jaja
26-05-03, 15:00
Trouw, vrijdag 23 mei 2003
Waarom zwijgt de wereldgemeenschap?
Cokky van Limpt
Monddood zijn noemt zij de ergste dood die een mens kan sterven. Daarom trekt Faten Mukarker, Palestijnse en christen, op uitnodiging van Noord-Hollandse predikanten, dezer dagen van kerk tot kerk om haar boodschap over te brengen. ,,Zwijg nooit wanneer mensenrechten met voeten worden getreden. Uit liefde voor Israël, help het om in vrede met zijn buren te leven.''
Aangeschoven in het afgesproken café slaakt ze een diepe zucht. Faten Mukarker (46) is moe en dat is haar aan te zien. ,,Niet moe door gebrek aan slaap,'' zegt de Grieks-orthodoxe Palestijnse, ,,maar als gevolg van mijn missie hier.'' In de Duitse kerkelijke wereld en media al langer een goede bekende, is zij dezer dagen voor het eerst in Nederland, op uitnodiging van een groep Noord-Hollandse predikanten. Op diverse lokaties geeft ze, in lezingen en gesprekken, haar visie op het Israëlisch-Palestijnse conflict, vanuit haar dagelijkse ervaring als Palestijnse.
Faten Mukarker is geboren in Bethlehem, maar opgegroeid in Duitsland. Op haar 20ste keerde ze terug naar haar vaderland, trouwde en kreeg twee zonen en twee dochters. Met de 'grootfamilie' -kinderen, ouders, grootouders- woont zij in het Palestijnse Beit Jalla, tussen Bethlehem en Gilo in - voor de Israëliërs een buitenwijk van Jeruzalem, maar in Palestijnse ogen een joodse nederzetting, gebouwd op geannexeerd Palestijns gebied.
Tot de tweede intifada losbarstte in september 2000, ontving Mukarker Duitstalige toeristen in haar huis. Ze kookte een Arabische maaltijd voor hen en vertelde tijdens het eten over het dagelijks leven van de Palestijnen. ,,Ik zag elke dag toeristen in Bethlehem een halfuurtje de Geboortekerk ingaan en dan weer de bus in en wég. Soms riep ik hen in gedachten na: dat was geen museum, dat was een kérk, een levende kerk, met levende stenen. Misschien willen ze wel iets horen over ons leven, dacht ik, en legde contact.''
De toeristen kwamen, maar bleken tot Mukarkers schrik niet van het bestaan van Palestijnse christenen op de hoogte te zijn. ,,Een reisleidster vroeg mij: 'Hoezo bent u eigenlijk christen? Wij weten dat Palestijnen Arabieren zijn en dat zijn toch moslims?' Ik moet even nadenken, antwoordde ik haar, maar ik wéét dat er bij ons iets is voorgevallen. Ach ja: Jezus is bij ons geboren, hier in Bethlehem. Het spijt me, zei ik, maar wij waren al christenen, toen jullie nog afgoden aanbaden. Zouden er in het Heilige Land, waar de wieg van het christendom heeft gestaan, waar Jezus is geboren, heeft geleefd, gewerkt, is gekruisigd en ten hemel gevaren, geen christenen leven? Dat leek haar uiteindelijk toch wel logisch.''
Ook de man die vroeg, sinds wanneer zij tot het christendom waren bekeerd, heeft ze de oren gewassen. ,,Wij kijken terug op een geschiedenis van 2000 jaar, zei ik hem. Ons geboorte-uur is Pinksteren. Open de Bijbel en u zult bij Pinksteren de Arabische taal vertegenwoordigd zien. Als in Centraal-Afrika iemand zegt dat hij christen is, verbaast niemand zich daarover, maar als ík het zeg, wel. Wij zijn op de een of andere manier genegeerd, of vergeten, en voelen ons soms ook verlaten door onze broeders en zusters in het Westen. De reizen naar hier heten meestal 'In de sporen van Jezus', en betekenen van kerk naar kerk en van steen naar steen, zonder ons, de lévende stenen, te ontmoeten.''
Ze vertelt over de verschrikkingen van de tweede intifada, die zij met haar gezin in Beit Jalla aan den lijve heeft ervaren. ,,Bethlehem, schitterend gerenoveerd met geld van veel Europese landen, glansde in al zijn pracht. We waren hoopvol, dachten dat vrede voor de deur stond en verwachtten een economische opleving. Miljoenen mensen zouden gehoor geven aan de oproep van de paus om van het heilige jaar 2000 ook een pelgrimsjaar te maken.''
Maar in plaats van de pelgrims kwamen de tanks, die de nieuwe huizen verwoestten, de winkels, de scholen, de universiteit die net een maand daarvoor was ingewijd. Tanks die auto's platwalsten, de straten vernielden. ,,Dat was geen terreurbestrijding, dat was verwoesting van een totale infrastructuur en mensen beroven van hun bestaansgrond. Onze doden mochten niet begraven, onze gewonden niet geborgen - die bleven zwaargewond op straat liggen tot ze doodbloedden. Ook het internationale Rode Kruis moest zijn werk staken. Maar, als een land tot de wereldgemeenschap wil behoren, dan heeft het toch ook de plicht humanitaire hulp te verlenen?''
Verschrikkelijk en onbegrijpelijk vindt Mukarker het, dat de wereldgemeenschap zwijgt, terwijl Israël zijn gat afveegt met VN-resoluties. ,,Monddood zijn is de ergste dood die men kan sterven. Waarom helpt men ons niet? Ik denk dat het zwijgen een aanmoediging is voor Sjaron. Hij had niet met ons kunnen doen wat hij doet, als de wereld daarover niet zou zwijgen. Iedere dag worden hier de mensenrechten geschonden. Waarom zeggen de Verenigde Naties niets? Geldt daar dan niet het principe van gelijke monniken gelijke kappen? Israël heeft atoomkoppen. Waarom mag het die hebben en andere landen niet? Elk land afzonderlijk en alle tezamen zouden hun mond moeten opendoen en zeggen: ook Israël moet de VN-resoluties respecteren.''
Faten Mukarker heeft twee boodschappen naar Nederland meegebracht. ,,Mijn Israëlische vrienden hebben gezegd: ga en probeer mensen te winnen voor vrede. Mijn Palestijnse vrienden hebben gezegd: ga en vraag begrip voor de omstandigheden waaronder wij moeten leven. Begrip ook voor het geweld dat soms optreedt. Als het vredesproces had gewerkt, zouden de extremen in Palestina niet zo machtig zijn geworden. Maar de Israëliërs zijn doorgegaan Palestijns land te onteigenen en nederzettingen te bouwen. We hebben geen water, geen werk.''
,,Natuurlijk zijn de zelfmoordaanslagen heel erg. Ze treffen onschuldigen en schaden ons, schetsen geen goed beeld van de Palestijnen. Veel van mijn landgenoten zijn ook tegen die aanslagen. Maar onze jeugd heeft geen toekomstperspectief. Veel aanslagen worden door jongeren gepleegd. Hoe vertwijfeld moet een jong mens zijn om behalve anderen ook zichzelf te doden? Ieder mens heeft de natuurlijke drang tot leven. Wanneer deze jonge mensen een toekomstperspectief de aarde zouden hebben, zouden zij dat niet in de hemel zoeken. Zij hebben niets te verliezen, vinden hun leven niet waard geleefd te worden. Daarom hebben de mensen in Palestina behoefte aan een toekomstperspectief, op aarde.''
,,Leven en laten leven, in twee staten naast elkaar, is de enige mogelijkheid voor vrede. Ik hoor dikwijls over de bijzondere verbondenheid van Europeanen met Israël. Maar betekent dat dat zij hun ogen en monden sluiten? Die bijzondere verbondenheid zou in mijn ogen moeten zijn, dat zij nooit mogen zwijgen wanneer mensenrechten met voeten worden getreden. Zelfs als men alleen Israël ziet en niet het recht van Palestijnen op een eigen staat, zou ik tegen deze mensen, ook in de kerken, willen zeggen: uit liefde voor Israël, help het om in vrede met zijn buren te leven.''
Copyright: Trouw
Waarom zwijgt de wereldgemeenschap?
Cokky van Limpt
Monddood zijn noemt zij de ergste dood die een mens kan sterven. Daarom trekt Faten Mukarker, Palestijnse en christen, op uitnodiging van Noord-Hollandse predikanten, dezer dagen van kerk tot kerk om haar boodschap over te brengen. ,,Zwijg nooit wanneer mensenrechten met voeten worden getreden. Uit liefde voor Israël, help het om in vrede met zijn buren te leven.''
Aangeschoven in het afgesproken café slaakt ze een diepe zucht. Faten Mukarker (46) is moe en dat is haar aan te zien. ,,Niet moe door gebrek aan slaap,'' zegt de Grieks-orthodoxe Palestijnse, ,,maar als gevolg van mijn missie hier.'' In de Duitse kerkelijke wereld en media al langer een goede bekende, is zij dezer dagen voor het eerst in Nederland, op uitnodiging van een groep Noord-Hollandse predikanten. Op diverse lokaties geeft ze, in lezingen en gesprekken, haar visie op het Israëlisch-Palestijnse conflict, vanuit haar dagelijkse ervaring als Palestijnse.
Faten Mukarker is geboren in Bethlehem, maar opgegroeid in Duitsland. Op haar 20ste keerde ze terug naar haar vaderland, trouwde en kreeg twee zonen en twee dochters. Met de 'grootfamilie' -kinderen, ouders, grootouders- woont zij in het Palestijnse Beit Jalla, tussen Bethlehem en Gilo in - voor de Israëliërs een buitenwijk van Jeruzalem, maar in Palestijnse ogen een joodse nederzetting, gebouwd op geannexeerd Palestijns gebied.
Tot de tweede intifada losbarstte in september 2000, ontving Mukarker Duitstalige toeristen in haar huis. Ze kookte een Arabische maaltijd voor hen en vertelde tijdens het eten over het dagelijks leven van de Palestijnen. ,,Ik zag elke dag toeristen in Bethlehem een halfuurtje de Geboortekerk ingaan en dan weer de bus in en wég. Soms riep ik hen in gedachten na: dat was geen museum, dat was een kérk, een levende kerk, met levende stenen. Misschien willen ze wel iets horen over ons leven, dacht ik, en legde contact.''
De toeristen kwamen, maar bleken tot Mukarkers schrik niet van het bestaan van Palestijnse christenen op de hoogte te zijn. ,,Een reisleidster vroeg mij: 'Hoezo bent u eigenlijk christen? Wij weten dat Palestijnen Arabieren zijn en dat zijn toch moslims?' Ik moet even nadenken, antwoordde ik haar, maar ik wéét dat er bij ons iets is voorgevallen. Ach ja: Jezus is bij ons geboren, hier in Bethlehem. Het spijt me, zei ik, maar wij waren al christenen, toen jullie nog afgoden aanbaden. Zouden er in het Heilige Land, waar de wieg van het christendom heeft gestaan, waar Jezus is geboren, heeft geleefd, gewerkt, is gekruisigd en ten hemel gevaren, geen christenen leven? Dat leek haar uiteindelijk toch wel logisch.''
Ook de man die vroeg, sinds wanneer zij tot het christendom waren bekeerd, heeft ze de oren gewassen. ,,Wij kijken terug op een geschiedenis van 2000 jaar, zei ik hem. Ons geboorte-uur is Pinksteren. Open de Bijbel en u zult bij Pinksteren de Arabische taal vertegenwoordigd zien. Als in Centraal-Afrika iemand zegt dat hij christen is, verbaast niemand zich daarover, maar als ík het zeg, wel. Wij zijn op de een of andere manier genegeerd, of vergeten, en voelen ons soms ook verlaten door onze broeders en zusters in het Westen. De reizen naar hier heten meestal 'In de sporen van Jezus', en betekenen van kerk naar kerk en van steen naar steen, zonder ons, de lévende stenen, te ontmoeten.''
Ze vertelt over de verschrikkingen van de tweede intifada, die zij met haar gezin in Beit Jalla aan den lijve heeft ervaren. ,,Bethlehem, schitterend gerenoveerd met geld van veel Europese landen, glansde in al zijn pracht. We waren hoopvol, dachten dat vrede voor de deur stond en verwachtten een economische opleving. Miljoenen mensen zouden gehoor geven aan de oproep van de paus om van het heilige jaar 2000 ook een pelgrimsjaar te maken.''
Maar in plaats van de pelgrims kwamen de tanks, die de nieuwe huizen verwoestten, de winkels, de scholen, de universiteit die net een maand daarvoor was ingewijd. Tanks die auto's platwalsten, de straten vernielden. ,,Dat was geen terreurbestrijding, dat was verwoesting van een totale infrastructuur en mensen beroven van hun bestaansgrond. Onze doden mochten niet begraven, onze gewonden niet geborgen - die bleven zwaargewond op straat liggen tot ze doodbloedden. Ook het internationale Rode Kruis moest zijn werk staken. Maar, als een land tot de wereldgemeenschap wil behoren, dan heeft het toch ook de plicht humanitaire hulp te verlenen?''
Verschrikkelijk en onbegrijpelijk vindt Mukarker het, dat de wereldgemeenschap zwijgt, terwijl Israël zijn gat afveegt met VN-resoluties. ,,Monddood zijn is de ergste dood die men kan sterven. Waarom helpt men ons niet? Ik denk dat het zwijgen een aanmoediging is voor Sjaron. Hij had niet met ons kunnen doen wat hij doet, als de wereld daarover niet zou zwijgen. Iedere dag worden hier de mensenrechten geschonden. Waarom zeggen de Verenigde Naties niets? Geldt daar dan niet het principe van gelijke monniken gelijke kappen? Israël heeft atoomkoppen. Waarom mag het die hebben en andere landen niet? Elk land afzonderlijk en alle tezamen zouden hun mond moeten opendoen en zeggen: ook Israël moet de VN-resoluties respecteren.''
Faten Mukarker heeft twee boodschappen naar Nederland meegebracht. ,,Mijn Israëlische vrienden hebben gezegd: ga en probeer mensen te winnen voor vrede. Mijn Palestijnse vrienden hebben gezegd: ga en vraag begrip voor de omstandigheden waaronder wij moeten leven. Begrip ook voor het geweld dat soms optreedt. Als het vredesproces had gewerkt, zouden de extremen in Palestina niet zo machtig zijn geworden. Maar de Israëliërs zijn doorgegaan Palestijns land te onteigenen en nederzettingen te bouwen. We hebben geen water, geen werk.''
,,Natuurlijk zijn de zelfmoordaanslagen heel erg. Ze treffen onschuldigen en schaden ons, schetsen geen goed beeld van de Palestijnen. Veel van mijn landgenoten zijn ook tegen die aanslagen. Maar onze jeugd heeft geen toekomstperspectief. Veel aanslagen worden door jongeren gepleegd. Hoe vertwijfeld moet een jong mens zijn om behalve anderen ook zichzelf te doden? Ieder mens heeft de natuurlijke drang tot leven. Wanneer deze jonge mensen een toekomstperspectief de aarde zouden hebben, zouden zij dat niet in de hemel zoeken. Zij hebben niets te verliezen, vinden hun leven niet waard geleefd te worden. Daarom hebben de mensen in Palestina behoefte aan een toekomstperspectief, op aarde.''
,,Leven en laten leven, in twee staten naast elkaar, is de enige mogelijkheid voor vrede. Ik hoor dikwijls over de bijzondere verbondenheid van Europeanen met Israël. Maar betekent dat dat zij hun ogen en monden sluiten? Die bijzondere verbondenheid zou in mijn ogen moeten zijn, dat zij nooit mogen zwijgen wanneer mensenrechten met voeten worden getreden. Zelfs als men alleen Israël ziet en niet het recht van Palestijnen op een eigen staat, zou ik tegen deze mensen, ook in de kerken, willen zeggen: uit liefde voor Israël, help het om in vrede met zijn buren te leven.''
Copyright: Trouw