dir_HAMster
21-12-02, 09:45
Nederland wordt grijzer, zwarter, maar ook geler
Migratie en vergrijzing geven Nederland in 2010 langzamerhand een ander aanzien. Nu vormen Turken nog de grootste groep allochtonen, straks zullen dat Aziaten zijn.
Door onze redacteur Rob Biersma
ROTTERDAM, 21 DEC. Het zijn onafwendbare ontwikkelingen. Al was het maar omdat 2010 nog maar zeven jaar verwijderd is. In 2010 jaar telt Nederland 16,7 miljoen inwoners, een half miljoen meer dan nu. Daarvan zijn dan 2 miljoen niet-westerse allochtonen, een stijging van 400.000. Het aantal bejaarden neemt met tien procent toe: in 2010 is 14,9 procent van de bevolking 65 jaar of ouder, zo voorspelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Het probleem van de vergrijzing begint zich al in 2010 te laten voelen, maar is vooral een zaak van wat langere termijn. Nu is de verhouding tussen de 65-plussers versus de potentiële beroepsbevolking (20-64 jaar) circa 22:100 - tegenover iedere 22 gepensioneerden staan honderd potentiële werkers. In het jaar 2010 is die verhouding 24:100, wat weliswaar een verzwaring voor de economie met zich meebrengt, maar geen dramatische.
Pas veel later, in het jaar 2040, loopt de verhouding tussen 65-plussers en personen tussen 20-64 jaar op tot 42:100. De 'grijze druk', zoals het CBS deze verhouding noemt, zal dan bijna tweemaal zo zwaar zijn als nu. Het woord 'verzorgingsstaat' zal dan een andere betekenis hebben dan nu.
Daarbij moet worden aangetekend dat de echte beroepsbevolking aanmerkelijk kleiner is dan de potentiële beroepsbevolking (waarbij alle 20- tot en met 64-jarigen worden meegerekend). Door ziekte, studie, vervroegd uittreden, deeltijdbanen of helemaal geen baan is het deel van de bevolking dat echt werkt veel kleiner.
De 'grijze druk' is het gevolg van de stijging van de gemiddelde leeftijd en wordt voor een kleiner deel veroorzaakt door achterblijvende geboorten. In 1940 was de grijze druk nog 12:100, in 1960 17:100 en in 1980 20:100.
De grijze golf is onvermijdelijk. De samenstelling van de bevolking is nu eenmaal een onveranderbaar gegeven. Ook de hogere leeftijd die Nederlanders bereiken, valt niet terug te draaien.
Hooguit zou men vraagtekens kunnen plaatsen bij het verscherpte antirookbeleid. Gezondheidseconomen van de Erasmus-universiteit toonden al in 1997 aan dat niet-rokers de staat meer kosten: bij mannen 7 procent, bij vrouwen 4 procent (New England Journal of Medicine 10 okt.). Rokers kosten tijdens hun leven meer door een hoger aantal verzuimdagen en hogere medische kosten, maar ze gaan dood op een moment dat de niet-roker van een langdurig pensioen gaat genieten.
Zeker is dat de grijze golf de vut en prepensioen-regelingen onbetaalbaar maakt: langer doorwerken zal de regel zijn.
De komende zeven jaar zal het aantal allochtonen toenemen van 1,6 miljoen naar 2,0 miljoen. Opvallend is vooral de snelle toename van allochtonen uit Azië: Chinezen, Afghanen en Irakezen. Zij vormen volgens het CBS in 2010 zelfs de grootste allochtone groep, groter dan de Turken.
De helft van de allochtone toename komt door immigratie, de andere helft door geboorte in Nederland zelf. De gemiddelde vruchtbaarheid van niet-westerse allochtonen is aanmerkelijk hoger van autochtone Nederlanders. Zo krijgen Marokkaanse vrouwen gemiddeld 3,3 kinderen, Nederlandse vrouwen krijgen gemiddeld 1,7 kind. Omdat Marokkanen voor 70 procent hun huwelijkspartner uit het thuisland halen, halen die 3,3 kinderen zeker 2 huwelijkspartners naar Nederland. Eén Marokkaanse vrouw zet daarmee meer dan vijf kinderen op Nederlandse bodem.
Andere niet-westerse allochtonen hebben een lagere vruchtbaarheid, maar gemiddeld toch hoger dan bij autochtonen. Ook Turken, de grootste groep allochtonen, halen voor meer dan tweederde hun huwelijkspartner uit het land van herkomst. Hoewel er verscheidene voorstellen zijn gelanceerd om deze 'huwelijksmigratie' te beperken - variërend van inkomenseisen tot inburgeringsexamens - zullen deze beperkingen moeilijk zijn in te passen in de Nederlandse en Europese wetten.
De immigratie en het hoge kindertal van de allochtonen vormen de stuwende kracht achter de groei van de Nederlandse bevolking. Zonder de allochtonen zou de Nederlandse bevolking juist sterk in omvang afnemen door het lage gemiddelde kindertal van 1,7 per vrouw. Ook de emigratie van autochtonen van circa 10.000 per jaar zou aan die leegstroom hebben bijgedragen.
Maar de Nederlandse bevolking blijft voorlopig nog groeien. In het jaar 2038 zou een maximum van 17,7 miljoen worden gehaald, aldus prognoses van het CBS. Daarna zou het aantal licht dalen.
Hoe leven en wonen al die 16,7 miljoen Nederlanders in 2010? Het CBS gaat ervan uit dat de trends naar nóg kleinere gezinnen voorlopig aanhoudt. Het aantal eenpersoonshuishoudens zal stijgen van 2,4 miljoen naar ruim 2,7 miljoen. Ook het aantal eenoudergezinnen neemt toe van 3,9 miljoen naar 4,1 miljoen. In totaal neemt het aantal huishoudens toe van 6,9 miljoen naar 7,4 miljoen.
Dat betekent dus dat er een half miljoen extra woningen bij moeten komen, uiteraard met nieuwe wegen en een half miljoen nieuwe parkeerplaatsen voor een half miljoen extra auto's.
NRC 21 december 2002
Migratie en vergrijzing geven Nederland in 2010 langzamerhand een ander aanzien. Nu vormen Turken nog de grootste groep allochtonen, straks zullen dat Aziaten zijn.
Door onze redacteur Rob Biersma
ROTTERDAM, 21 DEC. Het zijn onafwendbare ontwikkelingen. Al was het maar omdat 2010 nog maar zeven jaar verwijderd is. In 2010 jaar telt Nederland 16,7 miljoen inwoners, een half miljoen meer dan nu. Daarvan zijn dan 2 miljoen niet-westerse allochtonen, een stijging van 400.000. Het aantal bejaarden neemt met tien procent toe: in 2010 is 14,9 procent van de bevolking 65 jaar of ouder, zo voorspelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Het probleem van de vergrijzing begint zich al in 2010 te laten voelen, maar is vooral een zaak van wat langere termijn. Nu is de verhouding tussen de 65-plussers versus de potentiële beroepsbevolking (20-64 jaar) circa 22:100 - tegenover iedere 22 gepensioneerden staan honderd potentiële werkers. In het jaar 2010 is die verhouding 24:100, wat weliswaar een verzwaring voor de economie met zich meebrengt, maar geen dramatische.
Pas veel later, in het jaar 2040, loopt de verhouding tussen 65-plussers en personen tussen 20-64 jaar op tot 42:100. De 'grijze druk', zoals het CBS deze verhouding noemt, zal dan bijna tweemaal zo zwaar zijn als nu. Het woord 'verzorgingsstaat' zal dan een andere betekenis hebben dan nu.
Daarbij moet worden aangetekend dat de echte beroepsbevolking aanmerkelijk kleiner is dan de potentiële beroepsbevolking (waarbij alle 20- tot en met 64-jarigen worden meegerekend). Door ziekte, studie, vervroegd uittreden, deeltijdbanen of helemaal geen baan is het deel van de bevolking dat echt werkt veel kleiner.
De 'grijze druk' is het gevolg van de stijging van de gemiddelde leeftijd en wordt voor een kleiner deel veroorzaakt door achterblijvende geboorten. In 1940 was de grijze druk nog 12:100, in 1960 17:100 en in 1980 20:100.
De grijze golf is onvermijdelijk. De samenstelling van de bevolking is nu eenmaal een onveranderbaar gegeven. Ook de hogere leeftijd die Nederlanders bereiken, valt niet terug te draaien.
Hooguit zou men vraagtekens kunnen plaatsen bij het verscherpte antirookbeleid. Gezondheidseconomen van de Erasmus-universiteit toonden al in 1997 aan dat niet-rokers de staat meer kosten: bij mannen 7 procent, bij vrouwen 4 procent (New England Journal of Medicine 10 okt.). Rokers kosten tijdens hun leven meer door een hoger aantal verzuimdagen en hogere medische kosten, maar ze gaan dood op een moment dat de niet-roker van een langdurig pensioen gaat genieten.
Zeker is dat de grijze golf de vut en prepensioen-regelingen onbetaalbaar maakt: langer doorwerken zal de regel zijn.
De komende zeven jaar zal het aantal allochtonen toenemen van 1,6 miljoen naar 2,0 miljoen. Opvallend is vooral de snelle toename van allochtonen uit Azië: Chinezen, Afghanen en Irakezen. Zij vormen volgens het CBS in 2010 zelfs de grootste allochtone groep, groter dan de Turken.
De helft van de allochtone toename komt door immigratie, de andere helft door geboorte in Nederland zelf. De gemiddelde vruchtbaarheid van niet-westerse allochtonen is aanmerkelijk hoger van autochtone Nederlanders. Zo krijgen Marokkaanse vrouwen gemiddeld 3,3 kinderen, Nederlandse vrouwen krijgen gemiddeld 1,7 kind. Omdat Marokkanen voor 70 procent hun huwelijkspartner uit het thuisland halen, halen die 3,3 kinderen zeker 2 huwelijkspartners naar Nederland. Eén Marokkaanse vrouw zet daarmee meer dan vijf kinderen op Nederlandse bodem.
Andere niet-westerse allochtonen hebben een lagere vruchtbaarheid, maar gemiddeld toch hoger dan bij autochtonen. Ook Turken, de grootste groep allochtonen, halen voor meer dan tweederde hun huwelijkspartner uit het land van herkomst. Hoewel er verscheidene voorstellen zijn gelanceerd om deze 'huwelijksmigratie' te beperken - variërend van inkomenseisen tot inburgeringsexamens - zullen deze beperkingen moeilijk zijn in te passen in de Nederlandse en Europese wetten.
De immigratie en het hoge kindertal van de allochtonen vormen de stuwende kracht achter de groei van de Nederlandse bevolking. Zonder de allochtonen zou de Nederlandse bevolking juist sterk in omvang afnemen door het lage gemiddelde kindertal van 1,7 per vrouw. Ook de emigratie van autochtonen van circa 10.000 per jaar zou aan die leegstroom hebben bijgedragen.
Maar de Nederlandse bevolking blijft voorlopig nog groeien. In het jaar 2038 zou een maximum van 17,7 miljoen worden gehaald, aldus prognoses van het CBS. Daarna zou het aantal licht dalen.
Hoe leven en wonen al die 16,7 miljoen Nederlanders in 2010? Het CBS gaat ervan uit dat de trends naar nóg kleinere gezinnen voorlopig aanhoudt. Het aantal eenpersoonshuishoudens zal stijgen van 2,4 miljoen naar ruim 2,7 miljoen. Ook het aantal eenoudergezinnen neemt toe van 3,9 miljoen naar 4,1 miljoen. In totaal neemt het aantal huishoudens toe van 6,9 miljoen naar 7,4 miljoen.
Dat betekent dus dat er een half miljoen extra woningen bij moeten komen, uiteraard met nieuwe wegen en een half miljoen nieuwe parkeerplaatsen voor een half miljoen extra auto's.
NRC 21 december 2002