PDA

Bekijk Volledige Versie : Al Qaeda / massavernietigingswapens? Amerikaanse sprookjes om geweld te legitimeren



Marsipulami
15-06-03, 19:57
REPORTAGE. Nizar Trabelsi: hersenloos kanonnenvlees of briljant manipulator?

De man die te veel spreekt
Op het proces tegen 23 moslimfundamentalisten in Brussel vertelde Nizar Trabelsi (32) sterke verhalen over ontmoetingen met Osama bin Laden in Afghanistan en plannen voor een zelfmoordaanslag tegen de Amerikaanse legerbasis van Kleine Brogel. De vraag is: zegt hij de waarheid? Is Trabelsi een onverbeterlijke manipulator of een domme kracht die gemanipuleerd werd? ,,Om zo'n verhaal te verzinnen, is hij niet slim genoeg.''

Voor de correctionele rechtbank in Brussel staan 23 moslimextremisten terecht die ervan verdacht worden banden te hebben met Al-Qaeda. De pleidooien van de advocaten zijn inmiddels volop aan de gang. Wat zij de voorbije dagen vertelden, was over het algemeen heel voorspelbaar: hun cliënten zijn misschien wel moslimfundamentalisten, maar daarom zijn het nog geen terroristen. Hun cliënten zijn misschien wel radicaal, maar daarom zijn ze nog niet gewelddadig. En van een moordaanslag op de Afghaanse oppositieleider Ahmed Shah Massoed of tegen de Amerikaanse legerbasis in Kleine Brogel hebben ze nooit iets afgeweten. Hoogstens hebben ze wat gesjoemeld met valse paspoorten, om broeders te helpen die op spirituele ontdekkingstocht wilden naar de 'pure moslimstaat' Afghanistan.

Die uitleg konden de advocaten van de hoofdverdachte, de Tunesiër Nizar Trabelsi, begin deze week alvast niet gebruiken. Want hun cliënt heeft tijdens het onderzoek tot verbazing van iedereen -- niet het minst van de antiterrorismespeurders -- bekend dat hij wel degelijk een zelfmoordaanslag wou plegen met als doelwit Kleine Brogel. Hij zou zich met een zelfgemaakte bom van honderd kilogram te pletter rijden op de kantine van de basis. Het was zijn bedoeling daarmee zestig of zeventig Amerikanen te doden.

Een bizarre bekentenis van een bizar figuur. Nizar Trabelsi, alias Aboe Quaqua, heeft de voorbije week zoveel fantastische en oncontroleerbare uitspraken gedaan dat niemand nog weet of ze waar zijn of niet. En misschien is dat wel net de bedoeling.

Nizar Trabelsi contrasteert scherp met zijn collega-fundamentalisten: met zijn chique pak en zijn designerbrilletje lijkt de ex-topvoetballer zo weggelopen uit een trendy café aan de Brusselse Louizalaan. Hij beantwoordt in niets aan het clichébeeld van de moslimextremist. ,,Ik heb tijdens de twee voorgaande terrorismeprocessen in België -- tegen leden van de Algerijnse GIA en tegen het GIA-kopstuk Farid Melouk -- moslimfundamentalisten verdedigd, en Trabelsi is allesbehalve een klassieke extremist'', zegt de Tunesische Belg Medhi Abbes, een van de drie advocaten van Trabelsi. ,,Trabelsi was tot voor enkele jaren trouwens geen moslim. Zijn familie was niet godsdienstig en hijzelf is niet religieus opgevoed. Trabelsi heeft ook niet de persoonlijkheid van een extreme moslim: hij is exuberant, helemaal niet in zichzelf gekeerd. Hij kan niet zwijgen. Hij praat maar door. Daarom noemen de anderen hem Abu Quaqua: de man die te veel spreekt.''

OP ZIJN 16DE speelde Nizar Trabelsi al de finale van de Tunesische voetbalbeker, met de voetbalclub van zijn geboortestad, Sfax. In zijn streek werd hij op handen gedragen. Trabelsi was een idool, net als zijn vader, die in de jaren zestig Tunesisch international was. Vader Trabelsi verdween met de noorderzon toen Nizar vier was. Hij liet nooit meer iets van zich horen.

Nizar heeft zijn vader nooit echt gekend, maar hij erfde wel diens voetbaltalent. Clubs uit heel Europa verdrongen zich eind jaren tachtig voor het huis van de familie Trabelsi om hem een contract aan te bieden. Op zijn 19de liep hij een paar weken stage bij Standard Luik, voor hij een contract tekende bij de Duitse eersteklasser Fortuna Düsseldorf. Het was zijn tante die in Düsseldorf woonde, die de club warm had gemaakt voor haar talentrijke neefje. In het boek met krantenknipsels uit zijn glorietijd dat de speurders in zijn flat aan de Mozartlaan in Ukkel in beslag hebben genomen, spreken de koppen voor zich: 'De Ruud Gullit van Fortuna Düsseldorf.'

In Duitsland liep het al snel verkeerd met de nieuwe Ruud Gullit. Trabelsi bleek toch niet de witte merel te zijn waar ze bij Düsseldorf op gehoopt hadden. Hij zat meer op de bank dan dat hij speelde. Bovendien raakte hij verslaafd aan het jetsetleven in Düsseldorf en alles wat erbij hoort: dure wagens, mooie vrouwen en cocaïne. Toen Trabelsi met een drugsverslaafde vrouw trouwde, ging het steil bergaf. Zijn voetbalcarrière werd een totale flop. Trabelsi gleed af naar de vierdeklasser Wermelskirchen, maar daar liep het al na twintig minuten in de eerste competitiewedstrijd verkeerd af. Trabelsi -- toen al zwaar verslaafd aan cocaïne -- kreeg rood na een zware tackle op een tegenstander. Toen zijn club hem na de wedstrijd een boete gaf voor wangedrag, verbrak Trabelsi zelf zijn contract. Zijn oom en tante trokken hun handen van hem af: ze hadden alle invloed op hem verloren.

Na een zelfmoordpoging en enkele mislukte commerciële avonturen op het randje van het wettelijke kwam de redding opdagen in de persoon van de charismatische moslimfundamentalist Djamel Beghal. Beghal was in Duitsland een van de leidersfiguren van de extreme moslimorganisatie Takfir wal Hijra. De filosofie van de Takfiri komt er in een notendop op neer dat de leden bewust uit onze maatschappij stappen omdat ze neerkijken op de westerse manier van leven. Takfiri plegen overvallen uit overtuiging en schenken het geld aan de goede zaak: de strijd tegen de ongelovigen. Het Duitse gerecht schat dat Beghal en de zijnen in Duitsland alleen al tot tachtig gewapende overvallen op hun kerfstok hebben. Overvallen waarvan de buit bestemd was voor 'de goede zaak'. In gerechtelijke kringen wordt gezegd dat Takfiri criminelen van gemeen recht zijn die zichzelf goed willen praten door een islamsausje over hun misdrijven heen te gieten.

Beghal had een grote invloed op Nizar Trabelsi. Hij overhaalde Trabelsi om zich tot de islam te bekeren. ,,Maar Beghal was alleen op geld uit'', zegt Mehdi Abbes. ,,Trabelsi had geld verdiend met voetballen. Hij was de melkkoe van de fundamentalisten, terwijl Trabelsi dacht dat het zijn vrienden waren.'' Op het proces vertelden de advocaten van Trabelsi dat hun cliënt onder invloed van Beghal een laatste kans op rehabilitatie in de voetbalwereld liet liggen. Trabelsi kon bij de Franse club AJ Auxerre voetballen, maar Beghal stond dat niet toe ,,omdat het niet hoorde dat mannen in short rondliepen''. In plaats daarvan trok Trabelsi op vraag van Beghal acht maanden lang naar Mekka, om er alles over de islam te leren. Daarna ging hij naar huis, naar Tunesië. Daar wees zijn moeder hem de deur, omdat ze het niet apprecieerde dat hij fundamentalist was geworden. Ook de autoriteiten kregen Trabelsi -- die een lange baard had laten groeien -- in het oog. In Tunesië is zo'n baard verboden. Nizar Trabelsi moest het land verlaten. Hij was nu door alles en iedereen verlaten, en helemaal rijp voor radicale ideeën.

SAMEN MET ZIJN zwangere tweede vrouw, Halima Amal, trok hij vanuit Duitsland naar Afghanistan, naar de Arabische wijk in Jalalabad. Tijdens het Talibanregime kwamen moslims van overal ter wereld zich in de wijk vestigen: ze wilden in de enige pure moslimstaat ter wereld wonen. Naar eigen zeggen wilde Trabelsi er een moskee bouwen en humanitair werk verrichten. Het gerecht meent dat hij er een militaire opleiding kwam volgen.

Wat Nizar Trabelsi echt heeft gedaan in Afghanistan, zal allicht voor altijd een mysterie blijven. Voor de Belgische speurders is het onmogelijk de sterke verhalen van Aboe Quaqua ter plaatse te gaan controleren. Trabelsi wist dat. Het verklaart waarom hij tijdens het onderzoek en op het proces niet om een sterk verhaal verlegen zat. Naar gelang van de versie die hij opdiste, ontmoette hij in Afghanistan Osama bin Laden twee, vijf of zeven keer -- in diens villa in Kandahar. Hij leerde daar -- naar gelang van de versie van de dag -- voetballen, explosieven maken of de koran lezen. Na lang smeken bij Osama bin Laden himself mocht hij op de lijst met kandidaat-zelfmoordterroristen staan, zo beweert hij. Doelwit: een Amerikaans doel in België. Tijdens een ondervraging door onderzoeksrechter Christian De Valkeneer viel voor het eerst de naam Kleine Brogel.

De speurders hebben zware twijfels over het Osama bin Laden-verhaal van Trabelsi en zijn bekentenis over Kleine Brogel. Trabelsi kon (of wilde) tijdens het onderzoek geen enkel concreet element geven waarmee hij bewees dat hij de waarheid sprak. Geen plattegrond, geen foto's, geen namen van medeplichtigen, niets. Volgens zijn advocaten spreekt hij toch de waarheid. ,,Trabelsi werd gemanipuleerd om zijn verstand op nul te zetten en te doen wat hij moest doen. Het strekt hem tot eer dat hij de namen van zijn medeplichtigen niet wil geven. Maar over Kleine Brogel spreekt hij de waarheid: om zo'n verhaal te verzinnen, is hij niet slim genoeg.''

Toegegeven: ook zijn medebeklaagden waren tijdens het onderzoek niet mals voor Nizar Trabelsi en zijn (beperkte) geestelijke vermogens. Tarek Maaroufi verklaarde ,,dat Trabelsi niets van de islam kende, niets van het salafisme en niets van de filosofie van de Takfir''. Ook Amor Sliti had geen hoge pet van hem op. Trabelsi's eigen vrouw moet lachen als de speurders vragen waarom haar man een Uzi-mitrailleur in huis heeft. ,,Ik vraag het me ook af. Hij is zo onhandig dat ik betwijfel of hij er ooit een schot mee zou kunnen lossen'', zegt ze in het dossier. Ze betwijfelt ook of haar echtgenoot echt Bin Laden heeft gezien. ,,Als dat echt zo was, zou hij er wel over gebluft hebben. Zo is hij.''

Volgens zijn advocaten wijst alles erop dat Trabelsi niets meer dan hersenloos kanonnenvlees was. ,,Hij is ondertussen al lang van zijn piëdestal gekomen en hij beseft dat hij misbruikt is. Het enige wat hij nu nog wil, is in vrede leven met zijn (tweede) vrouw en het kindje dat hij met haar heeft.''

EN TOCH. DE gerechtspsychiaters die hem onderzochten, noemen Trabelsi een onverbeterlijke manipulator. Speurders van de antiterroristische cel die Trabelsi maandenlang ondervroegen, hebben geen moeite om het toe te geven: ze zijn bang voor hem. ,,Een van de gevaarlijkste mensen die ik ooit heb gekend'', zegt een van hen. ,,Iemand van wie je het gevoel hebt dat je hem geen seconde uit het oog mag verliezen. Iemand ook die ons constant op het verkeerde been zet.'' Toen hij een van de onderzoekers in de gerechtszaal tegen het lijf liep, vroeg Trabelsi hem vriendelijk de groeten over te maken aan zijn (Marokkaanse) collega-speurders? Een vriendelijke geste of een verkapte bedreiging, niemand durft het met zekerheid te zeggen.

Sylvie Beghal -- de echtgenote van Djamel Beghal -- en Halime Amal -- de tweede echtgenote van Trabelsi -- verklaarden allebei in Frankrijk aan de Franse onderzoeksrechter Jean-Louis Bruguière dat hun echtgenoten van plan waren een aanslag te plegen op een Amerikaans doelwit in Europa. Wat het doelwit van Beghal en Trabelsi was, beweren ze niet te weten. Djamel Beghal zelf wist het naar eigen zeggen wel. Hij verklaarde aan Bruguière dat Trabelsi zich op de Amerikaanse ambassade in Parijs te pletter moest rijden. Fransen en Amerikanen willen Trabelsi daarom zelf dolgraag uitgeleverd zien, om hem zelf te kunnen berechten. Maar Frankrijk en de Verenigde Staten hebben geen te beste reputatie bij moslimfundamentalisten als het op milde straffen en lichte gevangenisregimes aankomt.

Procureur Bernard Michel citeerde vorige week uit een gesprek tussen Tarek Maaroufi en Nizar Trabelsi. ,,Maak je geen zorgen. In België riskeer je maximaal drie jaar cel'', zei Maaroufi tegen Trabelsi. En dus wist Nizar Trabelsi, alias Aboe Quaqua, misschien wel heel goed wat hij deed toen hij bekende dat hij Kleine Brogel wilde treffen.


14/06/2003 Mark Eeckhaut

©Copyright De Standaard