Orakel
01-01-04, 22:16
Amsterdam weer 1 op de moordlijst
PAUL VUGTS
AMSTERDAM - Het aantal doden door moord en doodslag in Amsterdam is dit jaar fors gestegen. Tegenover de 25 die deze krant in 2002 telde, staan er dit jaar liefst 44. Het was een jaar van liquidaties in de onderwereld. Voor de acht afrekeningen, met tien doden, zijn maar twee verdachten gepakt. Maar politiecommissaris Joop van Riessen ontkent stellig dat de recherche geen idee heeft van de daders.
Na twee jaar neemt Amsterdam de twijfelachtige rol van 'moordstad' weer over van Rotterdam. Daar vielen in 2003 32 'geweldsdoden'.
Ook dit jaar weer bedienden de huurmoordenaars zich bij de liquidaties van Siciliaanse methoden: ze kwamen uit het niets, vuurden hun wapens leeg en vluchtten op motoren of te voet. Slechts na twee afrekeningen werden verdachten gepakt; al die andere moorden kwamen op de stapel van onopgeloste liquidaties die de laatste jaren groeide.
Commissaris Van Riessen erkent dat de recherche grote moeite heeft zaken op te lossen, maar bezweert dat in elk geval de opdrachtgevers van geruchtmakende moorden van de laatste jaren nog worden gepakt.
''We zetten op al deze liquidaties zware teams die met alle kracht en macht rechercheren. In de georganiseerde misdaad is de omgeving stil en men is niet bereid met de politie te praten, maar reken maar dat we van veel liquidaties inmiddels een compleet overzicht hebben. Van die moorden op zich en van de verbanden tussen verschillende afrekeningen,'' zegt Van Riessen.
''We zijn liquidaties aan het oplossen. In sommige gevallen hebben wij het beeld rond, maar is het wachten nog op voldoende juridische bewijzen. Vandaag of morgen halen we de daders op. Ineens gebeurt iets - en dat kan aan de andere kant van de wereld zijn - waardoor wij nieuwe informatie krijgen, of na jaren beginnen getuigen te praten en completeren zo het laatste puzzelstukje in het dossier.''
Misschien nog meer dan de professioneel uitgevoerde moorden zelf veroorzaakte het feit dat criminelen gewoon overdag in drukke straten werden geliquideerd, opschudding. Meermaals werden ook de metgezellen gedood van de misdadigers op wie de aanslag was gericht. Zij golden voor de schutters kennelijk als bijkomende schade, een bedrijfsongelukje.
De georganiseerde misdaad gaf dit jaar voortdurend het oorverdovende signaal af dat ze geen boodschap heeft aan voorbijgangers die bij hun aanslagen kunnen worden geraakt.
De 33-jarige Bulgaarse maffiabaas Konstantin 'Samokovetsa' Dimitrov werd op een zaterdagmiddag op de Dam doodgeschoten. Topcrimineel en Heineken-ontvoerder Cor van Hout (45) en zijn disgenoot Robert ter Haak (36) werden op klaarlichte dag met een kogelregen uit een automatisch wapen neergemaaid op de stoep van de Chinees aan de Dorpsstraat van Amstelveen.
''Niet eens het aantal liquidaties viel dit jaar op, maar vooral de manier waarop ze in het publieke domein plaatsvonden. De brutaliteit van de criminele groeperingen die elkaar midden in de stad afslachtten, zomaar op de Dam, dat was schrikken,'' zegt Van Riessen.
Wel plaatst commissaris Van Riessen kanttekeningen bij het beeld dat liquidaties overdag, midden in de stad, iets van de laatste tijd zijn. ''Het lijkt nu een golf, een nieuwe trend, maar dat wil ik relativeren. In de jaren zeventig brachten de Chinese triades hun heroïne de stad in. Ik herinner me nog heel goed hoe ik als rechercheur in 1976 op de Geldersekade stond, waar een gokhuis finaal aan flarden was geschoten vanwege een ruzie tussen de groepen. En hoe Chung Mon, dé roverhoofdman, van één van die triades (de triade '14K', PV) overhoop werd geschoten. Overdag, op de Prins Hendrikkade. Alles heel openlijk en bewust met het risico dat onschuldige slachtoffers zouden vallen.''
De moord op Chung Mon geldt als de eerste weloverwogen criminele afrekening in Amsterdam.
''Liquidaties zijn sinds de komst van de drugs van alle tijden. Groepen jatten partijen verdovende middelen van elkaar en in de criminele wereld geldt dan de code dat je aan je status verplicht bent daarop te reageren. Je kunt het niet laten lopen. Vervolgens lokt de ene moord de andere uit, vanwege wraak. Overigens hebben we de afgelopen jaren ook veel te maken met ontvoeringen binnen bijvoorbeeld Turkse bendes. Kidnappen is schering en inslag bij de buitenlandse groepen in de stad. Op die ontvoeringen hebben we redelijk grip. Maar de Hollandse netwerken schieten op elkaar.''
De theorieën zijn bekend: veel van de liquidaties sinds 2000 in de stad zouden het gevolg zijn van een ruzie tussen de criminele netwerken die voorvloeiden uit de organisatie van maffiabaas Klaas Bruinsma - met de in 2000 eveneens geliquideerde Sam Klepper en zijn zakenpartner John Mieremet aan het hoofd - en een concurrerende groep waarvan de dit jaar doodgeschoten Cor van Hout de spil was.
De beruchte 'Joego' Sreten 'Jotsa' Jocic, die vastzit in de zwaarbeveiligde gevangenis in Vught, zou moorden hebben laten uitvoeren en huurmoordenaars hebben geregeld. Maar de recherche wist die veronderstelling nooit met bewijzen te staven, zodat hoofdrolspelers niet voor de rechter konden worden gebracht.''In de criminele wereld gaan altijd heel veel verhalen en ik zeg niet of we ervan uitgaan dat al die moorden voortvloeien uit een ruzie van twee groepen. Amsterdam is door zijn ligging en de legale en de illegale infrastructuur een wereldstad voor criminelen. Logisch dat men elkaar hier ontmoet - en dat Russen hier Bulgaren doodschieten omdat die hier nu eenmaal verblijven. In de criminele wereld is de integratie het verst gevorderd: rangen, standen en rassen interesseren niemand wat. Men doet zaken. Punt.''
Bovendien is het milde Nederlandse strafrecht voor de internationale netwerken aanlokkelijk. Hier kan hen niet zo veel gebeuren. ''Die uitstraling van onaantastbaarheid stoort me enorm,'' zegt Van Riessen. ''We zouden die gasten in Nederland meer in de weg moeten kunnen leggen, juist omdat we goed weten wie het zijn. Ontneem diegene die als lid van een criminele bende al twintig jaar de wetten aan zijn laars lapt, zijn burgerrechten. Het kiesrecht, het recht te werken, het recht een rijbewijs te hebben en het recht bezit te hebben. Geef die mannen de indruk dat ze niet meer welkom zijn, verban ze. In Italië hebben de maffiawetten succes.''
© Het Parool, 31-12-2003
PAUL VUGTS
AMSTERDAM - Het aantal doden door moord en doodslag in Amsterdam is dit jaar fors gestegen. Tegenover de 25 die deze krant in 2002 telde, staan er dit jaar liefst 44. Het was een jaar van liquidaties in de onderwereld. Voor de acht afrekeningen, met tien doden, zijn maar twee verdachten gepakt. Maar politiecommissaris Joop van Riessen ontkent stellig dat de recherche geen idee heeft van de daders.
Na twee jaar neemt Amsterdam de twijfelachtige rol van 'moordstad' weer over van Rotterdam. Daar vielen in 2003 32 'geweldsdoden'.
Ook dit jaar weer bedienden de huurmoordenaars zich bij de liquidaties van Siciliaanse methoden: ze kwamen uit het niets, vuurden hun wapens leeg en vluchtten op motoren of te voet. Slechts na twee afrekeningen werden verdachten gepakt; al die andere moorden kwamen op de stapel van onopgeloste liquidaties die de laatste jaren groeide.
Commissaris Van Riessen erkent dat de recherche grote moeite heeft zaken op te lossen, maar bezweert dat in elk geval de opdrachtgevers van geruchtmakende moorden van de laatste jaren nog worden gepakt.
''We zetten op al deze liquidaties zware teams die met alle kracht en macht rechercheren. In de georganiseerde misdaad is de omgeving stil en men is niet bereid met de politie te praten, maar reken maar dat we van veel liquidaties inmiddels een compleet overzicht hebben. Van die moorden op zich en van de verbanden tussen verschillende afrekeningen,'' zegt Van Riessen.
''We zijn liquidaties aan het oplossen. In sommige gevallen hebben wij het beeld rond, maar is het wachten nog op voldoende juridische bewijzen. Vandaag of morgen halen we de daders op. Ineens gebeurt iets - en dat kan aan de andere kant van de wereld zijn - waardoor wij nieuwe informatie krijgen, of na jaren beginnen getuigen te praten en completeren zo het laatste puzzelstukje in het dossier.''
Misschien nog meer dan de professioneel uitgevoerde moorden zelf veroorzaakte het feit dat criminelen gewoon overdag in drukke straten werden geliquideerd, opschudding. Meermaals werden ook de metgezellen gedood van de misdadigers op wie de aanslag was gericht. Zij golden voor de schutters kennelijk als bijkomende schade, een bedrijfsongelukje.
De georganiseerde misdaad gaf dit jaar voortdurend het oorverdovende signaal af dat ze geen boodschap heeft aan voorbijgangers die bij hun aanslagen kunnen worden geraakt.
De 33-jarige Bulgaarse maffiabaas Konstantin 'Samokovetsa' Dimitrov werd op een zaterdagmiddag op de Dam doodgeschoten. Topcrimineel en Heineken-ontvoerder Cor van Hout (45) en zijn disgenoot Robert ter Haak (36) werden op klaarlichte dag met een kogelregen uit een automatisch wapen neergemaaid op de stoep van de Chinees aan de Dorpsstraat van Amstelveen.
''Niet eens het aantal liquidaties viel dit jaar op, maar vooral de manier waarop ze in het publieke domein plaatsvonden. De brutaliteit van de criminele groeperingen die elkaar midden in de stad afslachtten, zomaar op de Dam, dat was schrikken,'' zegt Van Riessen.
Wel plaatst commissaris Van Riessen kanttekeningen bij het beeld dat liquidaties overdag, midden in de stad, iets van de laatste tijd zijn. ''Het lijkt nu een golf, een nieuwe trend, maar dat wil ik relativeren. In de jaren zeventig brachten de Chinese triades hun heroïne de stad in. Ik herinner me nog heel goed hoe ik als rechercheur in 1976 op de Geldersekade stond, waar een gokhuis finaal aan flarden was geschoten vanwege een ruzie tussen de groepen. En hoe Chung Mon, dé roverhoofdman, van één van die triades (de triade '14K', PV) overhoop werd geschoten. Overdag, op de Prins Hendrikkade. Alles heel openlijk en bewust met het risico dat onschuldige slachtoffers zouden vallen.''
De moord op Chung Mon geldt als de eerste weloverwogen criminele afrekening in Amsterdam.
''Liquidaties zijn sinds de komst van de drugs van alle tijden. Groepen jatten partijen verdovende middelen van elkaar en in de criminele wereld geldt dan de code dat je aan je status verplicht bent daarop te reageren. Je kunt het niet laten lopen. Vervolgens lokt de ene moord de andere uit, vanwege wraak. Overigens hebben we de afgelopen jaren ook veel te maken met ontvoeringen binnen bijvoorbeeld Turkse bendes. Kidnappen is schering en inslag bij de buitenlandse groepen in de stad. Op die ontvoeringen hebben we redelijk grip. Maar de Hollandse netwerken schieten op elkaar.''
De theorieën zijn bekend: veel van de liquidaties sinds 2000 in de stad zouden het gevolg zijn van een ruzie tussen de criminele netwerken die voorvloeiden uit de organisatie van maffiabaas Klaas Bruinsma - met de in 2000 eveneens geliquideerde Sam Klepper en zijn zakenpartner John Mieremet aan het hoofd - en een concurrerende groep waarvan de dit jaar doodgeschoten Cor van Hout de spil was.
De beruchte 'Joego' Sreten 'Jotsa' Jocic, die vastzit in de zwaarbeveiligde gevangenis in Vught, zou moorden hebben laten uitvoeren en huurmoordenaars hebben geregeld. Maar de recherche wist die veronderstelling nooit met bewijzen te staven, zodat hoofdrolspelers niet voor de rechter konden worden gebracht.''In de criminele wereld gaan altijd heel veel verhalen en ik zeg niet of we ervan uitgaan dat al die moorden voortvloeien uit een ruzie van twee groepen. Amsterdam is door zijn ligging en de legale en de illegale infrastructuur een wereldstad voor criminelen. Logisch dat men elkaar hier ontmoet - en dat Russen hier Bulgaren doodschieten omdat die hier nu eenmaal verblijven. In de criminele wereld is de integratie het verst gevorderd: rangen, standen en rassen interesseren niemand wat. Men doet zaken. Punt.''
Bovendien is het milde Nederlandse strafrecht voor de internationale netwerken aanlokkelijk. Hier kan hen niet zo veel gebeuren. ''Die uitstraling van onaantastbaarheid stoort me enorm,'' zegt Van Riessen. ''We zouden die gasten in Nederland meer in de weg moeten kunnen leggen, juist omdat we goed weten wie het zijn. Ontneem diegene die als lid van een criminele bende al twintig jaar de wetten aan zijn laars lapt, zijn burgerrechten. Het kiesrecht, het recht te werken, het recht een rijbewijs te hebben en het recht bezit te hebben. Geef die mannen de indruk dat ze niet meer welkom zijn, verban ze. In Italië hebben de maffiawetten succes.''
© Het Parool, 31-12-2003