Zwarte Schaap
15-07-03, 22:45
Dinsdag 15 Juli 2003
Geloofwaardigheid Bush in het geding
Dick Cheney moet hebben geweten van uranium-misser
Door onze correspondent Ans Bouwmans
Het is dé vraag in politiek Washington: hoe zijn de zestien woorden over Afrikaans uranium waarvan president George Bush nu spijt heeft in de State of the Union terechtgekomen? Een reconstructie van de uranium-puzzel, die vragen oproept over de rol van vice-president Dick Cheney.
Op 28 januari zegt president Bush in zijn jaarlijkse rede dat de Britse regering over informatie beschikt dat Saddam Hussein heeft geprobeerd uranium (een grondstof voor kernwapens) aan te schaffen in Afrika. Op dat moment is al duidelijk dat daarover twijfels zijn bij de CIA en de inlichtingendienst van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Die hebben kennis genomen van een rapport van ambassadeur Joseph Wilson, die al begin 2002 na een bezoek aan Niger waarschuwt voor het waarheidsgehalte van een rapport over een Iraakse poging 'gele cake' in dit land te kopen.
Desondanks komt de claim in de rede van Bush terecht, als een van de aanwijzingen dat de Iraakse leider blijft proberen massavernietigingswapens te bemachtigen. Als begin maart (vóór het militaire optreden in Irak) duidelijk wordt dat het hele Niger-verhaal een vervalsing is, houdt de Amerikaanse regering stug vol dat er meer aanwijzingen zijn. Pas nadat Wilson begin deze maand publiekelijk met zijn verhaal naar buiten komt, verandert het Witte Huis van koers.
Misser
Omdat de Britten blijven vasthouden aan hun claim, waarvan ze zeggen dat die niet alleen gebaseerd is op Niger, hoeft Bush niet per se fout te hebben gezeten. Maar het is toch een misser, aldus het Witte Huis, omdat er hoge eisen gesteld mogen worden aan de 'State of the Union', de Amerikaanse regering het zelf niet kan bewijzen en het dus ook niet had moeten beweren.
Het lijkt een ingewikkeld woordenspel, maar daarom niet minder belangrijk. Het uitblijven van enig spoor van bacteriologische of chemische wapens in Irak ; Bagdad viel al drie maanden geleden ; roept vragen op over het gehalte van het Amerikaanse inlichtingendossier over Irak. De geloofwaardigheid van George Bush staat op het spel. Als zo'n 'foute' zin in de State of the Union komt, ondanks alle twijfels erover, wat zegt dat dan over de rest?
De regering Bush pleegt zich op de borst te slaan over haar eerlijkheid, maar ondervindt nu aan den lijve hoe het is om verzeild te raken in een moeras van tegenstrijdigheden en uitvluchten. Ontkenningen dat de regering niet op de hoogte was van de twijfels bij de CIA, blijken niet te kloppen. Er is contact geweest over de bewoording van de zin, erkende Bush' veiligheidsadviseur 'Condi' Rice vrijdag. Sterker: de uraniumclaim wordt afgezwakt en toegeschreven aan de Britten als gevolg van CIA-commentaar.
Rice onthult dat de twijfels zich niet beperkten tot de CIA, maar dat ook de staf van Colin Powell (minister van Buitenlandse Zaken) heeft verklaard de informatie onbetrouwbaar te achten. Powell zegt vorige week dat er genoeg materiaal was om te veronderstellen dat de verklaring 'niet volledig uit de lucht gegrepen was'. Oftewel: hij geloofde er zelf geen klap van. Ook geeft het Witte Huis toe dat CIA-directeur Tenet in oktober 2002 een verwijzing naar de aanschaf van een grote hoeveelheid uranium in Niger heeft laten verwijderen uit een speech van Bush.
Het Witte Huis legt nu de schuld neer bij Tenet, maar gezien het aantal alarmbellen moet er een weloverwogen besluit zijn genomen om een verwijzing te laten staan in de speech. De uraniumzin komt eind januari goed van pas om het risico van een Saddam Hussein met kernwapens te onderstrepen. Bush moet zijn volk voorbereiden op een oorlog. Hoe dreigender het gevaar van Irak lijkt, hoe beter.
Een belangrijke tegenstrijdigheid in de beweringen van het Witte Huis betreft vice-president Dick Cheney. Hij heeft vanaf het begin aangestuurd op een militaire ingreep in Irak. Rice heeft sinds maart herhaaldelijk verklaard dat 'niemand in de regering' in januari wist dat de informatie over Niger onjuist was. De twijfels die er waren, zouden niet tot de top zijn doorgedrongen maar blijven hangen bij ambtenaren.
Geïntimideerd
Van Bush is bekend dat hij zich niet verdiept in details. Hij heeft de gewoonte zich te verlaten op zijn adviseurs. Vice-president Cheney daarentegen kent het Irak-dossier van buiten. Cheney is bovendien degene die de CIA begin 2002 heeft gevraagd om de informatie over Niger uit te zoeken. Ambassadeur Wilson heeft vorige week verklaard zich niet te kunnen voorstellen dat zijn rapport vervolgens nooit bij de vice- president is terechtgekomen.
Cheney en zijn stafchef Lewis Libby zijn het afgelopen jaar bovendien 'ongewoon' vaak bij de CIA op bezoek geweest. De Washington Post berichtte vorige maand dat de druk van Cheney op CIA-analisten zo groot was, dat sommigen zich geïntimideerd voelden. Dat heeft speculaties aangewakkerd dat er zou zijn toegewerkt naar een 'politiek gewenste' uitkomst van inlichtingenrapporten. Het maakt het ook zeer onwaarschijnlijk dat Cheney (die de concept-speech van Bush van tevoren heeft gelezen) niets over Niger wist. Het boek over Afrikaans uranium lijkt nog lang niet gesloten te worden, ook al wil het Witte Huis dat graag.
Geloofwaardigheid Bush in het geding
Dick Cheney moet hebben geweten van uranium-misser
Door onze correspondent Ans Bouwmans
Het is dé vraag in politiek Washington: hoe zijn de zestien woorden over Afrikaans uranium waarvan president George Bush nu spijt heeft in de State of the Union terechtgekomen? Een reconstructie van de uranium-puzzel, die vragen oproept over de rol van vice-president Dick Cheney.
Op 28 januari zegt president Bush in zijn jaarlijkse rede dat de Britse regering over informatie beschikt dat Saddam Hussein heeft geprobeerd uranium (een grondstof voor kernwapens) aan te schaffen in Afrika. Op dat moment is al duidelijk dat daarover twijfels zijn bij de CIA en de inlichtingendienst van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Die hebben kennis genomen van een rapport van ambassadeur Joseph Wilson, die al begin 2002 na een bezoek aan Niger waarschuwt voor het waarheidsgehalte van een rapport over een Iraakse poging 'gele cake' in dit land te kopen.
Desondanks komt de claim in de rede van Bush terecht, als een van de aanwijzingen dat de Iraakse leider blijft proberen massavernietigingswapens te bemachtigen. Als begin maart (vóór het militaire optreden in Irak) duidelijk wordt dat het hele Niger-verhaal een vervalsing is, houdt de Amerikaanse regering stug vol dat er meer aanwijzingen zijn. Pas nadat Wilson begin deze maand publiekelijk met zijn verhaal naar buiten komt, verandert het Witte Huis van koers.
Misser
Omdat de Britten blijven vasthouden aan hun claim, waarvan ze zeggen dat die niet alleen gebaseerd is op Niger, hoeft Bush niet per se fout te hebben gezeten. Maar het is toch een misser, aldus het Witte Huis, omdat er hoge eisen gesteld mogen worden aan de 'State of the Union', de Amerikaanse regering het zelf niet kan bewijzen en het dus ook niet had moeten beweren.
Het lijkt een ingewikkeld woordenspel, maar daarom niet minder belangrijk. Het uitblijven van enig spoor van bacteriologische of chemische wapens in Irak ; Bagdad viel al drie maanden geleden ; roept vragen op over het gehalte van het Amerikaanse inlichtingendossier over Irak. De geloofwaardigheid van George Bush staat op het spel. Als zo'n 'foute' zin in de State of the Union komt, ondanks alle twijfels erover, wat zegt dat dan over de rest?
De regering Bush pleegt zich op de borst te slaan over haar eerlijkheid, maar ondervindt nu aan den lijve hoe het is om verzeild te raken in een moeras van tegenstrijdigheden en uitvluchten. Ontkenningen dat de regering niet op de hoogte was van de twijfels bij de CIA, blijken niet te kloppen. Er is contact geweest over de bewoording van de zin, erkende Bush' veiligheidsadviseur 'Condi' Rice vrijdag. Sterker: de uraniumclaim wordt afgezwakt en toegeschreven aan de Britten als gevolg van CIA-commentaar.
Rice onthult dat de twijfels zich niet beperkten tot de CIA, maar dat ook de staf van Colin Powell (minister van Buitenlandse Zaken) heeft verklaard de informatie onbetrouwbaar te achten. Powell zegt vorige week dat er genoeg materiaal was om te veronderstellen dat de verklaring 'niet volledig uit de lucht gegrepen was'. Oftewel: hij geloofde er zelf geen klap van. Ook geeft het Witte Huis toe dat CIA-directeur Tenet in oktober 2002 een verwijzing naar de aanschaf van een grote hoeveelheid uranium in Niger heeft laten verwijderen uit een speech van Bush.
Het Witte Huis legt nu de schuld neer bij Tenet, maar gezien het aantal alarmbellen moet er een weloverwogen besluit zijn genomen om een verwijzing te laten staan in de speech. De uraniumzin komt eind januari goed van pas om het risico van een Saddam Hussein met kernwapens te onderstrepen. Bush moet zijn volk voorbereiden op een oorlog. Hoe dreigender het gevaar van Irak lijkt, hoe beter.
Een belangrijke tegenstrijdigheid in de beweringen van het Witte Huis betreft vice-president Dick Cheney. Hij heeft vanaf het begin aangestuurd op een militaire ingreep in Irak. Rice heeft sinds maart herhaaldelijk verklaard dat 'niemand in de regering' in januari wist dat de informatie over Niger onjuist was. De twijfels die er waren, zouden niet tot de top zijn doorgedrongen maar blijven hangen bij ambtenaren.
Geïntimideerd
Van Bush is bekend dat hij zich niet verdiept in details. Hij heeft de gewoonte zich te verlaten op zijn adviseurs. Vice-president Cheney daarentegen kent het Irak-dossier van buiten. Cheney is bovendien degene die de CIA begin 2002 heeft gevraagd om de informatie over Niger uit te zoeken. Ambassadeur Wilson heeft vorige week verklaard zich niet te kunnen voorstellen dat zijn rapport vervolgens nooit bij de vice- president is terechtgekomen.
Cheney en zijn stafchef Lewis Libby zijn het afgelopen jaar bovendien 'ongewoon' vaak bij de CIA op bezoek geweest. De Washington Post berichtte vorige maand dat de druk van Cheney op CIA-analisten zo groot was, dat sommigen zich geïntimideerd voelden. Dat heeft speculaties aangewakkerd dat er zou zijn toegewerkt naar een 'politiek gewenste' uitkomst van inlichtingenrapporten. Het maakt het ook zeer onwaarschijnlijk dat Cheney (die de concept-speech van Bush van tevoren heeft gelezen) niets over Niger wist. Het boek over Afrikaans uranium lijkt nog lang niet gesloten te worden, ook al wil het Witte Huis dat graag.