Dx_
25-01-03, 23:32
Moslima's kiezen voor een chador of niqaab omdat ze daartoe door hun vader
of man worden verplicht. Omdat ze zich sinds 11 september dermate in een
hoek gedreven voelen dat ze willen provoceren. Omdat ze puberaal bezig zijn
en feilloos de taboes in de samenleving kunnen vinden. Omdat ze pioniers
zijn van de derde feministische golf en zich, als tegenpolen van hedendaagse
lustobjecten, verzetten tegen de doorgeschoten seksualisering van de
maatschappij. Rabi'a Frank (1976), een bekeerde moslima uit Breda, kent al
deze bespiegelingen. Maar haar motivatie om een niqaab te willen dragen
(religieuze zelfontplooiing), krijgt nauwelijks aandacht.
'Er wordt altijd
over ons gesproken en geschreven en maar zelden met ons gecommuniceerd'. En
dat is ze 'spuugzat!', schreef ze in een felle brief die ze naar diverse
kranten stuurde. Frank is geen puber, ze is moeder van drie kinderen. Ze
voelt zich geen pionier van de derde feministische golf. En er is niemand,
'absoluut niemand', geen moskeebestuur, geen vader (haar vader is joods) en
ook geen man die haar dwingt zich te bedekken. In tegendeel zelfs, haar man
raadt haar het dragen van de niqaab af. Die man is Ali Eddaoudi (29), auteur
van de boeken Marokkaanse jongeren daders of slachtoffers? en Hollandse
nieuwe: drie generaties Marokkanen aan het woord, leraar maatschappijleer en
geestelijk verzorger in de Bredase Koepelgevangenis.
Eddaoudi treedt in de
media regelmatig op als woordvoerder van de Marokkaanse jongeren. In het
integratiedebat vervult hij een brugfunctie, kritiseert zowel de eigen
gemeenschap als de autochtone samenleving. Het maatschappelijk debat over
het chador-fenomeen wordt ook in huize Eddaoudi gevoerd, soms op felle toon.
Frank en Eddaoudi verschillen van mening over waar de grens moet worden
getrokken tussen het recht van het individu op zelfexpressie en
maatschappelijke verantwoordelijkheid. 11 september heeft grote invloed op
hun stellingname. Voor Frank, die een hoofddoek draagt en daardoor
'jarenlang keihard heeft moeten vechten tegen onbegrip en haat, zowel in
mijn zeer naaste omgeving als daarbuiten', waren de reacties op 11 september
het signaal dat ze nooit zal worden geaccepteerd. 'Ik dacht zoek het maar
uit, ik doe nu wat ik altijd al wilde.'
Haar individuele gevoel krijgt
sindsdien voorrang. Ze heeft een 'innerlijke drang' om de gezichtssluier te
dragen, maar aarzelt. Niet alleen vanwege de maatschappelijke reacties, maar
ook omdat haar dierbaren (man, kinderen, ouders) er moeite mee hebben.
Eddaoudi is ook gekwetst door de groeiende moslimhaat en vindt het
anti-buitenlanderklimaat het laatste jaar 'niet te harden'. Hij strijdt voor
het recht de hoofddoek te dragen. Maar de niqaab is voor hem 'een brug te
ver: het individu moet ook rekening houden met de maatschappelijk context'.
Frank en Eddaoudi willen wel praten over hun onderlinge meningsverschillen.
Zo'n gesprek (dat in veel meer islamitische huiskamers wordt gevoerd) geeft
volgens hen meer inzicht in de botsingen tussen moslims en de autochtone
maatschappij, dan de meeste debatten op tv en de opiniepagina's van kranten.
- Waar komt die innerlijke drang om de niqaab te dragen vandaan? Frank: 'Het
is een langzaam proces geweest. Toen ik veertien was ontmoette ik Ali. Door
hem raakte ik geinteresseerd in de islam, ben er veel over gaan lezen. In
mei is het negen jaar geleden dat ik me tot de islam heb gekeerd. In het
begin wilde ik heel graag geloven dat een hoofddoek dragen niet verplicht
is. Om die gedachte bevestigd te krijgen, las ik vooral stukken van vrouwen
die dat ook vonden. Ik was leergierig, las meer, ook andere boeken. Op een
gegeven moment kreeg ik behoefte om meer te doen voor mijn geloof. Het bleef
allemaal zo oppervlakkig.
Maar met een hoofddoek op geef je naar de
buitenwereld te kennen dat je bent bekeerd. Dat maakt zo'n stap moeilijk. Na
een half jaar ben ik de doek gaan dragen. Ik durfde de strijd wel aan, het
gaf me kracht. Eerst was ik in de weer met doekjes, sjaaltjes en speldjes om
het zo mooi mogelijk te maken. Steeds zette ik een stap verder. Ik koos
geleidelijk voor meer bedekking. Het wisselde ook wel. soms droeg ik een
doek met modieus sjaaltje, andere keren een heuplange ghimaar. Toen ik
studeerde aan de pabo bijvoorbeeld: ik wilde niet gezien worden als duf, dom
huisvrouwtje. Die wisselende stemming had te maken met mijn innerlijke
strijd. In de islam noem je dat imen, de mate van het geloof die je hebt.
Die is soms sterk, soms zwak. Lang had ik de behoefte mezelf aan te passen
en droeg ik modieuze hoofddoeken met moderne kleren. Maar na 11 september
heb ik definitief gekozen voor de lange hoofddoek. Niet omdat ik mezelf zo
graag als moslim wilde bewijzen. Het is andersom: ik heb het opgegeven me te
willen aanpassen.
Ik kwam moslima's tegen die de niqaab droegen. Zij
wakkerden bij mij het vuur aan meer te willen doen voor Allah. Meer doen is
soms vaker bidden dan de voorgeschreven vijf keer per dag, af en toe vasten
buiten de ramadan-tijd. Die drang is voor een deel niet te verklaren, het
geeft een warm gevoel van binnen. De niqaab wil ik dragen uit liefde voor
Allah.' -
Maar echtgenoot Ali heeft moeite met die keuze, Eddaoudi:
'Rabi'a beroept zich op de vrijheid haar identiteit uit te kunnen dragen.
Daar is niets mis mee. Iedere vrouw moet kunnen dragen wat ze wil. Maar ik
vind wel dat je rekening moet houden met deze samenleving en reeël moet
zijn. De niqaab is niet nadrukkelijk aanwezig in de islam. Bij de hoofddoek
ligt dat anders, dat is een kledingstuk dat echt bij de islam hoort.'
Frank:
'Dat de niqaab er niet bijhoort, is jouw mening.'
Eddaoudi: 'Dat is mijn
overtuiging. Ik denk dat je bij een Egyptenaar op een andere mening zal
stuiten dan bij een Berber.'
Frank: 'Het interesseert mij niet wat een
Berber of Egyptenaar zegt. Het gaat nu om mijn keuze.'
Eddaoudi: 'Cultuur
speelt een rol. Er is duidelijk verschil van mening. Dat heeft ook te maken
met de verschillende kanonnieke scholen in de islam. De vier geleerden in de
islam hebben over een aantal onderwerpen verschillende standpunten.'
Frank:
'Ja, ook over de niqaab.'
Eddaoudi: 'Niet alle moslims zijn het erover eens
dat de niqaab verplicht is. Dan vind ik dat je de gezichtssluier in
Nederland niet moet dragen, dat je rekening moet houden met de gevoelens die
dat kledingstuk oproept. Ik voel er niets voor naast een vrouw te lopen met
een niqaab. Heb geen zin om elke dag geconfronteerd te worden met mensen die
schelden, die je beledigen, naar je spugen.'
Frank: 'Dat vind ik zwak. Als
ik de gezichtssluier wil dragen, moet ik dat allemaal verdragen en dan vind
ik het slap dat je me daarin niet steunt.'
Eddaoudi: 'Nu al, met de
hoofddoek, kom je vaak gefrustreerd thuis. Je kunt niet eens fatsoenlijk
boodschappen doen met de kinderen. Die horen dat de mensen niet vriendelijk
tegen je zijn. Ik vind het erg dat mijn kinderen met zoveel agressie
opgroeien.'
Frank: 'Dat vind ik ook verschrikkelijk, maar moet je je
identiteit dan maar verloochenen? Waar leg jij de grens?'
Eddaoudi: 'Die
ligt voor mij bij de hoofddoek. Iedereen moet het recht hebben die te
dragen. Ik heb ook het idee dat de acceptatie daarvan langzaam toeneemt.'
Frank: 'Het is een kwestie van wennen. De strijd om de hoofddoek staat nog
maar in de kinderschoenen. Toen ik hem voor het eerst droeg, gniffelden de
buren en stond mijn moeder te huilen in de keuken. Als je je onmiddellijk
neerlegt bij de reacties die je geloofovertuiging los maken, dan ben je
zwak.'
Eddaoudi: 'Moslims hebben zoveel problemen in deze maatschappij.
Onverstandig vind ik het om dan de prioriteit te leggen bij de strijd om de
niqaab. Als de maatschappij de gezichtssluier volstrekt zou accepteren, zou
ik geen probleem hebben met jouw keuze.'
Frank: 'Het gaat om individuele
vrijheid. Net als bij mensen met een hanenkam of navelpiercing. Ik zou
zoiets niet dragen, maar zou niet aan hun recht wil tornen te dragen wat ze
willen. Ik heb vier niqaabs thuis hangen, wil ze graag dragen, maar moet het
laten vanwege de reacties. Dat is toch absurd.' - Is er dan geen grens aan
de vrijheid van het individu?
Frank: 'Voor mij ligt die bij het moment
waarop je de vrijheid van een ander in de weg zit.'
Eddaoudi: 'De
individuele vrijheid kan ook te ver doorschieten. Dan krijg je een
samenleving vol egoisten en onverschilligen. Ik vind dat je rekening moet
houden met de mensen om je heen, met heersende normen en waarden. Met een
gezichtssluier overschrijd je in Nederland de norm.'
Frank: 'Ik ken die
norm, heb het argument van de open maatschappij ook gehoord. Mensen zeggen:
als ik je gesluierd op straat tegen kom, kan ik je gezicht niet zien, kan ik
niet normaal met je communiceren. Dan zeg ik: sinds wanneer praten we met
elkaar? Over de Marokkaanse meisjes op de ROC in Amsterdam wordt ook gezegd
dat ze geen kleuterleidster kunnen worden, want non-verbale communicatie met
kinderen is belangrijk. Wie zegt dat ze kleuterleidster willen worden?
Misschien zitten ze wel op die school vanwege de leerplicht. En wie zegt dat
ze niet bereid zijn de niqaab af te doen, als in bepaalde situaties
relevante argumenten worden aangedragen? Wie uit overtuiging kiest voor de
niqaab draagt daar ook de consequenties van.' - Veel mensen zullen zeggen:
ga dan emigreren naar een samenleving waarin de chador wel wordt
geaccepteerd.
Frank: 'Ik heb ook wel fantasieën over emigratie. Ik heb in
Nederland geen vriendinnen meer die niet moslim zijn. Met mijn nieuwe
vriendinnen, allemaal bekeerde moslima's, kom ik regelmatig samen in een
moskee. We omhelzen elkaar, steunen elkaar. Dat is zo'n warme gemeenschap.
Daar hoef je niet te vechten om geaccepteerd te worden. Misschien ga ik nog
wel eens hier weg, voor een paar jaar. Ik ben moslim, maar ik ben ook
Nederlandse. Ik moet hier toch in vrede kunnen leven, ook met niqaab.'
Eddaoudi: 'Ik denk er ook wel eens aan te emigreren. Door het vijandige
klimaat en die houding van: ga toch terug naar je eigen land, gaan steeds
meer moslims met de rug naar de Nederlandse maatschappij staan. De islam
bloeit, vooral bij tweede generatie. Preken in het Nederlands en lezingen
over de islam trekken duizenden jongeren. Zelf ben ik ook vaak gefrustreerd
en woedend, dan scheld ik op de televisie. De media, de politici zijn zo
eenzijdig bezig.' - Jullie schetsen een ontwikkeling van groeiende
segregatie. Is de niqaab het signaal dat we afstevenen op een verbrokkelde
maatschappij, waarin groepen langs elkaar leven? Eddaoudi: 'Ik heb altijd
stevige kritiek geuit op de Marokkaanse gemeenschap die te weinig moeite
deed zich voor de Nederlandse maatschappij te interesseren. Ik kan me
dergelijke kritiek nu slechts mondjesmaat permitteren. Er is zoveel onbegrip
en agressie, dat moslims gefrusteerd afhaken. Ik zou willen dat meer met
moslims wordt gepraat en niet alleen maar over ons.'
Frank: 'Laatst zag ik
een discussie op tv bij Lijst Nul. Twee meisjes met hoofddoek werden om hun
mening gevraagd over de lijsttrekkers. Een algemeen thema, het ging niet
over de hoofddoek, de islam of integratie. Leuk was dat. Zo krijg je een
wij-gevoel: moslims worden serieus genomen, horen erbij. In die
wij-zij-discussie lijk ik soms wel schizofreen. Ik ben een geboren
Nederlandse: dus ben ik wij, maar als moslima vaak ook zij.'
Eddaoudi: 'Het
is ook de botsing van geseculariseerd Nederland met een nieuwe, snel
groeiende groep gelovigen. Je ziet het verzet tegen de uiterlijke kenmerken
van de islam. Er is een strijd gaande. Dat is jammer. Ik zou liever zien dat
een gesprek op gang komt, waarbij je dingen van elkaar komt te weten.
Daartoe moeten beide kampen bereid zijn zich in elkaar te verdiepen. Lukt
dat niet, dan zeg ik: ga ieder je eigen gang. Leef, en laat leven. Draag die
niqaab. Dan maar segregatie.'
Volkskrant.
of man worden verplicht. Omdat ze zich sinds 11 september dermate in een
hoek gedreven voelen dat ze willen provoceren. Omdat ze puberaal bezig zijn
en feilloos de taboes in de samenleving kunnen vinden. Omdat ze pioniers
zijn van de derde feministische golf en zich, als tegenpolen van hedendaagse
lustobjecten, verzetten tegen de doorgeschoten seksualisering van de
maatschappij. Rabi'a Frank (1976), een bekeerde moslima uit Breda, kent al
deze bespiegelingen. Maar haar motivatie om een niqaab te willen dragen
(religieuze zelfontplooiing), krijgt nauwelijks aandacht.
'Er wordt altijd
over ons gesproken en geschreven en maar zelden met ons gecommuniceerd'. En
dat is ze 'spuugzat!', schreef ze in een felle brief die ze naar diverse
kranten stuurde. Frank is geen puber, ze is moeder van drie kinderen. Ze
voelt zich geen pionier van de derde feministische golf. En er is niemand,
'absoluut niemand', geen moskeebestuur, geen vader (haar vader is joods) en
ook geen man die haar dwingt zich te bedekken. In tegendeel zelfs, haar man
raadt haar het dragen van de niqaab af. Die man is Ali Eddaoudi (29), auteur
van de boeken Marokkaanse jongeren daders of slachtoffers? en Hollandse
nieuwe: drie generaties Marokkanen aan het woord, leraar maatschappijleer en
geestelijk verzorger in de Bredase Koepelgevangenis.
Eddaoudi treedt in de
media regelmatig op als woordvoerder van de Marokkaanse jongeren. In het
integratiedebat vervult hij een brugfunctie, kritiseert zowel de eigen
gemeenschap als de autochtone samenleving. Het maatschappelijk debat over
het chador-fenomeen wordt ook in huize Eddaoudi gevoerd, soms op felle toon.
Frank en Eddaoudi verschillen van mening over waar de grens moet worden
getrokken tussen het recht van het individu op zelfexpressie en
maatschappelijke verantwoordelijkheid. 11 september heeft grote invloed op
hun stellingname. Voor Frank, die een hoofddoek draagt en daardoor
'jarenlang keihard heeft moeten vechten tegen onbegrip en haat, zowel in
mijn zeer naaste omgeving als daarbuiten', waren de reacties op 11 september
het signaal dat ze nooit zal worden geaccepteerd. 'Ik dacht zoek het maar
uit, ik doe nu wat ik altijd al wilde.'
Haar individuele gevoel krijgt
sindsdien voorrang. Ze heeft een 'innerlijke drang' om de gezichtssluier te
dragen, maar aarzelt. Niet alleen vanwege de maatschappelijke reacties, maar
ook omdat haar dierbaren (man, kinderen, ouders) er moeite mee hebben.
Eddaoudi is ook gekwetst door de groeiende moslimhaat en vindt het
anti-buitenlanderklimaat het laatste jaar 'niet te harden'. Hij strijdt voor
het recht de hoofddoek te dragen. Maar de niqaab is voor hem 'een brug te
ver: het individu moet ook rekening houden met de maatschappelijk context'.
Frank en Eddaoudi willen wel praten over hun onderlinge meningsverschillen.
Zo'n gesprek (dat in veel meer islamitische huiskamers wordt gevoerd) geeft
volgens hen meer inzicht in de botsingen tussen moslims en de autochtone
maatschappij, dan de meeste debatten op tv en de opiniepagina's van kranten.
- Waar komt die innerlijke drang om de niqaab te dragen vandaan? Frank: 'Het
is een langzaam proces geweest. Toen ik veertien was ontmoette ik Ali. Door
hem raakte ik geinteresseerd in de islam, ben er veel over gaan lezen. In
mei is het negen jaar geleden dat ik me tot de islam heb gekeerd. In het
begin wilde ik heel graag geloven dat een hoofddoek dragen niet verplicht
is. Om die gedachte bevestigd te krijgen, las ik vooral stukken van vrouwen
die dat ook vonden. Ik was leergierig, las meer, ook andere boeken. Op een
gegeven moment kreeg ik behoefte om meer te doen voor mijn geloof. Het bleef
allemaal zo oppervlakkig.
Maar met een hoofddoek op geef je naar de
buitenwereld te kennen dat je bent bekeerd. Dat maakt zo'n stap moeilijk. Na
een half jaar ben ik de doek gaan dragen. Ik durfde de strijd wel aan, het
gaf me kracht. Eerst was ik in de weer met doekjes, sjaaltjes en speldjes om
het zo mooi mogelijk te maken. Steeds zette ik een stap verder. Ik koos
geleidelijk voor meer bedekking. Het wisselde ook wel. soms droeg ik een
doek met modieus sjaaltje, andere keren een heuplange ghimaar. Toen ik
studeerde aan de pabo bijvoorbeeld: ik wilde niet gezien worden als duf, dom
huisvrouwtje. Die wisselende stemming had te maken met mijn innerlijke
strijd. In de islam noem je dat imen, de mate van het geloof die je hebt.
Die is soms sterk, soms zwak. Lang had ik de behoefte mezelf aan te passen
en droeg ik modieuze hoofddoeken met moderne kleren. Maar na 11 september
heb ik definitief gekozen voor de lange hoofddoek. Niet omdat ik mezelf zo
graag als moslim wilde bewijzen. Het is andersom: ik heb het opgegeven me te
willen aanpassen.
Ik kwam moslima's tegen die de niqaab droegen. Zij
wakkerden bij mij het vuur aan meer te willen doen voor Allah. Meer doen is
soms vaker bidden dan de voorgeschreven vijf keer per dag, af en toe vasten
buiten de ramadan-tijd. Die drang is voor een deel niet te verklaren, het
geeft een warm gevoel van binnen. De niqaab wil ik dragen uit liefde voor
Allah.' -
Maar echtgenoot Ali heeft moeite met die keuze, Eddaoudi:
'Rabi'a beroept zich op de vrijheid haar identiteit uit te kunnen dragen.
Daar is niets mis mee. Iedere vrouw moet kunnen dragen wat ze wil. Maar ik
vind wel dat je rekening moet houden met deze samenleving en reeël moet
zijn. De niqaab is niet nadrukkelijk aanwezig in de islam. Bij de hoofddoek
ligt dat anders, dat is een kledingstuk dat echt bij de islam hoort.'
Frank:
'Dat de niqaab er niet bijhoort, is jouw mening.'
Eddaoudi: 'Dat is mijn
overtuiging. Ik denk dat je bij een Egyptenaar op een andere mening zal
stuiten dan bij een Berber.'
Frank: 'Het interesseert mij niet wat een
Berber of Egyptenaar zegt. Het gaat nu om mijn keuze.'
Eddaoudi: 'Cultuur
speelt een rol. Er is duidelijk verschil van mening. Dat heeft ook te maken
met de verschillende kanonnieke scholen in de islam. De vier geleerden in de
islam hebben over een aantal onderwerpen verschillende standpunten.'
Frank:
'Ja, ook over de niqaab.'
Eddaoudi: 'Niet alle moslims zijn het erover eens
dat de niqaab verplicht is. Dan vind ik dat je de gezichtssluier in
Nederland niet moet dragen, dat je rekening moet houden met de gevoelens die
dat kledingstuk oproept. Ik voel er niets voor naast een vrouw te lopen met
een niqaab. Heb geen zin om elke dag geconfronteerd te worden met mensen die
schelden, die je beledigen, naar je spugen.'
Frank: 'Dat vind ik zwak. Als
ik de gezichtssluier wil dragen, moet ik dat allemaal verdragen en dan vind
ik het slap dat je me daarin niet steunt.'
Eddaoudi: 'Nu al, met de
hoofddoek, kom je vaak gefrustreerd thuis. Je kunt niet eens fatsoenlijk
boodschappen doen met de kinderen. Die horen dat de mensen niet vriendelijk
tegen je zijn. Ik vind het erg dat mijn kinderen met zoveel agressie
opgroeien.'
Frank: 'Dat vind ik ook verschrikkelijk, maar moet je je
identiteit dan maar verloochenen? Waar leg jij de grens?'
Eddaoudi: 'Die
ligt voor mij bij de hoofddoek. Iedereen moet het recht hebben die te
dragen. Ik heb ook het idee dat de acceptatie daarvan langzaam toeneemt.'
Frank: 'Het is een kwestie van wennen. De strijd om de hoofddoek staat nog
maar in de kinderschoenen. Toen ik hem voor het eerst droeg, gniffelden de
buren en stond mijn moeder te huilen in de keuken. Als je je onmiddellijk
neerlegt bij de reacties die je geloofovertuiging los maken, dan ben je
zwak.'
Eddaoudi: 'Moslims hebben zoveel problemen in deze maatschappij.
Onverstandig vind ik het om dan de prioriteit te leggen bij de strijd om de
niqaab. Als de maatschappij de gezichtssluier volstrekt zou accepteren, zou
ik geen probleem hebben met jouw keuze.'
Frank: 'Het gaat om individuele
vrijheid. Net als bij mensen met een hanenkam of navelpiercing. Ik zou
zoiets niet dragen, maar zou niet aan hun recht wil tornen te dragen wat ze
willen. Ik heb vier niqaabs thuis hangen, wil ze graag dragen, maar moet het
laten vanwege de reacties. Dat is toch absurd.' - Is er dan geen grens aan
de vrijheid van het individu?
Frank: 'Voor mij ligt die bij het moment
waarop je de vrijheid van een ander in de weg zit.'
Eddaoudi: 'De
individuele vrijheid kan ook te ver doorschieten. Dan krijg je een
samenleving vol egoisten en onverschilligen. Ik vind dat je rekening moet
houden met de mensen om je heen, met heersende normen en waarden. Met een
gezichtssluier overschrijd je in Nederland de norm.'
Frank: 'Ik ken die
norm, heb het argument van de open maatschappij ook gehoord. Mensen zeggen:
als ik je gesluierd op straat tegen kom, kan ik je gezicht niet zien, kan ik
niet normaal met je communiceren. Dan zeg ik: sinds wanneer praten we met
elkaar? Over de Marokkaanse meisjes op de ROC in Amsterdam wordt ook gezegd
dat ze geen kleuterleidster kunnen worden, want non-verbale communicatie met
kinderen is belangrijk. Wie zegt dat ze kleuterleidster willen worden?
Misschien zitten ze wel op die school vanwege de leerplicht. En wie zegt dat
ze niet bereid zijn de niqaab af te doen, als in bepaalde situaties
relevante argumenten worden aangedragen? Wie uit overtuiging kiest voor de
niqaab draagt daar ook de consequenties van.' - Veel mensen zullen zeggen:
ga dan emigreren naar een samenleving waarin de chador wel wordt
geaccepteerd.
Frank: 'Ik heb ook wel fantasieën over emigratie. Ik heb in
Nederland geen vriendinnen meer die niet moslim zijn. Met mijn nieuwe
vriendinnen, allemaal bekeerde moslima's, kom ik regelmatig samen in een
moskee. We omhelzen elkaar, steunen elkaar. Dat is zo'n warme gemeenschap.
Daar hoef je niet te vechten om geaccepteerd te worden. Misschien ga ik nog
wel eens hier weg, voor een paar jaar. Ik ben moslim, maar ik ben ook
Nederlandse. Ik moet hier toch in vrede kunnen leven, ook met niqaab.'
Eddaoudi: 'Ik denk er ook wel eens aan te emigreren. Door het vijandige
klimaat en die houding van: ga toch terug naar je eigen land, gaan steeds
meer moslims met de rug naar de Nederlandse maatschappij staan. De islam
bloeit, vooral bij tweede generatie. Preken in het Nederlands en lezingen
over de islam trekken duizenden jongeren. Zelf ben ik ook vaak gefrustreerd
en woedend, dan scheld ik op de televisie. De media, de politici zijn zo
eenzijdig bezig.' - Jullie schetsen een ontwikkeling van groeiende
segregatie. Is de niqaab het signaal dat we afstevenen op een verbrokkelde
maatschappij, waarin groepen langs elkaar leven? Eddaoudi: 'Ik heb altijd
stevige kritiek geuit op de Marokkaanse gemeenschap die te weinig moeite
deed zich voor de Nederlandse maatschappij te interesseren. Ik kan me
dergelijke kritiek nu slechts mondjesmaat permitteren. Er is zoveel onbegrip
en agressie, dat moslims gefrusteerd afhaken. Ik zou willen dat meer met
moslims wordt gepraat en niet alleen maar over ons.'
Frank: 'Laatst zag ik
een discussie op tv bij Lijst Nul. Twee meisjes met hoofddoek werden om hun
mening gevraagd over de lijsttrekkers. Een algemeen thema, het ging niet
over de hoofddoek, de islam of integratie. Leuk was dat. Zo krijg je een
wij-gevoel: moslims worden serieus genomen, horen erbij. In die
wij-zij-discussie lijk ik soms wel schizofreen. Ik ben een geboren
Nederlandse: dus ben ik wij, maar als moslima vaak ook zij.'
Eddaoudi: 'Het
is ook de botsing van geseculariseerd Nederland met een nieuwe, snel
groeiende groep gelovigen. Je ziet het verzet tegen de uiterlijke kenmerken
van de islam. Er is een strijd gaande. Dat is jammer. Ik zou liever zien dat
een gesprek op gang komt, waarbij je dingen van elkaar komt te weten.
Daartoe moeten beide kampen bereid zijn zich in elkaar te verdiepen. Lukt
dat niet, dan zeg ik: ga ieder je eigen gang. Leef, en laat leven. Draag die
niqaab. Dan maar segregatie.'
Volkskrant.