PDA

Bekijk Volledige Versie : Antisemitisme, door van Galen - een verschikkelijk goed stuk.



Maarten
19-11-03, 14:42
Over joden, antisemitisme, Israel, de misdaden en de propaganda..
Echt een heel goed stuk, dat de morele verwerpelijkheid van de Israelische propaganda, en het geroep over antisemitisme weer eens haarfijn bloot legt.
Gevonden op de forumsite van 2Vandaag, geschreven door V. van Galen.
Blijkbaar bedoeld als ingezonden stuk naar kranten.
Publicatie daarvan lijkt me echt een must.
------------------------


Geachte redactie,

Al zeg ik het zelf, hier volgt een essentieel stuk over antisemitisme. Het zou niet meer dan vanzelfsprekend moeten zijn dat u het onderstaande voortaan in uw berichtgeving meeneemt.

Over antisemitisme het volgende

De laatste tijd wordt je ineens overspoeld met berichten en reportages over toenemend antisemitisme in Nederland. Wat moeten we daar eigenlijk onder verstaan maar vooral, is er werkelijk sprake van een dreigend gevaar? En zo ja, hoe zouden we dit verschijnsel dan moeten duiden?

Strikt gesproken verwijst semitisme slechts naar taal, niet naar etniciteit of ras, maar naar talen zoals Arabisch, Hebreeuws, Armeens, Ethiopisch en Assyrisch. Strikt gesproken is de overgrote meerderheid van de joden die verantwoordelijk is voor de verkrachting van Palestina niet eens semitisch, omdat ze afstammen van de Turkse Khazaren uit de Kaukasus en niet van de oorspronkelijke Israëlieten. Al zou semitisme dus worden uitgebreid naar ras of etniciteit, dan zou antisemitisme haat tegen semieten moeten betekenen. De gangbare betekenis van antisemitisme is echter haat tegen joden.

En wederom wringt hier de schoen. Want zijn de joden nu een ras of een culturele entiteit? Of vertegenwoordigt het jodendom toch vooral een religie? Is antisemitisme gelijk aan antizionisme? En ben je ook een antisemiet als je zionisme met judaïsme verwart?
De meeste Israeli en degenen die Israël een warm hart toedragen definiëren antisemitisme het liefst zo breed mogelijk. Antisemitisme is het allemaal: haat tegen het joodse ras, haat tegen de joodse cultuur, haat tegen de joodse religie en haat tegen het zionisme. Haat of hekel, oppositie of zelfs de minste onvriendelijkheid. Er schijnt geen ergere beschuldiging te bestaan dan de antisemitische, dus hoe meer kritiek op Israël onder die noemer kan worden ondergebracht, hoe beter.

Dit inflateren van de betekenis van antisemitisme, het uitbreiden van de definitie tot alles wat de staat Israël schade berokkent, heeft zo zijn keerzijden. Weliswaar komt het van pas bij het snoeren van de mond van Israels critici, maar het probleem bij elke vorm van inflatie is de ontwaarding. Hoe meer moet doorgaan voor antisemitisme, hoe minder krachtig de beschuldiging klinkt. Geen enkele definitie van ‘antisemitisme’ kan bovendien verdoezelen dat het Palestijnse volk onderworpen is aan een inmiddels 36 jaar durende bezettingspolitiek.

Neem de brede definitie van antisemitisme ter hand en ook kritiek op Israëls nederzettingenbouw is antisemitisch. Vanuit Israëlisch oogpunt zijn de nederzettingen onderdeel van de fundamentele aspiraties van het joodse volk, en weerstand tegen de nederzettingen zou daarom neerkomen op weerstand tegen het joodse volk. Vanuit Palestijnse perspectief vormen de nederzettingen echter een obstakel voor een eigen staat of zelfs een enigszins normaal leven. Ze houden het Palestijnse volk in een wurggreep en draaien alle hoop op vrede de nek om. Het spreekt voor zich dat er van Palestijnse kant sprake is van weerzin tegen de nederzettingen, maar door de inflatie van antisemitisme wordt die weerzin op voorhand in een hoek gedrongen waar het niet hoort.

Omdat de nederzettingenpolitiek en het zionisme onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden gaat hetzelfde op voor de gelijkstelling van antisemitisme en antizionisme. Maar gezien de misdaden die in naam van het zionisme worden gepleegd zijn we eigenlijk verplicht om daartegen morele bezwaren te maken, en is het niet meer dan logisch dat ook de Palestijnen daartegen in verzet komen. Als we de apologeten van Israël moeten geloven en antizionisme is hetzelfde als antisemitisme, dan wordt antisemitisme niet meer dan een morele verplichting.

Misdaden in naam van het zionisme? Israël is toch niet anders dan andere staten? Het is een veelvuldig herhaald excuus. Maar leerden we als kind al niet dat je niet meer weg kon komen met “ja maar, zij doen het toch ook?” Stellen Israëls misdaden ineens minder voor omdat “zij het ook doen”? Laat deze redenatie eens los op het leed dat de joden door de nazis is aangedaan en je hebt de poppen aan het dansen. Bovendien is het juist Israël zelf dat voortdurend schermt met zijn “morele superioriteit” (ook het Israëlische leger zou het meest humane leger ter wereld zijn). Van wie kwamen ook weer de woorden: “No one should preach us morality”? Vraagt Israël er wat dat betreft niet om om aangesproken te worden op de enorme discrepantie tussen wat het zegt en wat het doet?

Israël is geen religieuze, maar een raciale staat. Hoewel de vrede voor het oprapen ligt - als het wil kan het dat morgen krijgen - maakt Israël zich liever op voor weer een ronde van onteigening en deportaties, langzaam maar zeker. Palestina moet onleefbaar worden voor niet-joden en alleen leefbaar voor joden. Palestijnen worden bestookt omdat Israël wil dat ze allemaal verdwijnen of sterven, zodat ‘terugkerende’ joden zich kunnen vestigen op de puinhopen waar eens Palestijnse huizen stonden. En dat allemaal volgens een doelbewuste strategie waarbij men hoe langer hoe meer verstrikt raakt in een steeds geweldadiger etnisch nationalisme. Het doel is geen orde en veiligheid, maar de uitroeiing van een volk. De in de westerse wereld alom vertegenwoordigde zionistische propagandamachine zorgt er wel voor dat de daders van deze genocide worden afgeschilderd als de slachtoffers.

Is er werkelijk sprake van antisemitisme als Israëli en joden worden aangesproken op hun medeplichtigheid aan een reeds 36 jaar durende anachronistische kolonisatiepolitiek omdat zij zich niet distantiëren van een staat die verantwoordelijk is voor een onophoudelijke reeks misdaden van het ergste soort? Medeplichtigheid hoeft niet perse te liggen in daadwerkelijke betrokkenheid. Wanneer de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog worden aangewezen als medeplichtigen aan de joodse genocide betekent dat nog niet dat elke Duitser, elke man, vrouw, idioot of kind zich daaraan schuldig heeft gemaakt. Die schuld bestaat niet zozeer uit het vergassen of deporteren van miljoenen onschuldigen, maar uit het direct of indirect steunen van degenen die de plannen daartoe hebben uitgedokterd en ten uitvoer hebben gebracht of door te ontkennen dat dergelijke verschrikkingen plaatsvonden. De schuld bestaat uit het falen om daartegen in verzet te komen. Zelfs de gevaren die actief verzet toentertijd met zich meebracht zouden niet mogen gelden als een excuus om passief langs de zijlijn te blijven staan.

Vandaag de dag loopt geen enkele jood gevaar als hij of zij zich uitspreekt tegen Israël. Toch verkiest een overweldigende joodse meerderheid het stilzwijgen. De meeste willen van geen kwaad weten en blijven Israël gewoon steunen, terwijl verbaal verzet het enige is wat nodig is. Als een aanzienlijk aantal joden zich zou uitspreken tegen datgene wat Israël schijnbaar straffeloos met het Palestijnse volk kan uitvreten dan zou dat enorme effecten kunnen hebben.

Nu is collectieve verantwoordelijkheid misschien een te groot woord, net zoals het te veel is gezegd als alle Duitsers verantwoordelijk worden gesteld voor de gruweldaden van de nazi’s. Maar als het niet racistisch, maar redelijk is om te zeggen dat de Duitsers tijdens de oorlog medeplichtig waren aan de misdaden tegen het joodse volk, dan is het evenmin racistisch, maar redelijk om hetzelfde te zeggen over de joodse medeplichtigheid aan de misdaden tegen de Palestijnen. Van collectieve verantwoordelijkheid mag dan geen sprake zijn, maar het is alleszins redelijk om te zeggen dat vele, en zo niet de meeste joodse individuen een staat blijven steunen die zich schuldig maakt aan oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid, misachting van het internationaal recht en ga maar even door. Als dit moet doorgaan voor antisemitisme, wat is er dan mis met antisemitisme?

Laat er geen twijfel over bestaan dat er geen goed woord over kan zijn voor antisemitisme als zijnde haat tegenover joden vanwege hun joods-zijn. Maar als de definitie van antisemitisme wordt uitgebreid tot alles wat met kritiek op de staat Israël heeft te maken, dan wordt het een heel ander verhaal. Natuurlijk is er ook sprake van ‘onvervalst’ antisemitisme. Maar dan nog is er geen reden om dit te behandelen als het Kwaad aller Kwaden, alsof er niets ergers bestaat. Bovenal moet de vraag worden gesteld, zonder meteen naar het verleden te wijzen: welk kwaad kan antisemitisme vandaag de dag eigenlijk nog aanrichten?

Als we de antisemitisme-watchers moeten geloven loert er groot gevaar vanuit de Arabische wereld. Maar Arabisch antisemitisme is niet de oorzaak van Arabische vijandigheid tegen Israël of zelfs tegen joden. Het is een gevolg. De ontwikkeling van het Arabische antisemitisme loopt parallel aan de ontwikkeling van zionistische opdringerigheid en de daarmee gepaard gaande onteigeningen. Arabisch antisemitisme kwam samen met het zionisme naar het Midden Oosten. Het zal weer afnemen als ook het zionisme ophoudt een expansionistische bedreiging te vormen.

De hoofdoorzaak is niet antisemitische propaganda, maar de systematische en niet-aflatende pogingen van Israël om alle joden bij zijn misdaden te betrekken. Als het Arabisch antisemitisme ook na het sluiten van een voor alle partijen bevredigend vredesakkoord aanhoudt, pas dan hebben Israël en zijn supporters reden tot klagen; dan kunnen de gevaren ervan naar juiste waarde worden geschat.

En dan beschikt Israël altijd nog over een van de machtigste legers ter wereld en over de onvoorwaardelijke steun van het land met het machtigste leger ter wereld. Dus wat valt er werkelijk te vrezen? De Arabische staten zouden slechts hun eigen ruiten ingooien als zij aanvallen op joden zouden fiatteren; ze zouden het militair superieure Israël alleen maar uitnodigen tot interventie, met de inmiddels welbekende gevolgen van dien.

Maar niets wijst erop dat het zover zal komen, want als de Israëlische slachtingen van Khissas, Deir Yassin, Qibya, Khan Younis, Al-Sammou’, Tel Zaatar, Bint Jbeil, Adloun, Beiroet, Sabra en Shatila, Jibsheet, Seer al-Gharbiah, Jibaa, Tiri, Ain al Hilwe, Nablus, Nahhalin, Hebron, Nabatiya, Janta, Jenin etc. daar al niet voor gezorgd hebben, wat moet daar dan eigenlijk wel voor zorgen?

Het is weliswaar de joods-Israëlische hoek van waaruit voortdurend wordt verwezen naar de concentratiekampen uit het verleden, maar zijn het niet de Palestijnen van vandaag waarvoor gevreesd moet worden? Zijn het niet de Palestijnen die heden ten dage moeten leven in door Israëlische joden opgerichte concentratiekampen in de West Bank en de Gazastrook?

(zie vervolg)

Maarten
19-11-03, 14:43
Als men er desondanks voor kiest om net te doen alsof er in Palestina al 55 jaar niets gaande is en men zich primair richt op kennelijk veel belangrijker zaken zoals de mogelijke gevolgen van eventueel oplaaiend antisemitisme, dan ligt het misschien meer voor de hand om waakzaam te zijn voor de ontwikkelingen in Europa.
Natuurlijk bestaat er aan de hand van de Europese geschiedenis angst voor antisemitisme. Maar dan nog. Alles is mogelijk. In bijvoorbeeld Parijs zouden er net zo goed Algerijnen vermoord kunnen worden of in Oost Europa zigeuners. Het zijn niet alleen joden die slachtoffer zouden kunnen worden van oplaaiende rassenhaat.

Als er bovendien lessen uit de geschiedenis getrokken moeten worden, dan moeten ze natuurlijk wel toepasbaar zijn op ruwweg dezelfde omstandigheden. Het Europa van vandaag komt in de verste verte niet overeen met het Europa van 1933. Daarnaast kunnen zich onderwijl natuurlijk ook positieve historische ontwikkelingen hebben voorgedaan. Waarom zou de kans op een pogrom bij voorbaat groter zijn dan de kans dat het antisemitisme verschrompeld is tot een irrelevant verschijnsel?

Legitieme angst of zorg voor oplevend antisemitisme moet natuurlijk gebaseerd zijn op aanwijzingen dat er daadwerkelijk sprake is van een dreiging. De frequentie van antisemitische aanvallen zou daarvan een indicatie moeten zijn. Maar juist in vergelijking met het verleden of met andere vormen van rassen- of vreemdelingenhaat vinden die juist opvallend weinig plaats. Het relatief kleine aantal antisemitische incidenten wordt zodanig uitvergroot dat het zeer kleine absolute aantal ervan doorgaans aan de aandacht ontsnapt. Bovendien wordt vaak geen onderscheid gemaakt tussen aanvallen op joodse monumenten of symbolen enerzijdse en fysieke aanvallen op joodse mensen anderzijds.

In het ‘dossier antisemitisme’ van het CIDI komt men voor dit jaar niet verder dan het alarmerende aantal van één geval van fysiek geweld. Afgaande op alle media-aandacht hebben de symbolische incidenten de laatste tijd kennelijk een opleving gekend, maar geldt dat eigenlijk voor de fysieke aanvallen? Daar komt bij dat veruit de meeste ‘aanvallen’ komen van islamitische burgers, van een gevreesde en nauwlettend in de gaten gehouden minderheid dus, die niet de geringste kans maakt om een werkelijk serieuze bedreiging te vormen voor joden. Daar had bijvoorbeeld de Amsterdamse wethouder Oudkerk ook rekening mee kunnen houden voordat hij met zijn voorstel kwam om ‘antisemitische uitingen’ te bestraffen met het korten op de kinderbijslag. We zullen het welbekende en voor de TV-camera’s vastgelegde onderonsje tussen twee vooraanstaande joodse politici over de ‘kutmarrokanen’ dan maar verder laten voor wat het is.

Het is waar dat er de laatste tijd in Europa een aantal joden in het ziekenhuis zijn beland nadat ze waren aangevallen, maar om daar een wereldprobleem van te maken is op zijn zachts overdreven. Dit zijn zaken die de politie aangaan en ze vormen geen reden om aan te nemen dat het joodse volk met uitroeiing wordt bedreigd. Zoveel aandacht krijgen bijvoorbeeld de veel frequentere aanvallen op de zigeuners in Oost Europa ook niet. Maar zij houden er dan ook geen anti-zigeunerdossiers op na.

Zonder twijfel zullen velen dergelijk koude calculaties verwerpen. Met het verleden in het achterhoofd is zelfs elke antisemitische sluimering iets vreselijks. Maar als we het toch over het verleden hebben: het antisemitisme neemt in relevantie en omvang juist af en niet toe. Elk joods bloedvergieten beschouwen als iets dat elke vergelijking tart is puur racisme, dat is het opwaarderen van het bloed van het ene volk boven dat van alle andere.

Het feit dat de joden eeuwenlang vervolgd zijn en ruim een halve eeuw geleden vreselijk hebben geleden neemt niet weg dat zij vandaag de dag onlosmakelijk deel uitmaken van Europa, dat zij niets hebben te vrezen, en dat er andere etnische minderheden zijn die er veel slechter aan toe zijn. Racistische aanvallen op een goedboerende minderheid zijn inderdaad net zo erg als racistische aanvallen op een arme en machteloze minderheid. Maar waarom zouden er naar de ene aanval meer zorgen moeten uitgaan dan naar de andere?

Dat er geen reëel antisemitisch gevaar dreigt wil natuurlijk niet zeggen dat de mogelijkheid van toekomstig gevaar moet worden gebagatelliseerd. Wanneer er ergens in Europa doorvoerkampen voor joden worden ingericht (zoals LePen van plan was niet voor de Franse joden, maar voor de Franse Arabieren), of als er anti-joodse immigratiewetten zouden worden uitgevaardigd, dan zal er aan de bel getrokken moeten worden. Maar dat is wat anders dan dat we met z’n allen ongerust moeten zijn om wat er misschien wel eens zou kunnen gebeuren. Alsof er geen andere belangrijker zaken in de wereld zijn waar we ons druk over moeten maken.

Bovendien vormt – overdreven – waakzaamheid voor antisemitisme geenszins een garantie van de uitbanning ervan. In landen waar traditioneel veel antisemitisme voorkomt en waar men minder waakzaam is, zoals Oekraïne of Kroatië, lopen joden geen groter gevaar dan elders in Europa. Neofascisten ontsnappen bovendien aan de aandacht door naar buiten toe juist over hun antisemitisme te zwijgen. De internationale verontwaardiging over Haider of de Franse reactie tegen LePen hadden veel meer te maken met de alomtegenwoordige weerzin tegen fascisme dan met de waakzaamheid tegen antisemitisme.

Het grote gevaar vandaag de dag is niet zozeer het antisemitisme op zich, want nogmaals, zeker in vergelijking met andere en schijnbaar veel minder belangrijke vormen van rassenhaat valt het daarmee alleszins mee. Het veel grotere en relevantere gevaar ligt in de inflatie van de term antisemitisme en het door de inflateurs gewenste disproportionele belang dat eraan gehecht wordt.

Moeten we ons met z’n allen bezighouden met de mogelijke gevolgen van een eventueel opkomend antisemitisme, een welhaast fictief gevaar dat juist vanwege de recente Europese geschiedenis praktisch geen kans van ‘slagen’ meer heeft, of kunnen we onze aandacht toch maar beter richten op de realiteit, op Israëls immuniteit voor kritiek op wat het dagelijks met de Palestijnen uitvreet?

Israël pleegt oorlogsmisdaden, schendt mensenrechten aan de lopende band en vertrapt het Palestijnse volk waar het maar kan, maar met het antisemitische vingertje wordt kritiek daarop onherroepelijk de mond gesnoerd. Antisemitisme als zijnde het haten van joden alleen om hun joods-zijn wordt alom beschouwd als een doodzonde; voor velen vertegenwoordigt het het ultieme kwaad. Is het dan ook niet te gek voor woorden dat het haten of zelfs het bekritiseren van wat Israël met de Palestijnen doet - alleen vanwege hun niet-joods zijn! - ook als antisemitisme wordt bestempeld?

Je kunt de term ‘antisemitisme’ gebruiken voor politieke doeleinden of je gebruikt het als een veroordelende term. Wordt het voor beide gebruikt, dan is het einde zoek.

V. van Galen
Utrecht

Simon
19-11-03, 15:03
Nou ik vind het niet zo'n sterk artikel. Een artikel over opkomend anti-semitisme dat daarbij direct de situatie tussen Israeliers en Palestijnen betrekt vind ik al niet zuiver. En daarna wordt er fijntjes op gewezen dat bijna iedere jood daar verantwoordelijkheid voor draagt omdat deze niets doet aan de situatie aldaar. Maar dat is een vraag dat ieder individu zich mag stellen: wat wij doen tegen het kwaad in de wereld. Dat zie ik niet als een vraagstuk waarvoor een Jood in de straat woonachtig méér verantwoordelijk is dan ik zelf. En het is maar een kleine stap tussen iemand verantwoordelijk houden en deze verwijten maken. De eerste aanslagen op Joodse doelen in Europa zijn een feit.
Ik vind het persoonlijk schandalig als een Jood niet meer met een keppeltje op mag/kan lopen in Amsterdam-Zuid.
Wat ik zelf geloof is dat sommige mensen die erg tegen het optreden van de Israeliers zijn het opkomend anti-semitisme wel goed uitkomt. Misschien zien ze het stiekem wel als een legitiem middel om druk uit te oefenen op Israel. Wel, ik ben ook erg tegen de politiek van de Israelische regering maar geloof er niet in dat we dat op straat in Europa door scheldpartijen kunnen oplossen. Ik kan mij daar zelfs bijzonder aan ergeren.

Simon

Maarten
19-11-03, 16:05
Geplaatst door Simon Nou ik vind het niet zo'n sterk artikel. Een artikel over opkomend anti-semitisme dat daarbij direct de situatie tussen Israeliers en Palestijnen betrekt vind ik al niet zuiver.


Ik denk wel eens, dat enkel een jood zoiets kan verzinnen. Voor vrijwel alle anderen, inclusief de kritische joden is volstrekt evident, dat dat verband er is. De enige relativering die ik kan verzinnen, is dat mensen, die al die kritiek op Israël, maar ook die op buitenlandse joden op éen hoop gooien, en dat vermengen met bestaande ideeën over joden, en vervolgens antisemiet worden (whatever that may be, zoals de schrijver zich terecht afvraagt.)


En daarna wordt er fijntjes op gewezen dat bijna iedere jood daar verantwoordelijkheid voor draagt omdat deze niets doet aan de situatie aldaar.


Daar is hij veel genuanceerder over.


Maar dat is een vraag dat ieder individu zich mag stellen: wat wij doen tegen het kwaad in de wereld. Dat zie ik niet als een vraagstuk waarvoor een Jood in de straat woonachtig méér verantwoordelijk is dan ik zelf.


Hij heeft het ook over joden, die de ogen maar blijven sluiten, en Israel maar blijven steunen, no matter what ! Dat vind ik niet zo onschuldig. Dat is een keuze.
En wat je helemaal overslaat, dat is zijn terechte opmerking, dat het wel eens een enorm effect kon hebben, als joden massaal openlijk dingen lieten horen, die ze toch al vinden. Die groep is klein, en dan vind ik de verantwoordelijkheid groter. Wij hebben geen macht of invloed. Maar zij waarschijnlijk wel. En als je verschil kunt maken, is het dan verwijtbaar als je het niet doet?

En het is maar een kleine stap tussen iemand verantwoordelijk houden en deze verwijten maken.
Het spant er inderdaad om.. Je formulering klopt niet helemaal. Verantwoordelijk houden en verwijten maken (bij er niet aan voldoen) is hetzelfde.


De eerste aanslagen op Joodse doelen in Europa zijn een feit.
Ik vind het persoonlijk schandalig als een Jood niet meer met een keppeltje op mag/kan lopen in Amsterdam-Zuid.


Dat is zo. Maar de schrijver stelt terecht dat nog heel wat andere groepen voortdurend de dupe zijn, en nog veel erger ook. Verder gaat het om de grote lijn. De schrijver stelt volkomen terecht, dat antisemitisme in Europa geen enkele kans maakt, en al helemaal niet als dat voorkomt bij groepen, die stevig gecontroleerd worden.

En je zegt dat de “eerste aanslagen een feit zijn”? De schrijver stelt terecht, dat er geen aanwijzingen zijn, dat het erger kan worden, en dat het net zo goed weer kan verdwijnen. Wat wel echt een feit is, is dat er nauwelijks een probleem rond antisemitisme is, of iedereen zit er bovenop: de regering, de hele politiek, gemeentebesturen, het journaal, de actualiteitenprogramma’s, moslimorganisaties, 38 joodse organisaties..

Wou je nog klagen? Mag hoor. Maar dan wel na de Marokkanen waar mogelijk half Nederland weer de indruk van heeft dat ze allemaal latent antisemiet zijn! En ik denk dat de geisoleerde positie van Marokkanen in het algemeen een véel groter probleem is.


Wat ik zelf geloof is dat sommige mensen die erg tegen het optreden van de Israeliers zijn het opkomend anti-semitisme wel goed uitkomt. Misschien zien ze het stiekem wel als een legitiem middel om druk uit te oefenen op Israel.


Ik heb even aan gewetensonderzoek gedaan. Ik geloof, dat ik het héel even leuk vond, en het is zonder meer zo, dat het weer de aandacht vestigt op waar het vandaan komt. Het dwingt echt weer om te denken over die puinhoop rond Israël. De schrijver stelt volkomen terecht, dat het eerst maar eens afgelopen moet zijn met die misdaden daar, en pas dán naar het resterende antisemitisme moet kijken. Ik roep dat al heel lang hier.
Maar dat “even leuk vinden” houdt al heel snel op hoor. Ik weet hoe Marokkanen kunnen zijn, en ben ook bijzonder gevoelig voor het hoofdstuk bedreigingen op straat. Het gevoel van veiligheid op straat is echt een bijzonder waardevol iets.
Het is ook goed, dat ze er nou werk van maken. Ik zou er bijna zo blij mee zijn, als met die “zinloos geweld” acties. Maar wat me daarvan weerhoud, is het feit dat het antisemitisme tevens een politiek middel is, dat door Nederlandse joden ook zeker gebruikt wordt. En die mix… dat is precies wat het onsmakelijk maakt. Vgl. de slotzin van de schrijver.


geloof er niet in dat we dat op straat in Europa door scheldpartijen kunnen oplossen.
Ik ook niet, en ik vind het vreselijk.

Simon
19-11-03, 16:58
Nou ja , je bent wel eerlijk. Maar dat misbruik van anti-semitisme (bijvoorbeeld door de minister van buitenlandse zaken van Israel na de aanslag in Istanbul) door Israelische mensen praat het omgekeerde niet goed: daadwerkelijk anti-semitisme als druk-middel hanteren. En ik weet dat dat betreft amper hoe ik je woorden moet wegen.
Ik vind het verband tussen opkomend anti-semitisme en de situatie in Israel lang niet zo duidelijk als jij. De arabische landen zijn echt niet zo goed geweest voor de palestijnse vluchtelingen en bijvoorbeeld Marokko is niet zo goed bezig in de westelijke sahara. Dat maakt het allemaal niet zo geloofwaardig. En mensen die oprecht voor de vrijheid van anderen opkomen doen dat niet door een groep mensen te discrimineren. Daarom houd ik een en ander graag strict gescheiden en daar hoef je dus geen jood voor te zijn.

Dat jij goed praat dat je joden persoonlijk verantwoordelijk kan houden voor de situatie daar vind ik alleen maar bevestigen wat ik onzuiver vind. Daarom ging ik er ook verder niet op in toen de auteur daar over begon. Ik kan hem net zo goed verantwoordelijk houden voor de situatie daar en vragen wat HIJ er aan gedaan heeft. Je geeft zelf al aan dat je geen onderscheid maakt tussen verantwoordelijk houden en verwijten maken en ik vind dat je daarmee op het hellend vlak bent aangekomen. Het is niet anders dan een willekeurige moslim verantwoordelijk stellen voor 11/09.

Simon

jaja
19-11-03, 17:08
Geplaatst door Maarten
...V. van Galen
Utrecht Met alle respect, maar ik was niet erg onder de indruk ...

Hij had één terecht punt. Het begrip antisemitisme wordt soms misbruikt, en dat is schadelijk voor joden en voor de term. De term wordt gebruikt om ook terechte kritiek op Israel en zionisme aan te vallen. En dat is ABSOLUUT WAAR!
Echter, de conclusies en de er aan toegevoegde argumentatie is zo nu en dan echt bagger. De ultieme conclusie van zijn werk is eigenlijk dat we ons niet over jodenhaat en antisemitisme moeten opwinden zolang er geen dreiging is dat alle joden of tenminste hele groepen joden worden vermoord of verdreven. Tot die tijd moet de politie mogelijke gevallen van "zinloos geweld" maar aanpakken, maar het moet vooral niet van Galen storen bij het redden van de wereld. Haat tegen groepen, joden of zigeuners of wie dan ook, dat is irrelevant zolang het niet ongelooflijk uit de klauwen loopt. In onze huidige samenleving zal dat wel niet gebeuren dus waar maken we ons in vredesnaam druk over. Een paar mensen het ziekenhuis in geslagen ... Mensen met stereotyperingen in hun hoofd schelden en maken bepaalde gebieden van de stad voor anderen effectief gezien ontoegankelijk ... daar moet de maatschappij zich niet mee bezig houden. Die heeft wel grotere zaken te regelen.

Maarten
20-11-03, 01:45
Die jaja.. :hihi:

Het CIDI.. éen geval van fysiek geweld.. en jaja: delen van de stad "effectief gezien ontoegankelijk". :hihi:
Maar ook voor de rest is het hele proportionele denken in de zaak bij jou voortdurend zoek.
Er blijkt wel weer: mensen die het woord Palestijn al nauwelijks uit hun mond krijgen, die hoeven aan het gevorderdenhoofdstuk antisemitisme niet eens te beginnen.

Bovenstaand stuk bevat het ene kernpunt na het andere, en legt de vinger op de ene zere plek na de andere..

Die jaja.. :hihi: nooit te beroerd om dingen in een breder verband te plaatsen - overigens enkel wanneer dat in het belang van Israel is - maar als het een keer echt gaat over de woeste wereldwinden, dan maakt jaja er wel een Nederlandse sesamstraat-variant van.. :hihi:

Maarten
20-11-03, 03:40
Geplaatst door Simon praat het omgekeerde niet goed: daadwerkelijk anti-semitisme als druk-middel hanteren.


Zie Avnery, en hoe de houding van Israel, maar ook van buitenlandse joden antisemitisme genereert.
Zie bovenstaand stuk, en het grootste deel van de mijne: hoe dezelfden een verschijnsel genereren wat nog een factor 1000 is van het antisemitisme, namelijk dat van een enorme verontwaardiging over de hoeveelheid Israëlische misdaden!
“Hanteert” hier iemand iets? Hihi.. Moet er hier nog iemand een poot uitsteken dan? :hihi:


Ik vind het verband tussen opkomend anti-semitisme en de situatie in Israel lang niet zo duidelijk als jij. De arabische landen zijn echt niet zo goed geweest voor de palestijnse vluchtelingen en bijvoorbeeld Marokko is niet zo goed bezig in de westelijke sahara. Dat maakt het allemaal niet zo geloofwaardig.


In de Sahara valt al 25 jaar geen schot. En tegen hassan II was sowieso geen kruid gewassen. Daar lagen de Marokkanen hier al voortdurend mee overhoop. De situatie van vluchtelingen is overal beroerd, maar van een grootschalige onderdrukking is nergens sprake, om maar te zwijgen van westerse steun daarvoor. Er is ook nauwelijks nieuws over, dus is helemaal niet zo duidelijk wat daar allemaal gebeurt.

Punt van de Sahara is dat de zaak juist qua zelfbeschikkingsrechten – een leerstuk waar jij trouwens ook niet al teveel boodschap aan had - nogal lijkt op de Palestijnse kwestie, maar waar voor Marokkanen gewoon het punt van is, of het gebied nou Marokkaans is of niet? En om daar uit te komen, moet je al aardig wat verstand hebben van de VN-beginselen op dat punt. Er zijn niet veel Marokkanen die daar wat van weten. Het blijft dus meestal bij gekrakeel over de zaak, waar ze dan niet uitkomen. Waar het dus volledig aan ontbreekt, dat is een punt wat de betrokkenheid triggert..
Zoiets geldt voor de vluchtelingenzaak ook. Het is meestal niet duidelijk wie er verantwoordelijk voor is, en waar het heen moet.

Dit is in het geval Israël wel even héel anders. De kwestie van de landrechten over de bezette gebieden is werkelijk volstrékt duidelijk, en de 24-uurs business van de schendingen van mensenrechten ook, en de verdrijvingspolitiek ook, en de talloze misdaden ook, en de aanhoudende westerse steun ook, en het VN-denken over de zaak ook, en dat veroorzaakt dus allemaal nieuws, waardoor het allemaal bekend wordt enz enz enz!..
Dan kun je wel gaan praten, dat toestanden elders vergelijkbaar zijn (wat ze maar half zijn), maar voorlopig is dat dan een academische kwestie, die (nog) niet leeft.. dat doet helemaal niet af aan echte zware morele verontwaardiging in gevallen, die zich daar ook echt voor lenen.


En mensen die oprecht voor de vrijheid van anderen opkomen doen dat niet door een groep mensen te discrimineren.
Dat doen ze dan ook niet. Je overdrijft echt ontstellend.
Misschien ben je zelf wel een goed voorbeeld van hoe de huidige aandacht voor antisemitisme werkt: Het feit dat je hier al suggereert, dat de critici de neiging hebben om te discrimineren, is al een vergaande demonisering. Dat betekent gewoon, dat die Nafthaniel-achtige PR ook inderdaad werkt! En het is niet de eerste keer, dat ik je verwijt een meeloper te zijn.

En ook niet de eerste keer, dat ik je er aan herinner, dat je zelf al van antisemitisme beschuldigd bent! En wel door de jongen, die de meldingen bij het MDI deed! Kun je nagaan tot wel een bespottelijke hoogte sommigen daar geneigd zijn de zaken op te blazen. Wie weet Simon, hebben ze wel hélemaal gelijk daar! Maar dat zal nooit nooit nooit duidelijk worden door de enorme neiging tot misbruik voor politieke doeleinden!
Kijk Simon, als een wetenschapper een heel klein beetje sjoemelt, dan wordt meteen zijn hele werk onbruikbaar. Maar rond dat antisemitisme zit een dermate grote mist van misbruik, dat je vrijwel helemaal niets meer kunt vertrouwen van de info.

Voorbeeldje van dat voortdurende oprekken, zag je hierboven bij jaja, met zijn ontoegankelijke delen der stad. Maar hij had er nog een: hij had het eigenlijk over deze samenleving, en over een paar joden die ach.. het ziekenhuis in geslagen werden. Maar dat was in Europa, niet in Nederland. Praat je over twée oprekkingen in éen posting, en van een niet-jood. Hoeveel van die oprekkingen zijn er eigenlijk? Welke info vertrouw je eigenlijk nog, zeker als daar een cultus van gemaakt wordt?


Daarom houd ik een en ander graag strict gescheiden en daar hoef je dus geen jood voor te zijn.


Zonder Israël krijg je geen enkel zinnig woord over antisemitisme op papier. Zeker waar het Arabieren betreft vind je geen enkel geval van antisemitisme, dat geen verband met Israël heeft. Zelfs als je daar een peleton op zet, vind je dat toch niet. Dan mag jij verder denken wat je wilt, maar als je al begint over een sociaal probleem, en je vind zelfs niet een duidelijk geval, dat helemaal los staat van Israël, dan ben je dus bespottelijk he?


Dat jij goed praat dat je joden persoonlijk verantwoordelijk kan houden voor de situatie daar vind ik alleen maar bevestigen wat ik onzuiver vind.


Dan lees je nóch wat hij schrijft, nóch wat ik schrijf.


Ik kan hem net zo goed verantwoordelijk houden voor de situatie daar en vragen wat HIJ er aan gedaan heeft.

En wat was volgens hem, en volgens mij nou het verschil?


Je geeft zelf al aan dat je geen onderscheid maakt tussen verantwoordelijk houden en verwijten maken en ik vind dat je daarmee op het hellend vlak bent aangekomen. Het is niet anders dan een willekeurige moslim verantwoordelijk stellen voor 11/09.


:hihi: begin maar eens met je eigen terminologie op te schonen, en je duidelijk uit te drukken. Verwijten zijn een logisch gevolg van het niet nemen van verantwoordelijkheden! In álle gevallen, en óveral! Dáarom maak ik geen onderscheid, want het gaat helemaal niet om twee verschillende behandelingen of vormen van moraal! Was je al duidelijk WIE welke verantwoordelijkheid voor WAT kán hebben, en WAAROM dan, en wat het verwijt dan kan zijn? Nee he? Begin nog maar eens opnieuw, en schrijf het dan zelf.

Ahem.. moslims en 911? Hoe vergaat het moslims, die zeggen dat daar goede redenen voor waren, en dat het westen dat moet steunen? :hihi: ik noem gewoon maar wat hoor.. Maak alsjeblieft wat behoorlijke vergelijkingen over verantwoordelijkheden van groepen, anders hoef je nergens over te beginnen.. je krijgt nou voor de derde keer de hint: wat maakt het voor je verantwoordelijkheid precies uit, als je duidelijk wél of géen invloed op een zaak kunt hebben? En als je daar niks mee kunt, dan laat ik je verder met je ideeën hoor..

freya
20-11-03, 08:39
Geplaatst door Simon
Nou ik vind het niet zo'n sterk artikel. Een artikel over opkomend anti-semitisme dat daarbij direct de situatie tussen Israeliers en Palestijnen betrekt vind ik al niet zuiver. En daarna wordt er fijntjes op gewezen dat bijna iedere jood daar verantwoordelijkheid voor draagt omdat deze niets doet aan de situatie aldaar. Maar dat is een vraag dat ieder individu zich mag stellen: wat wij doen tegen het kwaad in de wereld. Dat zie ik niet als een vraagstuk waarvoor een Jood in de straat woonachtig méér verantwoordelijk is dan ik zelf. En het is maar een kleine stap tussen iemand verantwoordelijk houden en deze verwijten maken. De eerste aanslagen op Joodse doelen in Europa zijn een feit.
Ik vind het persoonlijk schandalig als een Jood niet meer met een keppeltje op mag/kan lopen in Amsterdam-Zuid.
Wat ik zelf geloof is dat sommige mensen die erg tegen het optreden van de Israeliers zijn het opkomend anti-semitisme wel goed uitkomt. Misschien zien ze het stiekem wel als een legitiem middel om druk uit te oefenen op Israel. Wel, ik ben ook erg tegen de politiek van de Israelische regering maar geloof er niet in dat we dat op straat in Europa door scheldpartijen kunnen oplossen. Ik kan mij daar zelfs bijzonder aan ergeren.

Simon

Deze hele post is een bevestiging van het stuk van v Galen :hihi:


Het is een spiegel Simon, maar je bent bang om erin te kijken.
Bang voor het monster dat je misschien zou kunnen zien?

Ik wil hier verder niet meer te veel energie verliezen met eindeloze discussies over details. Die energie heb ik nodig voor een project waar ik meer mensen mee kan bereiken.

Dus Simon, Jaja, Ronald, Kachol & Co :zwaai:

Simon
20-11-03, 08:55
Geplaatst door Maarten

Ahem.. moslims en 911? Hoe vergaat het moslims, die zeggen dat daar goede redenen voor waren, en dat het westen dat moet steunen? :hihi: ik noem gewoon maar wat hoor..

Je maakt steeds vergelijkingen die niet kloppen. Ik heb het over mensen hier die willekeurige moslims verantwoordelijk houden voor 11/09. Ze hadden immers ook en masse zich tegen de fundamentalisten in hun gelederen kunnen keren? Dus volgens jouw redenering mag je ze verantwoordelijk houden en verwijten maken want dat hebben ze niet gedaan. Voordat het eerste hoofddoekje wordt afgetrokken is dan nog maar één stap verder en jouw redenering ligt in deze lijn.
Maar ik heb mijn verhaal gedaan. Ik ben het ook volledig met JaJa eens. De wijze waarop jij redeneert vergoelijkt het bij voorbaat als groepen verantwoordelijk worden gesteld voor de politiek van Israel of voor een terroristische beweging. Jij noemt mij een meeloper maar als hier geweld tegen een bepaalde bevolkingsgroep uitbreekt sta jij met je armen over elkaar en zegt dat ze het over zichzelf afgeroepen hebben. Ik vind dat veel erger. Want jij legitimeert dat doordat je vindt dat anti-semitisme geen big issue is zolang het achterliggende probleem niet is opgelost. Dat is ethisch zeer onzuiver en is de legitimering die terroristen gebruiken. Het is de rechtvaardiging die gebruikt is om de Twin Towers tegen de vlakte te gooien. Immers ... wat deden die mensen aan de onrechtvaardige politiek van de VS? Niks, daarom mochten ze gedood worden.

Simon

jaja
20-11-03, 09:13
Geplaatst door Maarten
Die jaja.. :hihi:

Het CIDI.. éen geval van fysiek geweld.. en jaja: delen van de stad "effectief gezien ontoegankelijk". :hihi:
Maar ook voor de rest is het hele proportionele denken in de zaak bij jou voortdurend zoek.
Er blijkt wel weer: mensen die het woord Palestijn al nauwelijks uit hun mond krijgen, die hoeven aan het gevorderdenhoofdstuk antisemitisme niet eens te beginnen.

Bovenstaand stuk bevat het ene kernpunt na het andere, en legt de vinger op de ene zere plek na de andere..

Die jaja.. :hihi: nooit te beroerd om dingen in een breder verband te plaatsen - overigens enkel wanneer dat in het belang van Israel is - maar als het een keer echt gaat over de woeste wereldwinden, dan maakt jaja er wel een Nederlandse sesamstraat-variant van.. :hihi: laat ik eens een alinea uit van Galens stuk citeren:

"Het is waar dat er de laatste tijd in Europa een aantal joden in het ziekenhuis zijn beland nadat ze waren aangevallen, maar om daar een wereldprobleem van te maken is op zijn zachts overdreven. Dit zijn zaken die de politie aangaan en ze vormen geen reden om aan te nemen dat het joodse volk met uitroeiing wordt bedreigd. Zoveel aandacht krijgen bijvoorbeeld de veel frequentere aanvallen op de zigeuners in Oost Europa ook niet. Maar zij houden er dan ook geen anti-zigeunerdossiers op na."

Dit wordt gevolgd door opmerkingen dat er veel te veel aandacht is voor acties tegen joden. hij vergelijkt dus hoe er met acties tegen joden wordt omgegaan en hoe met acties tegen zigeuners. De reactie op acties op acties tegen joden vindt hij onterecht .... zijn voorkeur lijkt uit te gaan naar de reactie op de acties tegen zigeuners ...
Als dat de toekomst is van van Galen ... dank je, nee dank je.

Maarten
20-11-03, 11:47
Geplaatst door jaja
hij vergelijkt dus hoe er met acties tegen joden wordt omgegaan en hoe met acties tegen zigeuners. De reactie op acties op acties tegen joden vindt hij onterecht .... zijn voorkeur lijkt uit te gaan naar de reactie op de acties tegen zigeuners ...
Als dat de toekomst is van van Galen ... dank je, nee dank je.

Jaja, niet alleen ik klaag voortdurend, dat je slecht leest, hinein interpretiert, en conclusies trekt die voor eigen rekening zijn, maar Lennart doet dat ook, en van Galen zal dat zeker..
En was deze alenea je grote voorbeeld? En voor de rest zie je niets in het stuk?
Sja.. wat van binnen niet zit, wordt buiten ook niet herkend he? :)

Maarten
20-11-03, 11:53
Simon, van hetzelfde laken een pak. Ik hou de joden hier verantwoordelijk? Vind dat ze het zelf uitlokken als het scheef gaat? Zit dan met de armen over elkaar?
Simon, als je klaar bent met je one-man-show, ga je dan lezen wat er echt stond? PS: je hebt nog geen zinnig woord over verantwoordelijkheid gezegd.
Maar Freya heeft gewoon gelijk, en ik blijf niet aan de gang.

Simon
20-11-03, 12:41
Geplaatst door Maarten
Simon, van hetzelfde laken een pak. Ik hou de joden hier verantwoordelijk? Vind dat ze het zelf uitlokken als het scheef gaat? Zit dan met de armen over elkaar?
Simon, als je klaar bent met je one-man-show, ga je dan lezen wat er echt stond? PS: je hebt nog geen zinnig woord over verantwoordelijkheid gezegd.
Maar Freya heeft gewoon gelijk, en ik blijf niet aan de gang.

Ik heb wel zinnige dingen over verantwoordelijkheid gezegd. N.l. dat je daar niet voor anderen over kan/mag oordelen want die vraag is altijd terug te spelen. Een willekeurige Jood is niet verantwoordelijker voor de situatie in Israel dan jij of ik. Dat is mijn standpunt. Zoals een willekeurige moslim niet verantwoordelijk is voor de aanslagen in de VS. Anders is het einde zoek. Dat jij daar verder niet op ingaat is jouw zaak.

En verder blijf ik erbij dat jij willekeurig geweld legitimeert op een erg laffe onethische manier. Alleen het laatste stapje zal je nooit doen. Dat laat je aan anderen over. Vandaar mijn beeld van 'met je armen over elkaar staan'.

En Freya heeft verder geen enkel argument ingebracht dus daar reageer ik niet op.

Simon

lennart
20-11-03, 13:52
Geplaatst door jaja
laat ik eens een alinea uit van Galens stuk citeren:

"Het is waar dat er de laatste tijd in Europa een aantal joden in het ziekenhuis zijn beland nadat ze waren aangevallen, maar om daar een wereldprobleem van te maken is op zijn zachts overdreven. Dit zijn zaken die de politie aangaan en ze vormen geen reden om aan te nemen dat het joodse volk met uitroeiing wordt bedreigd. Zoveel aandacht krijgen bijvoorbeeld de veel frequentere aanvallen op de zigeuners in Oost Europa ook niet. Maar zij houden er dan ook geen anti-zigeunerdossiers op na."

Dit wordt gevolgd door opmerkingen dat er veel te veel aandacht is voor acties tegen joden. hij vergelijkt dus hoe er met acties tegen joden wordt omgegaan en hoe met acties tegen zigeuners. De reactie op acties op acties tegen joden vindt hij onterecht .... zijn voorkeur lijkt uit te gaan naar de reactie op de acties tegen zigeuners ...
Als dat de toekomst is van van Galen ... dank je, nee dank je.

Het voorbeeld geeft wel weer aan dat de Joden een speciale status in onze maatschappij hebben. Als Joden iets kwaads overkomt dan is dat erger dan wanneer andere iets kwaads overkomt. Die situatie opzich leidt al tot anti-semitisme. We moeten met minder hypocrisie naar wandaden kijken en dan komen we ook tot betere oplossingen.

jaja
20-11-03, 14:03
Geplaatst door Maarten
Jaja, niet alleen ik klaag voortdurend, dat je slecht leest, hinein interpretiert, en conclusies trekt die voor eigen rekening zijn, maar Lennart doet dat ook, en van Galen zal dat zeker..
En was deze alenea je grote voorbeeld? En voor de rest zie je niets in het stuk?
Sja.. wat van binnen niet zit, wordt buiten ook niet herkend he? :) laat ik het zo zeggen ... jouw laatste brief zat volgens mij beter in elkaar dan het stuk van van Galen ... en je kent mijn kritiek op jouw brief ... en je weet dat ook mensen die het op zich niet met mijn standpunt over antisemitisme en zionisme eens, toch in mijn kritiek konden vinden ... :)

Maarten
21-11-03, 12:57
Geplaatst door Simon
Ik heb wel zinnige dingen over verantwoordelijkheid gezegd. N.l. dat je daar niet voor anderen over kan/mag oordelen


Dat vind ik dus heel plat. En buiten de werkelijkheid. In feite worden er heel veel soorten verantwoordelijkheid aangenomen in deze samenleving. Een groot deel daarvan is afhankelijk van cultuur e.a, vaak niet eens hard te maken in harde regels. Niettemin kunnen die dingen vaak een groot gewicht hebben. Vaak een kwestie van keuze. Het gaat er om waar je voor staat, en hoe dat gewaardeerd wordt. Ethische stelsels, en moraal en mentaliteit waar je voor staat. Mensen maken heel wat afwegingen hoor, op grond van dingen die je echt niet in de wet krijgt. Dat is allemaal behoorlijk complex.


Geplaatst door Simon

En verder blijf ik erbij dat jij willekeurig geweld legitimeert op een erg laffe onethische manier.

Dat komt, omdat jij alles wat ik schrijf in het licht van de moraal leest, ook de dingen die ik als feitelijk gebeuren bedoel. Als ik zeg "logisch", dan duidt dat op een gevolg, niet op een morele beoordeling van wat er gebeurt. En dan vind ik vaak het blijven hameren op het morele oordeel vrij zinloos, als de analyse van de oorzaken tot een oplosing kan leiden.
Laat ik eens een niet zo goed voorbeeld pakken. Als de Israeli's de Westbank nu eens onmiddelijk zouden verlaten, dan had je binnen de kortste keren in Amsterdam niet de helft van de last die je nou hebt. Heel simpel hoor. Iedereen mag het betwijfelen, ik ben er zeker van. En een tijdje na echte vrede, hou je helemaal niet veel meer over. Tuurlijk blijft er altijd wat geroepen worden. Daar hebben alle minderheden last van.

Maar mensen hebben echt wel wat méer te doen, dan joden te haten hoor! Zoiets blijft helemaal niet hangen, als er geen aanleiding voor is. Momenteel is er werkelijk een enorme aanleiding. Zeer actueel, zeer beladen. Dat blijft niet zo hoor. Als het voorbij is hebben mensen weer heel andere dingen om zich emotioneel over op te winden. straks weet niemand daar meer, waarom je je in godsnaam nog over een jood zou moeten opwinden! Zo werkt dat echt hoor.

Ik zeg daarmee niet dat ze nou geen probleem hebben. Wel dat ik het vrij zinloos vind om in die moraal te blijven hangen, met name omdat je toch niet veel veranderd krijgt zolang er gedonder in Israel is. De lui die het doen stuur je niet makkelijk, en bereik je mogelijk ook niet.
Er zijn wel dingen die wel zouden helpen, maar als ook daar eerst een moreel spectakel over gemaakt moet worden, uiteraard met geroep over chantage, dan hoeft het voor mij ook niet. Mijn probleem is het niet.