PDA

Bekijk Volledige Versie : Voor Simon: Later word ik katholiek



Marsipulami
03-09-03, 23:09
HET HELLEND VLAK. Later word ik katholiek


Rik Torfs

Wie noemt zich vandaag nog katholiek? De paus loopt er niet mee te koop, hoewel over hem geen twijfels bestaan. Maar zelfs de bisschoppen, lieden zonder smet op hun blazoen, noemen zich vaker en liever christen dan katholiek. Wellicht omdat het woord christen aan Christus herinnert, terwijl katholiek lijkt te slaan op het tegendeel, op het verraad aan de boodschap. Op tics van het kerkelijk instituut bijvoorbeeld, of op ontsporingen zoals de inquisitie en de strijd tegen de mensenrechten.

De katholieke ziekte is trouwens diep in onze cultuur verankerd. Ze houdt niet op bij de gratie van een beetje oppervlakkig ongeloof. Neem nu een doorsnee groen parlementslid. Die is niet tegen, maar principieel tegen. Niet zomaar verontwaardigd, maar heilig verontwaardigd. Katholiek staat dus ook voor een cultuur, een hoop moraliserende treurnis zonder uitzicht op verlossing.


En toch -- het klinkt misschien gek -- ben ik met plezier katholiek. Vroeger minder. Toen dacht ik: had ik in pakweg 1585 geleefd, het jaar van een van de vele vallen van Antwerpen, ik had me zeker bij het protestantisme aangesloten. Daar schuilde enige bravoure in, een streven naar emancipatie. Meer alleszins dan een sombere Spaanse katholiek als Filips II vermocht te bieden. Dacht ik dus, want opgepast. Het protestantisme was zodanig in de weer met het uitschakelen van allerlei kerkelijke misbruiken en ontsporingen, dat een ware kaalslag plaatsvond. Op de duur bleef alleen over wat werkelijk belangrijk is, namelijk het woord: de schrift, sola scriptura. De franjes verdwenen. Kerkinrichtingen werden sober, ideeën rechtlijnig. En vooral, alles wat met religie te maken had, kreeg een aureool van ernst.

Aan die ernst kleven twee nadelen. Vooreerst dreigt hij, wanneer hij ononderbroken voortduurt, de levensvreugde te temperen. Maar erger nog is de verkeerde indruk die ernst kan wekken, de indruk dat god grijpbaar is, als er maar krachtdadig werk van wordt gemaakt. En precies deze gedachte maakt bang. Wil een kerk menselijk en realistisch blijven, dan moet ze alles in het werk stellen om niet tot de kern der dingen te komen, om die kern slechts te suggereren en ruimte te laten voor het minder belangrijke. Het katholicisme slaagde daar op zijn betere momenten meesterlijk in. De aandacht ging uit naar bedevaarten, barokke muziek, heiligverklaringen, processies. De kern van het geloof bleef netjes buiten beeld, alsof de kerk ootmoedig toegaf dat geen mens de absolute waarheid in zijn greep kan krijgen. Meer dan het vertrouwen dat god de mens in zijn diepste dromen niet zal ontgoochelen, hebben wij niet.

Kortom, het katholicisme dat de kunst verstaat om niet tot de kern van het geloof door te dringen, is mij bijzonder lief. Niet tot de kern van het geloof, en wel tot het hart van de mens.

Ach, vaak is het andersom. Helaas beschouwde de katholieke kerk bijkomstigheden veelal niet als bijkomstig. Zij verabsoluteerde nevenverschijnselen. Zij stelde zich op als een bittere rivale van het rationele denken. En zo verder. Maar de historische mislukking tast de schoonheid van de gedachte niet aan. Die klinkt wat mij betreft als een bezwering voor alle georganiseerde godsdiensten: dring niet door tot de kern, verdwaal in bijkomstigheden, vermijd dodelijke ernst en dus bloedig fanatisme. Bied een kader voor geloof, maar theologiseer die arme god niet aan flarden, durf vrij te zijn en hem vrij te laten.

En toch. Ik moet iets bekennen.

Ik ben met plezier katholiek, maar als ik het niet al was, zou ik niet meteen staan te springen om het te worden. Dat heeft niets met geloof te maken, of met ideeën, maar alles met cultuur, subcultuur, bedrijfscultuur.

Zo verschijnt vandaag een pauselijke encycliek over de eucharistie. Negentig bladzijden theologische schoonheid, zonder twijfel iets om je vingers bij af te likken. Maar ook een traktaat met veel collateral damage. Het vingertje gaat de hoogte in. Regel één: geen communie voor hertrouwde echtgescheidenen, knoop dat goed in je oren, beste zondaar. En verder: vermijd al te veel oecumenisch enthousiasme ten koste van de waarheid.

Oorlog en waarheid hebben minstens één ding gemeen: collateral damage, de prijs van het grote gelijk. Oorlog doet mensen sterven, waarheid sluit ze uit nog voor ze gestorven zijn.

Inmiddels verschraalt het kerkelijke landschap in versneld tempo. Vrijbuiters ontmoet je nog maar zelden. Daagt er toch eentje op, zoals Guy Gilbert bij het huwelijk van de ongodvruchtigste al onzer prinsen, dan schrikken de Vlaamse kranten zich te pletter. Vierentwintig uur lang zijn ze uitbundig katholiek zoals weleer.

Helaas, dergelijke uitbarstingen van vrijheid en vrijmoedigheid zijn al te zeldzaam. Tussen Kempense naaldbomen dromen rustende missionarissen van verre tropenklanken. Jezuïeten en dominicanen zijn te oud om elkaar nog langer op diepchristelijke wijze naar het leven te staan. De kerkelijke jargontaal wist de laatste sporen van leven zorgvuldig uit. De theologie ontwikkelt zich steeds nadrukkelijker tot een formeel spel voor liefhebbers, zoals bridge, maar dan met gemerkte kaarten, want anders blijven verrassingen mogelijk. De zogenoemde christelijke strijd tegen cynisme leidt tot onverantwoorde ernst. Vele binnenkerkelijke structuren, gebruiken, tics worden serieuzer genomen dan ze verdienen. Op reclame waarbij religieuze symbolen te zien zijn, volgen steevast verkrampte reacties, oei en ach.

Een doorsnee kerkleider handelt als een museumconservator met een contract van onbepaalde duur. De vaste collectie, waaronder een aantal notoire vervalsingen en diverse sombere stillevens, bewaart hij angstvallig achter vergrendelde deuren, terwijl hij niet merkt dat het buiten lente wordt, dat het leven op straat te vinden is, dat kunst alleen maar vrij kan zijn.

Als ik over al die dingen dieper nadenk, groeit mijn vreugde omdat ik al heel lang katholiek ben. Want om het vandaag te worden, vind ik het rijkelijk vroeg.



©Copyright De Standaard

Simon
04-09-03, 00:07
Geplaatst door Marsipulami
Als ik over al die dingen dieper nadenk, groeit mijn vreugde omdat ik al heel lang katholiek ben. Want om het vandaag te worden, vind ik het rijkelijk vroeg.


Ja daar zit wel wat in ! Maar vergane glorie heeft ook wel wat. Prachtig die beelden van Godfried Bomans die bij zijn broer in het klooster op bezoek gaat. Die heerlijke gemoedelijkheid van weleer die hoofdschuddend de calvinistische ploeterende medemens beschouwd. Nog steeds weet ik binnen enkelen minuten of iemand een katholieke of een calvinistisch achtergrond heeft al speelt die religie natuurlijk niet meer zo'n rol. Maar naar aard en karakter zijn er duidelijke verschillen. En hoewel nederlandse katholieken ook besmet zijn door het calvinisme heb ik veel van de gemoedelijke zuiderlingen geleerd. God begrijpt alles wel en je moet je niet te druk maken.

Simon

Maarten
04-09-03, 05:30
Ik ben graag katholiek. vraag me alleen niet wat dat is. katholieken die iets zinnigs over geloof zeggen, die moet je met een loep zoeken. Over andere dingen zeggen ze regelmatig wél iets zinnigs. Misschien voelt de katholiek wel aan dat het geloof het meest te maken heeft met hele normale dingen, die niets met het geloof te maken hebben. Geen slecht uitgangspunt. Maar als je echt iets zinnigs over geloof wil horen, dan moet je weer bij de protestanten zijn. maar zoals die er mee om gaan, zo wil je niet leven.. Het valt weer niet mee.. :hihi:

Van Khomeini leer je weer heel andere dingen, zoals dat je er bij meisjes van onder de 9 mee op moet houden zodra de scheiding tussen baarmoederingang en de anus het begeeft.. (boek) Nou, kijk, op zích kun je de man daar geen ongelijk in geven! :D En hij werpt daarmee ook weer een positief licht op katholieken.

Geloof... misschien moet men toch eens wat meer kijken naar mensen, die echt echt van binnenuit voelen. Of naar de producten van mensen, die vanuit geloof iets maakten. die vertellen er meer over dan menig kerk.. Zelfs een Broodje Aap kan meer zeggen, dan een regel uit een Boek..

En dan de Paus. Geen katholiek zonder paus. Maar de paus is een sukkel. Dat geeft niet want de mens ís sukkel! (in geloofs-opzicht.) Hij wijst ons dus de weg door te laten zien hoe het níet moet! Verder zegt ie geen erge maar vooral domme dingen. nou, daar kunnen wij katholieken héel goed mee léven! Dat sterkt ons allen in ons éigen oordeelsvermogen.
Denk anders aan de hofnar. Wij voelen ons allen een beetje koning met een gemeenschappelijke hofnar.
Of zie het zo: het is moeilijk om uit niets een goed product te maken. het is makkelijker om van een slecht product een beter te maken.
Minpunt is dat de Paus de benoemingen doet en de centen verdeelt. Maar dat roept dan een gezond stukje Jihad daar tegen op! Perfect systeem! wij Limburgers zijn met overtúiging katholiek! :D