Donna
08-04-03, 18:43
GEBOREN IN IRAN, AL 23 JAAR AMERIKAAN:
VOOR DE SYSTEMEN AL EEN TERRORIST
De 26-jarige student Amir Ahmed weet wat het is om in een land in oorlog te wonen. Hij heeft leren leven met de tientallen paspoortcontroles, aanhoudingen en langdurige ondervragingen. Ahmed woont in Boston en studeert aan het Massachussets Institute of Technology. Hij heeft een Canadees paspoort, maar is geboren in Iran. Het Systeem weet hem feilloos te vinden.
Momenteel lijkt er geen symbolischer plek om een privacyconferentie te houden dan New York. Zwaar bewapende militairen bewaken belangrijke gebouwen en gepantserde auto's rijden door de stad. Operatie Atlas, het programma om terroristen buiten de New Yorkse stadsgrenzen te houden, draait op volle toeren. Dat is een fraai decor voor de 13e jaarlijkse conferentie over 'Computers, Vrijheid en Privacy (CFP2003). En verwacht niet dat de Amerikaanse plannen die ter discussie staan zich beperken tot Ground Zero en omgeving; ze zijn tot in Nederland te voelen, net zozeer als de KLM als een verlengstuk is van de Amerikaanse opsporing, zoals elders in deze Netkwesties te lezen is.
Terwijl door de straten van Manhattan colonnes politiewagens, ambulances en speciaal gepantserde auto's met sensors om bioterroristische of nucleaire aanvallen te onderkennen rijden, vindt druk overleg plaats om het wettelijk kader voor hen te verbreden. CAPSS II, TIPS, PATRIOT II en TIA zijn stuk voor stuk Amerikaanse overheidsprogramma's met als doel terroristen te vinden en te stoppen, liefst voordat ze toeslaan.
Ahmed is een van de bezoekers van de conferentie. Hij zit niet te wachten om te figureren in een realistisch artikel over zijn land, dus uit voorzorg is zijn naam gefingeerd. Voor je het weet is zijn visum ingenomen. Ahmed produceert aan het MIT kennis voor Amerika, al is de vraag of juist daar nu behoefte aan is. Hij deed belangrijke vindingen op het gebied van computerprivacy.
Als geen ander weet Ahmed hoe eenvoudig opsporing is: 'Louter een postcode en een geboortedatum zijn al genoeg om de naam en andere gegevens 86 procent van alle burgers te vinden. In veel gevallen is zelfs alleen een geboortedag en een postcode al genoeg.'
Er was ooit een tijd dat Amerika buitenlandse supertalenten met fluwelen handschoenen behandelde, wat ze ook gedaan hadden. Zo had Werner Von Braun, in plaats van in de gevangenis te belanden, lange tijd een kinderprogramma op de televisie met de naam 'Our friend the Atom'. De enige 'misdaad' van Ahmed is dat hij op 3,5 jarige leeftijd van Iran naar Canada verhuisde. In Canadese identiteitspapieren staat altijd het land van geboorte.
Wie niet met ons is
Het CFP2003 congres staat bijna volledig in het teken van de oorlog tegen het terrorisme. De ontwikkelingen in de VS op het gebied van informatievergaring gaan razendsnel. Op dit moment werkt DARPA, het onderzoekslaboratorium van Defensie, samen met een groot aantal marktpartijen aan het Total Information Awareness Program. Dat kan zich overigens niet tot de VS beperken, want terrorisme komt overal vandaan TIA is een ambitieus project dat ook de Nederlandse minister van Justitie Piet Hein Donner al ter ore lijkt te zijn gekomen. Hij pleitte al voor een versimpelde variant ervan in Nederland.
Volgens Ahmed grijpt de 'war on terrorism' diep in op zijn dagelijkse leven. De universiteit waar hij studeert heeft zijn geboorteland aan de overheid moeten melden, en het gevoel constant in de gaten te worden gehouden, is volgens hem zeer onprettig. De vele systemen en programma's van de FBI om terroristen op te sporen zijn veel te ruw en pakken een aanzienlijk deel van de Amerikaanse bevolking. Een deel dat niet zo snel openlijk zal klagen in een land waar je alleen 'voor- of tegen' kunt zijn: 'En ik ben niet eens moslim'.
Achmed is niet tegen een goed werkend systeem zoals het douanesysteem CAPPS II, of een nationale identiteitskaart. Dat zijn slecht twee van de thema's waar voor- en tegenstanders op de conferentie elkaar verbaal over afmaken.
'Ik moet nu, als ik naar mijn ouders wil gaan, iedere keer opnieuw mijn verhaal vertellen bij de Canadees-Amerikaanse grens: steeds weer urenlang vastgehouden worden, voor de twintigste keer mijn vingerafdrukken geven en telkens dezelfde vragen beantwoorden. Het is 'dehumanizing' en vernederend. Nu neem ik altijd een paar oude id-kaarten mee waarop ik te zien ben als kind, zodat ze weten dat ik al lang in Canada woon.'
Protesteren op het moment zelf heeft geen enkele zin, zo vervolgt de student. Volgens hem zou een systeem als CAPPS II of TIA, als het op een intelligente manier wordt toegepast best kunnen werken. 'Dan is het onzichtbaar en hoeven mensen misschien minder vernederende toestanden mee te maken. Ik ga er vanuit dat het selectiesysteem zou kunnen weten dat ik geen terrorist of iets dergelijks ben.'
De FBI en andere overheidsdiensten hebben nog geen beschikking over CAPPS II of TIA. maar stil zitten ze niet. Momenteel passen ze onder andere 'racial profiling' toe: dat is een soort selectielijst van 24 moslimlanden en Noord-Korea. Wie uit deze landen gevlucht is, of zelfs voorouders uit de landen heeft, kan rekenen op een extra kritische blik van de overheid. Daarnaast ontvingen bijvoorbeeld Irakezen de afgelopen periode al een uitnodigingsbrief van de FBI, of werd er even aangebeld door de dienst voor wat 'informele gesprekken zonder advocaat'.
Blanke christenterroristen
'Die lijst werkt niet en is vernederend. Kijk naar de pipebomber, de unabomber en die andere Amerikaanse terroristen. Dat waren allemaal blanke, christelijke en relatief jonge mannen. Toch is er nooit een programma gekomen om deze doelgroep systematisch te volgen', zo vertelt jurist Nawar Shora, bestuurslid van een Amerikaans-Arabische burgerrechtenorganisatie.
'Tienduizenden mensen die voorouders uit het Midden-Oosten hebben, of er zelf vandaan gekomen zijn, worden nu ondervraagd door de FBI. Dat maakt mensen bang. Zo weet ik dat veel mensen al geen aangifte meer durven doen van bijvoorbeeld inbraak, omdat ze bang zijn geworden voor de politie'.
Op het congres krijgt een bezoeker die roept dat Amerika in een snel tempo verandert in een 'wartime policestate', als een van de weinigen een applaus.
Privacyactivisten zijn fel gekant tegen bijna alle soorten van registratiesystemen, zowel de ruwe methode die vandaag de dag gehanteerd wordt, als de nieuwe geavanceerde systemen die in de maak zijn, waaronder TIA. Dit systeem moet alle databases van alle overheidsinstanties koppelen met alle denkbare andere databases; van bibliotheekbestanden tot creditcardgegevens. Alle digitale informatie van alle burgers zal in het systeem toegankelijk zijn. De enige uitzondering is, vooralsnog, de informatie die een burger op zijn eigen pc of laptop heeft staan.
Tegenstanders noemen het een Big Brother-systeem, dat zelfs vele malen erger is dan George Orwell in zijn boek 1984 ooit had kunnen voorzien. Opsporingsdiensten kunnen naar eigen goeddunken rapporten genereren van elke Amerikaanse burger. Daarnaast kan de FBI gaan dataminen: zoeken naar patronen zonder dat er een echte verdenking tegen iemand bestaat. De computer genereert een paar namen die volgens het kunstmatige intelligentiesysteem verdacht zijn.
Het meest storende is dat er geen afweging is geweest tussen de voor- en nadelen, aldus Jim Dempsey, directeur van privacyorganisatie CDT. 'Eind jaren tachtig, begin jaren negentig was er een heftige discussie over key-escrow, de overheid wilde alle sleutels die voor cryptografie gebruikt werden centraal opslaan. Het bedrijfsleven en experts kwamen met valide argumenten om dit te bestrijden, en dus ging de overheid na intensieve discussie uiteindelijk overstag'.
'Maar als ik nu mensen vraag om onderbouwde argumenten en om een dialoog te beginnen met de verantwoordelijke overheidsinstanties of politici, geven ze niet thuis. Mensen zeggen sorry, maar ik kan me er niet negatief over uitlaten omdat mijn collega of bedrijf een contract met DARPA heeft om het systeem te ontwikkelen. Kortom, niemand komt met alternatieven die wel aanvaardbaar zijn omdat te veel mensen baat hebben bij het systeem'.
[Ambroos Wiegers in New York, 3 april 2003]
VOOR DE SYSTEMEN AL EEN TERRORIST
De 26-jarige student Amir Ahmed weet wat het is om in een land in oorlog te wonen. Hij heeft leren leven met de tientallen paspoortcontroles, aanhoudingen en langdurige ondervragingen. Ahmed woont in Boston en studeert aan het Massachussets Institute of Technology. Hij heeft een Canadees paspoort, maar is geboren in Iran. Het Systeem weet hem feilloos te vinden.
Momenteel lijkt er geen symbolischer plek om een privacyconferentie te houden dan New York. Zwaar bewapende militairen bewaken belangrijke gebouwen en gepantserde auto's rijden door de stad. Operatie Atlas, het programma om terroristen buiten de New Yorkse stadsgrenzen te houden, draait op volle toeren. Dat is een fraai decor voor de 13e jaarlijkse conferentie over 'Computers, Vrijheid en Privacy (CFP2003). En verwacht niet dat de Amerikaanse plannen die ter discussie staan zich beperken tot Ground Zero en omgeving; ze zijn tot in Nederland te voelen, net zozeer als de KLM als een verlengstuk is van de Amerikaanse opsporing, zoals elders in deze Netkwesties te lezen is.
Terwijl door de straten van Manhattan colonnes politiewagens, ambulances en speciaal gepantserde auto's met sensors om bioterroristische of nucleaire aanvallen te onderkennen rijden, vindt druk overleg plaats om het wettelijk kader voor hen te verbreden. CAPSS II, TIPS, PATRIOT II en TIA zijn stuk voor stuk Amerikaanse overheidsprogramma's met als doel terroristen te vinden en te stoppen, liefst voordat ze toeslaan.
Ahmed is een van de bezoekers van de conferentie. Hij zit niet te wachten om te figureren in een realistisch artikel over zijn land, dus uit voorzorg is zijn naam gefingeerd. Voor je het weet is zijn visum ingenomen. Ahmed produceert aan het MIT kennis voor Amerika, al is de vraag of juist daar nu behoefte aan is. Hij deed belangrijke vindingen op het gebied van computerprivacy.
Als geen ander weet Ahmed hoe eenvoudig opsporing is: 'Louter een postcode en een geboortedatum zijn al genoeg om de naam en andere gegevens 86 procent van alle burgers te vinden. In veel gevallen is zelfs alleen een geboortedag en een postcode al genoeg.'
Er was ooit een tijd dat Amerika buitenlandse supertalenten met fluwelen handschoenen behandelde, wat ze ook gedaan hadden. Zo had Werner Von Braun, in plaats van in de gevangenis te belanden, lange tijd een kinderprogramma op de televisie met de naam 'Our friend the Atom'. De enige 'misdaad' van Ahmed is dat hij op 3,5 jarige leeftijd van Iran naar Canada verhuisde. In Canadese identiteitspapieren staat altijd het land van geboorte.
Wie niet met ons is
Het CFP2003 congres staat bijna volledig in het teken van de oorlog tegen het terrorisme. De ontwikkelingen in de VS op het gebied van informatievergaring gaan razendsnel. Op dit moment werkt DARPA, het onderzoekslaboratorium van Defensie, samen met een groot aantal marktpartijen aan het Total Information Awareness Program. Dat kan zich overigens niet tot de VS beperken, want terrorisme komt overal vandaan TIA is een ambitieus project dat ook de Nederlandse minister van Justitie Piet Hein Donner al ter ore lijkt te zijn gekomen. Hij pleitte al voor een versimpelde variant ervan in Nederland.
Volgens Ahmed grijpt de 'war on terrorism' diep in op zijn dagelijkse leven. De universiteit waar hij studeert heeft zijn geboorteland aan de overheid moeten melden, en het gevoel constant in de gaten te worden gehouden, is volgens hem zeer onprettig. De vele systemen en programma's van de FBI om terroristen op te sporen zijn veel te ruw en pakken een aanzienlijk deel van de Amerikaanse bevolking. Een deel dat niet zo snel openlijk zal klagen in een land waar je alleen 'voor- of tegen' kunt zijn: 'En ik ben niet eens moslim'.
Achmed is niet tegen een goed werkend systeem zoals het douanesysteem CAPPS II, of een nationale identiteitskaart. Dat zijn slecht twee van de thema's waar voor- en tegenstanders op de conferentie elkaar verbaal over afmaken.
'Ik moet nu, als ik naar mijn ouders wil gaan, iedere keer opnieuw mijn verhaal vertellen bij de Canadees-Amerikaanse grens: steeds weer urenlang vastgehouden worden, voor de twintigste keer mijn vingerafdrukken geven en telkens dezelfde vragen beantwoorden. Het is 'dehumanizing' en vernederend. Nu neem ik altijd een paar oude id-kaarten mee waarop ik te zien ben als kind, zodat ze weten dat ik al lang in Canada woon.'
Protesteren op het moment zelf heeft geen enkele zin, zo vervolgt de student. Volgens hem zou een systeem als CAPPS II of TIA, als het op een intelligente manier wordt toegepast best kunnen werken. 'Dan is het onzichtbaar en hoeven mensen misschien minder vernederende toestanden mee te maken. Ik ga er vanuit dat het selectiesysteem zou kunnen weten dat ik geen terrorist of iets dergelijks ben.'
De FBI en andere overheidsdiensten hebben nog geen beschikking over CAPPS II of TIA. maar stil zitten ze niet. Momenteel passen ze onder andere 'racial profiling' toe: dat is een soort selectielijst van 24 moslimlanden en Noord-Korea. Wie uit deze landen gevlucht is, of zelfs voorouders uit de landen heeft, kan rekenen op een extra kritische blik van de overheid. Daarnaast ontvingen bijvoorbeeld Irakezen de afgelopen periode al een uitnodigingsbrief van de FBI, of werd er even aangebeld door de dienst voor wat 'informele gesprekken zonder advocaat'.
Blanke christenterroristen
'Die lijst werkt niet en is vernederend. Kijk naar de pipebomber, de unabomber en die andere Amerikaanse terroristen. Dat waren allemaal blanke, christelijke en relatief jonge mannen. Toch is er nooit een programma gekomen om deze doelgroep systematisch te volgen', zo vertelt jurist Nawar Shora, bestuurslid van een Amerikaans-Arabische burgerrechtenorganisatie.
'Tienduizenden mensen die voorouders uit het Midden-Oosten hebben, of er zelf vandaan gekomen zijn, worden nu ondervraagd door de FBI. Dat maakt mensen bang. Zo weet ik dat veel mensen al geen aangifte meer durven doen van bijvoorbeeld inbraak, omdat ze bang zijn geworden voor de politie'.
Op het congres krijgt een bezoeker die roept dat Amerika in een snel tempo verandert in een 'wartime policestate', als een van de weinigen een applaus.
Privacyactivisten zijn fel gekant tegen bijna alle soorten van registratiesystemen, zowel de ruwe methode die vandaag de dag gehanteerd wordt, als de nieuwe geavanceerde systemen die in de maak zijn, waaronder TIA. Dit systeem moet alle databases van alle overheidsinstanties koppelen met alle denkbare andere databases; van bibliotheekbestanden tot creditcardgegevens. Alle digitale informatie van alle burgers zal in het systeem toegankelijk zijn. De enige uitzondering is, vooralsnog, de informatie die een burger op zijn eigen pc of laptop heeft staan.
Tegenstanders noemen het een Big Brother-systeem, dat zelfs vele malen erger is dan George Orwell in zijn boek 1984 ooit had kunnen voorzien. Opsporingsdiensten kunnen naar eigen goeddunken rapporten genereren van elke Amerikaanse burger. Daarnaast kan de FBI gaan dataminen: zoeken naar patronen zonder dat er een echte verdenking tegen iemand bestaat. De computer genereert een paar namen die volgens het kunstmatige intelligentiesysteem verdacht zijn.
Het meest storende is dat er geen afweging is geweest tussen de voor- en nadelen, aldus Jim Dempsey, directeur van privacyorganisatie CDT. 'Eind jaren tachtig, begin jaren negentig was er een heftige discussie over key-escrow, de overheid wilde alle sleutels die voor cryptografie gebruikt werden centraal opslaan. Het bedrijfsleven en experts kwamen met valide argumenten om dit te bestrijden, en dus ging de overheid na intensieve discussie uiteindelijk overstag'.
'Maar als ik nu mensen vraag om onderbouwde argumenten en om een dialoog te beginnen met de verantwoordelijke overheidsinstanties of politici, geven ze niet thuis. Mensen zeggen sorry, maar ik kan me er niet negatief over uitlaten omdat mijn collega of bedrijf een contract met DARPA heeft om het systeem te ontwikkelen. Kortom, niemand komt met alternatieven die wel aanvaardbaar zijn omdat te veel mensen baat hebben bij het systeem'.
[Ambroos Wiegers in New York, 3 april 2003]