jaja
22-11-03, 13:29
Aanslagen / De duiven verlaten Istanbul
door Erdal Balci
Trouw, 2003-11-22
Istanbul was binnen één week het doelwit van meerdere terroristische aanslagen. Angst heerst er alom in de Turkse stad. En overal wordt druk nagepraat over het hoe en waarom van de aanslagen. Als vanouds doen de complottheorieën de ronde.
De duiven voor de Yeni-moskee, in het centrum van Istanbul, vlakbij de Galatabrug, horen net zoveel bij deze moskee als haar minaretten. Het is niet langer dan twee weken geleden dat de Turkse minister van financiën deze duiven met buitenlandse investeerders vergeleek: 'De duiven bij de Yeni-moskee gaan nergens anders naar toe. Ze weten dat ze voer zullen krijgen van de mensen. Die zekerheid moeten we ook de buitenlandse investeerders geven'. Nu ontploffen achter elkaar de bommen in de stad. Zelfs de zo stabiele duiven zijn nergens meer te bekennen op deze vrijdagmiddag.
De imam van de moskee heeft net zijn vrijdagpreek gehouden. Zoals te voorspellen heeft hij de daders van de aanslagen met harde bewoordingen veroordeeld en gezegd dat deze daden niet bij de islam horen. Na afloop braakt de poort van de moskee een mensenmassa naar buiten. Een van hen is Musa. Hij is jong, draagt een baard en zijn ouderwetse kleding wordt gedomineerd door het islamitische groen. Hij glimlacht, zijn blauwe ogen verkleinen zich: ,,Het is niet Al-Kaida. Moslims vermoorden toch geen andere moslims? Israël zit zeker achter deze aanslagen. Op deze manier maken ze de islam zwart.''
Complottheorieën zijn altijd rijkelijk verspreid in dit deel van de wereld. Mahmut Zeki, een andere moskeegangers, is een man van middelbare leeftijd en zegt dat hij zeker weet dat de aanslagen het werk zijn van geheime krachten in het Westen. ,,In de jaren vijftig hebben sommige invloedrijke westerlingen besloten om de opmars van de islam tegen te houden. Ze wisten dat de islam zo perfect is dat het vroeg of laat de hele wereldbevolking voor zich zou winnen. Deze terroristen zijn mannen van hen. Op deze manier schilderen ze ons geloof af als de religie van de terreur'', vertelt hij.
Een andere man staat naast hem, luistert mee, schudt zijn hoofd en onderbreekt hem uiteindelijk: ,,Dit is allemaal belachelijk. Het is zoals het in de kranten staat. Al-Kaida heeft het op Turkije gemunt, omdat het het enige islamitische land is waar democratie bestaat. Maar ze moeten weten dat hun terreur geen enkele invloed zal hebben. In de jaren zeventig ontplofte elke dag een bom in dit land. Wat hebben ze kunnen bereiken?''
Niet iedereen blijft laconiek onder deze aanslagen. In de historische metro, die van de Galata naar de heuvel van Beyoglu rijdt, zit een kleine vrouw. Ze zegt: ,,Het is zo eng dat de terroristen lukraak mensen vermoorden. Toen ik net in de metro stapte, dacht ik: 'zou de metro nu aan de beurt zijn?' Ik snap nu wat voor leven de mensen in Israël moeten hebben. Elk jaar doen we voor het ramadanfeest inkopen voor de kinderen. Gisteren zei ik tegen mijn man dat we gewoon thuis moeten blijven. Het lijkt me nu extra gevaarlijk om naar de grote winkelcentra te gaan.''
Ze vertelt dat ze heeft gehuild toen ze naar de beelden op de televisie keek: ,,Het is zo erg dat ze dit in de naam van Allah doen. Alsof ze zelf God zijn die over dood en leven kunnen beslissen.'' De metro stopt. Ze pakt haar boodschappentas en loopt in de richting van het Engelse consulaat, waar een van de bommen tot ontploffing werd gebracht.
De politie heeft de straat van de aanslag afgezet. De Japanse televisie interviewt er een lichtgewonde. Winkeliers smeken de politie om toegang tot hun winkels. Boze autobezitters scheeuwen dat ze het recht hebben om te zien hoe het is gesteld met hun auto's die ze in de straat hadden geparkeerd. Een straatverkoper vertelt aan iedereen die het wil weten dat hij de beide agenten, Huseyin en Salih, die bij de ontploffing om het leven zijn gekomen, goed kende. ,,Het was een ongelooflijke klap. Ik ben op de grond gevallen, toen stond ik op en rende in paniek weg. Het duurde een hele tijd totdat ik tot bedaren was gekomen'', vertelt hij.
De ontploffing trof ook de beroemde wijnschenkerij Pano. Een van de serveerders van Pano is Murat Akif Azine, die er met lichte verwondingen is afgekomen. Hij staat bij de menigte en wacht op een seintje van de politie dat hij naar zijn verwoeste werkplek kan gaan. ,,De omgekomen Britse consul (Roger Short red.) kwam vaak bij ons ontbijten. Die ochtend liet hij op de stoep zijn schoenen poetsen. Ik nodigde hem uit voor een glaasje thee. Hij zei dat hij het druk had en later op de dag zou langskomen. Als hij wel was gekomen, was hij nu nog in leven. Bij ons is er namelijk niemand omgekomen.''
De schemer valt over de stad. Er valt nog veel te doen in de drukste straat van Turkije. Duizenden glazen hebben het begeven in de Istiklalstraat. De glazenzetters moeten weer overwerken deze week.
door Erdal Balci
Trouw, 2003-11-22
Istanbul was binnen één week het doelwit van meerdere terroristische aanslagen. Angst heerst er alom in de Turkse stad. En overal wordt druk nagepraat over het hoe en waarom van de aanslagen. Als vanouds doen de complottheorieën de ronde.
De duiven voor de Yeni-moskee, in het centrum van Istanbul, vlakbij de Galatabrug, horen net zoveel bij deze moskee als haar minaretten. Het is niet langer dan twee weken geleden dat de Turkse minister van financiën deze duiven met buitenlandse investeerders vergeleek: 'De duiven bij de Yeni-moskee gaan nergens anders naar toe. Ze weten dat ze voer zullen krijgen van de mensen. Die zekerheid moeten we ook de buitenlandse investeerders geven'. Nu ontploffen achter elkaar de bommen in de stad. Zelfs de zo stabiele duiven zijn nergens meer te bekennen op deze vrijdagmiddag.
De imam van de moskee heeft net zijn vrijdagpreek gehouden. Zoals te voorspellen heeft hij de daders van de aanslagen met harde bewoordingen veroordeeld en gezegd dat deze daden niet bij de islam horen. Na afloop braakt de poort van de moskee een mensenmassa naar buiten. Een van hen is Musa. Hij is jong, draagt een baard en zijn ouderwetse kleding wordt gedomineerd door het islamitische groen. Hij glimlacht, zijn blauwe ogen verkleinen zich: ,,Het is niet Al-Kaida. Moslims vermoorden toch geen andere moslims? Israël zit zeker achter deze aanslagen. Op deze manier maken ze de islam zwart.''
Complottheorieën zijn altijd rijkelijk verspreid in dit deel van de wereld. Mahmut Zeki, een andere moskeegangers, is een man van middelbare leeftijd en zegt dat hij zeker weet dat de aanslagen het werk zijn van geheime krachten in het Westen. ,,In de jaren vijftig hebben sommige invloedrijke westerlingen besloten om de opmars van de islam tegen te houden. Ze wisten dat de islam zo perfect is dat het vroeg of laat de hele wereldbevolking voor zich zou winnen. Deze terroristen zijn mannen van hen. Op deze manier schilderen ze ons geloof af als de religie van de terreur'', vertelt hij.
Een andere man staat naast hem, luistert mee, schudt zijn hoofd en onderbreekt hem uiteindelijk: ,,Dit is allemaal belachelijk. Het is zoals het in de kranten staat. Al-Kaida heeft het op Turkije gemunt, omdat het het enige islamitische land is waar democratie bestaat. Maar ze moeten weten dat hun terreur geen enkele invloed zal hebben. In de jaren zeventig ontplofte elke dag een bom in dit land. Wat hebben ze kunnen bereiken?''
Niet iedereen blijft laconiek onder deze aanslagen. In de historische metro, die van de Galata naar de heuvel van Beyoglu rijdt, zit een kleine vrouw. Ze zegt: ,,Het is zo eng dat de terroristen lukraak mensen vermoorden. Toen ik net in de metro stapte, dacht ik: 'zou de metro nu aan de beurt zijn?' Ik snap nu wat voor leven de mensen in Israël moeten hebben. Elk jaar doen we voor het ramadanfeest inkopen voor de kinderen. Gisteren zei ik tegen mijn man dat we gewoon thuis moeten blijven. Het lijkt me nu extra gevaarlijk om naar de grote winkelcentra te gaan.''
Ze vertelt dat ze heeft gehuild toen ze naar de beelden op de televisie keek: ,,Het is zo erg dat ze dit in de naam van Allah doen. Alsof ze zelf God zijn die over dood en leven kunnen beslissen.'' De metro stopt. Ze pakt haar boodschappentas en loopt in de richting van het Engelse consulaat, waar een van de bommen tot ontploffing werd gebracht.
De politie heeft de straat van de aanslag afgezet. De Japanse televisie interviewt er een lichtgewonde. Winkeliers smeken de politie om toegang tot hun winkels. Boze autobezitters scheeuwen dat ze het recht hebben om te zien hoe het is gesteld met hun auto's die ze in de straat hadden geparkeerd. Een straatverkoper vertelt aan iedereen die het wil weten dat hij de beide agenten, Huseyin en Salih, die bij de ontploffing om het leven zijn gekomen, goed kende. ,,Het was een ongelooflijke klap. Ik ben op de grond gevallen, toen stond ik op en rende in paniek weg. Het duurde een hele tijd totdat ik tot bedaren was gekomen'', vertelt hij.
De ontploffing trof ook de beroemde wijnschenkerij Pano. Een van de serveerders van Pano is Murat Akif Azine, die er met lichte verwondingen is afgekomen. Hij staat bij de menigte en wacht op een seintje van de politie dat hij naar zijn verwoeste werkplek kan gaan. ,,De omgekomen Britse consul (Roger Short red.) kwam vaak bij ons ontbijten. Die ochtend liet hij op de stoep zijn schoenen poetsen. Ik nodigde hem uit voor een glaasje thee. Hij zei dat hij het druk had en later op de dag zou langskomen. Als hij wel was gekomen, was hij nu nog in leven. Bij ons is er namelijk niemand omgekomen.''
De schemer valt over de stad. Er valt nog veel te doen in de drukste straat van Turkije. Duizenden glazen hebben het begeven in de Istiklalstraat. De glazenzetters moeten weer overwerken deze week.