PDA

Bekijk Volledige Versie : Voetbal en racisme



Marsipulami
11-11-02, 10:07
IN DE SPITS. Schop het racisme buiten
Belgisch voetbal moet eindelijk werk maken van kwetsende spreekkoren op tribunes

Uitingen van racisme zijn helaas geen nieuws meer in het voetbal. Opmerkelijk is het aantal incidenten dat de jongste weken werd gemeld en de hevige reacties die ze uitlokken. Gekleurde spelers als Thierry Henry (Arsenal) en Emile Heskey (Liverpool) dreigden van het veld te stappen als zij opnieuw op een mensonterend onthaal getrakteerd worden en de Uefa wil zwaardere sancties voor clubs waarvan de supporters zich misdragen. PSV besliste deze week echter die aanpak bij het Internationaal Sporttribunaal aan te vechten.

Progretto Ultra,de organisatie die het racisme in Europa opvolgt, noteerde maar liefst 300 incidenten in het nieuwe millennium. De Europese voetbalunie Uefa vaardigde sinds juni 2000 al negentien sancties uit. Dit seizoen werden na een paar maanden meer strafzaken in verband met racisme behandeld dan in de twee vorige jaargangen samen.

Club Brugge moest ruim 14.000 euro ophoesten omdat James Obiorah (de Nigeriaan van Lokomotiv Moskou) met oerwoudgeluiden werd ,,verwelkomd''. De boete van PSV werd na tussenkomst van de Uefa-top door de beroepscommissie opgevoerd tot 34.000 euro. Vier fans van Lazio Roma werden twee weken terug aangehouden omdat ze een 31-jarige Marokkaan in de coma hadden geslagen.

Problemen worden overal op het continent gesignaleerd, maar het racistisch getinte geweld nam de afgelopen jaren vooral in het voormalige Oostblok een enorme vlucht. In Zagreb werd een zwarte voetballer op de tram in elkaar geslagen. Joegoslavische en Tsjechische clubs werden dit seizoen al door de Uefa aangepakt. De Engelsman Ashley Cole beklaagde zich in Slovakije over het feit dat zelfs de brancardiers hem onheuse opmerkingen toesnauwden. ,,Het hele stadion ging vreselijk tekeer'', zei hij. ,,Het was gewoonweg beangstigend.''

,,In sommige landen lijkt het alsof alleen extremisten naar het voetbal gaan'', zei Kurt Wachter van Football Against Racism in Europe (FARE). ,,Er zijn plaatsen in Oost-Europa waar een racistische of anti-semitische subcultuur in het voetbal bestaat.''

Piara Power, de coördinator van de campagne Kick Racism out of Football, gelooft dat de oorzaak van de opmars van racistische uitingen op de tribunes in de maatschappij moet worden gezocht. Zij verwijst naar de ruk naar rechts op het oude continent en de angst van de werkende klasse voor de migratiestromen.

John Williams, de directeur van het Sir Norman Chester Research Centre for Football van de universiteit van Leicester, zit op hetzelfde spoor. ,,Veel landen zaten tot in 1991 in de greep van de Sovjet-Unie. Zij worstelen met het verwerven van een nationale identiteit. Voetbal geeft op zichzelf een gevoel van stabiliteit, maar er is een conflict tussen de nieuwe globalisering en het wegvallen van de nationale grenzen. De kosmopolitische teams uit het Westen botsen met de identiteit van de nieuwe culturen.''

De problemen zijn het kleinst in Frankrijk en Engeland. Bij onze zuiderburen heeft Jean-Marie Le Pen heel wat aanhangers, maar de successen van het multiculturele nationale team hebben de voetbalfans op het rechte pad gebracht. In Engeland was racisme in de jaren zeventig en tachtig een verschrikkelijk probleem, maar allerlei campagnes en een keiharde wetgeving maakten het eiland tot voorbeeld voor Europa. Sinds 1998 zijn racistische scheldwoorden, zowel collectief als individueel, een misdrijf waarvoor je meteen in hechtenis kan worden genomen.

De Engelse clubs doen ook heel wat aan preventie. Spelers gaan naar scholen en maken jonge supporters duidelijk wat kan en niet kan. Goede fans worden aangespoord op te treden als ,,de ogen en oren'' van de politie. Wie over de schreef gaat, wordt aangewezen en opgepakt. Ook de referees hebben een belangrijke rol. Zij moeten de wedstrijd stilleggen bij kwetsende spreekkoren. De Engelse overheid gaat er van uit dat ze niet het denken van de mensen kan veranderen, maar wel hun gedrag. Het succes van de campagnes van Football Against Racism in Europe onderschrijft dit.

Donderdag eindigde de Europese actieweek tegen het racisme in het voetbal. België stond andermaal aan de kant, hoewel er dit seizoen niet alleen in Brugge problemen waren. Beledigende spreekkoren worden bij ons ten onrechte niet ernstig genomen. Eindelijk lijkt er echter wat te bewegen. Het jonge Racing Genk bewijst opnieuw dat het beter aanvoelt wat er leeft in de wereld dan de grootmachten uit Brussel en Brugge en gaat in ons land de kar trekken. Ook de voetbalbond zou wakker zijn geschud.

De Uefa wil keihard reageren, maar weet niet goed hoe. Tot nu toe beperkte de internationale sportfederatie zich tot het uitdelen van fikse boetes. Dat heeft echter twee zwakke punten. Een bedrag dat zwaar aankomt bij bescheiden clubs wordt weggelachen door de Europese grootmachten en de daders van het misdrijf blijven buiten schot.

PSV moet fors betalen vanwege discriminerende uitlatingen van de fans aan het adres van Thierry Henry, die met fenomenaal voetenwerk in het Champions Leagueduel het licht in Eindhoven doofde. Bovendien werd aangekondigd dat er bij een volgend vergrijp aanmerkelijk zwaarder zal worden opgetreden. Vooral vanwege dat dreigement ging de Nederlandse club in beroep bij het internationaal sportgerechtshof in Lausanne (TAS).

,,Wij worden gestraft terwijl we alles gedaan hebben wat mogelijk is om dit soort dingen te voorkomen'', stelde voorzitter Harry van Raaij. Hij gaf daarmee aan dat hij machteloos staat om herhaling van de incidenten te voorkomen en vraagt het TAS dat het zich uitspreekt over de verantwoordelijkheid van de club voor het gedrag van enkelingen.

Van Raaij heeft wellicht gelijk als hij stelt dat hij niet veel meer kan doen, maar hopelijk fluit de sportrechtbank de bonden niet terug. Er bestaat geen ander afschrikmiddel dan de clubs verantwoordelijk houden voor hun klanten. Meer, het is een terechte sanctie. Niet Harry van Raaij is PSV, maar al die supporters die op de tribunes zitten. Als de voorzitter die band wil doorknippen, doet hij afstand van de sociale rol van de sport en is er geen enkele reden meer om een voetbalvereniging anders te behandelen dan een gloeilampenfabriek.

Het is zelfs zeer de vraag of het volstaat boetes te geven voor het wangedrag van hun aanhang. Clubs hebben de plicht hun publiek op te voeden en als dat niet helpt, moeten bepaalde vakken gesloten worden. Racisme is immers strijdig met alles waar de sport voor staat.

In de Spits becommentarieert feiten en tendensen in de sport.