Hudhaifa
20-01-04, 22:50
meer afstand nemen van integratie en meer kloof tussen allo en auto.
MAW de behoeften van AEL wordt met plezier ingewilgd.
Sterker nog de moslima verwijten de Belgische regering en maatschappij zich discriminerend en racistisch te gedragen jegens minderheden. Nu is dit toch wel een ander paar mouwen, dan zomaar de schuld in de schoenen te schuiven van hun agressieve echtgenoten.
PVDA
Verbod hoofddoek zou moslimmeisjes en -vrouwen nog meer marginaliseren
Nu Frankrijk beslist alle religieuze symbolen te bannen uit openbare gebouwen, is ook in België de discussie opgelaaid. Hoe sta je als communist tegenover zo'n verbod? Is die hoofddoek geen symbool van vrouwenonderdrukking? We praatten erover met An Lenaerts, voorzitster van Marianne, de vrouwenorganisatie van de Partij van de Arbeid. Zij woont en werkt onder Belgische en migrantenvrouwen in Sint-Jans-Molenbeek.
Riet Dhont
21-01-2004
An Lenaerts. Hoe de discussie op dit moment verloopt, vind ik een echte schande. Tegenstanders van de hoofddoek van allerlei pluimage hebben na de discussies in Frankrijk ook hier de hoofddoek op de politieke agenda geplaatst.
In Wallonië waren de senatoren Anne-Marie Lizin (PS) en Destexhe (MR) er als de kippen bij om ook bij ons de hoofddoek te verbieden. Voor Lizin waren de lekenstaat en de emancipatie van de vrouw de inzet.
In Vlaanderen was het uitgerekend het Vlaams Blok die de steen in de kikkerpoel gooide. Patrick Dewael, minister van Binnenlandse Zaken (VLD) heeft die steen opgeraapt en zijn standpunt in de pers verspreid, namelijk dat het dragen van religieuze symbolen in openbare instellingen niet kan en dat leerlingen in een openbare school geen sluier of ander religieus symbool mogen dragen. Sindsdien is het hek van de dam. Van een serene discussie is geen sprake en de tegenstellingen tussen Belgen en migranten worden nog maar eens op de spits gedreven _ en dat enkele maanden voor de verkiezingen. Het resultaat zal niet op zich laten wachten.
Vind je dan dat zo'n debat niet kan?
An Lenaerts. Jawel, maar het is een debat dat in de eerste plaats binnen de migrantengemeenschap moet gevoerd worden en daar ook gevoerd wordt. Ik heb verschillende moslimvriendinnen, Marokkaanse, Turkse, Algerijnse, Tunesische en Pakistaanse vrouwen. Sommigen dragen een hoofddoek, anderen niet. Ik moet zeggen dat het mij zelfs niet meer opvalt. Vrijdag heb ik nog een tiental van hen opgebeld om hun standpunt te vragen. Of ze een hoofddoek dragen of niet, allemaal zijn ze tegen een verbod. En elk van die vrouwen heeft zo haar eigen redenen om al dan niet een hoofddoek te dragen.
In de meeste gevallen gaat het niet om een verplichting maar om een individuele keuze. In verschillende gezinnen dragen een of twee dochters een hoofddoek, de anderen niet. Zij zijn het duidelijk niet verplicht. Sommige vrouwen droegen geen hoofddoek als jong meisje of verzetten zich tegen een verplichting van thuis uit, maar gingen op latere leeftijd een hoofddoek dragen omdat ze dat een belangrijk element vonden van hun godsdienstbeleving.
Waar gaan we naartoe als de politici discussiëren over die vrouwen hun persoonlijke keuze?
Zijn er geen andere problemen?
Bij de oudere generaties speelt veel meer traditie maar de jongeren beslissen zelf. Ik ken jonge meisjes die de hoofddoek dragen om hun identiteit te benadrukken in een maatschappij die hen op alle mogelijke manieren discrimineert. Zij hebben de Belgische nationaliteit en ze zeggen: "Ik ben ook Belg maar van Marokkaanse afkomst én moslim, en zo wil ik aanvaard worden." Andere vrouwen willen met de hoofddoek duidelijk maken dat ze respectvol willen behandeld worden.
En dan zijn er diegenen die er geen dragen. Zij zijn daarom niet minder moslim, maar vinden dat er andere manieren zijn om zich te laten respecteren. Een Marokkaanse vriendin vertelde me dat ze het als migrante en Arabische al zo moeilijk heeft om hier in België te wonen en te werken dat ze de hoofddoek uitlaat om niet nog meer moeilijkheden te hebben. Een Algerijnse legt er de nadruk op dat ze heel gelovig is maar dat ze dat niet van de daken wil schreeuwen.
En dan heb je onder de Arabische bevolking ook vrouwen die niet geloven of die godsdienstbeleving zien als iets dat van binnen komt en uiterlijk niet zichtbaar moet zijn.
Een jonge Belgische vrouw die moslim geworden is én een hoofddoek draagt, reageerde heel verontwaardigd: "Het is mijn persoonlijke keuze en ik vind dat ik daarover geen verantwoording hoef af te leggen. Waarom moet ik nu ineens overal gaan uitleggen dat ik niet onderdrukt ben? Waar gaan we naartoe als de politici gaan discussiëren over mijn persoonlijke keuze? Zijn er geen andere problemen?" Kijk, dat is voor mij de nagel op de kop.
Wat zijn dan die problemen die moeten aangepakt worden?
An Lenaerts. Ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat het hoofddoekendebat in Frankrijk heel gelegen kwam om hier bij ons de aandacht af te leiden van de grote politieke dossiers die bij de regering op tafel liggen: de sociale zekerheid, de tewerkstelling, de pensioenleeftijd, de hoge huurprijzen, de nepcontracten enz. Problemen die zich stellen zowel voor Belgische werkers en werklozen als voor werkers en werklozen van vreemde origine. Nu de tegenstellingen tussen Belgen en migranten opschroeven rond de hoofddoek, zorgt ervoor dat de regering haar gang kan gaan, dat er geen eengemaakte strijd loskomt tegen al die maatregelen.
Als men zich specifiek wil bezighouden met de problemen van de allochtone bevolking, zijn er ook wel andere zaken aan te pakken. Ze hebben geen gelijke kansen op school of om werk te vinden, ze hebben te maken met alle mogelijke vormen van racisme.
Als de regering iets wil doen aan de emancipatie dat ze dan zorgt voor meer werk met een volwaardige contract, voor goede kinderopvang...
En als men iets wil doen aan de emancipatie van de vrouw, dat de regering dan plannen uitwerkt hoe ze de vrouwentewerkstelling met volwaardige contracten kan verhogen. Goedkope kinderopvang bijvoorbeeld, geïnstitutionaliseerde kinderopvang voor zieke kinderen, betaalbare en kwaliteitsvolle bejaardentehuizen.
Men zou kunnen besluiten om niet langer te schorsen in de werkloosheid nu er bijna geen werk is, maar de regering plant juist het tegenovergestelde. 86% van de geschorsten zijn vrouwen die ineens economisch van hun man afhankelijk worden!
Foto Solidair, Salim Hellalet
Is het dan niet zo dat veel migrantenmeisjes verplicht zijn de hoofddoek te dragen? Is dat geen probleem?
An Lenaerts. Er zijn zeker zo'n situaties en ik ben daar absoluut niet mee akkoord, maar dat probleem los je niet op door bijvoorbeeld op school een algemeen verbod op de hoofddoek in te voeren. Dat is in de praktijk al bewezen.
De discussie rond de hoofddoeken is niet nieuw. In oktober '89 was er in de buurt van Parijs al een school die drie migrantenmeisjes weigerde omdat ze een hoofddoek droegen. Nadien namen bepaalde scholen in België dezelfde maatregel, telkens met het argument van neutraliteit van het onderwijs. In '97 heeft de Franse Gemeenschapscommissie in Brussel (Cocof) een decreet uitgevaardigd dat het dragen van hoofddoeken verbiedt in het officieel onderwijs. Ook de stad Brussel past hetzelfde verbod toe en verschillende scholen hebben het verbod van de hoofddoek opgenomen in het intern schoolreglement. Het resultaat is dat in Brussel op dit moment al in 84% van de vrije en officiële scholen een verbod is op het dragen van een hoofddoek. En wat is het gevolg? Dat alle meisjes met hoofddoeken bij mekaar zitten in enkele concentratiescholen in wijken met een overheersende allochtone bevolking. Zeker niet bevorderlijk om nieuwe ideeën te leren kennen! Bovendien maakt deze concentratie met de weinige middelen waarover de school beschikt het bijna onmogelijk om kwaliteitsvol onderwijs te kunnen aanbieden, terwijl een goede scholing toch de basis is voor deze meisjes om op latere leeftijd zelfstandige beslissingen te kunnen nemen.
Voor sommige meisjes is het dragen van een hoofddoek ook de enige mogelijkheid om het huis te verlaten, om te studeren. De hoofddoek verbieden, speelt in de kaart van integristische moslims die dan over een argument beschikken om deze meisjes te verplichten thuis te blijven.
Een hoofddoek op school moet dus kunnen?
An Lenaerts. Ja, kwaliteitsvol onderwijs is een basisrecht voor elk kind, voor elke jongere en niemand mag daarvan uitgesloten worden om welke reden dan ook. Ik stel vast dat dit trouwens de grote bezorgdheid is van alle migrantenmoeders. Zij willen dat hun kinderen kunnen studeren, ze gaan op zoek naar goeie scholen, gaan hopeloos op zoek naar bijlessen als hun kinderen, zowel jongens als meisjes, niet meekunnen, ze verzetten zich tegen een veel te snelle doorverwijzing naar het beroeps en dikwijls zelfs het bijzonder onderwijs.
Ik ken slechts een beperkte aantal migrantenvrouwen maar elk jaar zijn er wel twintig die me vragen om mee naar school te gaan, om met een leerkracht of directeur te gaan praten, mee te gaan naar een oudercontact omdat ze de taal niet kennen, hun kind, zowel zoon als dochter, te helpen met bepaalde leermoeilijkheden, een bijlesleerkracht te zoeken, op zoek te gaan naar een goeie school, tussen te komen bij een directeur opdat hun kind zou aanvaard worden... En daar zit dus de knoop.
De laatste vijftien jaar heeft men alleen zitten besparen in het onderwijs. Maar de enige manier om de emancipatie van alle meisjes, Belgische en allochtone, voor te bereiden is veel meer middelen voor het onderwijs, kwaliteitsvolle scholen, extra begeleiding voor leerlingen met moeilijkheden. Want dat legt de basis voor een wetenschappelijke geest, voor zelfstandig denken, zodat ook veel meer meisjes de mogelijkheid krijgen om hogere studies te doen. Die discussie zou beter bij de regering op tafel liggen en dat zou alle arbeiderskinderen, ook de Belgische, ten goede zou komen.
Maar de hoofddoek is toch duidelijk een religieus symbool? Hoe kan je daar als communist geen probleem mee hebben?
An Lenaerts. Ik heb zelf een zeer strenge, godsdienstige katholieke opvoeding gekregen. Ik zat op internaat, ging elke dag naar de mis, enz. Vanaf mijn 15de kreeg ik vooral een afkeer van de schijnheiligheid van de katholieke kerk. Ik ben heel de godsdienst en het godsgeloof in vraag gaan stellen en ben een overtuigd atheïst geworden. Ik kom daar ook voor uit en bij bepaalde moslimvriendinnen kan ik daar zelfs uitgebreid over discussiëren. Maar ik heb altijd opengestaan voor mensen met andere ideeën en nooit iemand veroordeeld omdat die gelovig was, van welke godsdienst dan ook. Voor mij is dat een individuele keuze die op geen enkele manier onze eenheid in de weg mag staan.
De eenheid van de onderdrukte klasse voor een paradijs op aarde is veel belangrijker dan de eenheid over het paradijs in de hemel!
Een eenheid die we nodig hebben om te vechten tegen elke uitbuiting en discriminatie van elke arbeider, arbeidster, bediende, enz, wat zijn of haar kleur of godsdienst ook moge zijn.
Een bepaalde godsdienst aanhangen, is ook geen beletsel om lid te worden van de Partij van de Arbeid, toch? Die discussie stelde zich ook al in de tijd van de Russische revolutionaire leider Lenin. Ik las pas nog iets wat hij daarover schreef (neemt de tekst en leest voor). "Heel ons programma heeft een wetenschappelijke wereldbeschouwing als basis en wel de materialistische en die moeten we bekend maken. Maar we mogen er ons absoluut niet toe laten verleiden de kwestie van de godsdienst abstract, idealistisch, vanwege de 'redelijkheid' en buiten de klassenstrijd (de sociale strijd, nvdr.) om, aan de orde van de dag te stellen _ zoals radicale democraten uit de bourgeoisie dit niet zelden doen. Het zou onzinnig zijn te geloven dat je in een maatschappij die op teugelloze onderdrukking en verruwing van de arbeiders is gebaseerd, de religieuze vooroordelen kan verjagen met alleen maar overtuigingswerk en opvoeding. Het zou van burgerlijke bekrompenheid getuigen als je vergeet dat de druk van de godsdienst waar een mens onder gebukt gaat, slechts product en spiegelbeeld is van de economische druk binnen de maatschappij. Je kan de arbeidersklasse niet met brochures en louter overtuigingswerk bewust maken, als ze niet door haar eigen strijd tegen de duistere machten van het kapitalisme wordt bijgelicht. De eenheid van de echte revolutionaire strijd van de onderdrukte klasse voor een paradijs op aarde is voor ons veel belangrijker dan de eenheid van opvattingen over het paradijs in de hemel." Misschien een beetje moeilijk maar ik kan mij daar volledig in terugvinden.
Het grootste deel van de migrantenbevolking maakt deel uit van de arbeidersklasse, die voortdurend slachtoffer is van fabriekssluitingen, besparingen in de sociale zekerheid, moeilijke werkomstandigheden, onzekere contracten. De allochtone bevolking wordt daarbij nog voortdurend extra gediscrimineerd, racistisch behandeld. We hebben juist de grootst mogelijke eenheid van de arbeiders, arbeidsters en arbeidersvrouwen van alle nationaliteiten nodig om samen strijd te voeren tegen ons kapitalistisch systeem dat de echte verantwoordelijke is voor al die onzekerheid, uitbuiting, oorlog en racisme.
Wat denk je van dit interview?
Reageer op hieronder of stuur een mail naar
[email protected]
MAW de behoeften van AEL wordt met plezier ingewilgd.
Sterker nog de moslima verwijten de Belgische regering en maatschappij zich discriminerend en racistisch te gedragen jegens minderheden. Nu is dit toch wel een ander paar mouwen, dan zomaar de schuld in de schoenen te schuiven van hun agressieve echtgenoten.
PVDA
Verbod hoofddoek zou moslimmeisjes en -vrouwen nog meer marginaliseren
Nu Frankrijk beslist alle religieuze symbolen te bannen uit openbare gebouwen, is ook in België de discussie opgelaaid. Hoe sta je als communist tegenover zo'n verbod? Is die hoofddoek geen symbool van vrouwenonderdrukking? We praatten erover met An Lenaerts, voorzitster van Marianne, de vrouwenorganisatie van de Partij van de Arbeid. Zij woont en werkt onder Belgische en migrantenvrouwen in Sint-Jans-Molenbeek.
Riet Dhont
21-01-2004
An Lenaerts. Hoe de discussie op dit moment verloopt, vind ik een echte schande. Tegenstanders van de hoofddoek van allerlei pluimage hebben na de discussies in Frankrijk ook hier de hoofddoek op de politieke agenda geplaatst.
In Wallonië waren de senatoren Anne-Marie Lizin (PS) en Destexhe (MR) er als de kippen bij om ook bij ons de hoofddoek te verbieden. Voor Lizin waren de lekenstaat en de emancipatie van de vrouw de inzet.
In Vlaanderen was het uitgerekend het Vlaams Blok die de steen in de kikkerpoel gooide. Patrick Dewael, minister van Binnenlandse Zaken (VLD) heeft die steen opgeraapt en zijn standpunt in de pers verspreid, namelijk dat het dragen van religieuze symbolen in openbare instellingen niet kan en dat leerlingen in een openbare school geen sluier of ander religieus symbool mogen dragen. Sindsdien is het hek van de dam. Van een serene discussie is geen sprake en de tegenstellingen tussen Belgen en migranten worden nog maar eens op de spits gedreven _ en dat enkele maanden voor de verkiezingen. Het resultaat zal niet op zich laten wachten.
Vind je dan dat zo'n debat niet kan?
An Lenaerts. Jawel, maar het is een debat dat in de eerste plaats binnen de migrantengemeenschap moet gevoerd worden en daar ook gevoerd wordt. Ik heb verschillende moslimvriendinnen, Marokkaanse, Turkse, Algerijnse, Tunesische en Pakistaanse vrouwen. Sommigen dragen een hoofddoek, anderen niet. Ik moet zeggen dat het mij zelfs niet meer opvalt. Vrijdag heb ik nog een tiental van hen opgebeld om hun standpunt te vragen. Of ze een hoofddoek dragen of niet, allemaal zijn ze tegen een verbod. En elk van die vrouwen heeft zo haar eigen redenen om al dan niet een hoofddoek te dragen.
In de meeste gevallen gaat het niet om een verplichting maar om een individuele keuze. In verschillende gezinnen dragen een of twee dochters een hoofddoek, de anderen niet. Zij zijn het duidelijk niet verplicht. Sommige vrouwen droegen geen hoofddoek als jong meisje of verzetten zich tegen een verplichting van thuis uit, maar gingen op latere leeftijd een hoofddoek dragen omdat ze dat een belangrijk element vonden van hun godsdienstbeleving.
Waar gaan we naartoe als de politici discussiëren over die vrouwen hun persoonlijke keuze?
Zijn er geen andere problemen?
Bij de oudere generaties speelt veel meer traditie maar de jongeren beslissen zelf. Ik ken jonge meisjes die de hoofddoek dragen om hun identiteit te benadrukken in een maatschappij die hen op alle mogelijke manieren discrimineert. Zij hebben de Belgische nationaliteit en ze zeggen: "Ik ben ook Belg maar van Marokkaanse afkomst én moslim, en zo wil ik aanvaard worden." Andere vrouwen willen met de hoofddoek duidelijk maken dat ze respectvol willen behandeld worden.
En dan zijn er diegenen die er geen dragen. Zij zijn daarom niet minder moslim, maar vinden dat er andere manieren zijn om zich te laten respecteren. Een Marokkaanse vriendin vertelde me dat ze het als migrante en Arabische al zo moeilijk heeft om hier in België te wonen en te werken dat ze de hoofddoek uitlaat om niet nog meer moeilijkheden te hebben. Een Algerijnse legt er de nadruk op dat ze heel gelovig is maar dat ze dat niet van de daken wil schreeuwen.
En dan heb je onder de Arabische bevolking ook vrouwen die niet geloven of die godsdienstbeleving zien als iets dat van binnen komt en uiterlijk niet zichtbaar moet zijn.
Een jonge Belgische vrouw die moslim geworden is én een hoofddoek draagt, reageerde heel verontwaardigd: "Het is mijn persoonlijke keuze en ik vind dat ik daarover geen verantwoording hoef af te leggen. Waarom moet ik nu ineens overal gaan uitleggen dat ik niet onderdrukt ben? Waar gaan we naartoe als de politici gaan discussiëren over mijn persoonlijke keuze? Zijn er geen andere problemen?" Kijk, dat is voor mij de nagel op de kop.
Wat zijn dan die problemen die moeten aangepakt worden?
An Lenaerts. Ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat het hoofddoekendebat in Frankrijk heel gelegen kwam om hier bij ons de aandacht af te leiden van de grote politieke dossiers die bij de regering op tafel liggen: de sociale zekerheid, de tewerkstelling, de pensioenleeftijd, de hoge huurprijzen, de nepcontracten enz. Problemen die zich stellen zowel voor Belgische werkers en werklozen als voor werkers en werklozen van vreemde origine. Nu de tegenstellingen tussen Belgen en migranten opschroeven rond de hoofddoek, zorgt ervoor dat de regering haar gang kan gaan, dat er geen eengemaakte strijd loskomt tegen al die maatregelen.
Als men zich specifiek wil bezighouden met de problemen van de allochtone bevolking, zijn er ook wel andere zaken aan te pakken. Ze hebben geen gelijke kansen op school of om werk te vinden, ze hebben te maken met alle mogelijke vormen van racisme.
Als de regering iets wil doen aan de emancipatie dat ze dan zorgt voor meer werk met een volwaardige contract, voor goede kinderopvang...
En als men iets wil doen aan de emancipatie van de vrouw, dat de regering dan plannen uitwerkt hoe ze de vrouwentewerkstelling met volwaardige contracten kan verhogen. Goedkope kinderopvang bijvoorbeeld, geïnstitutionaliseerde kinderopvang voor zieke kinderen, betaalbare en kwaliteitsvolle bejaardentehuizen.
Men zou kunnen besluiten om niet langer te schorsen in de werkloosheid nu er bijna geen werk is, maar de regering plant juist het tegenovergestelde. 86% van de geschorsten zijn vrouwen die ineens economisch van hun man afhankelijk worden!
Foto Solidair, Salim Hellalet
Is het dan niet zo dat veel migrantenmeisjes verplicht zijn de hoofddoek te dragen? Is dat geen probleem?
An Lenaerts. Er zijn zeker zo'n situaties en ik ben daar absoluut niet mee akkoord, maar dat probleem los je niet op door bijvoorbeeld op school een algemeen verbod op de hoofddoek in te voeren. Dat is in de praktijk al bewezen.
De discussie rond de hoofddoeken is niet nieuw. In oktober '89 was er in de buurt van Parijs al een school die drie migrantenmeisjes weigerde omdat ze een hoofddoek droegen. Nadien namen bepaalde scholen in België dezelfde maatregel, telkens met het argument van neutraliteit van het onderwijs. In '97 heeft de Franse Gemeenschapscommissie in Brussel (Cocof) een decreet uitgevaardigd dat het dragen van hoofddoeken verbiedt in het officieel onderwijs. Ook de stad Brussel past hetzelfde verbod toe en verschillende scholen hebben het verbod van de hoofddoek opgenomen in het intern schoolreglement. Het resultaat is dat in Brussel op dit moment al in 84% van de vrije en officiële scholen een verbod is op het dragen van een hoofddoek. En wat is het gevolg? Dat alle meisjes met hoofddoeken bij mekaar zitten in enkele concentratiescholen in wijken met een overheersende allochtone bevolking. Zeker niet bevorderlijk om nieuwe ideeën te leren kennen! Bovendien maakt deze concentratie met de weinige middelen waarover de school beschikt het bijna onmogelijk om kwaliteitsvol onderwijs te kunnen aanbieden, terwijl een goede scholing toch de basis is voor deze meisjes om op latere leeftijd zelfstandige beslissingen te kunnen nemen.
Voor sommige meisjes is het dragen van een hoofddoek ook de enige mogelijkheid om het huis te verlaten, om te studeren. De hoofddoek verbieden, speelt in de kaart van integristische moslims die dan over een argument beschikken om deze meisjes te verplichten thuis te blijven.
Een hoofddoek op school moet dus kunnen?
An Lenaerts. Ja, kwaliteitsvol onderwijs is een basisrecht voor elk kind, voor elke jongere en niemand mag daarvan uitgesloten worden om welke reden dan ook. Ik stel vast dat dit trouwens de grote bezorgdheid is van alle migrantenmoeders. Zij willen dat hun kinderen kunnen studeren, ze gaan op zoek naar goeie scholen, gaan hopeloos op zoek naar bijlessen als hun kinderen, zowel jongens als meisjes, niet meekunnen, ze verzetten zich tegen een veel te snelle doorverwijzing naar het beroeps en dikwijls zelfs het bijzonder onderwijs.
Ik ken slechts een beperkte aantal migrantenvrouwen maar elk jaar zijn er wel twintig die me vragen om mee naar school te gaan, om met een leerkracht of directeur te gaan praten, mee te gaan naar een oudercontact omdat ze de taal niet kennen, hun kind, zowel zoon als dochter, te helpen met bepaalde leermoeilijkheden, een bijlesleerkracht te zoeken, op zoek te gaan naar een goeie school, tussen te komen bij een directeur opdat hun kind zou aanvaard worden... En daar zit dus de knoop.
De laatste vijftien jaar heeft men alleen zitten besparen in het onderwijs. Maar de enige manier om de emancipatie van alle meisjes, Belgische en allochtone, voor te bereiden is veel meer middelen voor het onderwijs, kwaliteitsvolle scholen, extra begeleiding voor leerlingen met moeilijkheden. Want dat legt de basis voor een wetenschappelijke geest, voor zelfstandig denken, zodat ook veel meer meisjes de mogelijkheid krijgen om hogere studies te doen. Die discussie zou beter bij de regering op tafel liggen en dat zou alle arbeiderskinderen, ook de Belgische, ten goede zou komen.
Maar de hoofddoek is toch duidelijk een religieus symbool? Hoe kan je daar als communist geen probleem mee hebben?
An Lenaerts. Ik heb zelf een zeer strenge, godsdienstige katholieke opvoeding gekregen. Ik zat op internaat, ging elke dag naar de mis, enz. Vanaf mijn 15de kreeg ik vooral een afkeer van de schijnheiligheid van de katholieke kerk. Ik ben heel de godsdienst en het godsgeloof in vraag gaan stellen en ben een overtuigd atheïst geworden. Ik kom daar ook voor uit en bij bepaalde moslimvriendinnen kan ik daar zelfs uitgebreid over discussiëren. Maar ik heb altijd opengestaan voor mensen met andere ideeën en nooit iemand veroordeeld omdat die gelovig was, van welke godsdienst dan ook. Voor mij is dat een individuele keuze die op geen enkele manier onze eenheid in de weg mag staan.
De eenheid van de onderdrukte klasse voor een paradijs op aarde is veel belangrijker dan de eenheid over het paradijs in de hemel!
Een eenheid die we nodig hebben om te vechten tegen elke uitbuiting en discriminatie van elke arbeider, arbeidster, bediende, enz, wat zijn of haar kleur of godsdienst ook moge zijn.
Een bepaalde godsdienst aanhangen, is ook geen beletsel om lid te worden van de Partij van de Arbeid, toch? Die discussie stelde zich ook al in de tijd van de Russische revolutionaire leider Lenin. Ik las pas nog iets wat hij daarover schreef (neemt de tekst en leest voor). "Heel ons programma heeft een wetenschappelijke wereldbeschouwing als basis en wel de materialistische en die moeten we bekend maken. Maar we mogen er ons absoluut niet toe laten verleiden de kwestie van de godsdienst abstract, idealistisch, vanwege de 'redelijkheid' en buiten de klassenstrijd (de sociale strijd, nvdr.) om, aan de orde van de dag te stellen _ zoals radicale democraten uit de bourgeoisie dit niet zelden doen. Het zou onzinnig zijn te geloven dat je in een maatschappij die op teugelloze onderdrukking en verruwing van de arbeiders is gebaseerd, de religieuze vooroordelen kan verjagen met alleen maar overtuigingswerk en opvoeding. Het zou van burgerlijke bekrompenheid getuigen als je vergeet dat de druk van de godsdienst waar een mens onder gebukt gaat, slechts product en spiegelbeeld is van de economische druk binnen de maatschappij. Je kan de arbeidersklasse niet met brochures en louter overtuigingswerk bewust maken, als ze niet door haar eigen strijd tegen de duistere machten van het kapitalisme wordt bijgelicht. De eenheid van de echte revolutionaire strijd van de onderdrukte klasse voor een paradijs op aarde is voor ons veel belangrijker dan de eenheid van opvattingen over het paradijs in de hemel." Misschien een beetje moeilijk maar ik kan mij daar volledig in terugvinden.
Het grootste deel van de migrantenbevolking maakt deel uit van de arbeidersklasse, die voortdurend slachtoffer is van fabriekssluitingen, besparingen in de sociale zekerheid, moeilijke werkomstandigheden, onzekere contracten. De allochtone bevolking wordt daarbij nog voortdurend extra gediscrimineerd, racistisch behandeld. We hebben juist de grootst mogelijke eenheid van de arbeiders, arbeidsters en arbeidersvrouwen van alle nationaliteiten nodig om samen strijd te voeren tegen ons kapitalistisch systeem dat de echte verantwoordelijke is voor al die onzekerheid, uitbuiting, oorlog en racisme.
Wat denk je van dit interview?
Reageer op hieronder of stuur een mail naar
[email protected]