Rood
14-04-03, 01:52
Te vroeg en te laat
Men zou bijna jaloers kunnen worden op de Nederlandse media. In kranten en op de televisie is er tenminste nog enige discussie. Er zijn mensen voor en er zijn mensen tegen de oorlog. Het standpunt van Wouter Bos in Buitenhof van vorige week vond ik mooi: hij was tegen de oorlog, maar nu die eenmaal was begonnen moest die snel worden gewonnen. Ik geloof dat Paul Witteman toen schalks vroeg of hij dat kon uitleggen aan de leden van de PvdA, waarop Bos zelf ook moest lachen. Man met humor.
In India is er geen humor en geen meningsverschil. Nergens in Azië eigenlijk, en als ik het goed heb, ook niet in Afrika of Latijns Amerika. Alsof we terug zijn in de revolutionaire tijden van Che Guevarra. Trouwens, toen ik onlangs in Zuid-Afrika was, zag ik hier en daar posters van Che hangen. Je krijgt er tranen van in je ogen, van nostalgie. De goede linkse jaren, toen alles zo simpel leek en er duidelijke onderdrukkers en onderdrukten waren.
We hebben er twee, bijna drie decennia over moeten doen om te zien hoe het allemaal werkelijk in elkaar stak, maar die verworvenheid is in één klap ongedaan gemaak. De Derde Wereld is weer verenigd tegenover het Westen, zo mooi gesymboliseerd door de oude koloniale macht Engeland en het nieuwe, imperialistische, Amerika.
Denk niet dat je er doorheen komt bij mijn Indiase collega's, het is ook lastig om er doorheen te komen: als Irak massavernietigingswapens had, waarom gebruiken ze die dan niet? Als de Irakezen werkelijk zo onderdrukt werden door Saddam, waarom verdedigen ze hem nu? En was de reden voor deze oorlog niet Bin Laden die, zoals iedereen weet, Saddam haat omdat hij seculier is?
Het is behoorlijk misgegaan met deze oorlog, voor mensen die hem willen verdedigen. Niet dat ik hem zou willen verdedigen, hoewel ik ook niet echt een pacifist ben. Ik denk bijvoorbeeld geen moment dat de Talibaan zou zijn verdreven zonder een fiks bombardement, en hetzelfde geldt voor Hitler en nog zo'n paar monsters. En toch lukt het bij deze oorlog niet, het overtuigen van de noodzaak ervan. Hoe komt dat?
Je kunt het wijten aan de hoofdrolspelers, Bush en Saddam. Saddam is succesvoller geweest in het uitspelen van de slachtofferkaart, waardoor alle uitbuitings- en onderdrukkingsverhalen van weleer weer in herinnering werden geroepen. Hoe hij dat klaar heeft gespeeld, met zijn schurkentronie en zijn barbaarse staat van dienst is een wonder.
Bush, aan de andere kant, is een klassieke WASP, een White Anglo-Saxon Protestant Male, die gelooft in het militair-industrieel complex (hoe lang heb ik dat woord niet gehoord!) en de oude economie, waarin dingen nog echt worden gemaakt, meestal dingen die later olie nodig hebben. Clinton flirtte met de IT-wereld en de wereld van amusement. Bush is een man van schoorstenen die echt roken. Bovendien schijnt hij een hoogst persoonlijke hekel te hebben aan Saddam, terwijl het adagium van een internationale oorlog moet zijn: nothing personal, strictly business.
Maar het is een te makkelijke verklaring voor het mislukken van deze oorlog. En met mislukken bedoel ik iets anders dan het al dan niet winnen ervan. Zelfs als Saddam verdreven wordt, is de oorlog mislukt, omdat een oorlog uiteindelijk pas slaagt als het grootste deel van de mensheid hem moreel juist acht.
De werkelijke verklaring is misschien het feit dat de ene natie de territoriale integriteit van een andere natie schendt. Op de een of andere manier is dit grondbeginsel van het nationalisme in amper twee eeuwen diep in de moderne mens verankerd geraakt.
Er zijn twee dingen die nieuw zijn en toch van altijd lijken: privé-bezit en wat in het Engels zo mooi heet: 'Nationhood'. Het besef dat er landen zijn die bij volkeren horen en dat die volkeren het recht hebben op het hun toegemeten grondgebied en dat niemand anders het recht heeft dat gebied te betreden.
Het enige collectieve bezit dat we erkennen is het bezit van je vaderland. De bezitters hebben een eigen paspoort, een eigen ras, een eigen taal en soms een heel eigen cultuur om hun bezit te bewijzen. Mensen die tegen de oorlog zijn en roepen dat Irak geen gevaar is voor ons, zeggen eigenlijk dat de Irakezen hun eigen boontjes moeten doppen. Irak voor de Irakezen, wat weer naadloos past bij het antiglobalisme, het milieuactivisme (iedere plant of dier zijn eigen habitat) en het ultrarechtse 'eigen volk eerst' en weg met de asielzoekers (ofwel 'opvang in eigen regio!').
Misschien moet iemand aan Wouter Bos vertellen dat er niets links is aan zijn antioorlogsstandpunt.
Hoe diep het idee van volk en natie verankerd is, bewees de historicus Benedict Anderson met de vraag aan iedere student waarom Amerika bij een diepe economische recessie Alaska niet verkoopt. Het was per slot toch gewoon van de Russen gekocht in 1867, voor net iets meer dan 7 miljoen dollar. De Amerikaanse studenten keken hun hoogleraar ontzet aan, alsof hij geestesziek was geworden.
De Golfoorlog in 1991 werd gerechtvaardigd door het feit dat Irak de territorale integriteit van Koeweit had geschonden. Vader Bush had toen nauwelijks moeite om de wereld achter zich te krijgen. Het bombardement van Afghanistan was lastiger: Bin Laden zou er verblijven, maar het was niet zijn land, hij was er niet de president of de leider van, al had hij goede banden met de Afghaanse leiders. Maar hier werd de schending van andermans territoriale integriteit goedgepraat doordat de integriteit van Amerika was aangetast, met de aanslag in New York.
Als Amerika pas twaalf jaar later Afghanistan zou aanvallen, zou niemand het begrijpen. Saddam wordt wel twaalf jaar later aangevallen. Het had meteen in 1991 gemoeten, toen de wereld nog geschokt was door de invasie van Koeweit. Doe je het niet meteen, dan krijg je de wereld niet mee, wat je dan ook inzet als argument, zeker als die argumenten niet blijken te deugen.
De globalisering en de daaruit ontstane 'Nieuwe Wereld Orde' van vader Bush is door zoon G.W. Bush danig overschat. De wereld is nog verdeeld in landen en volkeren en het zal misschien nog een halve eeuw duren voordat we inzien dat de nieuwe technologie dit idee nutteloos maakt. George W. Bush is dus tegelijkertijd te vroeg en te laat. Het maakt zijn positie hopeloos.
Anil Ramdas
Een zeer goede column en je moet echt door denken om het te kunnen begrijpen. Anil Ramdas heeft het weer fantastisch verwoord!
Men zou bijna jaloers kunnen worden op de Nederlandse media. In kranten en op de televisie is er tenminste nog enige discussie. Er zijn mensen voor en er zijn mensen tegen de oorlog. Het standpunt van Wouter Bos in Buitenhof van vorige week vond ik mooi: hij was tegen de oorlog, maar nu die eenmaal was begonnen moest die snel worden gewonnen. Ik geloof dat Paul Witteman toen schalks vroeg of hij dat kon uitleggen aan de leden van de PvdA, waarop Bos zelf ook moest lachen. Man met humor.
In India is er geen humor en geen meningsverschil. Nergens in Azië eigenlijk, en als ik het goed heb, ook niet in Afrika of Latijns Amerika. Alsof we terug zijn in de revolutionaire tijden van Che Guevarra. Trouwens, toen ik onlangs in Zuid-Afrika was, zag ik hier en daar posters van Che hangen. Je krijgt er tranen van in je ogen, van nostalgie. De goede linkse jaren, toen alles zo simpel leek en er duidelijke onderdrukkers en onderdrukten waren.
We hebben er twee, bijna drie decennia over moeten doen om te zien hoe het allemaal werkelijk in elkaar stak, maar die verworvenheid is in één klap ongedaan gemaak. De Derde Wereld is weer verenigd tegenover het Westen, zo mooi gesymboliseerd door de oude koloniale macht Engeland en het nieuwe, imperialistische, Amerika.
Denk niet dat je er doorheen komt bij mijn Indiase collega's, het is ook lastig om er doorheen te komen: als Irak massavernietigingswapens had, waarom gebruiken ze die dan niet? Als de Irakezen werkelijk zo onderdrukt werden door Saddam, waarom verdedigen ze hem nu? En was de reden voor deze oorlog niet Bin Laden die, zoals iedereen weet, Saddam haat omdat hij seculier is?
Het is behoorlijk misgegaan met deze oorlog, voor mensen die hem willen verdedigen. Niet dat ik hem zou willen verdedigen, hoewel ik ook niet echt een pacifist ben. Ik denk bijvoorbeeld geen moment dat de Talibaan zou zijn verdreven zonder een fiks bombardement, en hetzelfde geldt voor Hitler en nog zo'n paar monsters. En toch lukt het bij deze oorlog niet, het overtuigen van de noodzaak ervan. Hoe komt dat?
Je kunt het wijten aan de hoofdrolspelers, Bush en Saddam. Saddam is succesvoller geweest in het uitspelen van de slachtofferkaart, waardoor alle uitbuitings- en onderdrukkingsverhalen van weleer weer in herinnering werden geroepen. Hoe hij dat klaar heeft gespeeld, met zijn schurkentronie en zijn barbaarse staat van dienst is een wonder.
Bush, aan de andere kant, is een klassieke WASP, een White Anglo-Saxon Protestant Male, die gelooft in het militair-industrieel complex (hoe lang heb ik dat woord niet gehoord!) en de oude economie, waarin dingen nog echt worden gemaakt, meestal dingen die later olie nodig hebben. Clinton flirtte met de IT-wereld en de wereld van amusement. Bush is een man van schoorstenen die echt roken. Bovendien schijnt hij een hoogst persoonlijke hekel te hebben aan Saddam, terwijl het adagium van een internationale oorlog moet zijn: nothing personal, strictly business.
Maar het is een te makkelijke verklaring voor het mislukken van deze oorlog. En met mislukken bedoel ik iets anders dan het al dan niet winnen ervan. Zelfs als Saddam verdreven wordt, is de oorlog mislukt, omdat een oorlog uiteindelijk pas slaagt als het grootste deel van de mensheid hem moreel juist acht.
De werkelijke verklaring is misschien het feit dat de ene natie de territoriale integriteit van een andere natie schendt. Op de een of andere manier is dit grondbeginsel van het nationalisme in amper twee eeuwen diep in de moderne mens verankerd geraakt.
Er zijn twee dingen die nieuw zijn en toch van altijd lijken: privé-bezit en wat in het Engels zo mooi heet: 'Nationhood'. Het besef dat er landen zijn die bij volkeren horen en dat die volkeren het recht hebben op het hun toegemeten grondgebied en dat niemand anders het recht heeft dat gebied te betreden.
Het enige collectieve bezit dat we erkennen is het bezit van je vaderland. De bezitters hebben een eigen paspoort, een eigen ras, een eigen taal en soms een heel eigen cultuur om hun bezit te bewijzen. Mensen die tegen de oorlog zijn en roepen dat Irak geen gevaar is voor ons, zeggen eigenlijk dat de Irakezen hun eigen boontjes moeten doppen. Irak voor de Irakezen, wat weer naadloos past bij het antiglobalisme, het milieuactivisme (iedere plant of dier zijn eigen habitat) en het ultrarechtse 'eigen volk eerst' en weg met de asielzoekers (ofwel 'opvang in eigen regio!').
Misschien moet iemand aan Wouter Bos vertellen dat er niets links is aan zijn antioorlogsstandpunt.
Hoe diep het idee van volk en natie verankerd is, bewees de historicus Benedict Anderson met de vraag aan iedere student waarom Amerika bij een diepe economische recessie Alaska niet verkoopt. Het was per slot toch gewoon van de Russen gekocht in 1867, voor net iets meer dan 7 miljoen dollar. De Amerikaanse studenten keken hun hoogleraar ontzet aan, alsof hij geestesziek was geworden.
De Golfoorlog in 1991 werd gerechtvaardigd door het feit dat Irak de territorale integriteit van Koeweit had geschonden. Vader Bush had toen nauwelijks moeite om de wereld achter zich te krijgen. Het bombardement van Afghanistan was lastiger: Bin Laden zou er verblijven, maar het was niet zijn land, hij was er niet de president of de leider van, al had hij goede banden met de Afghaanse leiders. Maar hier werd de schending van andermans territoriale integriteit goedgepraat doordat de integriteit van Amerika was aangetast, met de aanslag in New York.
Als Amerika pas twaalf jaar later Afghanistan zou aanvallen, zou niemand het begrijpen. Saddam wordt wel twaalf jaar later aangevallen. Het had meteen in 1991 gemoeten, toen de wereld nog geschokt was door de invasie van Koeweit. Doe je het niet meteen, dan krijg je de wereld niet mee, wat je dan ook inzet als argument, zeker als die argumenten niet blijken te deugen.
De globalisering en de daaruit ontstane 'Nieuwe Wereld Orde' van vader Bush is door zoon G.W. Bush danig overschat. De wereld is nog verdeeld in landen en volkeren en het zal misschien nog een halve eeuw duren voordat we inzien dat de nieuwe technologie dit idee nutteloos maakt. George W. Bush is dus tegelijkertijd te vroeg en te laat. Het maakt zijn positie hopeloos.
Anil Ramdas
Een zeer goede column en je moet echt door denken om het te kunnen begrijpen. Anil Ramdas heeft het weer fantastisch verwoord!