Orakel
26-01-04, 23:02
Kunnen vrouwen naar Mars? Of zeuren ze te veel
Door Ellen de Bruin en Paul Steenhuis
De Amerikaanse president Bush heeft ruimtereizen naar Mars in het vooruitzicht gesteld. Er moeten zelfs mannen naar Mars. En vrouwen?
--------------------------------------------------------------------
Nu we bemande ruimtevluchten naar Mars gaan krijgen...
Dat kan nog jaren duren, dat zijn vage plannen van president Bush, om de verkiezingen te winnen.
...nu er op termijn mensen naar Mars gaan vliegen, vroeg ik me af: zullen er ook vrouwen meevliegen?
Hoezo?
Nou, ik dacht, het was een man die de eerste stap op de maan zette, misschien zou het goed zijn als een vrouw de eerste stap op Mars zou zetten.
Zo van 'this is a small step for woman, but a great stap voor mankind...' Kunnen ze al die man-vrouwboeken over vrouwen die van Venus komen en mannen van Mars ook meteen weggooien. Goed idee.
Nee, serieus. Waarom ook niet een paar vrouwen mee?
Tja, erg geëmancipeerd zijn ze niet bij Nasa. In de jaren zestig hadden ze ook zo'n project, hadden ze dertien vrouwen getraind voor raketpiloot. Het idee was dat het handig was, vrouwelijke astronauten, want die wegen minder, eten minder en gebruiken minder zuurstof en dat telt allemaal mee, in zo'n raket. Maar geen van de dames mocht uiteindelijk echt de lucht in.
Wanneer is dan eigenlijk de eerste vrouw de ruimte in gestuurd?
Dat was een Russin, Valentina Tereshkova, in 1963. Het was zo'n geheim project dat haar moeder er pas op het laatste moment over hoorde. Maar toen de Russen dat wedloopje gewonnen hadden, was Tereshkova meteen voorlopig de laatste vrouw in de ruimte. Pas vanaf de jaren tachtig werd er met enige regelmaat een dame meegelanceerd tussen mannelijke collega's.
Misschien praten en zeuren die vrouwen te veel. Willen ze ze daarom niet meehebben in zo'n raket.
Dat is onzin. Uit onderzoek van een Amerikaanse communicatiewetenschapper is gebleken dat mannen juist meer en langer aan het woord zijn dan vrouwen. Zelf hebben ze het misschien niet door, want ze zijn erdoorheen aan het praten, maar in cafés kun je ze vaak in het wild zien: uitvoerig exposerende mannen omringd door intens verveelde vrouwen. Mannen hebben meer behoefte aan status, macht, indruk maken, en dat uit zich onder meer in meer zuivere spreektijd. Praten als machtsmiddel.
Waar komt dan dat stereotype van de zwijgende man en de pratende vrouw vandaan?
Nou, als ze een moeilijk gesprek moeten voeren met hun eigen vrouw houden mannen vaak wel hun mond. Heeft ook met macht te maken: mannen trekken zich niet zozeer terug uit moeilijke gesprekken omdat ze 'bang zijn voor emoties', maar omdat zwijgen dat de beste manier is om macht uit te oefenen. Blijkt uit onderzoek. De kakelende vrouw probeert in zulke situaties krampachtig ook nog een beetje invloed te hebben.
Grappig. Wat zijn er verder nog voor m/v-verschillen waar ik niks van weet? Want misschien doen die er ook nog toe, in een raket.
Niet zoveel, denk ik. Mannen zijn beter in wiskunde; vrouwen communiceren beter, zowel verbaal als non-verbaal, en begrijpen anderen beter; mannen zijn agressiever; vrouwen zijn gemakkelijker te beïnvloeden; mannen nemen vaker een leidende rol op zich, of krijgen die toegeschoven. Die ideeën die mensen hebben over verschillen tussen mannen en vrouwen blijken redelijk vergelijkbaar te zijn met de verschillen die in wetenschappelijk psychologisch onderzoek gevonden worden.
En dan straks naar Mars? Tweeëneenhalf jaar met elkaar in een beperkte ruimte leven? Misschien zijn vrouwen daar wel weer beter in, die zijn sociaal vaardiger, zeggen ze. Of zou kameraadschap tussen mannen sterker zijn dan female bonding? Vrouwen kunnen elkaar ook flink treiteren. En trouwens, kunnen ze eigenlijk wel een ruimteschip inparkeren?
Eigenlijk is dat allemaal niet zo interessant. Stel dat je in de supermarkt een blikje appelmoes van de bovenste plank wilt hebben en je kunt er niet bij, dan ga je toch ook niet eerst op zoek naar een man omdat die gemiddeld langer zijn dan vrouwen? Je zoekt een lang tiep dat even kan helpen. Precies zo zit het ook met de Marsreizigers. Bepaal eerst welke eisen er gesteld worden aan de leden van zo'n team - bijvoorbeeld lichamelijk gezond, stressbestendig, vriendelijk, tolerant, briljant op het eigen vakgebied, en goed kunnende inparkeren. En zoek daar dan de juiste mensen bij. Daar zitten dan vast zowel mannen als vrouwen tussen.
Gaan die mannen en vrouwen het dan niet de hele tijd met elkaar doen, op ruimtereis?
Nou, dat zal wel meevallen. Voordat mensen tweeëneenhalf jaar lang samen in een ruimteschip worden gestopt, is het wel handig als ze elkaar al lang kennen. Dan hebben ze er vast al veel minder zin in om elkaar te bespringen. En het is Big Brother ook niet, moet je maar denken. Eigenlijk is er maar één manier om er echt achter te komen wat het uitmaakt of je groepen van mannen, vrouwen of gemengd op Marsmissie stuurt. En dat is: een flink aantal groepen willekeurige mensen in wisselende sekse-samenstellingen omhoogschieten en afwachten wat er gebeurt. En dat zou onzinnig zijn.
Ja, want dat komt neer op: gewoon maar proberen. Kun je inderdaad beter eerst proberen om de goede mensen te selecteren. Ben je goedkoper en sneller klaar.
Precies. En daar zou sekse geen rol bij moeten spelen. Maar dan ook echt helemaal niet.
26 januari 2004
NRC
Door Ellen de Bruin en Paul Steenhuis
De Amerikaanse president Bush heeft ruimtereizen naar Mars in het vooruitzicht gesteld. Er moeten zelfs mannen naar Mars. En vrouwen?
--------------------------------------------------------------------
Nu we bemande ruimtevluchten naar Mars gaan krijgen...
Dat kan nog jaren duren, dat zijn vage plannen van president Bush, om de verkiezingen te winnen.
...nu er op termijn mensen naar Mars gaan vliegen, vroeg ik me af: zullen er ook vrouwen meevliegen?
Hoezo?
Nou, ik dacht, het was een man die de eerste stap op de maan zette, misschien zou het goed zijn als een vrouw de eerste stap op Mars zou zetten.
Zo van 'this is a small step for woman, but a great stap voor mankind...' Kunnen ze al die man-vrouwboeken over vrouwen die van Venus komen en mannen van Mars ook meteen weggooien. Goed idee.
Nee, serieus. Waarom ook niet een paar vrouwen mee?
Tja, erg geëmancipeerd zijn ze niet bij Nasa. In de jaren zestig hadden ze ook zo'n project, hadden ze dertien vrouwen getraind voor raketpiloot. Het idee was dat het handig was, vrouwelijke astronauten, want die wegen minder, eten minder en gebruiken minder zuurstof en dat telt allemaal mee, in zo'n raket. Maar geen van de dames mocht uiteindelijk echt de lucht in.
Wanneer is dan eigenlijk de eerste vrouw de ruimte in gestuurd?
Dat was een Russin, Valentina Tereshkova, in 1963. Het was zo'n geheim project dat haar moeder er pas op het laatste moment over hoorde. Maar toen de Russen dat wedloopje gewonnen hadden, was Tereshkova meteen voorlopig de laatste vrouw in de ruimte. Pas vanaf de jaren tachtig werd er met enige regelmaat een dame meegelanceerd tussen mannelijke collega's.
Misschien praten en zeuren die vrouwen te veel. Willen ze ze daarom niet meehebben in zo'n raket.
Dat is onzin. Uit onderzoek van een Amerikaanse communicatiewetenschapper is gebleken dat mannen juist meer en langer aan het woord zijn dan vrouwen. Zelf hebben ze het misschien niet door, want ze zijn erdoorheen aan het praten, maar in cafés kun je ze vaak in het wild zien: uitvoerig exposerende mannen omringd door intens verveelde vrouwen. Mannen hebben meer behoefte aan status, macht, indruk maken, en dat uit zich onder meer in meer zuivere spreektijd. Praten als machtsmiddel.
Waar komt dan dat stereotype van de zwijgende man en de pratende vrouw vandaan?
Nou, als ze een moeilijk gesprek moeten voeren met hun eigen vrouw houden mannen vaak wel hun mond. Heeft ook met macht te maken: mannen trekken zich niet zozeer terug uit moeilijke gesprekken omdat ze 'bang zijn voor emoties', maar omdat zwijgen dat de beste manier is om macht uit te oefenen. Blijkt uit onderzoek. De kakelende vrouw probeert in zulke situaties krampachtig ook nog een beetje invloed te hebben.
Grappig. Wat zijn er verder nog voor m/v-verschillen waar ik niks van weet? Want misschien doen die er ook nog toe, in een raket.
Niet zoveel, denk ik. Mannen zijn beter in wiskunde; vrouwen communiceren beter, zowel verbaal als non-verbaal, en begrijpen anderen beter; mannen zijn agressiever; vrouwen zijn gemakkelijker te beïnvloeden; mannen nemen vaker een leidende rol op zich, of krijgen die toegeschoven. Die ideeën die mensen hebben over verschillen tussen mannen en vrouwen blijken redelijk vergelijkbaar te zijn met de verschillen die in wetenschappelijk psychologisch onderzoek gevonden worden.
En dan straks naar Mars? Tweeëneenhalf jaar met elkaar in een beperkte ruimte leven? Misschien zijn vrouwen daar wel weer beter in, die zijn sociaal vaardiger, zeggen ze. Of zou kameraadschap tussen mannen sterker zijn dan female bonding? Vrouwen kunnen elkaar ook flink treiteren. En trouwens, kunnen ze eigenlijk wel een ruimteschip inparkeren?
Eigenlijk is dat allemaal niet zo interessant. Stel dat je in de supermarkt een blikje appelmoes van de bovenste plank wilt hebben en je kunt er niet bij, dan ga je toch ook niet eerst op zoek naar een man omdat die gemiddeld langer zijn dan vrouwen? Je zoekt een lang tiep dat even kan helpen. Precies zo zit het ook met de Marsreizigers. Bepaal eerst welke eisen er gesteld worden aan de leden van zo'n team - bijvoorbeeld lichamelijk gezond, stressbestendig, vriendelijk, tolerant, briljant op het eigen vakgebied, en goed kunnende inparkeren. En zoek daar dan de juiste mensen bij. Daar zitten dan vast zowel mannen als vrouwen tussen.
Gaan die mannen en vrouwen het dan niet de hele tijd met elkaar doen, op ruimtereis?
Nou, dat zal wel meevallen. Voordat mensen tweeëneenhalf jaar lang samen in een ruimteschip worden gestopt, is het wel handig als ze elkaar al lang kennen. Dan hebben ze er vast al veel minder zin in om elkaar te bespringen. En het is Big Brother ook niet, moet je maar denken. Eigenlijk is er maar één manier om er echt achter te komen wat het uitmaakt of je groepen van mannen, vrouwen of gemengd op Marsmissie stuurt. En dat is: een flink aantal groepen willekeurige mensen in wisselende sekse-samenstellingen omhoogschieten en afwachten wat er gebeurt. En dat zou onzinnig zijn.
Ja, want dat komt neer op: gewoon maar proberen. Kun je inderdaad beter eerst proberen om de goede mensen te selecteren. Ben je goedkoper en sneller klaar.
Precies. En daar zou sekse geen rol bij moeten spelen. Maar dan ook echt helemaal niet.
26 januari 2004
NRC