Hudhaifa
12-01-04, 16:27
Abdel Bari Atwan, hoofdredacteur van Arabisch dagblad al-Quds:
nooit geef ik het recht op terugkeer naar Palestina op
Abdel Bari Atwan is een veel beluisterde en geliefde figuur in de Arabische wereld. Hij is geregeld te zien op tv-Al Jazeera en op 29 november vorig jaar ook in Brussel, toen hij daar op doorreis was. 800 mensen woonden zijn conferentie bij. Zijn sterk charisma heeft zeker te maken met zijn recht-voor-de-raap en moedig taalgebruik. Als lid van het Palestijns parlement, sinds 1990, schuwt hij de kritiek op de Palestijnse Autoriteit niet.
De dag na zijn conferentie trokken we met hem naar de Arabische radio's in Brussel. Mensen herkennen hem op straat, komen hem begroeten. Een man telefoneert naar de radio: "Mijnheer Atwan, we luisteren met miljoenen naar u. U bent onze stem, onze fierheid, onze waardigheid! Zweer alstublieft dat u nooit verandert!" Waarop een geroerde Atwan reageert met: "Ik zweer dat ik, ondanks de druk en de dreigingen die ze op mij uitoefenen, altijd een van de uwen zal zijn".
Luc Vancauwenberge
07-01-2004
Wat denkt u van de akkoorden van Genève?
Abdel Bari Atwan
De krant al-Quds
Het Arabisch dagblad uitgegeven in London al-Quds, wat de Arabische naam is voor Jeruzalem. Het is een progressieve krant, met kantoren in London, New-York en Frankfurt. "We verzetten ons tegen het Amerikaans imperialisme en tegen de oorlog", zegt Atwan. "We verdedigen de strijd van de Derde Wereld voor zijn onafhankelijkheid en voor de toegang tot de technologie." 100.000 exemplaren gaan er dagelijks weg in Europa, de Verenigde Staten en in sommige Arabische landen. Maar in Marokko bijvoorbeeld is de krant verboden. De site krijgt gemiddeld 250.000 bezoeken per dag.
www.alquds.co.uk/
www.alquds.com
Abdel Bari Atwan. Het belang dat de akkoorden krijgen heeft niets te maken met de personaliteiten die ze hebben tot stand gebracht, maar met het feit dat de Palestijnse kant er alle principes van de Palestijnse zaak heeft laten vallen, zoals het recht op terugkeer van de vluchtelingen, een echte Palestijnse staat enzovoorts. De staat waar de Akkoorden van Genève over spreken, is helemaal onderworpen aan de Israëli's!
Ik ben vluchteling en nooit zal ik het recht om naar mijn land terug te keren opgeven! Zelfs voor al het geld van de wereld niet! Hoe durven de Palestijnse leiders zo'n zware toegevingen doen in mijn naam? De Palestijnen zullen terugkeren naar Palestina, dat zweer ik je! Dat is de zin van ons bestaan. Maar in de Bezette Gebieden is er uiteraard niet genoeg plaats om alle vluchtelingen op te vangen. Wij willen best leven met de Joden, maar niet zonder onze rechten! Waarom mogen alle Joden van de wereld 'terugkeren' naar Israël en wij niet? En dan willen zij ons de les spellen over democratie?
De Palestijnen staan op het moment onder enorm sterke druk om het recht op terugkeer op te geven. Dat is de reden waarom er zoveel discussie en zoveel repressie is. Waarom worden er op het ogenblik discussies belegd in Madrid, Genève? Omdat Israël beseft dat het geduld van de Palestijnen opgeraakt, het is op zoek naar een uitweg. Israël heeft zijn repressie sterk opgevoerd, maar is er nooit in geslaagd het Palestijns verzet te breken. Vandaag bouwen ze een muur tussen Israël en de Bezette Gebieden. Dat is de muur van het racisme en van de haat. Hij weerspiegelt de verkrampte mentaliteit van Israël. Zal die muur hen beschermen? Neen! De Palestijnen sterven van honger, maar ze zullen zich blijven verzetten. In Zuid-Libanon hadden ze destijds ook een muur gebouwd, maar ook die heeft hen niet kunnen beschermen!
Het recht op terugkeer is de basis van de hele Palestijnse kwestie. 4 à 5 miljoen vluchtelingen worden uitgesloten van elke oplossing, wat een zware historische onrechtvaardigheid vormt. Het recht op terugkeer laten vallen staat gelijk met Israël voorgoed een wettigheid verlenen en zijn misdaden goedpraten: de vernietiging van de dorpen, de slachtingen,
U zegt dat we vandaag het gevaarlijkste moment uit de geschiedenis van de Palestijnse revolutie meemaken. Waarom?
Abdel Bari Atwan. Omdat Genève enorm veel verdeeldheid binnen het Palestijnse volk losmaakt. Genève wordt de basis voor alle toekomstige onderhandelingen. Het akkoord zal worden beschouwd als het maximum dat de Palestijnen konden bereiken, het wordt het startpunt voor nieuwe nog grotere toegevingen. Al die toegevingen, al die capitulaties dienen tot niets!
Waarom aanvaarden de Palestijnse leiders dat akkoord?
Abdel Bari Atwan. De Palestijnse leiders die aan de gesprekken in Genève hebben deelgenomen, spreken met een dubbele tong. Ze zeggen: "Ik wil niet met Sharon discussiëren". Maar wat gebeurt er in Genève, in Madrid? Het is geweten dat de Palestijnse leiders daar heel de tijd met een stylo rondliepen, bereid om om het even wat te tekenen.
Beilin, een vroegere Israëlische minister van Justitie, zei dat dit Akkoord de Joodse staat zal redden en dat het demografische overwicht van de Joden in Israël daarmee gegarandeerd is. Maar waarom steunt de vroegere Palestijnse minister van Informatie Rabbo dat dan? Waarom looft Arafat diens inspanningen? De Palestijnse Autoriteit wil haar hachje redden door het Palestijnse volk op te offeren. De onderhandelingen zijn slecht voor ons verzet. Terwijl het volk in de verschrikkelijke omstandigheden van een bezetting leeft, met de dagelijkse vernederingen, gaan de leiders op zoek naar kleine voordelen, zoals hun bewegingsvrijheid. Israël krijgt het enorm moeilijk in Palestina, alleen door het verzet. Niet door Arafat.
Bestaat de tactiek van Arafat er niet in dat hij Sharon wil isoleren?
Abdel Bari Atwan. Als dat zo is, speelt hij op de lotto! Het gevolg van de akkoorden kan rampzalig zijn.
Israël trekt zich het lot aan van alle Joden, waar ook ter wereld. Waarom doen de Palestijnse leiders niet hetzelfde voor alle Palestijnen? Wij hebben niet gekozen om ons land te verlaten. De Israëli's hebben mensen gedood om ons te terroriseren, om ons te dwingen onze huizen en onze gronden achter te laten!
Wij eisen een publiek proces in alle vluchtelingenkampen, voor alle Palestijnse politici die afzien van het recht op terugkeer en de andere basisprincipes van onze zaak. Wij hebben de leiders niet het recht gegeven om in onze naam te onderhandelen en om onze rechten te verkwanselen. Want het Palestijnse volk moet het referentiepunt en de bron zijn van elk gezag. Ons volk verdient deze vernedering niet, na zoveel opofferingen en heldhaftige daden.
Maar zijn de akkoorden van Genève niet het enige realistische perspectief?
Abdel Bari Atwan. De akkoorden komen er op het moment dat de Amerikanen in de problemen geraken in Afghanistan en in Irak. De snelle evolutie van dit moment komt Israël helemaal niet goed uit. De sympathie voor Israël in Europa is in vrije val. 60 procent van de Europeanen denken dat Israël een groot gevaar vormt voor de vrede in de wereld. Binnen de Israëlische samenleving nemen de tegenstellingen hand over hand toe: voormalige chefs van Shin Beth (de dienst voor binnenlandse veiligheid) verzetten zich openlijk tegen de politiek van Sharon, soldaten weigeren dienst te doen in de Bezette Gebieden, enzovoorts.
Al die veranderingen zijn geen toeval maar het resultaat van het Palestijns verzet, van de internationale solidariteit, van de vreselijke misstap van de VS in Afghanistan en in Irak en van de onmenselijke houding van Israël in Palestina.
In die omstandigheden, na al die positieve evoluties moeten de Palestijnse leiders de onderhandelingen onmiddellijk stopzetten. Leiders als Rabbo zijn heel zwak, ze zouden veel sterker moeten zijn in plaats van op al de uitnodigingen zomaar in te gaan. Mij hebben ze een ministerpost aangeboden, maar ik wil geen minister zijn van een Autoriteit zonder gezag of macht.
Het Palestijse volk is zeer bewust en tot veel offers bereid, het heeft de voorbije jaren al 4.000 martelaren geofferd. Ondanks extreme armoede, klaagt het nooit en gaat het door met zijn verzet. Het probleem zit bij de politieke leiders die het recht van het volk in de steek laten. De strijd is begonnen in de kampen. Ik ben geboren in een tent in een van de kampen. Wij hebben het recht op terugkeer nodig, dat is nog belangrijker dan een eigen staat.
De Amerikaanse media, en in hun spoor ook de Europese, bestempelen het Palestijns verzet als terroristisch. Uw reactie?
Abdel Bari Atwan. Arafat, Mugabe, Mandela en een hele reeks anderen kregen allemaal die titel. Waar het echt om gaat is dat je weerstand biedt en dat je onze nationale en morele principes consequent blijft verdedigen. Sharon wil nu kost wat kost onderhandelen. Alleen het verzet heeft hem veranderd.
Hoe beoordeelt u het verzet in Irak?
Abdel Bari Atwan. We moeten in de eerste plaats erkennen dat dit verzet heel reëel is. De Amerikanen beweren wel dat het land onder controle is, maar Bush moest als een dief in de nacht een bezoek brengen aan Bagdad, nadat hij 30 uren in de lucht was gebleven. Hij had het zelfs niet aan zijn eigen vrouw verteld. Op de luchthaven van Bagdad werden alle lichten gedoofd, ze leek wel een militaire burcht. Dat weerspiegelt de reële kracht van het verzet. Als hij echt een overwinnaar was, dan zou hij in volle daglicht gekomen zijn, dan zouden de mensen op straat gedanst hebben. Maar Bush was na amper twee uur weeral verdwenen. Dat zegt alles over de terreur van deze president. 150.000 soldaten zijn niet in staat om hun president te beschermen. Hoe zouden ze heel Amerika dan kunnen verdedigen?
Heeft het vroegere regime het verzet voorbereid?
Abdel Bari Atwan. Persoonlijk was ik aangenaam verrast dat Irak, na 12 jaar embargo en na de vorige oorlog, nog zes weken heeft teruggevochten. Ik had verwacht dat het al na een paar dagen in elkaar zou storten, hun kracht heeft me echt verbaasd.
Saddam Hussein heeft vijf brieven naar onze krant geschreven. Hij verwittigde ons daarin dat het verzet toen al op poten werd gezet. De Iraakse leiding heeft instructie gegeven dat vanaf een bepaald moment iedereen zijn plan moest trekken en in de clandestiniteit gaan. Ze hadden wel degelijk een goed uitgewerkt plan!
De Verenigde Staten willen nu heel snel het gezag overdragen aan Irakezen. Is dat een goede zaak?
Abdel Bari Atwan. Bush beseft dat deze oorlog zijn kansen bij de volgende verkiezingen in gevaar brengt, daarom wil hij de macht aan Irakezen overdragen. Maar hoe kan hij hen de macht geven die hij zelf niet heeft?
Dit is geen oorlog tussen beschavingen of godsdiensten. Dit is een oorlog van de Verenigde Staten!
De Verenigde Staten zitten diep in de problemen in Irak. Het Iraakse verzet heeft de Amerikaanse plannen vernietigd. Wij moeten dat verzet voluit steunen, ook dat van de ezels1. Want als dat verzet er niet was geweest, dan stonden de Amerikanen nu al in Damascus en Teheran.
---> Zoals Saidje altijd aanhaalde dat de VS Irak niet mag opbouwen, anders betekent dit groen licht voor een militaire aanval aan de Islamitische buurlanden.
De VS hebben een systeem met collaborateurs uitgewerkt. Maar het verzet in Irak is zelfs effectiever dan het Vietnamese gedurende de drie eerste maanden van de oorlog. Het krijgt geen enkele steun van de Arabische regimes, want die heulen samen met de VS. En toch krijgen de Amerikanen zelfs Bagdad niet onder controle. In Irak is een hele rist veiligheidsdiensten actief. Het zou mij niets verbazen als de Mossad (Israëlische veiligheidsdienst) of de CIA aanslagen plegen tegen burgers.
nooit geef ik het recht op terugkeer naar Palestina op
Abdel Bari Atwan is een veel beluisterde en geliefde figuur in de Arabische wereld. Hij is geregeld te zien op tv-Al Jazeera en op 29 november vorig jaar ook in Brussel, toen hij daar op doorreis was. 800 mensen woonden zijn conferentie bij. Zijn sterk charisma heeft zeker te maken met zijn recht-voor-de-raap en moedig taalgebruik. Als lid van het Palestijns parlement, sinds 1990, schuwt hij de kritiek op de Palestijnse Autoriteit niet.
De dag na zijn conferentie trokken we met hem naar de Arabische radio's in Brussel. Mensen herkennen hem op straat, komen hem begroeten. Een man telefoneert naar de radio: "Mijnheer Atwan, we luisteren met miljoenen naar u. U bent onze stem, onze fierheid, onze waardigheid! Zweer alstublieft dat u nooit verandert!" Waarop een geroerde Atwan reageert met: "Ik zweer dat ik, ondanks de druk en de dreigingen die ze op mij uitoefenen, altijd een van de uwen zal zijn".
Luc Vancauwenberge
07-01-2004
Wat denkt u van de akkoorden van Genève?
Abdel Bari Atwan
De krant al-Quds
Het Arabisch dagblad uitgegeven in London al-Quds, wat de Arabische naam is voor Jeruzalem. Het is een progressieve krant, met kantoren in London, New-York en Frankfurt. "We verzetten ons tegen het Amerikaans imperialisme en tegen de oorlog", zegt Atwan. "We verdedigen de strijd van de Derde Wereld voor zijn onafhankelijkheid en voor de toegang tot de technologie." 100.000 exemplaren gaan er dagelijks weg in Europa, de Verenigde Staten en in sommige Arabische landen. Maar in Marokko bijvoorbeeld is de krant verboden. De site krijgt gemiddeld 250.000 bezoeken per dag.
www.alquds.co.uk/
www.alquds.com
Abdel Bari Atwan. Het belang dat de akkoorden krijgen heeft niets te maken met de personaliteiten die ze hebben tot stand gebracht, maar met het feit dat de Palestijnse kant er alle principes van de Palestijnse zaak heeft laten vallen, zoals het recht op terugkeer van de vluchtelingen, een echte Palestijnse staat enzovoorts. De staat waar de Akkoorden van Genève over spreken, is helemaal onderworpen aan de Israëli's!
Ik ben vluchteling en nooit zal ik het recht om naar mijn land terug te keren opgeven! Zelfs voor al het geld van de wereld niet! Hoe durven de Palestijnse leiders zo'n zware toegevingen doen in mijn naam? De Palestijnen zullen terugkeren naar Palestina, dat zweer ik je! Dat is de zin van ons bestaan. Maar in de Bezette Gebieden is er uiteraard niet genoeg plaats om alle vluchtelingen op te vangen. Wij willen best leven met de Joden, maar niet zonder onze rechten! Waarom mogen alle Joden van de wereld 'terugkeren' naar Israël en wij niet? En dan willen zij ons de les spellen over democratie?
De Palestijnen staan op het moment onder enorm sterke druk om het recht op terugkeer op te geven. Dat is de reden waarom er zoveel discussie en zoveel repressie is. Waarom worden er op het ogenblik discussies belegd in Madrid, Genève? Omdat Israël beseft dat het geduld van de Palestijnen opgeraakt, het is op zoek naar een uitweg. Israël heeft zijn repressie sterk opgevoerd, maar is er nooit in geslaagd het Palestijns verzet te breken. Vandaag bouwen ze een muur tussen Israël en de Bezette Gebieden. Dat is de muur van het racisme en van de haat. Hij weerspiegelt de verkrampte mentaliteit van Israël. Zal die muur hen beschermen? Neen! De Palestijnen sterven van honger, maar ze zullen zich blijven verzetten. In Zuid-Libanon hadden ze destijds ook een muur gebouwd, maar ook die heeft hen niet kunnen beschermen!
Het recht op terugkeer is de basis van de hele Palestijnse kwestie. 4 à 5 miljoen vluchtelingen worden uitgesloten van elke oplossing, wat een zware historische onrechtvaardigheid vormt. Het recht op terugkeer laten vallen staat gelijk met Israël voorgoed een wettigheid verlenen en zijn misdaden goedpraten: de vernietiging van de dorpen, de slachtingen,
U zegt dat we vandaag het gevaarlijkste moment uit de geschiedenis van de Palestijnse revolutie meemaken. Waarom?
Abdel Bari Atwan. Omdat Genève enorm veel verdeeldheid binnen het Palestijnse volk losmaakt. Genève wordt de basis voor alle toekomstige onderhandelingen. Het akkoord zal worden beschouwd als het maximum dat de Palestijnen konden bereiken, het wordt het startpunt voor nieuwe nog grotere toegevingen. Al die toegevingen, al die capitulaties dienen tot niets!
Waarom aanvaarden de Palestijnse leiders dat akkoord?
Abdel Bari Atwan. De Palestijnse leiders die aan de gesprekken in Genève hebben deelgenomen, spreken met een dubbele tong. Ze zeggen: "Ik wil niet met Sharon discussiëren". Maar wat gebeurt er in Genève, in Madrid? Het is geweten dat de Palestijnse leiders daar heel de tijd met een stylo rondliepen, bereid om om het even wat te tekenen.
Beilin, een vroegere Israëlische minister van Justitie, zei dat dit Akkoord de Joodse staat zal redden en dat het demografische overwicht van de Joden in Israël daarmee gegarandeerd is. Maar waarom steunt de vroegere Palestijnse minister van Informatie Rabbo dat dan? Waarom looft Arafat diens inspanningen? De Palestijnse Autoriteit wil haar hachje redden door het Palestijnse volk op te offeren. De onderhandelingen zijn slecht voor ons verzet. Terwijl het volk in de verschrikkelijke omstandigheden van een bezetting leeft, met de dagelijkse vernederingen, gaan de leiders op zoek naar kleine voordelen, zoals hun bewegingsvrijheid. Israël krijgt het enorm moeilijk in Palestina, alleen door het verzet. Niet door Arafat.
Bestaat de tactiek van Arafat er niet in dat hij Sharon wil isoleren?
Abdel Bari Atwan. Als dat zo is, speelt hij op de lotto! Het gevolg van de akkoorden kan rampzalig zijn.
Israël trekt zich het lot aan van alle Joden, waar ook ter wereld. Waarom doen de Palestijnse leiders niet hetzelfde voor alle Palestijnen? Wij hebben niet gekozen om ons land te verlaten. De Israëli's hebben mensen gedood om ons te terroriseren, om ons te dwingen onze huizen en onze gronden achter te laten!
Wij eisen een publiek proces in alle vluchtelingenkampen, voor alle Palestijnse politici die afzien van het recht op terugkeer en de andere basisprincipes van onze zaak. Wij hebben de leiders niet het recht gegeven om in onze naam te onderhandelen en om onze rechten te verkwanselen. Want het Palestijnse volk moet het referentiepunt en de bron zijn van elk gezag. Ons volk verdient deze vernedering niet, na zoveel opofferingen en heldhaftige daden.
Maar zijn de akkoorden van Genève niet het enige realistische perspectief?
Abdel Bari Atwan. De akkoorden komen er op het moment dat de Amerikanen in de problemen geraken in Afghanistan en in Irak. De snelle evolutie van dit moment komt Israël helemaal niet goed uit. De sympathie voor Israël in Europa is in vrije val. 60 procent van de Europeanen denken dat Israël een groot gevaar vormt voor de vrede in de wereld. Binnen de Israëlische samenleving nemen de tegenstellingen hand over hand toe: voormalige chefs van Shin Beth (de dienst voor binnenlandse veiligheid) verzetten zich openlijk tegen de politiek van Sharon, soldaten weigeren dienst te doen in de Bezette Gebieden, enzovoorts.
Al die veranderingen zijn geen toeval maar het resultaat van het Palestijns verzet, van de internationale solidariteit, van de vreselijke misstap van de VS in Afghanistan en in Irak en van de onmenselijke houding van Israël in Palestina.
In die omstandigheden, na al die positieve evoluties moeten de Palestijnse leiders de onderhandelingen onmiddellijk stopzetten. Leiders als Rabbo zijn heel zwak, ze zouden veel sterker moeten zijn in plaats van op al de uitnodigingen zomaar in te gaan. Mij hebben ze een ministerpost aangeboden, maar ik wil geen minister zijn van een Autoriteit zonder gezag of macht.
Het Palestijse volk is zeer bewust en tot veel offers bereid, het heeft de voorbije jaren al 4.000 martelaren geofferd. Ondanks extreme armoede, klaagt het nooit en gaat het door met zijn verzet. Het probleem zit bij de politieke leiders die het recht van het volk in de steek laten. De strijd is begonnen in de kampen. Ik ben geboren in een tent in een van de kampen. Wij hebben het recht op terugkeer nodig, dat is nog belangrijker dan een eigen staat.
De Amerikaanse media, en in hun spoor ook de Europese, bestempelen het Palestijns verzet als terroristisch. Uw reactie?
Abdel Bari Atwan. Arafat, Mugabe, Mandela en een hele reeks anderen kregen allemaal die titel. Waar het echt om gaat is dat je weerstand biedt en dat je onze nationale en morele principes consequent blijft verdedigen. Sharon wil nu kost wat kost onderhandelen. Alleen het verzet heeft hem veranderd.
Hoe beoordeelt u het verzet in Irak?
Abdel Bari Atwan. We moeten in de eerste plaats erkennen dat dit verzet heel reëel is. De Amerikanen beweren wel dat het land onder controle is, maar Bush moest als een dief in de nacht een bezoek brengen aan Bagdad, nadat hij 30 uren in de lucht was gebleven. Hij had het zelfs niet aan zijn eigen vrouw verteld. Op de luchthaven van Bagdad werden alle lichten gedoofd, ze leek wel een militaire burcht. Dat weerspiegelt de reële kracht van het verzet. Als hij echt een overwinnaar was, dan zou hij in volle daglicht gekomen zijn, dan zouden de mensen op straat gedanst hebben. Maar Bush was na amper twee uur weeral verdwenen. Dat zegt alles over de terreur van deze president. 150.000 soldaten zijn niet in staat om hun president te beschermen. Hoe zouden ze heel Amerika dan kunnen verdedigen?
Heeft het vroegere regime het verzet voorbereid?
Abdel Bari Atwan. Persoonlijk was ik aangenaam verrast dat Irak, na 12 jaar embargo en na de vorige oorlog, nog zes weken heeft teruggevochten. Ik had verwacht dat het al na een paar dagen in elkaar zou storten, hun kracht heeft me echt verbaasd.
Saddam Hussein heeft vijf brieven naar onze krant geschreven. Hij verwittigde ons daarin dat het verzet toen al op poten werd gezet. De Iraakse leiding heeft instructie gegeven dat vanaf een bepaald moment iedereen zijn plan moest trekken en in de clandestiniteit gaan. Ze hadden wel degelijk een goed uitgewerkt plan!
De Verenigde Staten willen nu heel snel het gezag overdragen aan Irakezen. Is dat een goede zaak?
Abdel Bari Atwan. Bush beseft dat deze oorlog zijn kansen bij de volgende verkiezingen in gevaar brengt, daarom wil hij de macht aan Irakezen overdragen. Maar hoe kan hij hen de macht geven die hij zelf niet heeft?
Dit is geen oorlog tussen beschavingen of godsdiensten. Dit is een oorlog van de Verenigde Staten!
De Verenigde Staten zitten diep in de problemen in Irak. Het Iraakse verzet heeft de Amerikaanse plannen vernietigd. Wij moeten dat verzet voluit steunen, ook dat van de ezels1. Want als dat verzet er niet was geweest, dan stonden de Amerikanen nu al in Damascus en Teheran.
---> Zoals Saidje altijd aanhaalde dat de VS Irak niet mag opbouwen, anders betekent dit groen licht voor een militaire aanval aan de Islamitische buurlanden.
De VS hebben een systeem met collaborateurs uitgewerkt. Maar het verzet in Irak is zelfs effectiever dan het Vietnamese gedurende de drie eerste maanden van de oorlog. Het krijgt geen enkele steun van de Arabische regimes, want die heulen samen met de VS. En toch krijgen de Amerikanen zelfs Bagdad niet onder controle. In Irak is een hele rist veiligheidsdiensten actief. Het zou mij niets verbazen als de Mossad (Israëlische veiligheidsdienst) of de CIA aanslagen plegen tegen burgers.