PDA

Bekijk Volledige Versie : Prijsverhoging voor LINUX opkomst, Euro 1228,-



Joesoef
07-08-03, 09:06
Een vermaarde pinguïn in een mijnenveld
Door Peter van Ammelrooy


Is Linux door 'diefstal' groot geworden? Het populaire alternatief voor Microsoft Windows is de inzet van een juridische eigendomsstrijd.

Dat Linux, met zijn vermaarde pinguïn-beeldmerk, in een juridisch mijnenveld verzeild is geraakt heeft álles te maken met zijn ontstaansgeschiedenis. De software werd in 1991 uitgeknobbeld door een Finse student. Linus Torvalds zocht een alternatief voor Unix, het dure brein dat grote netwerkcomputers op universiteiten, in bedrijven en bij het leger draaiende houdt. Het resultaat, Linux, schonk hij onder het banier van 'open source' aan de wereld. De broncode - de blauwdrukken van de software - mogen door iedereen vrijelijk worden gebruikt om software te produceren, mits verbeteringen worden gedeeld. Dat heeft geleid tot tal van Linux-varianten - distributions - die in prijs variëren van niks tot een schijntje - dat laatste in vergelijking met de honderden euro's die Windows kost.Nu nog te koop voor net geen vijftien euro: een fonkelnieuwe motor voor de computer. Snel beslissen, want als het Amerikaanse bedrijf SCO zijn zin krijgt gaat de prijs voor Red Hat Linux basic edition binnenkort met liefst 614 euro omhoog. De computergebruiker die wacht tot 16 oktober betaalt zelfs 1228 euro extra voor het besturingssysteem.
De 'prijsverhoging' betekent niet dat de klant een betere versie van Linux in handen krijgt. De opslag vrijwaart de gebruiker slechts van juridisch gebakkelei. Want, zegt SCO: in de software zijn zónder onze toestemming slimmigheidjes gestopt waarvan wij het intellectueel eigendom bezitten. De gebruiker die daarvoor niet betaalt, is de pineut. De licentie-bovenop-de-licentie werd afgelopen dinsdag bekendgemaakt door SCO, een softwarebedrijf in Lindon (Utah).

Hij geldt niet alleen voor de Linux-variant van Red Hat. Ook de klonen van pakweg vijftig andere bedrijven hebben dankzij SCO in één klap een forser prijskaartje opgeplakt gekregen - zonder dat hun makers dat willen. De 'juristentaks' is de jongste slag in de strijd die SCO heeft ontketend rond Linux. Dit besturingssysteem is de afgelopen jaren als een komeet omhooggeschoten aan het computerfirmanent. Het is een veilig, betrouwbaar en bovenal goedkoop alternatief voor Windows, de computermotor van Microsoft die de markt domineert. Dat prijsvoordeel ligt nu onder vuur.

Om de roots van Linux is nu de legale strijd ontbrand. SCO kocht in 2001 blauwdrukken van Unix. Het bedrijf werd daarmee de laatste in lange reeks van stiefvaders. Moeder van Unix was meer dan dertig jaar geleden Bell Labs, de kweekvijver van de Amerikaanse telefoniereus AT en T.

SCO zegt afgelopen herfst de eerste aanwijzingen te hebben gevonden dat partjes Unix in Linux zijn terechtgekomen. Het probeerde grote Linux-gebruikers eerst vriendelijk om een tegemoetkoming te vragen. In maart ging het roer om: David - SCO telt krap 340 werknemers - besloot de Goliath onder de Unix-uitbaters aan te klagen: IBM.

In de optiek van SCO is het IBM geweest dat met opzet onderdelen uit Unix heeft 'gelekt' naar de groep vrijwilligers onder leiding van Linus Torvalds die de kern van Linux beheren en door andere bedachte verbeteringen daarin opnemen. IBM zou baat hebben bij een beter Linux. Het heeft al zijn kaarten op dit alternatief voor Unix én Windows gezet.

In maart zwaaide SCO al met een schadeclaim van een miljard dollar tegen IBM. Dat bedrag is inmiddels opgelopen tot minimaal drie miljard. De achterliggende gedachte is dat het bedrijf véél meer aan zijn Unix-bezit had kunnen verdienen, als het niet door IBM in de wielen was gereden.

De aanklacht van SCO tegen IBM komt vermoedelijk pas in april 2005 onder de rechter. Dat weerhoudt betrokken partijen er niet van elkaar nu al de tent uit te vechten. De dag voor SCO de 'juristenopslag' onthulde, stapte Linux-maker Red Hat naar de rechter met het verzoek de claim te verwerpen dat andermans geheimen in zijn Linux zouden zitten. Iedere zweem van illegaliteit kost Red Hat klanten.

Over de impact van de juridische strijd lopen de meningen uiteen. 'Voor IBM zijn de gevolgen rampzalig als SCO wint', zei analist George Weiss in juni tegenover het webmagazine Newsfactor, 'Ze zitten tot hun ellebogen in Linux. Wat hen betreft is er geen weg terug.' Onduidelijk is ook wat SCO wil bereiken, stelt vice-president Joseph Eckert van Linux-producent SuSe: 'Afgezien van een vette cheque.'

Als SCO aan het langste eind trekt, zouden Linus Torvalds en de zijnen de 'gestolen' onderdelen kunnen herschrijven, meent Thomas Murphy, onderzoeker van Meta Group in de VS. Het hangt ervan af hoe cruciaal die onderdelen zijn. 'Voor zover ik weet, heeft Torvalds de kern van Linux van de grond af opgebouwd.' Hij noemt het in Newsfactor ondenkbaar dat dit fundament gewraakte elementen bevat.

Met zijn 'juristentaks' op Linux lijkt SCO daar nu al zeker van. Het bedrijf weigert tot nu toe om de pijnpunten in Linux aan te wijzen. Het wil zijn kruit drooghouden voor het échte gevecht, dat met IBM. Dat concern wijst er fijntjes op dat SCO tot mei van dit jaar een eigen Linux-variant op de markt. Daarmee gaf SCO te kennen dat de software vrij van rechten was, stelt IBM.

De softwarereus zit wel met een groot imagoprobleem opgescheept. SCO heeft zijn licentie op het gebruik van Unix ingetrokken. IBM zou geen Unix-servers meer mogen leveren aan klanten. Afgaande op de verkoopcijfers van vorig jaar zou dat neerkomen op een aderlating van zeker 3,6 miljard dollar.

SCO eist ook dat IBM de Unix-software vernietigt bij zijn bestaande afnemers - iets wat Big Blue weigert. Het heeft de laatste maanden bijzondere klanten moeten geruststellen, onder wie het Amerikaanse leger. Dat vertrouwt op IBM-technologie om zijn kernarsenaal in het gareel te houden. SCO speelt hoog spel.