Jimi
11-09-03, 15:08
Denk mee : wat moet Rotterdam doen voor zijn kansarmen?
Geen stad in Nederland herbergt zo veel verschillende culturen als Rotterdam, dat was al bekend. Nieuw is dat sommige deelgemeenten binnen vijftien jaar vrijwel volledig worden bevolkt door mensen met allochtone wortels.Niet nieuw is de discussie of je zo'n ontwikkeling tot staan moet brengen en/of in goede banen moet leiden. Andere toverwoorden duiken op voor wat begin jaren zeventig, na de rellen in de Afrikaanderwijk, 'spreidingsbeleid' heette.
Leefbaar Rotterdam zet het liefst een denkbeeldig hek om Rotterdam heen, het college van b en w dubt over een allochtonenstop, de oppositie heeft een voorkeur voor een limiet aan het aantal kansarmen in wijken. Fractieleider Geluk van het CDA in Rotterdam wenst nadrukkelijk over álle kansarmen te spreken. Het college van Leefbaar, CDA en VVD onderzoekt echter inmiddels ook de mogelijkheid voor een 'allochtonenstop'.
Sommige politieke partijen en maatschappelijke organisaties en privépersonen denken overigens al verder dan aan het nemen van bestuurlijke maatregelen alleen. Zij zien dat er, wil het ooit nog goed komen met Rotterdam, vooral werk aan de winkel is in de volkshuisvesting, maar óók in het onderwijs, op de arbeidsmarkt, bij justitie en in de jeugdzorg, in de gezondheidszorg en in het welzijnswerk. Zij vragen zich af : wat moet Rotterdam doen voor zijn kansarmen?
De bevolkingssamenstelling in Rotterdam in 2017 is begin augustus voorspeld door het gemeentelijke Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS). De informatie is gebaseerd op een vermenigvuldiging van twee dingen die we al weten: bijna de helft van de Rotterdammers, of hun ouders, komt oorspronkelijk van 'elders' en deze groep groeit rap, doordat allochtonen naar verhouding meer kinderen krijgen dan autochtonen; bovendien komen er (op beperktere schaal) voortdurend nieuwe mensen van buiten de landsgrenzen bij.
De gegevens van het COS tonen dat de samenstelling van de bevolking een rol speelt in de ontwikkelingen in de stad. Mensen uit verschillende culturen hebben verschillende gebruiken en normen. Daar moet het stedelijk beleid rekening mee houden. Soms bezwijkt een wijk zelfs bijna onder een te grote instroom van mensen die hun plek in de maatschappij in culturele, economische en sociale zin nog moeten vinden. Met armoede en werkloosheid kan onaangepast gedrag voor spanningen zorgen.
Kansarmen
De lokale PvdA-bestuurder D. Schrijer uit de deelgemeente Charlois pleitte na het verschijnen van het COS-rapport direct in het Rotterdams Dagblad voor het stellen van een limiet aan het aantal kansarme nieuwkomers. Het COS gaat namelijk uit van een demografische omwenteling in Charlois. Van de huidige 48 procent autochtone bewoners blijft in 2017 maar veertien procent over. IJsselmonde wacht eenzelfde verandering. Van de huidige 63 procent autochtonen blijft volgens de schatting 33 procent over.
Schrijer, portefeuillehouder voor ruimtelijke ontwikkeling in zijn deelgemeente en vertrouweling van PvdA-leider Bos, vindt dat Rotterdam geen ongebreidelde instroom van kansarmen meer aankan. Waar de limiet moet liggen, wil Schrijer niet bepalen. Nieuwkomers die niet meer in Rotterdam terecht kunnen, moeten opgevangen worden door buurgemeenten. Schrijer: ,,Rotterdam hoeft niet het afvoerputje van Nederland te zijn.'' Hij hoopt dat een limiet ervoor zorgt dat de kansarme migranten die wel in Rotterdam wonen, een betere toekomst wacht. Het liefst zou de PvdA'er zien dat elke nieuwkomer 'begeleid' kan wonen, wegwijs wordt gemaakt zodat ook een opleiding of een baan sneller in het vizier komen. Verder wil die partij extra investeringen in bijvoorbeeld onderwijs en werk voor kansarmen.
Allochtonen
Leefbaar Rotterdam-wethouder M. G. T. Pastors (ruimtelijke ordening) wil nu de gemeentegrenzen sluiten voor kansarme allochtonen. Hij heeft het over een 'totale stop'. Alleen mensen met een bepaald inkomen en een bepaalde taalkennis mogen zich van hem nog in Rotterdam vestigen. Ook mogen aspirant-bewoners geen strafblad meer hebben. Deze eisen zouden ook moeten gelden voor mensen die binnen Rotterdam willen verhuizen. Ze zouden kansarmen nopen hun boeltje op te pakken en naar een andere gemeente verhuizen.
De stop is volgens de wethouder vooral wat betreft allochtonen nodig, omdat Rotterdam de problemen in 'zwarte' wijken niet meer aankan. ,,De criminaliteit, de agressie, het asociale gedrag loopt in sommige buurten de spuigaten uit.'' Hij noemt de discussie of de stop die nu moet gelden voor kansarme allochtonen of voor kansarmen in het algemeen 'onzinnig'. Volgens hem is voor iedereen duidelijk dat het bij kansarmen merendeels om allochtonen gaat. Burgemeester I. W. Opstelten heeft vorige week juist laten weten de discussie niet 'langs lijnen van etniciteit' te willen voeren: ,,Iedereen in deze stad is me even lief. We moeten het hebben over de sociaal-economische positie van mensen.'' Toch zit ook Opstelten in een college dat zo'n allochtonenstop wel wil onderzoeken. Een mogelijkheid die de fracties van PvdA, CDA, D66, Groenlinks en Stadspartij Rotterdam in de gemeenteraad sowieso afwijzen. Pastors ziet een belangrijke rol weggelegd voor woningcorporaties. Zij zouden bij de woningtoewijzing kunnen toetsen op inkomen, taalniveau en een blanco strafblad. Maar de verhuurders staan niet te springen om zulke maatregelen uit te voeren. ,,Als mensen een legale status hebben, hoe moeten wij ze dan weren uit de wijken,'' vraagt bijvoorbeeld Van der Vlist van Vestia zich af. ,,Een taaltoets, een controle op strafblad? Daar spelen wij toch geen rol in? Er zijn ook andere middelen. Je kan het ook per gebied benaderen. Wij doen dat nu al in complexen als de Peperklip waarvoor we een uitzonderingspositie hebben aangevraagd. Die woningen blijven door die ontheffing buiten de woonkrant. Vestia bepaalt nu zelf wie daar komt wonen.''
P.J. Datema, manager woondiensten van de Combinatie, verbaast zich over de wens nieuwe regels te verbinden aan het verkrijgen van een huurwoning in Rotterdam. ,,We zijn juist bezig om een minder betuttelend woonverdelingssysteem op poten te zetten. . .'' R. van der Wouden van De Nieuwe Unie vindt ook dat niet bij voorbaat iedere kansarme allochtoon moet worden geweerd. ,,Wij draaien het liever om: iedereen mag erin, probleemgevallen moeten eruit. Zorg dat er regels komen om probleemgevallen meteen uit de wijk te verwijderen.''
Oneindig complex
Het debat over kansarme allochtonen voeren kan volgens prof. H.B. Entzinger, hoogleraar migratie- en integratiestudies aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, tegenstellingen tussen autochtoon en allochtoon verscherpen. ,,Laten we ons realiseren dat het overgrote deel van de allochtonen in Rotterdam helemaal niet voor problemen zorgt. En dat zij ook last hebben van een kleine groep herrieschoppers. Of die nu blank of zwart zijn.''
De problematiek van kansarmen is volgens Entzinger oneindig complex. Er is een grote groep illegalen. Daar krijg je met een beleid van duur bouwen geen grip op. ,,Daar moet je op een andere manier tegen optreden. Wat de officiële migranten betreft: de groep die hier komt voor gezinshereniging kan je helemaal niet tegenhouden. Die heeft op basis van verdragen het recht zich bij familie te voegen. Daarnaast heb je een groep asielzoekers: het rijk bepaalt waar die komen. Dan hebben we de Antillianen. Die vallen binnen het Koninkrijk, dus die mogen zelf bepalen waar ze wonen. Ook dat zou het rijk kúnnen veranderen, maar dan moet Rotterdam in overleg. En dan heb je de mensen die vanuity andere gemeenten naar Rotterdam trekken. Voor hen zou je strengere vestigingseisen kunnen stellen. Ook dat moet in overleg.''
Rotterdam kan volgens Entzinger niet zomaar van andere gemeenten verwachten dat het dan allemaal goed komt. Rotterdam zal in overleg moeten met het rijk, met andere gemeenten. ,,Om spreiding mogelijk te maken, is een nieuw ruimtelijk ordeningsbeleid nodig. Dat kan niet ingaan tegen artikel 1 van de Grondwet, waarin discriminatie op grond van ras wordt verboden.''
Geen stad in Nederland herbergt zo veel verschillende culturen als Rotterdam, dat was al bekend. Nieuw is dat sommige deelgemeenten binnen vijftien jaar vrijwel volledig worden bevolkt door mensen met allochtone wortels.Niet nieuw is de discussie of je zo'n ontwikkeling tot staan moet brengen en/of in goede banen moet leiden. Andere toverwoorden duiken op voor wat begin jaren zeventig, na de rellen in de Afrikaanderwijk, 'spreidingsbeleid' heette.
Leefbaar Rotterdam zet het liefst een denkbeeldig hek om Rotterdam heen, het college van b en w dubt over een allochtonenstop, de oppositie heeft een voorkeur voor een limiet aan het aantal kansarmen in wijken. Fractieleider Geluk van het CDA in Rotterdam wenst nadrukkelijk over álle kansarmen te spreken. Het college van Leefbaar, CDA en VVD onderzoekt echter inmiddels ook de mogelijkheid voor een 'allochtonenstop'.
Sommige politieke partijen en maatschappelijke organisaties en privépersonen denken overigens al verder dan aan het nemen van bestuurlijke maatregelen alleen. Zij zien dat er, wil het ooit nog goed komen met Rotterdam, vooral werk aan de winkel is in de volkshuisvesting, maar óók in het onderwijs, op de arbeidsmarkt, bij justitie en in de jeugdzorg, in de gezondheidszorg en in het welzijnswerk. Zij vragen zich af : wat moet Rotterdam doen voor zijn kansarmen?
De bevolkingssamenstelling in Rotterdam in 2017 is begin augustus voorspeld door het gemeentelijke Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS). De informatie is gebaseerd op een vermenigvuldiging van twee dingen die we al weten: bijna de helft van de Rotterdammers, of hun ouders, komt oorspronkelijk van 'elders' en deze groep groeit rap, doordat allochtonen naar verhouding meer kinderen krijgen dan autochtonen; bovendien komen er (op beperktere schaal) voortdurend nieuwe mensen van buiten de landsgrenzen bij.
De gegevens van het COS tonen dat de samenstelling van de bevolking een rol speelt in de ontwikkelingen in de stad. Mensen uit verschillende culturen hebben verschillende gebruiken en normen. Daar moet het stedelijk beleid rekening mee houden. Soms bezwijkt een wijk zelfs bijna onder een te grote instroom van mensen die hun plek in de maatschappij in culturele, economische en sociale zin nog moeten vinden. Met armoede en werkloosheid kan onaangepast gedrag voor spanningen zorgen.
Kansarmen
De lokale PvdA-bestuurder D. Schrijer uit de deelgemeente Charlois pleitte na het verschijnen van het COS-rapport direct in het Rotterdams Dagblad voor het stellen van een limiet aan het aantal kansarme nieuwkomers. Het COS gaat namelijk uit van een demografische omwenteling in Charlois. Van de huidige 48 procent autochtone bewoners blijft in 2017 maar veertien procent over. IJsselmonde wacht eenzelfde verandering. Van de huidige 63 procent autochtonen blijft volgens de schatting 33 procent over.
Schrijer, portefeuillehouder voor ruimtelijke ontwikkeling in zijn deelgemeente en vertrouweling van PvdA-leider Bos, vindt dat Rotterdam geen ongebreidelde instroom van kansarmen meer aankan. Waar de limiet moet liggen, wil Schrijer niet bepalen. Nieuwkomers die niet meer in Rotterdam terecht kunnen, moeten opgevangen worden door buurgemeenten. Schrijer: ,,Rotterdam hoeft niet het afvoerputje van Nederland te zijn.'' Hij hoopt dat een limiet ervoor zorgt dat de kansarme migranten die wel in Rotterdam wonen, een betere toekomst wacht. Het liefst zou de PvdA'er zien dat elke nieuwkomer 'begeleid' kan wonen, wegwijs wordt gemaakt zodat ook een opleiding of een baan sneller in het vizier komen. Verder wil die partij extra investeringen in bijvoorbeeld onderwijs en werk voor kansarmen.
Allochtonen
Leefbaar Rotterdam-wethouder M. G. T. Pastors (ruimtelijke ordening) wil nu de gemeentegrenzen sluiten voor kansarme allochtonen. Hij heeft het over een 'totale stop'. Alleen mensen met een bepaald inkomen en een bepaalde taalkennis mogen zich van hem nog in Rotterdam vestigen. Ook mogen aspirant-bewoners geen strafblad meer hebben. Deze eisen zouden ook moeten gelden voor mensen die binnen Rotterdam willen verhuizen. Ze zouden kansarmen nopen hun boeltje op te pakken en naar een andere gemeente verhuizen.
De stop is volgens de wethouder vooral wat betreft allochtonen nodig, omdat Rotterdam de problemen in 'zwarte' wijken niet meer aankan. ,,De criminaliteit, de agressie, het asociale gedrag loopt in sommige buurten de spuigaten uit.'' Hij noemt de discussie of de stop die nu moet gelden voor kansarme allochtonen of voor kansarmen in het algemeen 'onzinnig'. Volgens hem is voor iedereen duidelijk dat het bij kansarmen merendeels om allochtonen gaat. Burgemeester I. W. Opstelten heeft vorige week juist laten weten de discussie niet 'langs lijnen van etniciteit' te willen voeren: ,,Iedereen in deze stad is me even lief. We moeten het hebben over de sociaal-economische positie van mensen.'' Toch zit ook Opstelten in een college dat zo'n allochtonenstop wel wil onderzoeken. Een mogelijkheid die de fracties van PvdA, CDA, D66, Groenlinks en Stadspartij Rotterdam in de gemeenteraad sowieso afwijzen. Pastors ziet een belangrijke rol weggelegd voor woningcorporaties. Zij zouden bij de woningtoewijzing kunnen toetsen op inkomen, taalniveau en een blanco strafblad. Maar de verhuurders staan niet te springen om zulke maatregelen uit te voeren. ,,Als mensen een legale status hebben, hoe moeten wij ze dan weren uit de wijken,'' vraagt bijvoorbeeld Van der Vlist van Vestia zich af. ,,Een taaltoets, een controle op strafblad? Daar spelen wij toch geen rol in? Er zijn ook andere middelen. Je kan het ook per gebied benaderen. Wij doen dat nu al in complexen als de Peperklip waarvoor we een uitzonderingspositie hebben aangevraagd. Die woningen blijven door die ontheffing buiten de woonkrant. Vestia bepaalt nu zelf wie daar komt wonen.''
P.J. Datema, manager woondiensten van de Combinatie, verbaast zich over de wens nieuwe regels te verbinden aan het verkrijgen van een huurwoning in Rotterdam. ,,We zijn juist bezig om een minder betuttelend woonverdelingssysteem op poten te zetten. . .'' R. van der Wouden van De Nieuwe Unie vindt ook dat niet bij voorbaat iedere kansarme allochtoon moet worden geweerd. ,,Wij draaien het liever om: iedereen mag erin, probleemgevallen moeten eruit. Zorg dat er regels komen om probleemgevallen meteen uit de wijk te verwijderen.''
Oneindig complex
Het debat over kansarme allochtonen voeren kan volgens prof. H.B. Entzinger, hoogleraar migratie- en integratiestudies aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, tegenstellingen tussen autochtoon en allochtoon verscherpen. ,,Laten we ons realiseren dat het overgrote deel van de allochtonen in Rotterdam helemaal niet voor problemen zorgt. En dat zij ook last hebben van een kleine groep herrieschoppers. Of die nu blank of zwart zijn.''
De problematiek van kansarmen is volgens Entzinger oneindig complex. Er is een grote groep illegalen. Daar krijg je met een beleid van duur bouwen geen grip op. ,,Daar moet je op een andere manier tegen optreden. Wat de officiële migranten betreft: de groep die hier komt voor gezinshereniging kan je helemaal niet tegenhouden. Die heeft op basis van verdragen het recht zich bij familie te voegen. Daarnaast heb je een groep asielzoekers: het rijk bepaalt waar die komen. Dan hebben we de Antillianen. Die vallen binnen het Koninkrijk, dus die mogen zelf bepalen waar ze wonen. Ook dat zou het rijk kúnnen veranderen, maar dan moet Rotterdam in overleg. En dan heb je de mensen die vanuity andere gemeenten naar Rotterdam trekken. Voor hen zou je strengere vestigingseisen kunnen stellen. Ook dat moet in overleg.''
Rotterdam kan volgens Entzinger niet zomaar van andere gemeenten verwachten dat het dan allemaal goed komt. Rotterdam zal in overleg moeten met het rijk, met andere gemeenten. ,,Om spreiding mogelijk te maken, is een nieuw ruimtelijk ordeningsbeleid nodig. Dat kan niet ingaan tegen artikel 1 van de Grondwet, waarin discriminatie op grond van ras wordt verboden.''