Orakel
28-01-04, 20:37
• Lezer schrijft, krant antwoordt
De etnische afkomst van Murat D.
Ik lees iedere dag drie kranten, waaronder ook NRC Handelsblad. Het nieuws over de schietgebeurtenis op het Terra College in Den Haag heb ik dan ook via drie kranten gevolgd. Het is interessant hoe elke krant over de gebeurtenis schrijft, maar het roept ook vragen op. Wat beweegt een krant om bepaalde (feitelijke) informatie te plaatsen, of juist niet te plaatsen? Vanuit welke invalshoek selecteert een krant de verschillende reacties?
Op de website van het NOS-Journaal las ik een artikel van hoofdredacteur Hans Laroes. Hij schreef over wat voor hem het criterium is om de etnische afkomst van de dader te vermelden. De Telegraaf vermeldde de achtergrond ook van de dader, de Volkskrant schreef in eerste instantie niets over de etniciteit van Murat D.
Mijn vraag is wat jullie criterium was om de etnische afkomst van Murat D. te vermelden. Heeft het enkel en alleen te maken met het publiceren van de informatie die jullie hadden of denken jullie dat het van belang is om deze (voor sommige mensen) gevoelige informatie te plaatsen? Denkt de redactie objectief (onbevooroordeeld) te zijn geweest door de etniciteit van de dader te vermelden?
Tobias Bos,
Waalre
--------------------------------------------------------------------------------
Antwoord
Het al dan niet vermelden van de etnische afkomst van verdachten of daders is inderdaad een dilemma. Aan de ene kant kan afkomst relevant zijn, als het bijdraagt tot het begrip van een gebeurtenis. Anderzijds kan het stigmatiserend werken voor minderheden.
Het stijlboek van NRC Handelsblad schrijft hierover: ,,Vuistregel is dat iemands etnische afkomst alleen vermeld wordt, als dat voor het bericht van belang is of tot beter begrip dient.'' Het vaststellen of die relevantie er is, vergt telkens weer een afweging van de redactie.
In het geval van de schietpartij in 1999 op een school in Veghel, toen eerwraak een rol speelde, was het duidelijk dat de Turks-Koerdische afkomst van de verdachte moest worden gemeld. Maar als een Marokkaanse buschauffeur per ongeluk iemand doodrijdt, is het vermelden van afkomst niet van belang.
De vraag is nu, was het van belang te weten dat de verdachte van de aanslag op een leraar van het Terra College van Turkse afkomst is? De redactie oordeelde van wel, omdat de afkomst van de verdachte kan hebben meegespeeld bij het komen tot zijn daad. Zeker is dit niet, want het motief van Murat D. is nog niet bekend. Maar de lezer is er nu al mee gediend zoveel mogelijk te weten over het milieu van de verdachte. Dat betekent dat het vermelden van de sociale positie van de familie, het feit dat de vader eerder wegens schietincidenten is veroordeeld en momenteel in de gevangenis zit én de afkomst vermeld moeten worden.
Verschillende deskundigen hebben, ook in deze krant, geopperd dat de schietpartij op het Terra College mogelijk te maken heeft met het Turkse eergevoel. Anderzijds werden Turkse leerlingen aan het woord gelaten die meenden dat de moord daar helemaal niet mee te maken had.
Het aan de orde stellen van een mogelijk verband tussen afkomst van de verdachte en de reden voor de schietpartij, ontslaat de redactie hoe dan ook niet van de plicht andere mogelijke oorzaken te onderzoeken. Bijvoorbeeld: neemt het geweld op scholen toe en is er meer agressie op vmbo-scholen dan op andere schooltypen? Nee, zo blijkt uit onderzoek waarover de krant publiceerde. Wel lijkt het aantal extreme gevallen van geweld toe te nemen en blijkt agressie op vmbo-scholen anders, fysieker dan op bijvoorbeeld een gymnasium.
Birgit Donker,
plv. hoofdredacteur
24 januari 2004, NRC.
De etnische afkomst van Murat D.
Ik lees iedere dag drie kranten, waaronder ook NRC Handelsblad. Het nieuws over de schietgebeurtenis op het Terra College in Den Haag heb ik dan ook via drie kranten gevolgd. Het is interessant hoe elke krant over de gebeurtenis schrijft, maar het roept ook vragen op. Wat beweegt een krant om bepaalde (feitelijke) informatie te plaatsen, of juist niet te plaatsen? Vanuit welke invalshoek selecteert een krant de verschillende reacties?
Op de website van het NOS-Journaal las ik een artikel van hoofdredacteur Hans Laroes. Hij schreef over wat voor hem het criterium is om de etnische afkomst van de dader te vermelden. De Telegraaf vermeldde de achtergrond ook van de dader, de Volkskrant schreef in eerste instantie niets over de etniciteit van Murat D.
Mijn vraag is wat jullie criterium was om de etnische afkomst van Murat D. te vermelden. Heeft het enkel en alleen te maken met het publiceren van de informatie die jullie hadden of denken jullie dat het van belang is om deze (voor sommige mensen) gevoelige informatie te plaatsen? Denkt de redactie objectief (onbevooroordeeld) te zijn geweest door de etniciteit van de dader te vermelden?
Tobias Bos,
Waalre
--------------------------------------------------------------------------------
Antwoord
Het al dan niet vermelden van de etnische afkomst van verdachten of daders is inderdaad een dilemma. Aan de ene kant kan afkomst relevant zijn, als het bijdraagt tot het begrip van een gebeurtenis. Anderzijds kan het stigmatiserend werken voor minderheden.
Het stijlboek van NRC Handelsblad schrijft hierover: ,,Vuistregel is dat iemands etnische afkomst alleen vermeld wordt, als dat voor het bericht van belang is of tot beter begrip dient.'' Het vaststellen of die relevantie er is, vergt telkens weer een afweging van de redactie.
In het geval van de schietpartij in 1999 op een school in Veghel, toen eerwraak een rol speelde, was het duidelijk dat de Turks-Koerdische afkomst van de verdachte moest worden gemeld. Maar als een Marokkaanse buschauffeur per ongeluk iemand doodrijdt, is het vermelden van afkomst niet van belang.
De vraag is nu, was het van belang te weten dat de verdachte van de aanslag op een leraar van het Terra College van Turkse afkomst is? De redactie oordeelde van wel, omdat de afkomst van de verdachte kan hebben meegespeeld bij het komen tot zijn daad. Zeker is dit niet, want het motief van Murat D. is nog niet bekend. Maar de lezer is er nu al mee gediend zoveel mogelijk te weten over het milieu van de verdachte. Dat betekent dat het vermelden van de sociale positie van de familie, het feit dat de vader eerder wegens schietincidenten is veroordeeld en momenteel in de gevangenis zit én de afkomst vermeld moeten worden.
Verschillende deskundigen hebben, ook in deze krant, geopperd dat de schietpartij op het Terra College mogelijk te maken heeft met het Turkse eergevoel. Anderzijds werden Turkse leerlingen aan het woord gelaten die meenden dat de moord daar helemaal niet mee te maken had.
Het aan de orde stellen van een mogelijk verband tussen afkomst van de verdachte en de reden voor de schietpartij, ontslaat de redactie hoe dan ook niet van de plicht andere mogelijke oorzaken te onderzoeken. Bijvoorbeeld: neemt het geweld op scholen toe en is er meer agressie op vmbo-scholen dan op andere schooltypen? Nee, zo blijkt uit onderzoek waarover de krant publiceerde. Wel lijkt het aantal extreme gevallen van geweld toe te nemen en blijkt agressie op vmbo-scholen anders, fysieker dan op bijvoorbeeld een gymnasium.
Birgit Donker,
plv. hoofdredacteur
24 januari 2004, NRC.