitie het leven ziet, is dat echter niet meer in de federale regering. Het is de start van een nieuw hoofdstuk: dat van regeringsleider. Di Rupo wordt in '99 Waals minister-president.

Maar lang zal hij de Waalse regering niet leiden, een jaar later stapt hij op nadat hij is verkozen tot partijvoorzitter van de PS. Om in 2005 terug te keren, na het ontslag van Jean-Claude Van Cauwenberghe, in een tijd waarin de PS geteisterd wordt door een hele reeks corruptieschandalen. In zijn tweede periode als Waals minister-president zet Di Rupo zijn schouders onder het "Marshallplan voor Wallonië", dat de Waalse economie in ere moet herstellen. Ook deze termijn zal Di Rupo echter niet uitdoen. In 2007, twee jaar voor de regionale verkiezingen, stapt hij op om weer voltijds partijvoorzitter te zijn, na de voor de PS slechte federale verkiezingen van 2007.

Di Rupo legt in 2011 de eed af als premier bij koning Albert II.

Het minister-presidentschap in Wallonië is een voorsmaakje voor het échte werk: in 2011 wordt migrantenzoon Elio Di Rupo federaal premier - na een 541 dagen durende formatie die de geschiedenisboeken in gaat als 's werelds langste regeringsvorming. Er valt nog meer op aan Di Rupo's premierschap: hij is op dat moment de eerste socialistische premier sinds 1974 en ook de eerste Franstalige premier sinds 1979. Di Rupo is ook de allereerste homoseksuele premier van België.

Door de lange formatieperiode - waarin hij N-VA-voorzitter Bart De Wever persoonlijk beter leert kennen en naar verluidt goed met hem kan opschieten, maar een politiek akkoord sluiten voor beiden een brug te ver blijkt te zijn - moet de regering-Di Rupo haar plannen in drie in plaats van vier jaar weten uit te voeren. Ze slaagt er in die tijd wel in het BHV-spook te verjagen en een nieuwe staatshervorming op de rails te zetten. Maar in het noorden van het land zal Di Rupo nooit echt populair worden, mede door zijn gebrekkige Nederlands.

Partijvoorzitter Di Rupo

Er wordt wel eens gezegd dat partijvoorzitters de echte machthebbers zijn in dit land. Dan behoort Elio Di Rupo onbetwistbaar tot een van hen. Di Rupo is - op een onderbreking van 3 jaar na - al bijna 20 jaar voorzitter van de PS, de Franstalige socialisten. Twee decennia met hoogte- en dieptepunten.

Midden jaren 2000 verkeert de PS onder Di Rupo bijvoorbeeld in een diepe crisis: het ene na het andere corruptieschandaal komt aan het licht, vooral in Charleroi. Het ontlokt Di Rupo een uitspraak die nog lang blijft hangen: "J'en ai marre des parvenus." ("Ik heb genoeg van de snobs.") Di Rupo maakt er een erezaak van de corruptie binnen zijn partij uit te roeien, maar zal er nooit helemaal in slagen. In 2017 moet de Brusselse PS-burgemeester Yvan Majeur opstappen na een schandaal met zitpenningen in de vzw Samusocial.

Maar Di Rupo heeft zijn partij ook naar eclatante verkiezingsoverwinningen geleid. Na de verkiezingen van 2014 begint voor Di Rupo echter een nieuwe periode als partijvoorzitter: voor het eerst sinds hij aan het hoofd kwam van de PS zit zijn partij niet in de federale regering. Samen met onder meer Laurette Onkelinx hakt hij vijf jaar lang in op het in zijn ogen hardvochtige, rechtse beleid van de regering-Michel. Binnen zijn PS klinkt intussen de roep om vernieuwing luider. Kroonprins Paul Magnette - zelf nog minister-president en partijvoorzitter ad-interim geweest - staat klaar om de leiding over te nemen.

Nu Di Rupo opnieuw de Waalse regering gaat leiden, lijkt dat ook de nieuwe rolverdeling te zullen worden. Tenzij de federale formatie vroeg of laat alsnog tot een verrassing leidt en Di Rupo nog eens premier zou kunnen worden. Een kans die de man met de eeuwige vlinderdas volgens insiders niet zou laten liggen.