PDA

Bekijk Volledige Versie : Op zoek naar een vijand: Al Qaeda-mythe moderne versie van anti-sovjet verhalen



Marsipulami
15-06-03, 21:33
Sovjet-executies van 1953 slechts mythe

Het was een van de meest ophefmakende verhalen van de Koude Oorlog: de heroïsche Sovjetsoldaten die geëxecuteerd werden omdat ze geweigerd hadden burgers te doden tijdens de Oost-Berlijnse opstand van 1953. Maar zoals vele obscure verhalen uit het al dan niet roemrijke verleden, blijken de executies een mythe te zijn.


Op 17 juni 1953 werden tussen de 18 en 41 Sovjet-soldaten gezamenlijk geëxecuteerd omdat ze geweigerd hadden een groep ongewapende Oost-Berlijnse demonstranten neer te schieten. Althans, zo luidt het verhaal. Volgens Duitse en Sovjet-historici en overheidsonderzoekers zijn er echter geen bewijzen te vinden zijn die het verhaal tot een feit maken.

Volgende week viert Duitsland de vijftigste verjaardag van de opstand in 1953, de eerste van een reeks volksopstanden die werden neergeslagen door de communistische Oost-Duitse overheid met de hulp van de bezettende Sovjet-troepen. Aan de hand van archieven die sinds de val van de Berlijnse Muur in 1989 eindelijk toegankelijk zijn, hebben Duitse en Russische geschiedkundigen vastgesteld -- precies op tijd voor de jubileumviering -- dat er geen waarheid schuilt in het verhaal van de moedige Sovjet-soldaten.

,,Ik heb samengewerkt met andere archivarissen en geen van hen heeft substantieel bewijsmateriaal gevonden voor de zo bejubelde heldendaden van de Russische soldaten'', aldus Mikhail Lyoshin van het Instituut voor Militaire geschiedenis in Moskou. ,,We hebben de zaak uitgebreid naar andere mogelijke slachtoffers, maar vonden geen concrete bewijzen van executies als straf.'' De monumenten voor de soldaten van het Rode Leger in West-Berlijn, die door generaties gezien werden als het symbolische sprankeltje hoop op menselijkheid, verliezen een deel van hun glans.

Maar waar komt het verhaal vandaan? Alles begon met het protest van Oost-Berlijnse arbeiders tegen een verhoging van de productie. Al snel groeide de onrust uit tot een algemene staking. Gevangenissen en politiekantoren werden bestormd. Beelden van Oost-Berlijners die tanks bekogelden met stenen, gingen de wereld rond. De opstand eindigde in mineur op 17 juni. Een honderdtal 100 demonstranten kwam om.

,,Opgedragen aan de Russische officieren en soldaten die moesten sterven omdat ze geweigerd hadden de vrijheidsstrijders neer te schieten op 17 juni'', staat te lezen op een monument in West-Berlijn. West-Duitse politieke leiders droegen hun oorlogstoespraken op aan de tragische martelaren die hun leven hadden gegeven om dat van onschuldige burgers te sparen. 17 juni was een nationale feestdag tot 1990.

De veronderstelde ongehoorzaamheid van de Sovjet-soldaten past perfect in het beeld van de anti-communisten die nauw samenwerkten met de CIA, volgens het Duitse weekbladDer Spiegel .,,Ze waren de helden van de Koude Oorlog, tragische slachtoffers van de strijd tegen het kwaad'', schreef Klaus Wiegreve van Der Spiegel . En of het verhaal dan waar is of niet, maakt weinig uit. De symbolische waarde ervan zal niet gauw verdwijnen.


14/06/2003

©Copyright De Standaard