PDA

Bekijk Volledige Versie : Inmiddels in Sint-Joost-ten-Node



Marsipulami
19-02-04, 22:57
Inmiddels in Sint-Joost-ten-Node

Het is de armste gemeente van het land, maar de rijkste aan nationaliteiten. Dat de eerste zwarte schepen precies in Sint-Joost-ten-Node de eed aflegde, is dan ook niet verwonderlijk. In het Brussels Gewest zijn er sinds de gemeenteraadsverkiezingen van 2000 niet minder dan 90 van de 692 verkozen van niet-Europese afkomst. 'Proportioneel heeft Brussel de meeste allochtone verkozenen van West-Europa', zegt politoloog Marc Swyngedouw.

De eerste zwarte schepen

Woensdagavond, halfnegen. Dorah Ilunga (PS) legt de eed af in het gemeentehuis van Sint-Joost-ten-Node. Applaus en vreugdekreten bij het honderdtal zwarte sympathisanten, dat voor de gelegenheid piekfijn uitgedost is. Haar familie, vrienden, lokale verantwoordelijken en zelfs de Kongolese ambassadeur zijn van de partij. Het merendeel van hen ziet zich verplicht de ceremonie in de wachtzaal op een videoscherm te volgen. De lol kan niet op wanneer Ilunga plaatsneemt op de schepenzetel. Uit een luidspreker weerklinkt 'Indépendance Cha Cha', de hit van de Kongolese onafhankelijkheid. "Ceci est une grande victoire pour nous", zegt Ilunga in een korte speech.

Terwijl een horde fotografen de kersverse schepen van alle kanten belicht, mompelt burgemeester Demannez (PS) dat hij op die manier ook wel schepen had willen worden.

Demannez moet zich stilaan eenzaam beginnen voelen als Franstalige Brusselaar in het college. Met Emir Kir (PS), Nezahat Namli (MR), Mohamed Jabour (PS) en nu ook Dorah Ilunga (PS) bestaat de helft van het college uit Belgen die hun roots buiten de EU hebben. Een vijfde schepen, Jules Spooren (SP.A), zorgt voor nog wat extra kleur. Spooren is afkomstig uit Neerpelt en is aan zijn derde schepentermijn bezig. "Ik heb de hongerstakingen voor migrantenstemrecht nog meegemaakt in de jaren zeventig, toen niemand oren had naar die eis." Spooren (56) is een gelukkig man. "We gingen niet alleen van nul naar vier allochtone schepenen, de gemeenteraad is ook radicaal verjongd."

In Sint-Joost is 51 procent van de raadsleden van niet-Europese afkomst. In de hitparade van het aantal allochtone verkozenen in het gewest volgen Molenbeek (29), Brussel-stad (27), Sint-Gillis (22) en Schaarbeek (21 procent) op respectabele afstand. "Geen wonder", vindt Ilunga. Tachtig procent van alle Sint-Joostenaren zou niet-Belgische grootouders hebben. De gemeente telt meer dan 120 nationaliteiten. De aanwezigheid van het Noordstation, maar ook de jarenlange onthaalpolitiek van burgemeester Guy Cudell (PS) zit daar voor iets tussen. Dat niet 80 procent van de gemeenteraadsleden van allochtone afkomst is, heeft te maken met het aantal stemgerechtigden. Terwijl Sint-Joost 22.000 inwoners telt, heeft slechts een kleine 8.000 inwoners stemrecht. "Met het migrantenstemrecht zullen er dat in 2006 zo'n 3.500 meer worden", weet Spooren. Sint-Joost is zo 's lands gemeente waar de invoering ervan de grootste impact zal hebben. Cynisch genoeg is Sint-Joost de gemeente waar het Vlaams Blok verkoos zijn nationaal hoofdkwartier te vestigen.

"De benoeming van Dorah toont aan dat dit land ons accepteert als volwaardige burgers", zegt Henri, een van de aanwezigen bij de eedaflegging. "Haar schepenambt geeft een ander beeld van de Kongolese gemeenschap. Er wordt veel gepraat over geweld en werkloosheid, maar er zijn ook veel mensen die hier erg constructief bezig zijn." Hakan, een nieuwe Belg van Turkse afkomst, werkt op het gemeentehuis. De voorbije jaren kon hij met eigen ogen zien hoe de nieuwe schepenen de kloof kleiner maakten. "Op de eerste verdieping, waar de schepenkabinetten zijn, zie je nu regelmatig migranten. Voor 2000 kwamen die zelden verder dan de loketten op de gelijkvloerse verdieping."

Professor Marc Swyngedouw, politoloog aan de KU Leuven en de KUB, vindt de komst van de nieuwe schepenen "ongelofelijk belangrijk". Swyngedouw deed samen met collega Dirk Jacobs onderzoek naar de politieke zelforganisatie van allochtonen in Brussel. "Dit betekent zoveel als 'jullie spelen mee, we moeten rekening houden met jullie'. En dat is maar normaal ook. Als een bepaalde groep in een gemeenschap niet vertegenwoordigd is, leidt dat vroeg of laat tot problemen." Een opvallend aspect van de Brusselse situatie is volgens Swyngedouw echter de 'oververtegenwoordiging' van allochtonen in de gemeentepolitiek. "Brussel heeft op dit moment proportioneel het hoogste aantal allochtone verkozenen van West-Europa. Als je de proportie stemgerechtigde allochtonen vergelijkt met het aantal verkozenen uit die gemeenschappen, zie je dat er flink wat méér verkozenen zijn dan te verklaren valt door stempotentieel." En dat is misschien ook niet goed, aldus Swyngedouw: "In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2000 waren de Brusselse partijen erg happig om allochtonen op hun lijst te plaatsen. De nieuwe Belgen betekenen immers een kiezerspotentieel waarvan je je het niet kunt permitteren om dat links te laten liggen. De grote zichtbaarheid op de lijsten én de praktijk van blokstemmen heeft echter voor verrassingen gezorgd." Met blokstemmen doelt Swyngedouw op de gewoonte bij allochtone kandidaten om samen campagne te voeren. Onder het motto 'We staan op plaats 5, 8 en 10. Geef ons alledrie uw stem' verzamelden allochtone kandidaten op die manier heel wat meer stemmen dan Belgische kandidaten. Het verhaal van de nieuwe schepenen is niet altijd een sprookje. "Bepaalde Turken of Marokkanen werden als het ware van de straat geplukt om op de lijst te staan. Dat zie je dan aan het grote aantal conflicten na de verkiezingen tussen de verkozenen met buitenlandse wortels en hun partijen. Het is opvallend hoeveel van die mensen hun partij inmiddels verlaten hebben."

Kris Hendrickx