PDA

Bekijk Volledige Versie : 'Democratie enige gezamenlijke doel'



De Rode Roos
22-11-02, 23:44
'Democratie enige gezamenlijke doel'

In Londen is een belangrijk deel van de Iraakse oppositie-in-ballingschap gevestigd. De Amerikaanse dreigementen van 'regime- wisseling' in Bagdad brengt de verwezenlijking van haar dromen dichterbij dan ooit. Chronische verdeeldheid speelt haar parten. Deel 2: Hamid al-Bayati.

Door onze redacteur Carolien Roelants

LONDEN, 22 NOV. De man die koning van Irak wil worden, leeft, discreet bewaakt, in een Londense buurt waar het plezierig wonen is. Het is slechts een van de verschillen met Hamid al-Bayati van de Hoge Raad voor de Islamitische Revolutie in Irak (verder SCIRI te noemen). 'Executive Travel' meldt het verder naamloze en haveloze pandje bij Olympia waar de SCIRI kantoor houdt. De Persian Kitchen zit een eindje verder op de hoek; Dr. Jiang Chinese Herbal Medicines onderstreept de lokale multiculturaliteit. Binnen staan vazen met uitbundige boeketten kunstbloemen. Aan de muur glanzen de gouden koepels van een shi'itisch heiligdom in Bagdad.

Dr. Bayati is een zakenman die ruim 20 jaar geleden uit Irak is gevlucht. Hij is lid van het Centrale Comité van de SCIRI en de vertegenwoordiger in Londen. De naam van zijn organisatie geeft al aan dat zij niets moet hebben van herstel van de monarchie in Irak - islamitische revoluties rekenen zoals bekend doorgaans met koningen af. ,,Monarchie is geen democratie omdat je een koning die zijn functie heeft geërfd oplegt aan een land'', zegt Bayati. ,,De andere Iraakse oppositiegroepen accepteren dat niet. Monarchie is geen gemeenschappelijk doel van de oppositie. Democratie wel.''

Dr Bayati masseert soepel alle gevoeligheden rond de SCIRI weg. De organisatie heeft haar hoofdkwartier en gevechtseenheden, naar wordt aangenomen zo'n 10.000 man, in Iran, voor Amerikaanse haviken na Irak als volgende aan de beurt voor 'regimewisseling'. Maar je moet toch ergens zitten, zegt hij, en je standplaats bepaalt je standpunt nog niet - kijk maar naar de relaties die de SCIRI met Amerika onderhoudt, voor Iran nog steeds de Grote Satan. De SCIRI, vanuit Teheran geleid door ayatollah Mohammed Bakr al-Hakim, verenigt het fundamentalistische deel van de shi'itische meerderheid in Irak. Maar die islamitische revolutie moet niet meer zo letterlijk worden genomen, zegt Bayati geruststellend. ,,We kunnen onze ideologie niet aan iedereen opleggen, omdat we van mening zijn dat alle oppositiegroepen moeten deelnemen aan de machtswisseling en aan de toekomstige regering. Die andere groepen omvatten de Koerden, die seculier en sunnitisch zijn zijn, en de communisten en nationalisten en zelfs een paar seculiere shi'ieten. Ja, we zijn fundamentalisten, maar we zijn het met de anderen eens geworden over een gemeenschappelijk doel, democratie. Een democratisch regime zal ons veel meer culturele, politieke en religieuze rechten geven dan een dictatuur.''

Ook bij dr. Bayati komt het grote congres ter sprake dat een beeld moet geven van een eensgezinde oppositie met een gemeenschappelijke visie op de toekomst van Irak, maar dat maar niet van de grond wil komen en nu een danig blok aan het been is geworden. De SCIRI en de Koerden verzetten zich met name tegen de grote omvang van de conferentie die het INC van Ahmed Chalabi en Sharif Ali, oorspronkelijk opgericht als overkoepelende organisatie maar nu zelfstandig opererend, als toppunt van democratie voor zich ziet - om de eigen positie te versterken, brommen de tegenstanders.

,,Het INC is de enige die de conferentie wil uitbreiden, maar niet op een democratische manier, met alle respect gezegd. Met een campagne, een lastercampagne...'', zucht Bayati. ,,Het INC hoort een overkoepelende organisatie te zijn, van de Koerden, de SCIRI, het INA. De Koerden en de SCIRI zijn de vechtende oppositie. Het INC is zelf niets. Ze hebben geen troepen, in Godsnaam.''

Het zou ook veel te duur worden, zegt Bayati, zo'n grote conferentie; dan moeten de VS financieel bijspringen. ,,Wij vinden het prettig om onafhankelijk te zijn van Amerika. Zij willen dat de Amerikaanse regering zich ermee bemoeit. Wij willen dat niet.''

Maar er is toch geen regimewisseling zonder Amerika mogelijk? ,,Wij willen dat de machtswisseling wordt uitgevoerd door het Iraakse volk, met de hulp van de internationale gemeenschap en de Amerikanen'', zegt Bayati. Als de internationale gemeenschap het Iraakse leger verbiedt om in actie te komen tegen oppositietroepen, komen die al een heel eind, denkt hij; zo wordt toch ook de autonomie voor de Koerden in Noord-Irak overeind gehouden.

Maar uiteindelijk zal het Iraakse volk iedereen verwelkomen die hen redt en hen uit de dagelijkse onderdrukking weghaalt, zegt Bayati. ,,Ze zijn zo wanhopig dat het het zelfs niet erg zouden vinden als Ariel Sharon komt en het regime omverwerpt - en Ariel Sharon is de ergste persoon die een Arabier kan bedenken. Maar als de Amerikanen beginnen de Irakezen te onderdrukken of een regime komen opleggen, dan zullen zij dat niet accepteren.''


Het eerste deel in deze serie verscheen gisteren en is te lezen op www.nrc.nl.

Bron: http://www.nrc.nl/buitenland/artikel/1037944824565.html