Zwarte Schaap
19-12-03, 15:30
In de bus van Genk naar El Habib
België heeft nauwelijks islamitische scholen. Ouders van Vlaamse moslimkinderen wijken daarom uit naar Nederland.
Door onze redacteur Guus Valk
MAASTRICHT, 19 DEC. Giechelend staat Nadia Aouragh voor de klas, een krijtje in de hand. Juf Iris Schrooten fluistert haar het woord 'appelmoes' in. ,,Wablief?'', vraagt Nadia. Als de juf het woord heeft herhaald, tekent ze een grote pot op het schoolbord, met een appel erin. ,,Juf, ik kan dit niet tekenen hoor'', zegt ze schaterend.
Nadia moest vanmorgen vroeg op. Net als acht klasgenootjes uit groep zeven staat zij elke ochtend om kwart over zeven klaar om met de bus van het Belgische Maasmechelen naar Nederland te rijden. Rond acht uur, in de dikke ochtendmist, parkeren zeven bussen, twee grote en vijf kleine, voor de ingang van islamitische basisschool El Habib in Maastricht. De bussen komen uit Maasmechelen, Genk en Eisden.
De kinderen stappen uit en rennen naar het schoolplein, waar hun Nederlandse klasgenoten staan. Een paar chauffeurs ouders en vrijwilligers blijven de rest van de dag op school. Ze maken de bussen schoon en werken als concierge op school. Ze warmen zich met een kop koffie in de lerarenkamer, terwijl juf Iris met de dagopening begint.
El Habib heeft dit jaar al 110 kinderen uit België een record. ,,Het aantal groeit ieder jaar'', zegt directielid Theo Jeninga van El Habib. De eerste twee jaar van de school, zelfstandig sinds 1999, kwamen alle kinderen uit Limburg, maar de laatste jaren melden zich steeds meer Belgische ouders aan. Jeninga: ,,Vorig jaar hebben we de wachtlijst eenmalig opgeheven. We kregen er in één jaar honderd leerlingen bij.''
De school moet nodig uitbreiden. Iris Schrooten zit met een paar andere klassen in een noodgebouw. De intern begeleider heeft haar kantoor moeten afstaan voor een extra lokaal. Op het schoolplein kunnen niet langer alle kinderen tegelijk spelen; onder- en bovenbouw hebben gescheiden van elkaar pauze.
,,Ouders vertellen elkaar door dat in Nederland wél islamitisch onderwijs bestaat'', zegt onderwijsmedewerker Nuran Akgun van het Provinciaal Integratiecentrum in Belgisch Limburg. ,,Daardoor neemt de trek naar Maastricht toe. Sommige islamitische ouders zijn op zoek naar een school die hun kind de islamitische identiteit bijbrengt.''
De leerlingen van El Habib krijgen een uur per week godsdienstles. Leerlingen van de bovenbouw bidden dagelijks in de speelzaal, die snel wordt veranderd in een gebedsruimte. De groepen beginnen de dag met een gebed. In groep zeven, de klas van juf Iris, is Esma Kilic aan de beurt. Ze reciteert in hoog tempo de eerste soera uit de koran, het lofgebed Al-Fatiha.
Mustafa Ozdemir neemt het gebed halverwege van Esma over. Ook hij reciteert zonder zich één keer te verspreken. Sommige kinderen houden hun handen geopend voor zich.
De meeste meisjes op de school dragen een hoofddoek. Boven de deur van het lokaal hangen Arabische spreuken. Posters van popsterren mogen de kinderen niet meenemen naar de school. Make-up en nagellak zijn evenmin toegestaan. Jeninga: ,,Voor de rest zijn we een gewone school. Maar een islamitische school geeft moslims een omgeving die aansluit bij hun geloofsbeleving. Daaraan is ook in België grote behoefte.''
In tegenstelling tot Nederland waar het aantal islamitische scholen in vijftien jaar tijd is gestegen van één naar 41 kent België geen apart islamitisch onderwijs. Alleen in Brussel staat een particuliere islamitische school, gesticht met geld van Turkse bedrijven. ,,Moslims mogen eigen scholen stichten'', zegt woordvoerder Jo de Roo van de Vlaamse minister van Onderwijs, Marleen Vanderpoorten. ,,Maar in de praktijk gebeurt dat niet.''
Volgens de Vlaamse parlementariër Chokri Mahassine van de socialistische SP-A heeft dat alles te maken met het onderwijssysteem in België, dat in feite uit twee zuilen bestaat een katholieke en een openbare. ,,Het is hier voor religieuze minderheden heel lastig om een school te stichten. Je moet hier aan veel strengere stichtingscriteria voldoen. De Nederlandse overheid helpt een handje als mensen een islamitische school willen oprichten. Hier wordt het juist ontmoedigd.''
Circa 80 procent van de basisscholen in België is katholiek. De meeste andere scholen zijn openbaar. Mahassine: ,,Voor een minder georganiseerde groep als de moslims is het moeilijk daar tussen te komen.'' Woordvoerder De Roo van minister Vanderpoorten erkent dat de overheid niet staat te juichen als er in de toekomst islamitische scholen gesticht worden. Maar, zegt hij, van tegenwerking is geen sprake. ,,Moslims in Vlaanderen hebben minder behoefte aan eigen scholen dan geloofsgenoten in Nederland. Moslims kunnen ook in het openbaar onderwijs islamlessen volgen. Kinderen met verschillende religies blijven zo bij elkaar op school.''
Maar in het veel omvangrijkere katholieke onderwijs neemt het aantal scholen dat aandacht besteedt aan de islam juist af. Volgens cijfers van het Vlaamse ministerie van Onderwijs is het aantal katholieke scholen dat islamitische godsdienstlessen aanbiedt, sinds het begin van de jaren negentig gehalveerd. De kleine minderheid van openbare scholen neemt bijna 60 procent van de islamitische lessen voor rekening.
Het gevolg, zegt Mahassine, laat zich raden. ,,Deze ontwikkeling werkt de segregatie juist in de hand. De meeste moslimkinderen gaan naar het openbaar onderwijs, omdat steeds meer katholieke scholen hun katholieke grondslag uitdragen. Islamitische ouders worden gedwongen hun kind naar openbare scholen te sturen, die in hoog tempo segregeren.''
In Vlaams Limburg, van waaruit dagelijks 150 islamitische kinderen naar Nederland gaan, zijn volgens het Provinciaal Integratiecentrum nog maar circa tien katholieke scholen deze streek islamitische lessen aanbieden. Acht jaar geleden was dat nog het dubbele. Daar komt bij, zegt medewerker Nuran Akgun, dat steeds meer scholen hun leerlingen het dragen van een hoofddoek verbieden. ,,Een groeiend aantal moslims voelt zich in een hoek gedreven. Ze hebben het idee dat de school geen ruimte meer biedt voor hun identiteit.''
Juist in Belgisch Limburg is de behoefte aan islamitisch onderwijs groot, omdat daar relatief veel moslims, met name laagopgeleide Turken wonen. Andere islamitische scholen in de grensstreek met België zeggen dat zich nog geen Vlaamse kinderen aanmelden, maar niet één school ligt zo dicht bij de grens als El Habib.
Niet dat Maastrichtse basisschool El Habib alleen aandacht aan de islam besteedt. Godsdienstleraar Hüseyin Külcü heeft de afgelopen weken veel tijd gestoken in lessen over de christelijke feestdagen. Directielid Jeninga: ,,We leggen parellellen tussen het snoepgoed van Sinterklaas en dat van het islamitische Suikerfeest. Ik geloof er niet in dat islamitische scholen de integratie van de leerlingen zouden tegenhouden.''
Parlementslid Mahassine is niet tegen islamitische scholen. ,,Hier wordt vaak nog gedacht dat het kweekvijvers voor fundamentalisme zijn. Ik denk juist dat moslimkinderen zich beter in hun vel voelen als hun geloof op school gedoceerd wordt.''
Op vrijdagmiddag krijgt groep zeven van El Habib al om half twaalf vrij. De Vlaamse kinderen moeten nog een uur in de bus zitten. De jongens worden om half twee in België verwacht voor het middaggebed in de moskee. De meisjes gaan voorin in de bus zitten, de jongens achterin. ,,Allemaal netjes op jullie plaatsen zitten'', waarschuwt de chauffeur, vlak voordat de bus weer wegrijdt.
41 moslimscholen, Belgie maar één
Bron: NRC-Handelsblad 19/12/03
België heeft nauwelijks islamitische scholen. Ouders van Vlaamse moslimkinderen wijken daarom uit naar Nederland.
Door onze redacteur Guus Valk
MAASTRICHT, 19 DEC. Giechelend staat Nadia Aouragh voor de klas, een krijtje in de hand. Juf Iris Schrooten fluistert haar het woord 'appelmoes' in. ,,Wablief?'', vraagt Nadia. Als de juf het woord heeft herhaald, tekent ze een grote pot op het schoolbord, met een appel erin. ,,Juf, ik kan dit niet tekenen hoor'', zegt ze schaterend.
Nadia moest vanmorgen vroeg op. Net als acht klasgenootjes uit groep zeven staat zij elke ochtend om kwart over zeven klaar om met de bus van het Belgische Maasmechelen naar Nederland te rijden. Rond acht uur, in de dikke ochtendmist, parkeren zeven bussen, twee grote en vijf kleine, voor de ingang van islamitische basisschool El Habib in Maastricht. De bussen komen uit Maasmechelen, Genk en Eisden.
De kinderen stappen uit en rennen naar het schoolplein, waar hun Nederlandse klasgenoten staan. Een paar chauffeurs ouders en vrijwilligers blijven de rest van de dag op school. Ze maken de bussen schoon en werken als concierge op school. Ze warmen zich met een kop koffie in de lerarenkamer, terwijl juf Iris met de dagopening begint.
El Habib heeft dit jaar al 110 kinderen uit België een record. ,,Het aantal groeit ieder jaar'', zegt directielid Theo Jeninga van El Habib. De eerste twee jaar van de school, zelfstandig sinds 1999, kwamen alle kinderen uit Limburg, maar de laatste jaren melden zich steeds meer Belgische ouders aan. Jeninga: ,,Vorig jaar hebben we de wachtlijst eenmalig opgeheven. We kregen er in één jaar honderd leerlingen bij.''
De school moet nodig uitbreiden. Iris Schrooten zit met een paar andere klassen in een noodgebouw. De intern begeleider heeft haar kantoor moeten afstaan voor een extra lokaal. Op het schoolplein kunnen niet langer alle kinderen tegelijk spelen; onder- en bovenbouw hebben gescheiden van elkaar pauze.
,,Ouders vertellen elkaar door dat in Nederland wél islamitisch onderwijs bestaat'', zegt onderwijsmedewerker Nuran Akgun van het Provinciaal Integratiecentrum in Belgisch Limburg. ,,Daardoor neemt de trek naar Maastricht toe. Sommige islamitische ouders zijn op zoek naar een school die hun kind de islamitische identiteit bijbrengt.''
De leerlingen van El Habib krijgen een uur per week godsdienstles. Leerlingen van de bovenbouw bidden dagelijks in de speelzaal, die snel wordt veranderd in een gebedsruimte. De groepen beginnen de dag met een gebed. In groep zeven, de klas van juf Iris, is Esma Kilic aan de beurt. Ze reciteert in hoog tempo de eerste soera uit de koran, het lofgebed Al-Fatiha.
Mustafa Ozdemir neemt het gebed halverwege van Esma over. Ook hij reciteert zonder zich één keer te verspreken. Sommige kinderen houden hun handen geopend voor zich.
De meeste meisjes op de school dragen een hoofddoek. Boven de deur van het lokaal hangen Arabische spreuken. Posters van popsterren mogen de kinderen niet meenemen naar de school. Make-up en nagellak zijn evenmin toegestaan. Jeninga: ,,Voor de rest zijn we een gewone school. Maar een islamitische school geeft moslims een omgeving die aansluit bij hun geloofsbeleving. Daaraan is ook in België grote behoefte.''
In tegenstelling tot Nederland waar het aantal islamitische scholen in vijftien jaar tijd is gestegen van één naar 41 kent België geen apart islamitisch onderwijs. Alleen in Brussel staat een particuliere islamitische school, gesticht met geld van Turkse bedrijven. ,,Moslims mogen eigen scholen stichten'', zegt woordvoerder Jo de Roo van de Vlaamse minister van Onderwijs, Marleen Vanderpoorten. ,,Maar in de praktijk gebeurt dat niet.''
Volgens de Vlaamse parlementariër Chokri Mahassine van de socialistische SP-A heeft dat alles te maken met het onderwijssysteem in België, dat in feite uit twee zuilen bestaat een katholieke en een openbare. ,,Het is hier voor religieuze minderheden heel lastig om een school te stichten. Je moet hier aan veel strengere stichtingscriteria voldoen. De Nederlandse overheid helpt een handje als mensen een islamitische school willen oprichten. Hier wordt het juist ontmoedigd.''
Circa 80 procent van de basisscholen in België is katholiek. De meeste andere scholen zijn openbaar. Mahassine: ,,Voor een minder georganiseerde groep als de moslims is het moeilijk daar tussen te komen.'' Woordvoerder De Roo van minister Vanderpoorten erkent dat de overheid niet staat te juichen als er in de toekomst islamitische scholen gesticht worden. Maar, zegt hij, van tegenwerking is geen sprake. ,,Moslims in Vlaanderen hebben minder behoefte aan eigen scholen dan geloofsgenoten in Nederland. Moslims kunnen ook in het openbaar onderwijs islamlessen volgen. Kinderen met verschillende religies blijven zo bij elkaar op school.''
Maar in het veel omvangrijkere katholieke onderwijs neemt het aantal scholen dat aandacht besteedt aan de islam juist af. Volgens cijfers van het Vlaamse ministerie van Onderwijs is het aantal katholieke scholen dat islamitische godsdienstlessen aanbiedt, sinds het begin van de jaren negentig gehalveerd. De kleine minderheid van openbare scholen neemt bijna 60 procent van de islamitische lessen voor rekening.
Het gevolg, zegt Mahassine, laat zich raden. ,,Deze ontwikkeling werkt de segregatie juist in de hand. De meeste moslimkinderen gaan naar het openbaar onderwijs, omdat steeds meer katholieke scholen hun katholieke grondslag uitdragen. Islamitische ouders worden gedwongen hun kind naar openbare scholen te sturen, die in hoog tempo segregeren.''
In Vlaams Limburg, van waaruit dagelijks 150 islamitische kinderen naar Nederland gaan, zijn volgens het Provinciaal Integratiecentrum nog maar circa tien katholieke scholen deze streek islamitische lessen aanbieden. Acht jaar geleden was dat nog het dubbele. Daar komt bij, zegt medewerker Nuran Akgun, dat steeds meer scholen hun leerlingen het dragen van een hoofddoek verbieden. ,,Een groeiend aantal moslims voelt zich in een hoek gedreven. Ze hebben het idee dat de school geen ruimte meer biedt voor hun identiteit.''
Juist in Belgisch Limburg is de behoefte aan islamitisch onderwijs groot, omdat daar relatief veel moslims, met name laagopgeleide Turken wonen. Andere islamitische scholen in de grensstreek met België zeggen dat zich nog geen Vlaamse kinderen aanmelden, maar niet één school ligt zo dicht bij de grens als El Habib.
Niet dat Maastrichtse basisschool El Habib alleen aandacht aan de islam besteedt. Godsdienstleraar Hüseyin Külcü heeft de afgelopen weken veel tijd gestoken in lessen over de christelijke feestdagen. Directielid Jeninga: ,,We leggen parellellen tussen het snoepgoed van Sinterklaas en dat van het islamitische Suikerfeest. Ik geloof er niet in dat islamitische scholen de integratie van de leerlingen zouden tegenhouden.''
Parlementslid Mahassine is niet tegen islamitische scholen. ,,Hier wordt vaak nog gedacht dat het kweekvijvers voor fundamentalisme zijn. Ik denk juist dat moslimkinderen zich beter in hun vel voelen als hun geloof op school gedoceerd wordt.''
Op vrijdagmiddag krijgt groep zeven van El Habib al om half twaalf vrij. De Vlaamse kinderen moeten nog een uur in de bus zitten. De jongens worden om half twee in België verwacht voor het middaggebed in de moskee. De meisjes gaan voorin in de bus zitten, de jongens achterin. ,,Allemaal netjes op jullie plaatsen zitten'', waarschuwt de chauffeur, vlak voordat de bus weer wegrijdt.
41 moslimscholen, Belgie maar één
Bron: NRC-Handelsblad 19/12/03