Zwarte Schaap
09-07-03, 08:44
Allochtone jongere vervreemdt van media
door Kustaw Bessems
2003-07-09
Tv-programma's moeten niet zo wit zijn als 'Friends', maar ook niet zo zwart als 'The Cosby Show'. Turken en Marokkanen willen in beeld, maar zonder dat het steeds over hun etniciteit gaat. Liever zijn ze quizkandidaat.
AMSTERDAM - Het wordt voor radio, tv of kranten een klus om Turkse en Marokkaanse jongeren te binden. Farid Tabarki onderzocht hun belevingswereld voor de omroep NPS, maar elk medium dat hen wil aanspreken, zal rekening moeten houden met heel bepaalde voorkeuren (comedy tijdens de ramadan, want iedereen is dan chagrijnig van de honger) en weerzin (geen naakt!).
Tabarki (26) en zijn collega Carl Rohde ondervroegen 'experts', die met allochtonen werken, en coolhunters, jonge Turken en Marokkanen die moesten vertellen wat henzelf en hun leeftijdgenoten bezighoudt.
,,Een grote hindernis is dat de jongeren boos zijn en vervreemd van de media'', merkte Tabarki. ,,Zij hebben sinds Fortuyn het gevoel dat ze er niet bij horen. Dat ze steeds worden aangesproken als moslim maakt sommigen radicaal. Of het klopt of niet, zij menen dat er niets positiefs over allochtonen in de pers staat.''
De jongeren illustreerden hun opvattingen met beelden. Een foto van VVD-politica Ayaan Hirsi Ali symboliseert de verharding in het maatschappelijk debat. ,,Maar niet alleen dat'', zegt Tabarki, ,,ook het gebrek aan iemand uit eigen kring die goed weerwoord biedt. En de foto staat voor een cultuurverschil. In Nederland mag je alles zeggen. Het is heel Marokkaans om juist níet alles uit te spreken.''
Iemand heeft uit het familiealbum een fotootje van zijn vader gehaald, uit de gastarbeiderstijd. Voor een barak in Zaandam hangt de nog jonge man zijn was op. Tabarki: ,,We vroegen de jongeren naar hun helden. Massaal antwoordden zij: mijn ouders. Later komen de Turkse zanger Tarkan en Michael Jackson, maar de eerste generatie staat bovenaan. Er hangt heroïek rond die migratie. Ze vinden dat hun ouders of grootouders huis en haard hebben verlaten om het leven van de kinderen te verbeteren. Sommigen zijn zich ervan bewust dat zij een wel erg romantisch beeld hebben. Ze willen weten hoe het indertijd precies is gegaan, maar zien dat in de media niet terug.''
Turken en Marokkanen kijken anders tv dan Nederlanders, gelooft Tabarki. ,,Niemand heeft een programmaboekje. Programma's mogen rustig acht keer herhaald, want dat geeft gelegenheid voor mond-tot-mondreclame.'' Daarnaast kijken ouders en kinderen volgens Tabarki vaker tegelijk. ,,Hinten op seksualiteit is dan al te veel. Bij een naakte dame in een kaasreclame wordt gezapt of hebben ze last van enorme plaatsvervangende schaamte.'' Tabarki kent dit gevoel zelf van als hij met zijn Tunesische vader op de bank zit.
De onderzoekers zagen een behoefte aan zichtbare rolmodellen. ,,Het is prachtig als een allochtoon in beeld is, maar het er niet over gáát. Iemand die bijvoorbeeld als ingenieur wordt geinterviewd en slechts toevallig Marokkaans is. Hoewel er allerlei redenen zijn te verzinnen waarom allochtonen het niet ver schoppen bij 'Lingo', ergerde het jongeren toch dat quizkandidaten nooit allochtoon zijn.''
Niemand zag iets in programmas die louter wit of zwart zijn, zoals de Amerikaanse series 'Friends' en 'The Cosby Show'. Dat werd een 'panische scheiding' genoemd. ,,Ook willen ze best mensen met een accent op tv zien. Dat weerspiegelt beter de werkelijkheid dan alleen maar die keurig van de tongriem gesneden types.''
Hoewel jongeren minder naar de moskee gaan dan hun ouders, gaven ze aan dat de islam boven alles gaat. Dat laat onverlet dat zij zitten te springen om informatie over seks en relaties, ook relaties met Nederlanders.
Er is wel verschil tussen jongens en meisjes. Meisjes willen serieuze informatie, over politiek, jongens zien graag sport en auto's. ,,Meisjes willen graag zijn als Katja Schuurman en Bridget Maasland: niet op hun mondje gevallen.''
Verbijsterd was Tabarki over de vaak genoemde voorliefde voor de KRO-serie 'Toen was geluk heel gewoon', over een buschauffeur, zijn vrouw en zijn buren in het Rotterdam van de jaren vijftig en zestig. ,,Ik heb het idee dat ze denken daarmee Nederland beter te leren begrijpen.''
door Kustaw Bessems
2003-07-09
Tv-programma's moeten niet zo wit zijn als 'Friends', maar ook niet zo zwart als 'The Cosby Show'. Turken en Marokkanen willen in beeld, maar zonder dat het steeds over hun etniciteit gaat. Liever zijn ze quizkandidaat.
AMSTERDAM - Het wordt voor radio, tv of kranten een klus om Turkse en Marokkaanse jongeren te binden. Farid Tabarki onderzocht hun belevingswereld voor de omroep NPS, maar elk medium dat hen wil aanspreken, zal rekening moeten houden met heel bepaalde voorkeuren (comedy tijdens de ramadan, want iedereen is dan chagrijnig van de honger) en weerzin (geen naakt!).
Tabarki (26) en zijn collega Carl Rohde ondervroegen 'experts', die met allochtonen werken, en coolhunters, jonge Turken en Marokkanen die moesten vertellen wat henzelf en hun leeftijdgenoten bezighoudt.
,,Een grote hindernis is dat de jongeren boos zijn en vervreemd van de media'', merkte Tabarki. ,,Zij hebben sinds Fortuyn het gevoel dat ze er niet bij horen. Dat ze steeds worden aangesproken als moslim maakt sommigen radicaal. Of het klopt of niet, zij menen dat er niets positiefs over allochtonen in de pers staat.''
De jongeren illustreerden hun opvattingen met beelden. Een foto van VVD-politica Ayaan Hirsi Ali symboliseert de verharding in het maatschappelijk debat. ,,Maar niet alleen dat'', zegt Tabarki, ,,ook het gebrek aan iemand uit eigen kring die goed weerwoord biedt. En de foto staat voor een cultuurverschil. In Nederland mag je alles zeggen. Het is heel Marokkaans om juist níet alles uit te spreken.''
Iemand heeft uit het familiealbum een fotootje van zijn vader gehaald, uit de gastarbeiderstijd. Voor een barak in Zaandam hangt de nog jonge man zijn was op. Tabarki: ,,We vroegen de jongeren naar hun helden. Massaal antwoordden zij: mijn ouders. Later komen de Turkse zanger Tarkan en Michael Jackson, maar de eerste generatie staat bovenaan. Er hangt heroïek rond die migratie. Ze vinden dat hun ouders of grootouders huis en haard hebben verlaten om het leven van de kinderen te verbeteren. Sommigen zijn zich ervan bewust dat zij een wel erg romantisch beeld hebben. Ze willen weten hoe het indertijd precies is gegaan, maar zien dat in de media niet terug.''
Turken en Marokkanen kijken anders tv dan Nederlanders, gelooft Tabarki. ,,Niemand heeft een programmaboekje. Programma's mogen rustig acht keer herhaald, want dat geeft gelegenheid voor mond-tot-mondreclame.'' Daarnaast kijken ouders en kinderen volgens Tabarki vaker tegelijk. ,,Hinten op seksualiteit is dan al te veel. Bij een naakte dame in een kaasreclame wordt gezapt of hebben ze last van enorme plaatsvervangende schaamte.'' Tabarki kent dit gevoel zelf van als hij met zijn Tunesische vader op de bank zit.
De onderzoekers zagen een behoefte aan zichtbare rolmodellen. ,,Het is prachtig als een allochtoon in beeld is, maar het er niet over gáát. Iemand die bijvoorbeeld als ingenieur wordt geinterviewd en slechts toevallig Marokkaans is. Hoewel er allerlei redenen zijn te verzinnen waarom allochtonen het niet ver schoppen bij 'Lingo', ergerde het jongeren toch dat quizkandidaten nooit allochtoon zijn.''
Niemand zag iets in programmas die louter wit of zwart zijn, zoals de Amerikaanse series 'Friends' en 'The Cosby Show'. Dat werd een 'panische scheiding' genoemd. ,,Ook willen ze best mensen met een accent op tv zien. Dat weerspiegelt beter de werkelijkheid dan alleen maar die keurig van de tongriem gesneden types.''
Hoewel jongeren minder naar de moskee gaan dan hun ouders, gaven ze aan dat de islam boven alles gaat. Dat laat onverlet dat zij zitten te springen om informatie over seks en relaties, ook relaties met Nederlanders.
Er is wel verschil tussen jongens en meisjes. Meisjes willen serieuze informatie, over politiek, jongens zien graag sport en auto's. ,,Meisjes willen graag zijn als Katja Schuurman en Bridget Maasland: niet op hun mondje gevallen.''
Verbijsterd was Tabarki over de vaak genoemde voorliefde voor de KRO-serie 'Toen was geluk heel gewoon', over een buschauffeur, zijn vrouw en zijn buren in het Rotterdam van de jaren vijftig en zestig. ,,Ik heb het idee dat ze denken daarmee Nederland beter te leren begrijpen.''