Marsipulami
22-02-04, 12:57
Niks jihad, gewoon rekenen
De Volkskrant
2004-02-18
Binnenland
Niks jihad, gewoon rekenen
De controverse over het al dan niet toelaten van de hoofddoeken op school heeft de discussie over aparte moslimscholen aangezwengeld. In Nederland woedt dat debat al langer. Deze maand beslist het kabinet daar of de groei van het aantal islamistische scholen aan banden wordt gelegd. Wat vinden oud-leerlingen van islamitische basisscholen van deze discussie?
In Vlaanderen praat men erover, in Nederland weet men dat een islamitische school een heel gewone school is
'Ik volg de discussie niet meer", zegt Mustafa Eren (15) geërgerd. "Die politici praten maar wat. Ze weten er helemaal niets van. Ze denken dat er alleen maar Marokkanen en Turken op islamitische scholen zitten. Dat we de hele dag Arabisch praten. Dat er kinderen geronseld worden voor de jihad. En dat we schietles krijgen in plaats van gymnastiek." Iedereen schiet in de lach. Mustafa vergeet bijna hoe boos hij is. "Het is ook zo absurd allemaal", besluit hij.
Mustafa zat op de islamitische basisschool El Faroeq in Amsterdam en zit nu in havo 4 (hoger algemeen vormend onderwijs). Fatima Tazouagh is oud-leerling van de Bilal-school, een islamitische basisschool in Amersfoort. Ze zit inmiddels in de eindexamenklas vwo (atheneum), samen met haar zus Khadya (19). De jongeren staan versteld van de hele en halve waarheden die telkens in het debat over het islamitisch onderwijs naar boven komen. "Eerst zelf onderzoek doen en dan pas oordelen", vindt Fatima. Vooroordeel een is dat een islamitische basisschool een eenheidsworst is van kinderen uit louter orthodox-islamitische Turkse en Marokkaanse gezinnen. "Er zitten heel veel nationaliteiten op de Bilal", benadrukt Khadya. "Surinamers, Hindoestanen, Irakezen, Somaliërs en ga zo maar door. Wij zijn gewend met veel verschillende culturen om te gaan', voegt ze er trots aan toe.
Islamitische basisscholen staan onder druk; ze zouden de integratie van allochtonen belemmeren. Oud-leerlingen vinden die gedachte onzinnig. "Je moet je wortels kennen, alleen dan kun je wat betekenen voor de samenleving." Khadya vindt zichzelf dan ook beter geïntegreerd dan de meisjes die ze elke dag voorbij ziet fietsen van en naar hun streng-christelijke school in Amersfoort. "Zij hebben alleen contact met soortgenoten. Wij gaan om met iedereen."
Ouders kiezen om heel uiteenlopende redenen voor een islamitische basisschool, vertelt Chaima Qaddour (15). Haar ouders kozen voor El Faroeq omdat die lekker dichtbij was. Het zijn ook niet allemaal fanatieke moskeegangers die hun kroost op een moslimschool doen. In gezinnen waar het geloof verwaterd is, kiezen ouders soms juist voor een islamschool omdat de kinderen anders onbekend blijven met de grondbeginselen van de islam. De discipline die kenmerkend is voor veel islamitische scholen is overigens ook voor veel allochtone ouders een reden om een moslimschool te kiezen.
De veelgehoorde klacht dat kinderen op islamitische scholen worden opgezet tegen de westerse cultuur, leidt tot grote hilariteit. "De leraren op de Bilal waren allemaal Hollanders", grinnikt Fatih Demir (16). "Hoe kunnen christenen ons nou tegen het christendom opzetten?", schampert Mustafa Amhaouch (18). Zo'n 70 procent van de leerkrachten op moslimscholen in Nederland is Nederlands. Dat is deels uit nood. Er zijn (nog) weinig moslimleerkrachten. En deels uit overtuiging. De meeste islamscholen zeggen de aanwezigheid van Nederlandse leerkrachten belangrijk te vinden vanwege de band met de Nederlandse samenleving. De voertaal op islamitische scholen is Nederlands. Dat kan ook moeilijk anders als de meeste leraren Nederlands zijn. En met zoveel nationaliteiten is Nederlands de enige gemeenschappelijke taal.
Alle kinderen zijn tevreden dat ze door hun ouders naar een islamitische basisschool zijn gestuurd. Binnen de basisschoolmuren voelden ze zich veilig en begrepen. Daarbuiten hebben ze voortdurend het gevoel dat ze zich moeten bewijzen. "Ze zien een hoofddoek en denken: taalachterstand", verklaart Fatima. "Je moet altijd bewijzen dat je geen criminele Marokkaan bent", vindt Hanzala Saritas (18). Toen hij onlangs in de tram op een lege plek naast een mevrouw ging zitten, begon iemand te roepen: 'Nellie, Nellie. Let op je tas'." De student grijnst ongemakkelijk. "Zo gaat dat", mompelt hij. Sinds Mustafa Amhaouch van de basisschool af is, heeft hij ook het idee dat hij zich voortdurend moet verdedigen. Waartegen? "Dan moet ik bijvoorbeeld uitleggen waarom in de koran staat dat mannen hun vrouwen mogen slaan. Nou, er zal best eens een allochtone man zijn vrouw slaan. Maar dat mag helemaal niet volgens de koran. Er valt niks uit te leggen."
Alle ophef over het islamitisch onderwijs ten spijt is slechts 1,2 procent van de scholen islamitisch. Alle islamitische scholen bij elkaar tellen circa zevenduizend leerlingen. Wel is er behoefte aan meer islamitisch onderwijs, vooral in de grote steden. Als in Amsterdam het verlangen naar moslimscholen zou worden gehonoreerd zou in de hoofdstad niet 4 maar 10 procent van de scholen islamitisch zijn. De liberale partij VVD, met name het kamerlid Ayaan Hirsi Ali is fel gekant tegen deze vorm van 'apartheid'.
"Mevrouw Hirsi Ali heeft heel nare dingen meegemaakt", voert Hanzala ter verdediging aan. "Helaas probeert ze de islam daar de schuld van te geven. Ze voert ook actie tegen vrouwenbesnijdenis. Maar dat heeft niets met de islam te maken. In Turkije is vrouwenbesnijdenis verboden. In Marokko ook. En dan moeten wij weer gaan uitleggen: besnijdenis is een cultuuruiting. Met de koran heeft dat niets te maken."
Het islamitisch onderwijs is slecht noch goed voor de integratie; daar zijn de leerlingen het over eens. De Amersfoortse kinderen hadden na schooltijd volop contact met Nederlandse kinderen; op de voetbalclub, in het buurthuis of gewoon samen op straat spelen. "Overal kom je Nederlanders tegen", benadrukt Fatih. Maar in Amsterdam ligt dat anders. De buurjongens van Mosaab Agdi (15) waren allochtoon. De hele straat was allochtoon. En hij ging op zwemles met allochtonen. Hanzala deed korte tijd aan een vechtsport, eveneens alleen met allochtonen. In zijn straat wonen wel een paar Nederlanders. "Maar die zonderen zich af. Die zijn bang voor ons. Die maken geen contact."
Niet naar een islamitische school gaan, zou overigens geen oplossing zijn in hun geval. Andere scholen in hun woonbuurt zijn namelijk ook zwart. Daarmee is de integratie ook niet gediend. "Het hangt allemaal van je eigen instelling af", vindt Mustafa Eren. "Niet van de school waar je naartoe bent geweest. Mijn vader is helemaal geïntegreerd. Hij gaat veel met Nederlanders om. Hij veroorzaakt geen problemen. Maar Balkenende maakt er een probleem van." De Cito-scores van kinderen op islamitische scholen doen niet onder voor die van vergelijkbare scholen. Bijna 20 procent van de Turkse en Marokkaanse kinderen gaat na de basisschool naar het havo/vwo. Of ze van een islamitische basisschool komen maakt voor hun kansen op een succesvolle schoolcarrière niet uit. Of ze na de islamitische basisschool naar een islamitische school voor voortgezet onderwijs wilden, mochten deze kinderen zelf kiezen. "Toen ik in groep acht zat werd de eerste islamitische middelbare school in Amsterdam geopend. Je moet je afvragen wat de kwaliteit van zo'n nieuwe school is", vindt Mustafa Amhaouch. Om geen risico te lopen, koos hij voor een school met een goede reputatie. "Ik wil gewoon goed onderwijs." Hun aanpassingsproblemen in het voortgezet onderwijs zijn klein. Dat vinden ze zelf, en dat vindt ook hun school. Fatima en Khadya waren de 'eerste hoofddoeken' op het tweetalige vwo van scholengemeenschap 't Atrium in Amersfoort, waar de voertaal Nederlands en Engels is. Ze zijn nog steeds in de minderheid in een overwegend witte klas. Met als gevolg dat ze erg veel met hun Nederlandse klasgenoten optrekken. Khadya zegt: "Ik voel me geen allochtoon."
Het Pieter Nieuwland-college in Amsterdam is een gemengde school waar de allochtonen elkaar min of meer automatisch opzoeken. "De Nederlandse kinderen in onze klas zitten altijd bij elkaar op een kluitje", heeft Mosaab gemerkt. "Af en toe praat je wel met elkaar, maar je krijgt niet makkelijk een hechte band. Je hebt niet dezelfde bagage."
Mustafa Eren: "Hechte vriendschap krijg je eerder met een allochtoon. Maar we vormen op school wel één gemeenschap, Hollanders en allochtonen. Er is geen tegenstelling. Geen wij/zijsfeer. We maken er zelfs grapjes over." Een voorbeeld?: "Als ik vraag: 'Meester, waarom heb ik maar een zes?', zegt hij: 'Omdat je een allochtoon bent jongen. En niet geïntegreerd.'"
Hanzala, Chaima, Mustafa Amhaouch, Mustafa Eren, Mosaab, Fatima, Khadya en Fatih vinden hun eigen integratie in ieder geval niet mislukt. Ze zijn trots op hun schoolprestaties, ambitieus en zelfbewust. Dankzij hun islamitische basisschool, vinden ze. Khadya, die haar hoofddoek combineert met geverfde wimpers, kleurige sieraden en een sluik gesneden leren jasje, zegt het zo: "Om te weten wie je bent en waar je voor staat, moet je je wortels kennen. Dan sta je sterk in je schoenen. En alleen dan kun je wat betekenen voor de samenleving."
Margreet Vermeulen
© De Volkskrant
De Volkskrant
2004-02-18
Binnenland
Niks jihad, gewoon rekenen
De controverse over het al dan niet toelaten van de hoofddoeken op school heeft de discussie over aparte moslimscholen aangezwengeld. In Nederland woedt dat debat al langer. Deze maand beslist het kabinet daar of de groei van het aantal islamistische scholen aan banden wordt gelegd. Wat vinden oud-leerlingen van islamitische basisscholen van deze discussie?
In Vlaanderen praat men erover, in Nederland weet men dat een islamitische school een heel gewone school is
'Ik volg de discussie niet meer", zegt Mustafa Eren (15) geërgerd. "Die politici praten maar wat. Ze weten er helemaal niets van. Ze denken dat er alleen maar Marokkanen en Turken op islamitische scholen zitten. Dat we de hele dag Arabisch praten. Dat er kinderen geronseld worden voor de jihad. En dat we schietles krijgen in plaats van gymnastiek." Iedereen schiet in de lach. Mustafa vergeet bijna hoe boos hij is. "Het is ook zo absurd allemaal", besluit hij.
Mustafa zat op de islamitische basisschool El Faroeq in Amsterdam en zit nu in havo 4 (hoger algemeen vormend onderwijs). Fatima Tazouagh is oud-leerling van de Bilal-school, een islamitische basisschool in Amersfoort. Ze zit inmiddels in de eindexamenklas vwo (atheneum), samen met haar zus Khadya (19). De jongeren staan versteld van de hele en halve waarheden die telkens in het debat over het islamitisch onderwijs naar boven komen. "Eerst zelf onderzoek doen en dan pas oordelen", vindt Fatima. Vooroordeel een is dat een islamitische basisschool een eenheidsworst is van kinderen uit louter orthodox-islamitische Turkse en Marokkaanse gezinnen. "Er zitten heel veel nationaliteiten op de Bilal", benadrukt Khadya. "Surinamers, Hindoestanen, Irakezen, Somaliërs en ga zo maar door. Wij zijn gewend met veel verschillende culturen om te gaan', voegt ze er trots aan toe.
Islamitische basisscholen staan onder druk; ze zouden de integratie van allochtonen belemmeren. Oud-leerlingen vinden die gedachte onzinnig. "Je moet je wortels kennen, alleen dan kun je wat betekenen voor de samenleving." Khadya vindt zichzelf dan ook beter geïntegreerd dan de meisjes die ze elke dag voorbij ziet fietsen van en naar hun streng-christelijke school in Amersfoort. "Zij hebben alleen contact met soortgenoten. Wij gaan om met iedereen."
Ouders kiezen om heel uiteenlopende redenen voor een islamitische basisschool, vertelt Chaima Qaddour (15). Haar ouders kozen voor El Faroeq omdat die lekker dichtbij was. Het zijn ook niet allemaal fanatieke moskeegangers die hun kroost op een moslimschool doen. In gezinnen waar het geloof verwaterd is, kiezen ouders soms juist voor een islamschool omdat de kinderen anders onbekend blijven met de grondbeginselen van de islam. De discipline die kenmerkend is voor veel islamitische scholen is overigens ook voor veel allochtone ouders een reden om een moslimschool te kiezen.
De veelgehoorde klacht dat kinderen op islamitische scholen worden opgezet tegen de westerse cultuur, leidt tot grote hilariteit. "De leraren op de Bilal waren allemaal Hollanders", grinnikt Fatih Demir (16). "Hoe kunnen christenen ons nou tegen het christendom opzetten?", schampert Mustafa Amhaouch (18). Zo'n 70 procent van de leerkrachten op moslimscholen in Nederland is Nederlands. Dat is deels uit nood. Er zijn (nog) weinig moslimleerkrachten. En deels uit overtuiging. De meeste islamscholen zeggen de aanwezigheid van Nederlandse leerkrachten belangrijk te vinden vanwege de band met de Nederlandse samenleving. De voertaal op islamitische scholen is Nederlands. Dat kan ook moeilijk anders als de meeste leraren Nederlands zijn. En met zoveel nationaliteiten is Nederlands de enige gemeenschappelijke taal.
Alle kinderen zijn tevreden dat ze door hun ouders naar een islamitische basisschool zijn gestuurd. Binnen de basisschoolmuren voelden ze zich veilig en begrepen. Daarbuiten hebben ze voortdurend het gevoel dat ze zich moeten bewijzen. "Ze zien een hoofddoek en denken: taalachterstand", verklaart Fatima. "Je moet altijd bewijzen dat je geen criminele Marokkaan bent", vindt Hanzala Saritas (18). Toen hij onlangs in de tram op een lege plek naast een mevrouw ging zitten, begon iemand te roepen: 'Nellie, Nellie. Let op je tas'." De student grijnst ongemakkelijk. "Zo gaat dat", mompelt hij. Sinds Mustafa Amhaouch van de basisschool af is, heeft hij ook het idee dat hij zich voortdurend moet verdedigen. Waartegen? "Dan moet ik bijvoorbeeld uitleggen waarom in de koran staat dat mannen hun vrouwen mogen slaan. Nou, er zal best eens een allochtone man zijn vrouw slaan. Maar dat mag helemaal niet volgens de koran. Er valt niks uit te leggen."
Alle ophef over het islamitisch onderwijs ten spijt is slechts 1,2 procent van de scholen islamitisch. Alle islamitische scholen bij elkaar tellen circa zevenduizend leerlingen. Wel is er behoefte aan meer islamitisch onderwijs, vooral in de grote steden. Als in Amsterdam het verlangen naar moslimscholen zou worden gehonoreerd zou in de hoofdstad niet 4 maar 10 procent van de scholen islamitisch zijn. De liberale partij VVD, met name het kamerlid Ayaan Hirsi Ali is fel gekant tegen deze vorm van 'apartheid'.
"Mevrouw Hirsi Ali heeft heel nare dingen meegemaakt", voert Hanzala ter verdediging aan. "Helaas probeert ze de islam daar de schuld van te geven. Ze voert ook actie tegen vrouwenbesnijdenis. Maar dat heeft niets met de islam te maken. In Turkije is vrouwenbesnijdenis verboden. In Marokko ook. En dan moeten wij weer gaan uitleggen: besnijdenis is een cultuuruiting. Met de koran heeft dat niets te maken."
Het islamitisch onderwijs is slecht noch goed voor de integratie; daar zijn de leerlingen het over eens. De Amersfoortse kinderen hadden na schooltijd volop contact met Nederlandse kinderen; op de voetbalclub, in het buurthuis of gewoon samen op straat spelen. "Overal kom je Nederlanders tegen", benadrukt Fatih. Maar in Amsterdam ligt dat anders. De buurjongens van Mosaab Agdi (15) waren allochtoon. De hele straat was allochtoon. En hij ging op zwemles met allochtonen. Hanzala deed korte tijd aan een vechtsport, eveneens alleen met allochtonen. In zijn straat wonen wel een paar Nederlanders. "Maar die zonderen zich af. Die zijn bang voor ons. Die maken geen contact."
Niet naar een islamitische school gaan, zou overigens geen oplossing zijn in hun geval. Andere scholen in hun woonbuurt zijn namelijk ook zwart. Daarmee is de integratie ook niet gediend. "Het hangt allemaal van je eigen instelling af", vindt Mustafa Eren. "Niet van de school waar je naartoe bent geweest. Mijn vader is helemaal geïntegreerd. Hij gaat veel met Nederlanders om. Hij veroorzaakt geen problemen. Maar Balkenende maakt er een probleem van." De Cito-scores van kinderen op islamitische scholen doen niet onder voor die van vergelijkbare scholen. Bijna 20 procent van de Turkse en Marokkaanse kinderen gaat na de basisschool naar het havo/vwo. Of ze van een islamitische basisschool komen maakt voor hun kansen op een succesvolle schoolcarrière niet uit. Of ze na de islamitische basisschool naar een islamitische school voor voortgezet onderwijs wilden, mochten deze kinderen zelf kiezen. "Toen ik in groep acht zat werd de eerste islamitische middelbare school in Amsterdam geopend. Je moet je afvragen wat de kwaliteit van zo'n nieuwe school is", vindt Mustafa Amhaouch. Om geen risico te lopen, koos hij voor een school met een goede reputatie. "Ik wil gewoon goed onderwijs." Hun aanpassingsproblemen in het voortgezet onderwijs zijn klein. Dat vinden ze zelf, en dat vindt ook hun school. Fatima en Khadya waren de 'eerste hoofddoeken' op het tweetalige vwo van scholengemeenschap 't Atrium in Amersfoort, waar de voertaal Nederlands en Engels is. Ze zijn nog steeds in de minderheid in een overwegend witte klas. Met als gevolg dat ze erg veel met hun Nederlandse klasgenoten optrekken. Khadya zegt: "Ik voel me geen allochtoon."
Het Pieter Nieuwland-college in Amsterdam is een gemengde school waar de allochtonen elkaar min of meer automatisch opzoeken. "De Nederlandse kinderen in onze klas zitten altijd bij elkaar op een kluitje", heeft Mosaab gemerkt. "Af en toe praat je wel met elkaar, maar je krijgt niet makkelijk een hechte band. Je hebt niet dezelfde bagage."
Mustafa Eren: "Hechte vriendschap krijg je eerder met een allochtoon. Maar we vormen op school wel één gemeenschap, Hollanders en allochtonen. Er is geen tegenstelling. Geen wij/zijsfeer. We maken er zelfs grapjes over." Een voorbeeld?: "Als ik vraag: 'Meester, waarom heb ik maar een zes?', zegt hij: 'Omdat je een allochtoon bent jongen. En niet geïntegreerd.'"
Hanzala, Chaima, Mustafa Amhaouch, Mustafa Eren, Mosaab, Fatima, Khadya en Fatih vinden hun eigen integratie in ieder geval niet mislukt. Ze zijn trots op hun schoolprestaties, ambitieus en zelfbewust. Dankzij hun islamitische basisschool, vinden ze. Khadya, die haar hoofddoek combineert met geverfde wimpers, kleurige sieraden en een sluik gesneden leren jasje, zegt het zo: "Om te weten wie je bent en waar je voor staat, moet je je wortels kennen. Dan sta je sterk in je schoenen. En alleen dan kun je wat betekenen voor de samenleving."
Margreet Vermeulen
© De Volkskrant