Orakel
31-10-03, 22:26
Nieuwe autochtonen
Goed, we komen niet af van die woorden, allochtoon, autochtoon, laten we er daarom maar het beste van maken. Zouden we voortaan niet kunnen spreken van de 'Nieuwe Autochtoon'? Allochtoon blijft als term (c.q. scheldwoord) gelden voor de persoon die geen of slecht Nederlands spreekt en Autochtoon is de Oude Nederlander, die zich de tijd wil herinneren zonder allochtonen. Maar iedereen die hier geboren is en Nederlands spreekt is, strikt genomen, een Nieuwe Autochtoon. Blank, zwart, geel, bruin of beige. Grondwettelijk in orde en ook cultureel erbij horend, op z'n minst qua taal.
Nieuwe Autochtonen zijn jonger dan dertig en ik zal zeggen waarom ze nieuw zijn. MTV vinden ze bijvoorbeeld vanzelfsprekend. Ik kan mij de avond herinneren dat MTV geïntroduceerd werd; achter elkaar muziek en videoclips, zonder een brildragende presentator, zoals bij top-pop vroeger. Het was een adembenemende vertoning, maar de Nieuwe Autochtonen vinden MTV en nu TMF doodgewoon.
De generatie voor de mijne worstelde nog hevig met de keus tussen The Beatles en Rolling Stones. Mijn generatie had geen bijzondere leiders, het was een ratjetoe van 'Dancing Queen' van Abba tot 'Get up, stand up' van Bob Marley. De Nieuwe Autochtonen daarentegen werden groot met met Madonna, Prince en de latere Michael Jackson. De eerste is wit maar doet zwart, de tweede is zwart noch wit en de laatste is zwart, maar werd wit.
De Nieuwe Autochtonen hebben trouwens nooit een naald voor een platenspeler gekocht. Ze kennen de pick-up als een relikwie van hun ouders, zelf hadden ze al gauw een soundsystem van Philips op de kamer, met ingebouwde cd-speler. En ze hadden een walkman toen ze elf waren, waarop ze luisterden naar 'Kinderen voor Kinderen' absoluut de laatste socialistische zucht van de VARA. Sociale betrokkenheid was losgeweekt van de politieke partijen en terecht gekomen bij Amnesty International, Novib en Greenpeace.
Onze Nieuwe Autochtonen vinden de magnetron doodgewoon. Weet u nog waarom u deze keukenhulp in huis haalde? Om de babyvoeding 's nachts snel op te warmen. En de baby's raakten vertrouwd met het gepiep van het apparaat. Ontdooien en opwarmen van diepvriesmaaltijden, de Nieuwe Autochtonen doen niet anders, ondanks onze waarschuwingen.
Spruitjes, bloemkool, ze hebben daar geen boodschap aan, ze kopen aubergines alsof het een Nederlandse groentesoort betreft. En ze eten pizza's en shoarma en op een zomerse dag is er de barbecue. Aanmaakblokjes, ze doen alsof die er altijd al waren. Zoals de meisjes bikini's dragen en de jongens in de zomervakantie mogen tongzoenen.
Porno op de televisie, al was het maar softporno: ondenkbaar in onze tijd. Toen de VPRO een naakte vrouw in beeld bracht sidderde de natie. Nu is er iedere avond porno te zien op meerdere zenders, het enige wat wij als ouders kunnen doen is de afstandsbediening afpakken, en praten over seks, met als vraag van deze Nieuwe Autochtonen wat wij zouden willen weten.
Wij kennen nog zwart-wit tv, wat, we kennen zelfs de tijd zonder tv. Zij vinden een kleuren-tv op hun eigen kamer gewoon, doodgewoon. Wij keken nog naar Payton Place en later naar Dallas, zij keken in hun jonge jaren naar The Cosby Show, zonder zelfs te merken dat het zwarten betrof. In elk geval waren ze gewend aan het idee dat zoiets als een zwarte middenklasse mogelijk was.
Schoenen waren voor hen gympies met luchtbellen in de zolen van merken als Allstars en Nikes en poppen hadden niet altijd blauwe ogen. Deedee, de zwarte Barbie, was zo in dat elke vrouwelijke Nieuwe Autochtoon haar in de kamer moest hebben, alsook de zwarte 'Ken', die eigenlijk 'Steven' heet.
Nieuwe Autochtonen denken dat computers er altijd al waren en dat drieeënhalf inch diskettes de eeuwige standaard zijn, zoals de meter en de kilo. Als ik begin over de slappe vijf inch diskettes, of over de Commodore 64, of over de video-tekstverwerker, kijken ze me aan alsof ik het heb over 1932.
Kabeltelevisie, afwasmachine, mobiele telefoon, gelijkheid tussen man en vrouw, het dragen van beugels om het gebit mooi recht te krijgen, het leven met Windows van Microsoft, de eerste vliegreis met de Lonely Planet in de rugzak op je achttiende, het roken van een joint op een feestje, Surinaamse broodjes met kouseband en zoutvlees, het bestaan van asielzoekers; voor de Nieuwe Autochtonen is het alsof het altijd al kon en het er altijd al was, als stenen en beekjes en weiland en de wind die de bladeren in de herfst wegwaait.
Maar ik wil het natuurlijk niet hebben over aubergines en zwarte Barbies, ik wil het hebben over wat de Nieuwe Autochtonen werkelijk interessant maakt: de vanzelfsprekendheid van het bestaan van kleurvariatie. De blanke kinderen die al in hun kleuterjaren naast donkere kinderen zaten, de donkere kinderen die door hun Turks- of Marokkaanssprekende ouders naar school werden gebracht, waar ze Nederlands kregen aangeleerd van een blanke juf. Of zelfs van een zwarte juf. Nooit eerder heeft Nederland zulke burgers gehad, waarmee de term 'Nieuwe Autochtoon' volkomen is gerechtvaardigd.
De Nieuwe Autochtonen zoenden op hun elfde of twaalfde met iemand van een vreemd ras zonder daar opschepperig over te doen. Op hun zestiende gingen ze met elkaar naar bed, dichter bij de huid van de ander kun je niet komen.
Al moeten we er niet te romantisch over doen. Er zijn rotzakjes onder, radicalen die de kleurlingetjes uit hun jeugd juist haten en een fascistische partij beginnen, zoals die Michiel Smit. Ook aan de kant van de kleurlingetjes gaat het soms behoorlijk mis en ontstaan crimineeltjes die het niet kunnen laten en fundamentalistjes die niets liever willen dan de koran lezen en naar de moskee gaan. Maar niet iedereen is even intelligent, de dommen worden de extremisten. Maar de grote meerderheid in de steden vindt gewoon en normaal waar wij nog even van moesten knipperen: anticonceptie voor jongeren, abortus eventueel, internet, gekleurde buren, gemengde huwelijken, zwarte homo's, blanke hiphoppers. Nooit eerder heeft Nederland een dergelijke generatie gehad, we moeten er nog erg aan wennen. Maar we zullen moeten aanvaarden dat zij, niet wij, de toekomst zijn.
[email protected]
Anil Ramdas
Goed, we komen niet af van die woorden, allochtoon, autochtoon, laten we er daarom maar het beste van maken. Zouden we voortaan niet kunnen spreken van de 'Nieuwe Autochtoon'? Allochtoon blijft als term (c.q. scheldwoord) gelden voor de persoon die geen of slecht Nederlands spreekt en Autochtoon is de Oude Nederlander, die zich de tijd wil herinneren zonder allochtonen. Maar iedereen die hier geboren is en Nederlands spreekt is, strikt genomen, een Nieuwe Autochtoon. Blank, zwart, geel, bruin of beige. Grondwettelijk in orde en ook cultureel erbij horend, op z'n minst qua taal.
Nieuwe Autochtonen zijn jonger dan dertig en ik zal zeggen waarom ze nieuw zijn. MTV vinden ze bijvoorbeeld vanzelfsprekend. Ik kan mij de avond herinneren dat MTV geïntroduceerd werd; achter elkaar muziek en videoclips, zonder een brildragende presentator, zoals bij top-pop vroeger. Het was een adembenemende vertoning, maar de Nieuwe Autochtonen vinden MTV en nu TMF doodgewoon.
De generatie voor de mijne worstelde nog hevig met de keus tussen The Beatles en Rolling Stones. Mijn generatie had geen bijzondere leiders, het was een ratjetoe van 'Dancing Queen' van Abba tot 'Get up, stand up' van Bob Marley. De Nieuwe Autochtonen daarentegen werden groot met met Madonna, Prince en de latere Michael Jackson. De eerste is wit maar doet zwart, de tweede is zwart noch wit en de laatste is zwart, maar werd wit.
De Nieuwe Autochtonen hebben trouwens nooit een naald voor een platenspeler gekocht. Ze kennen de pick-up als een relikwie van hun ouders, zelf hadden ze al gauw een soundsystem van Philips op de kamer, met ingebouwde cd-speler. En ze hadden een walkman toen ze elf waren, waarop ze luisterden naar 'Kinderen voor Kinderen' absoluut de laatste socialistische zucht van de VARA. Sociale betrokkenheid was losgeweekt van de politieke partijen en terecht gekomen bij Amnesty International, Novib en Greenpeace.
Onze Nieuwe Autochtonen vinden de magnetron doodgewoon. Weet u nog waarom u deze keukenhulp in huis haalde? Om de babyvoeding 's nachts snel op te warmen. En de baby's raakten vertrouwd met het gepiep van het apparaat. Ontdooien en opwarmen van diepvriesmaaltijden, de Nieuwe Autochtonen doen niet anders, ondanks onze waarschuwingen.
Spruitjes, bloemkool, ze hebben daar geen boodschap aan, ze kopen aubergines alsof het een Nederlandse groentesoort betreft. En ze eten pizza's en shoarma en op een zomerse dag is er de barbecue. Aanmaakblokjes, ze doen alsof die er altijd al waren. Zoals de meisjes bikini's dragen en de jongens in de zomervakantie mogen tongzoenen.
Porno op de televisie, al was het maar softporno: ondenkbaar in onze tijd. Toen de VPRO een naakte vrouw in beeld bracht sidderde de natie. Nu is er iedere avond porno te zien op meerdere zenders, het enige wat wij als ouders kunnen doen is de afstandsbediening afpakken, en praten over seks, met als vraag van deze Nieuwe Autochtonen wat wij zouden willen weten.
Wij kennen nog zwart-wit tv, wat, we kennen zelfs de tijd zonder tv. Zij vinden een kleuren-tv op hun eigen kamer gewoon, doodgewoon. Wij keken nog naar Payton Place en later naar Dallas, zij keken in hun jonge jaren naar The Cosby Show, zonder zelfs te merken dat het zwarten betrof. In elk geval waren ze gewend aan het idee dat zoiets als een zwarte middenklasse mogelijk was.
Schoenen waren voor hen gympies met luchtbellen in de zolen van merken als Allstars en Nikes en poppen hadden niet altijd blauwe ogen. Deedee, de zwarte Barbie, was zo in dat elke vrouwelijke Nieuwe Autochtoon haar in de kamer moest hebben, alsook de zwarte 'Ken', die eigenlijk 'Steven' heet.
Nieuwe Autochtonen denken dat computers er altijd al waren en dat drieeënhalf inch diskettes de eeuwige standaard zijn, zoals de meter en de kilo. Als ik begin over de slappe vijf inch diskettes, of over de Commodore 64, of over de video-tekstverwerker, kijken ze me aan alsof ik het heb over 1932.
Kabeltelevisie, afwasmachine, mobiele telefoon, gelijkheid tussen man en vrouw, het dragen van beugels om het gebit mooi recht te krijgen, het leven met Windows van Microsoft, de eerste vliegreis met de Lonely Planet in de rugzak op je achttiende, het roken van een joint op een feestje, Surinaamse broodjes met kouseband en zoutvlees, het bestaan van asielzoekers; voor de Nieuwe Autochtonen is het alsof het altijd al kon en het er altijd al was, als stenen en beekjes en weiland en de wind die de bladeren in de herfst wegwaait.
Maar ik wil het natuurlijk niet hebben over aubergines en zwarte Barbies, ik wil het hebben over wat de Nieuwe Autochtonen werkelijk interessant maakt: de vanzelfsprekendheid van het bestaan van kleurvariatie. De blanke kinderen die al in hun kleuterjaren naast donkere kinderen zaten, de donkere kinderen die door hun Turks- of Marokkaanssprekende ouders naar school werden gebracht, waar ze Nederlands kregen aangeleerd van een blanke juf. Of zelfs van een zwarte juf. Nooit eerder heeft Nederland zulke burgers gehad, waarmee de term 'Nieuwe Autochtoon' volkomen is gerechtvaardigd.
De Nieuwe Autochtonen zoenden op hun elfde of twaalfde met iemand van een vreemd ras zonder daar opschepperig over te doen. Op hun zestiende gingen ze met elkaar naar bed, dichter bij de huid van de ander kun je niet komen.
Al moeten we er niet te romantisch over doen. Er zijn rotzakjes onder, radicalen die de kleurlingetjes uit hun jeugd juist haten en een fascistische partij beginnen, zoals die Michiel Smit. Ook aan de kant van de kleurlingetjes gaat het soms behoorlijk mis en ontstaan crimineeltjes die het niet kunnen laten en fundamentalistjes die niets liever willen dan de koran lezen en naar de moskee gaan. Maar niet iedereen is even intelligent, de dommen worden de extremisten. Maar de grote meerderheid in de steden vindt gewoon en normaal waar wij nog even van moesten knipperen: anticonceptie voor jongeren, abortus eventueel, internet, gekleurde buren, gemengde huwelijken, zwarte homo's, blanke hiphoppers. Nooit eerder heeft Nederland een dergelijke generatie gehad, we moeten er nog erg aan wennen. Maar we zullen moeten aanvaarden dat zij, niet wij, de toekomst zijn.
[email protected]
Anil Ramdas