Wizdom
04-12-03, 11:37
Fransen en Duitsers lachen Gerrit Zalm vierkant uit
Het is een slechte week voor de regering. Eerst kwamen de cijfers over de koopkracht, die volgend jaar voor grote groepen veel slechter zal uitpakken dan premier Jan Peter Balkenende had voorgespiegeld. Van reparatie is amper sprake. En vandaag kwam daar de berekening van het Centraal Planbureau (CPB) bij. Het begrotingstekort stijgt volgend jaar tot 3,25 procent van het nationaal inkomen, en doorbreekt daarmee de grens die is afgesproken in het Europese Stabiliteitspact.
Minister Gerrit Zalm van Financiën wierp zich vorige week nog op als de grote verdediger van het pact. In een heroïsch gevecht bond hij de strijd aan met de zondaars Duitsland en Frankrijk, een gevecht dat hij uiteindelijk kansloos verloor. De Franse en Duitse ministers van Financiën en Buitenlandse Zaken kunnen hem nu vierkant uitlachen.
Zalm kan internationaal politiek gezien maar één ding doen: nog meer bezuinigen om binnen de grenzen van het pact te blijven. Als ook Nederland onder het bewind van 'Il Duro' het pact niet respecteert, kan die overeenkomst van de koelkast worden verplaatst naar de diepvrieskist. En dat terwijl Zalm er de laatste maanden voortdurend op heeft gehamerd dat iedereen zich aan het pact moet houden
De strijd verlegt zich echter naar de binnenlandse politiek. Meer bezuinigen is geen aantrekkelijke optie, bleek gisteren bij een fel debat in de Tweede Kamer over de gevolgen van het aangekondigde snoeiwerk in de zorg en de sociale zekerheid.
Minister Aart Jan de Geus had het zichtbaar moeilijk onder de aanvallen van de oppositie. Hij kwam niet alleen in botsing met PvdA, SP en GroenLinks, maar ook met de altijd redelijke ChristenUnie.
Zwaar geïrriteerd reageerde de minister op Kamerleden die hem met citaten van premier Balkenende om de oren sloegen. Die had tijdens de algemene politieke beschouwingen gezegd dat niemand er meer dan één procent op voor- of achteruit zou gaan. Ook zouden er volgens de premier 'geen uitschieters' zijn.
Die belofte kan niet worden waargemaakt of moet in elk geval heel anders worden begrepen dan de argeloze toehoorder zou vermoeden. De premier doelde op inkomensgroepen, niet op individuen, zei De Geus namens Balkenende, die vreemd genoeg niet zelf naar de Kamer hoefde te komen.
De Geus verzette zich ook tegen de vraag van de Kamer om meer cijfers beschikbaar te stellen. Die bieden slechts 'schijnzekerheid', zegt hij.
Met pijn en moeite werd 67 miljoen euro bijeengeschraapt om enkele negatieve gevolgen een beetje te verzachten. De exacte effecten van de reparatie zijn pas in september volgend jaar bekend. In elk geval betekent de operatie geen complete schadeloosstelling.
Ter vergelijking: om binnen de Europese norm te blijven, zal het kabinet nog eens meer dan een miljard euro moeten besparen - tenminste, als de cijfers van het CPB kloppen. Het ministerie van Financiën was vanmorgen niet zo somber. In 2003 is al meer bereikt dan het CPB weet en verwacht, meldt men op het departement. Misschien valt het nog mee en blijft Nederland net binnen die politieke gevoelige grens van drie procent. In het regeerakkoord is overigens afgesproken dat al bij een tekort 2,5 procent bezuinigd kan worden.
Alleen de VVD-fractie dringt met het bekend worden van de CPB-cijfers direct aan op verdere bezuinigingen.
De twee andere regeringsfracties, CDA en D66, stellen zich voorzichtiger op. D66 wil vooral weten of de problemen structureel dan wel incidenteel zijn. Oppositiepartij PvdA is ook nog niet zeker van de cijfers. ''We moeten het hoofd koel houden, maar het is de vraag of het kabinet de aangekondigde lastenverlichtingen kan volhouden,'' zegt PvdA-Kamerlid Ferd Crone.
Speculeren over aard en omvang van toekomstige bezuinigingen is geheel voorbarig, vindt minister Zalm. Bijstelling van de begroting gebeurt pas in april. Dan moeten de cijfers duidelijker zijn.
Het is een slechte week voor de regering. Eerst kwamen de cijfers over de koopkracht, die volgend jaar voor grote groepen veel slechter zal uitpakken dan premier Jan Peter Balkenende had voorgespiegeld. Van reparatie is amper sprake. En vandaag kwam daar de berekening van het Centraal Planbureau (CPB) bij. Het begrotingstekort stijgt volgend jaar tot 3,25 procent van het nationaal inkomen, en doorbreekt daarmee de grens die is afgesproken in het Europese Stabiliteitspact.
Minister Gerrit Zalm van Financiën wierp zich vorige week nog op als de grote verdediger van het pact. In een heroïsch gevecht bond hij de strijd aan met de zondaars Duitsland en Frankrijk, een gevecht dat hij uiteindelijk kansloos verloor. De Franse en Duitse ministers van Financiën en Buitenlandse Zaken kunnen hem nu vierkant uitlachen.
Zalm kan internationaal politiek gezien maar één ding doen: nog meer bezuinigen om binnen de grenzen van het pact te blijven. Als ook Nederland onder het bewind van 'Il Duro' het pact niet respecteert, kan die overeenkomst van de koelkast worden verplaatst naar de diepvrieskist. En dat terwijl Zalm er de laatste maanden voortdurend op heeft gehamerd dat iedereen zich aan het pact moet houden
De strijd verlegt zich echter naar de binnenlandse politiek. Meer bezuinigen is geen aantrekkelijke optie, bleek gisteren bij een fel debat in de Tweede Kamer over de gevolgen van het aangekondigde snoeiwerk in de zorg en de sociale zekerheid.
Minister Aart Jan de Geus had het zichtbaar moeilijk onder de aanvallen van de oppositie. Hij kwam niet alleen in botsing met PvdA, SP en GroenLinks, maar ook met de altijd redelijke ChristenUnie.
Zwaar geïrriteerd reageerde de minister op Kamerleden die hem met citaten van premier Balkenende om de oren sloegen. Die had tijdens de algemene politieke beschouwingen gezegd dat niemand er meer dan één procent op voor- of achteruit zou gaan. Ook zouden er volgens de premier 'geen uitschieters' zijn.
Die belofte kan niet worden waargemaakt of moet in elk geval heel anders worden begrepen dan de argeloze toehoorder zou vermoeden. De premier doelde op inkomensgroepen, niet op individuen, zei De Geus namens Balkenende, die vreemd genoeg niet zelf naar de Kamer hoefde te komen.
De Geus verzette zich ook tegen de vraag van de Kamer om meer cijfers beschikbaar te stellen. Die bieden slechts 'schijnzekerheid', zegt hij.
Met pijn en moeite werd 67 miljoen euro bijeengeschraapt om enkele negatieve gevolgen een beetje te verzachten. De exacte effecten van de reparatie zijn pas in september volgend jaar bekend. In elk geval betekent de operatie geen complete schadeloosstelling.
Ter vergelijking: om binnen de Europese norm te blijven, zal het kabinet nog eens meer dan een miljard euro moeten besparen - tenminste, als de cijfers van het CPB kloppen. Het ministerie van Financiën was vanmorgen niet zo somber. In 2003 is al meer bereikt dan het CPB weet en verwacht, meldt men op het departement. Misschien valt het nog mee en blijft Nederland net binnen die politieke gevoelige grens van drie procent. In het regeerakkoord is overigens afgesproken dat al bij een tekort 2,5 procent bezuinigd kan worden.
Alleen de VVD-fractie dringt met het bekend worden van de CPB-cijfers direct aan op verdere bezuinigingen.
De twee andere regeringsfracties, CDA en D66, stellen zich voorzichtiger op. D66 wil vooral weten of de problemen structureel dan wel incidenteel zijn. Oppositiepartij PvdA is ook nog niet zeker van de cijfers. ''We moeten het hoofd koel houden, maar het is de vraag of het kabinet de aangekondigde lastenverlichtingen kan volhouden,'' zegt PvdA-Kamerlid Ferd Crone.
Speculeren over aard en omvang van toekomstige bezuinigingen is geheel voorbarig, vindt minister Zalm. Bijstelling van de begroting gebeurt pas in april. Dan moeten de cijfers duidelijker zijn.