PDA

Bekijk Volledige Versie : christen fundies en homo's



freya
30-08-03, 11:04
Leger des Heils / Bij helder homostandpunt gaat het mis
door Lodewijk Dros
2003-08-30

Verscheidene korpsen van het Nederlandse Leger des Heils accepteren al jaren homoseksuele heilssoldaten. Een nog geheim advies over alternatieve relatievormen wil het gesprek daarover 'open en eerlijk' voeren. Maar een officiële uitspraak over homoseksualiteit komt er niet: daarvoor ligt het onderwerp te gevoelig, in Nederland én internationaal.


Het is al twintig jaar geleden, maar op het nationaal hoofdkwartier noemen ze die uitzending nog altijd 'traumatiserend'. In haar programma wist Sonja Barend een heilsofficier te verleiden tot een uitgesproken antihomostandpunt. Het bevestigde wat de buitenwereld dacht over het Leger des Heils: lief voor iedereen, behalve voor homo's.

Dat beeld strookte met de standpunten die het internationale hoofdkwartier in Londen anno 1981 had uitgevaardigd. 'Nederland' stemde daarmee in, zegt Johan Ringelberg, historicus, theoloog en majoor van het Leger. Hij relativeert het antihomostandpunt bij Sonja wel: ,,Vanaf het begin accepteert het Leger iedereen, ook homo's.''

Toch resulteerde dat niet in een nieuw standpunt, zelfs niet toen 'Londen' de territories - landen met Leger - in de jaren negentig meer ruimte gunde om eigen standpunten te formuleren. Ringelberg: ,,We hebben van die gelegenheid geen gebruik gemaakt.''

Zo behield het 'oude' standpunt zijn geldigheid, merkte de 'roze brigade' in 1992. Twee homoseksuele heilssoldaten vroegen in een open brief acceptatie van hun geaardheid. Ze kregen nauwelijks gehoor, de 'roze brigade' zwaaide af.

Het Leger heette in het 'Handboek Godsdienst in Nederland' (ook uit 1992) een 'fundamentalistische' groepering die er 'rigoureuze tucht' op nahield, maar de werkelijkheid was anders, zelfs ondanks de beruchte Sonja-uitzending. Er zat rek in de mores van het Leger, her en der werd homoseksualiteit voorzichtig geaccepteerd.

Heilssoldaat Ben Dragstra, teamleider van een sociaal pension van het Leger, verloofde zich in 1999 met zijn vriend, en geen Legerlid dat hem er vermanend op aansprak. Dragstra voelde zich gesteund, niet in de laatste plaats door Legerboegbeeld majoor Alida Bosshardt, die hij als chauffeur het land doorreed.

'De majoor' - inmiddels luitenant-kolonel b.d. - vertelde de Gaykrant in 1996 dat ze niets op had met fundamentalistische ideeën, en dat haar Leger 'een relatie waarin liefde, respect en trouw centraal staan, tolereert'.

Niet alle heilsofficieren beamen het graag, maar op dit moment zijn er tientallen heilssoldaten die samenwonen met iemand van hetzelfde geslacht. Sommigen vervullen binnen het kerkgenootschap de rol van 'plaatselijk officier' (vergelijkbaar met bijvoorbeeld ouderling) - en niemand die daar moeilijk over doet, zegt Dragstra. ,,Maar wat het Leger officieel van homoseksualiteit vindt, dat moet u in Almere vragen.''

Daar, in het nationaal hoofdkwartier, 'ís onduidelijkheid' en 'verlegenheid', erkent majoor Ringelberg. Majoor Hans van Vliet, veldsecretaris (leider) van het Leger des Heils-kerkgenootschap: ,,Ik kan wel allerlei bijbelse termen gebruiken, maar ik begin liever bij de praktijk.' En die is 'pluriform'. ,,Sommige korpsen zijn heel open, daar heb ik een héél goed gevoel bij, andere korpsen, die heel integer zijn, kunnen dat niet meemaken.''

Volgende week krijgt de kerkpoot van het Leger (zie inzet) een document toegestuurd: 'Laat de kinderen tot mij komen'. Het handelt over het 'opdragen', een zegeningsritueel dat doet denken aan de kinderdoop, maar zonder water. ,,Het draait om het kínd'', zegt Van Vliet - en dus niet primair om de burgerlijke staat of levenswandel van de ouders. Zij mogen een lesbisch stel zijn, of 'gebruikers' (het Leger is geheelonthoudend).

Ingrijpender is een zeer vertrouwelijk stuk, opgesteld door de Commissie ethische en maatschappelijke vragen (Cemv) van het Leger, bedoeld als advies voor de Nederlandse Legercommandant. Cemv-secretaris Nico Berkenbosch erkent het bestaan van de notitie over 'menselijke relaties'. Hij wil weinig over de inhoud kwijt: ,,We zouden een veranderde positie kunnen gaan innemen''. In het stuk 'hebben we maatschappelijke ontwikkelingen beschreven'. Er zitten ook ,,bijbels-theologische beschouwingen bij. Die laatste zijn aan verandering onderhevig. Dat accepteert niet iedereen binnen het Leger.''

Dat het Leger enkele jaren geleden in opspraak kwam vanwege vermeende homo-onvriendelijkheid was en blijft 'belastend', zegt Berkenbosch. Op commotie zit niemand te wachten. ,,We moeten rekening houden met heilssoldaten, werkers en cliënten.''

Alleen al het opstellen van zo'n theologisch-maatschappelijk werkstuk geeft aan dat het Leger met de oude, fundamentalistische ideeën niet meer uit de voeten kan. Het stuk zet de standpunten over relatievorming op een rijtje en wil, volgens een anonieme bron, de aanvaarding van wat in het Nederlandse Leger allang wordt gedoogd - homoseksualiteit, ongehuwd samenwonen.

,,Maatschappelijke opvattingen veranderen en wij maken deel uit van die maatschappij'', zegt topman Van Vliet. Zo is samenwonen hier niet meer zo'n heet hangijzer. ,,Voor sommige landen is samenwonen onbespreekbaar. Wij zeggen: laten we eruit proberen te komen.'' Over homoseksualiteit is hij bepaald duidelijk: ,,Als er íets binnen het Leger is veranderd, dan het besef dat we zijn verrijkt door andersgeaarden.'' Ringelberg valt hem bij: ,,Je wordt soms bijgestuurd door de Geest.''

Feitelijk steunt de kerkelijke top het aanvaarden van homoseksualiteit, maar dat wordt níet het formele standpunt van het Leger, verzekert Van Vliet. ,,We gaan niet zeggen dat we voor of tegen zijn. De enige reden om níet met een helder standpunt te komen is dat het gigantische pijn teweegbrengt. Dat kan het evangelie nooit bedoelen.''

In Nederland zal een eventuele ommezwaai in de houding van het Leger verdeelde reacties oproepen; enkele traditioneel-evangelicale heilssoldaten deden na de uitspraken van majoor Bosshardt in de Gaykrant indertijd hun beklag bij het conservatief-christelijke blad Oogst. Buiten homohoofdstad Amsterdam werd er volgens hen héél anders over gedacht. Van Vliet: ,,Die fricties waren er en blijven er. Uiterst rechts moet óók een plaats hebben binnen het Leger. Als we ons helder uitspreken, gaat het mis. De angst voor verwijdering is reëel, dat wil ik niet ontkennen.''

Homoheilssoldaat Dragstra vindt de reactie uit het nationale hoofdkwartier magertjes. ,,We weten in het Leger met de gekste mensen om te gaan, maar men raakt in verlegenheid als gevraagd wordt na te denken over homoseksualiteit. Als je trots bent op de acceptatie van homoseksuelen, als je er zelfs de heilige Geest in ziet, durf dat dan ook theologisch uit te dragen.''

Naast angst voor conflicten met, of zelfs afscheiding door 'uiterst rechts' heeft het Nederlandse Leger nog een motief om de koerswijziging niet officieel te maken. Het maakt deel uit van een internationaal verband. Nederland staat niet alleen in zijn neiging tot acceptatie van alternatieve relatievormen; in de Scandinavische landen denken ze er net zo over. Voor Amerikaanse heilssoldaten is zoiets ondenkbaar.

Hoewel het doorgaans behoudende hoofdkwartier in Londen de territories veel ruimte geeft om binnen de eigen cultuur vorm te geven aan waar The Salvation Army voor staat, is het de vraag of zoveel speelruimte haalbaar is. Berkenbosch betwijfelt het en vraagt zich daarom af of de Nederlandse commandant er mee wil instemmen. Van Vliet denkt dat dit 'zo'n zware ethische kwestie is, dat Londen er weleens moeite mee kon hebben'.

Het document over relatievorming ligt nu bij de legertop. Berkenbosch: ,,De commandant beslist verder wat ermee gebeurt.'' Die moet zich er nog over buigen.




Leger des Heils: kerk en hulpverlener
Nederland is één van de 107 landen waar het Leger des Heils actief is, sinds 1887. Sinds 1988 bestaat het Heilsleger in Nederland uit een kerkgenootschap en enkele stichtingen waaronder die voor welzijns- en gezondheidszorg. De leiding berust bij de commandant. (Het piepkleine Nederlandsch Leger des Heils, in 1921 afgescheiden van het internationale heilsleger, is begin dit jaar opgedoekt.)

Het kerkgenootschap telt nu 7000 leden (heilssoldaten, adherenten en jongsoldaten) in 77 korpsen (plaatselijke gemeenten). De kerk vergrijst en krimpt; in 1992 waren er nog 10000 leden en 99 korpsen. De kerkelijke 'ligging' van het Leger is tussen de evangelische beweging en de Samen-op-wegkerken in. De organisatie - en de naam - is militair: met een generaal in Londen aan het hoofd, en als blad De Strijdkreet (oplage 32000). De veldsecretaris leidt het kerkgenootschap in Nederland.

De professionele hulpverlening van het Leger is ondergebracht in de afzonderlijke Stichting welzijn- en gezondheidszorg. Daar werken 3200 mensen voor cliënten waar andere instellingen weinig raad mee weten, zoals zwervers en psychiatrische patiënten.

Werknemers moeten instemmen met de christelijke signatuur van het Leger, maar alleen de heilssoldaten hebben zich te voegen naar de richtlijnen voor leer en leven.

http://www.trouw.nl/religieenfilosofie/artikelen/1062134119590.html (http://)

an3sdej
30-08-03, 13:00
Er zit in ieder geval goed beweging in de christelijke wereldgemeenschap over dit onderwerp !