Marsipulami
29-04-04, 10:20
Interview met Ali Lemrabet. (ex gevangene Marokkaanse journalist)
Interview met Ali Lemrabet. Een man die alleen maar het goede voor zijn land wil.
Redactie (tawiza.nl)
Donderdag 15 april jl. werd in het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) het boek ‘De laatste kolonie van Afrika’ gepresenteerd. Het boek van de schrijfster en journaliste Nicolien Zuijdgeest heeft de Westelijke Sahara als thema. Speciaal voor deze gelegenheid werd Ali Lemrabet uitgenodigd. Na de boekpresentatie en het heftige debat dat daarop volgde bleek weer hoe gevoelig het onderwerp
‘Westelijke Sahara’ in de Marokkaanse gemeenschap ligt. Van tevoren had de Marokkaanse ambassade te Den Haag het KIT telefonisch verzocht om van de presentatie af te zien. Er waren verder ook verscheidene personen die het instituut door de telefoon hadden bedreigd. Het KIT voelde zich zo geïntimideerd dat ze zich genoodzaakt zag politie en beveiliging in te schakelen.
Hieronder volgt een samenvatting van het interview dat met Ali Lemrabet op vrijdag 16 april in Amsterdam werd gehouden.
Wilt u zich even voorstellen?
”Natuurlijk. Ik ben Ali Lemrabet [vaak ook als Lmrabet geschreven, red.] en ben directeur en hoofdredacteur van de weekbladen ‘Demain Magazine’ en van ‘Doumane’. Doumane verschijnt in het Arabisch en Demain is een Franstalig magazine. Beide bladen zijn door de Marokkaanse overheid verboden.”
U bent bekend als de gevangen gezette journalist. Waarvoor bent u veroordeeld ?
”Voormalig premier Youssoufi heeft van hogerhand opdracht gekregen om het blad ‘Demain’ na het verschijnen van o.a. het artikel over prins Hicham te verbieden. Mij werd majesteitsschennis, belediging van het koninklijk huis en aantasting van de territoriale integriteit van Marokko ten laste gelegd. Dit waren de officiële aantijgingen. Officieus werd ik voor spion van de Mossad uitgemaakt, vormde ik een acuut gevaar voor staat en monarchie, was ik een antisemiet en zou ik zelfs mijn eigen moeder vermoord hebben.
In eerste instantie werd ik tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld, in een tweede lezing kreeg ik vier jaar en later was het drie jaar. Ik had tegen deze uitspraak in beroep kunnen gaan, maar dan had ik het spelletje mee moeten spelen. En als je het spelletje meespeelt impliceert dat dat je de spelregels goedkeurt, en dat is het laatste wat ik zou willen. Tenslotte is het gehele justitiële, politionele en politieke apparaat in Marokko door en door corrupt. In plaats van zich met belangrijke zaken bezig te houden die het land uit de enorme economische crisis kunnen trekken, houdt men zich bezig met de detentie van een man die alleen maar het goede voor zijn land wil, zo krom is het dus.”
Hoe was het om zeven maanden in de gevangenis van Salé door te brengen?
”Voor alle duidelijkheid, ik heb zeveneneenhalve maand in de gevangenis gezeten. Ik heb graag dat je die halve maand niet vergeet, want in een Marokkaanse gevangenis is elke dag een verschrikking.”
Bent u daar veranderd of tot nieuwe inzichten gekomen?
”Ik ben in niets veranderd. In tegendeel, ik ben alleen maar gesterkt in mijn opvattingen over vrijheid. Ik heb het systeem van binnenuit gezien. In de gevangenis gebeuren nog steeds de verschrikkelijkste dingen. Mensen worden zonder enige vorm van proces tot jarenlange gevangenisstraffen veroordeeld, martelingen zijn aan de orde van de dag en proportionaliteit is ver te zoeken. Er was iemand uit Kongo die wegens valsmunterij tot twintig jaar cel veroordeeld was. Dan vraag ik je zijn dit de veranderingen waar Marokko zo trots op is?”
Zelfs in het gevang bent u doorgegaan met schrijven, hoe kreeg u uw brieven naar buiten gesmokkeld?
”In de gevangenis waar ik zat, zaten veel Rifijnen die vanwege hasjsmokkel veroordeeld waren. Ik raakte bevriend met ene Temsamani. Deze man kon werkelijk alles in en uit de gevangenis krijgen en hij was zo vriendelijk om mijn artikelen aan iemand mee te geven.
We moeten ons trouwens wel afvragen waarom zoveel mensen uit de Rif voor smokkel vast moeten zitten, terwijl zij alleen maar het slachtoffer van de belabberde economische situatie zijn. Ze worden dus eerst door armoe getroffen en daarna worden ze nog eens door de overheid gestraft.”
Waarom besloot u om tijdens uw detentie in hongerstaking te gaan?
”Je moet je voorstellen in wat voor een situatie ik me bevond. Ik had een heel staatsapparaat tegenover me staan. Dit apparaat was erop gebrand mij te breken. Ik wilde niet door deze monsters gedood worden. Het enige wat me restte was in hongerstaking te gaan, als ik mocht sterven had ik het tenminste zelf gedaan.”
Hebben internationale druk, de mensenrechtenorganisaties en het koninklijk huis een rol in uw vrijlating gespeeld?
”Ja, natuurlijk hebben de internationale druk en mensenrechtenorganisaties als Amnesty International een rol in mijn vrijlating gespeeld. Zij hebben ervoor gezorgd dat ik niet vergeten werd. Over het koninklijk huis kan ik heel kort zijn, zelfs als zij een positieve rol bij mijn vrijlating gespeeld heeft dan nog ben ik daar absoluut niet dankbaar voor. Want juist haar leden hebben er in eerste instantie voor gezorgd dat ik de gevangenis in moest!” .
Ik geloof dat u niet zo’n hoge pet van het Marokkaanse koninklijk huis op heeft?
”Nee, wat had je dan verwacht? Ik zal je twee voorbeelden geven. De beurs van Casablanca waar de belangrijkste handel van Marokko plaats vindt, bestaat voor zestig procent (!) uit koninklijk geld en dan heb ik het niet eens over hun buitenlandse aandelen.
Een ander voorbeeld hoe idioot er het aan toe kan gaan bewijst de voormalige koning Hassan II. Deze man verkocht voor vele miljoenen een paar van zijn paleizen, die privé-bezit waren, aan de staat. Hij kreeg hiervoor niet alleen veel geld op zijn privé-rekening overgemaakt, tot overmaat van ramp is de overheid nu verantwoordelijk voor het onderhoud van al die paleizen. Kun je nagaan hoeveel de staat dat per jaar kost. Daar moet de gewone man dus voor opdraaien.”
Wat vindt u van de boekpresentatie zoals die gisteren verlopen is?
”Het is toch niet te geloven dat zulke kinderachtige dingen nog steeds gebeuren. De Marokkaanse ambassade heeft een stokje voor de presentatie proberen te steken en volgens mij hebben ze ook mensen afgevaardigd die het debat moesten frustreren. Het is toch achterlijk om door geschreeuw en het express af laten gaan van mobiele telefoons je ongenoegen kenbaar te maken. Ik ben een ontzettende voorstander van vrijheid van meningsuiting maar dan moet je het wel netjes doen.
Het viel mij op dat ik dit soort dingen nergens anders heb meegemaakt. Ik ben in vele landen binnen en buiten Europa geweest, maar zoiets als gisteren heb ik niet eerder gezien. Er was een jongeman die mijn detentie als incident afdeed. Zeveneneenhalve maand in een Marokkaanse gevangenis is geen incident en ik ben niet de enige die vanwege zijn mening in de bak is gegooid.
Maar volgens mij heeft het tumult van gisteren weinig met de Westelijke Sahara te maken, het is eerder de Rif die de Marokkaanse autoriteiten zenuwachtig maakt. Aangezien er in Nederland veel Rifijnen wonen zijn ze er als de dood voor dat deze mensen misschien wel in staat blijken te zijn om internationale aandacht op deze regio te vestigen. In de nadagen van de aardbeving rond Alhoecima hebben de autoriteiten hun uiterste best gedaan om de internationale humanitaire hulp naar de Rif tegen te houden, alleen maar om eventuele pottenkijkers buiten de deur te houden.
Gisteren zei u tijdens het debat voor autonomie van de Westelijke Sahara te zijn. Vindt u dat autonomie voor andere regio’s in Marokko bespreekbaar gemaakt moet worden?
”Autonomie voor de Westelijke Sahara zou een begin moeten zijn. De Rif is nog zo’n regio die autonomie zou moeten krijgen. De Rif heeft andere problemen dan bijvoorbeeld de Sous en autonomie voor deze landstreek is een beter bestuursmiddel om de problemen te lijf te gaan dan een sterk centraal bestuur. Een overheidsfunctionaris in Rabat weet lang niet zo veel over de Rif als iemand uit de streek zelf.
We moeten naar een vergelijkbaar systeem als dat van Spanje, daar hebben de autonome regio’s verregaande bevoegdheden van Madrid afgedwongen om zelf hun gewesten te mogen besturen, en toch is het land nog steeds één geheel. Het is niet uit elkaar gevallen, in tegendeel. Dus degenen die beweren dat autonomie een stap is op weg naar afscheiding, hebben het aan het verkeerde eind.”
Wat maakt dat de overheid toch zo huiverig is voor de Rif?
”Dat heeft met het verleden te maken. Na de onafhankelijkheid van Marokko is deze regio volledig aan zijn lot overgelaten. Er is decennialang geen cent uit Rabat gekomen, de infrastructuur is een lachertje en voorzieningen als ziekenhuizen en scholen zijn er haast niet. Het beeld van Marokko wordt voornamelijk bepaald door de zogenaamde koningssteden als Rabat en Marrakech. En dit beeld zou wel eens erg beschadigd kunnen raken als de hachelijke toestand waarin de Rif zich bevindt naar buiten gebracht zou worden.
Verder is het zo dat Rifijnen bekend staan om hun woord. Als een Rifijn iets belooft komt hij zijn woord ook na, daardoor zijn ze geliefd èn gevreesd. Dris El Basri heeft een keer tegen mij gezegd dat de Marokkaanse autoriteiten niet zozeer bang zijn voor de Saharanen maar eerder bevreesd zijn voor de Rifijnen. Hij zei dat de Sahara tien moedige mannen telt, maar dat de Rif er tienduizend heeft.”
Maar het is toch niet zo dat de Rif niets te bieden heeft. De prachtige kust en het heerlijke weer zijn niet in geld uit te drukken en qua grond en delfstoffen is de regio ook niet echt arm te noemen is, tenslotte hebben de Spanjaarden hier niet voor niets een bloedige oorlog uitgevochten.
”Dat is juist de reden waarom ik vrees dat de aantrekkelijkste stukjes grond straks onder de hoge pieten verdeeld zullen worden. Dat is ook met de Westelijke Sahara gebeurd, de machtigste generaals hebben het gebied onder elkaar verdeeld. Voor de plaatselijke bevolking blijft er weinig over.”
Er is de laatste tijd toch wel iets in Marokko verbeterd, een voorbeeld hiervan is de oprichting van het Koninklijk Instituut voor de Amazighcultuur (IRCAM).
”Ten eerste moet je weten dat het instituut door privé-geld van het koninklijk huis wordt gefinancierd, en niet van staatswege. Dat betekent dat de koning veel in de melk te brokkelen heeft en dat de onpartijdigheid van het instituut niet gewaarborgd is. Ten tweede moet je je afvragen waarom Mohamed Chafik, de voormalig directeur van het instituut, ontslag heeft genomen. Dat heeft hij natuurlijk niet zomaar gedaan.
Verder is de erkenning van het Tamazight een politieke zet geweest. Koning Hassan heeft het moslimfundamentalisme van de Wahabisten [een fundamentalistische leer die oorspronkelijk uit Saoedi-Arabië afkomstig is, red.] naar Marokko geïmporteerd om andere islamitische stromingen en marxisten te bestrijden. Uiteindelijk kreeg deze groep zoveel macht dat hij zich genoodzaakt zag om een andere partner te zoeken die aan deze Wahabisten tegenwicht moest bieden. Het Tamazight leek een goede keus.
Je moet weten dat de monarchie door de hele geschiedenis heen telkens naar partners heeft gezocht waar het op kon steunen. De monarchie heeft er geen baat bij het land te stabiliseren. De sultans en koningen doen zich voor als degenen die het land rust en stabiliteit brengen, maar in feite zetten zij telkens weer de ene groep tegen de andere op zodat zij zich als de onafhankelijke derde kunnen opstellen. Zij weten dondersgoed dat wanneer Marokko daadwerkelijk stabiliteit en rust zal vinden hun rol uitgespeeld zal zijn.
Nog een punt is dat het Tamazight opeens in het Tifinagh geschreven moet worden, alsof dit schrift ooit daadwerkelijk op grote schaal gebruikt is. Waarom zou deze taal niet in het Latijnse schrift genoteerd mogen worden? Maar nee, dat doen ze natuurlijk niet, want dat zou betekenen dat de Imazighen een voorsprong op de rest van de Marokkaanse bevolking krijgen. Internationaal heeft het Latijnse schrift ook veel voordelen, kijk maar naar het internet waar meestal van dit lettertype gebruik wordt gemaakt. Het gebruik van het Tifinagh-schrift zie ik als een poging om de ontwikkeling van het Tamazight te dwarsbomen.”
Vindt u dat het Tamazight als een officiële taal van Marokko erkend moet worden?
”In Algerije is het Tamazight al een nationale taal. In Marokko, waar de grootste populatie actieve sprekers van het Tamazight ter wereld woont, moeten we deze taal niet alleen de nationale status geven, maar er een officiële taal van maken. Dan kan èn moet er overal in Marokko in het Tamazight onderwezen worden. Dat recht komt de sprekers van deze duizenden jaren oude taal gewoon toe.”
Door Moussa Aynan.
bron: tawiza.nl
Interview met Ali Lemrabet. Een man die alleen maar het goede voor zijn land wil.
Redactie (tawiza.nl)
Donderdag 15 april jl. werd in het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) het boek ‘De laatste kolonie van Afrika’ gepresenteerd. Het boek van de schrijfster en journaliste Nicolien Zuijdgeest heeft de Westelijke Sahara als thema. Speciaal voor deze gelegenheid werd Ali Lemrabet uitgenodigd. Na de boekpresentatie en het heftige debat dat daarop volgde bleek weer hoe gevoelig het onderwerp
‘Westelijke Sahara’ in de Marokkaanse gemeenschap ligt. Van tevoren had de Marokkaanse ambassade te Den Haag het KIT telefonisch verzocht om van de presentatie af te zien. Er waren verder ook verscheidene personen die het instituut door de telefoon hadden bedreigd. Het KIT voelde zich zo geïntimideerd dat ze zich genoodzaakt zag politie en beveiliging in te schakelen.
Hieronder volgt een samenvatting van het interview dat met Ali Lemrabet op vrijdag 16 april in Amsterdam werd gehouden.
Wilt u zich even voorstellen?
”Natuurlijk. Ik ben Ali Lemrabet [vaak ook als Lmrabet geschreven, red.] en ben directeur en hoofdredacteur van de weekbladen ‘Demain Magazine’ en van ‘Doumane’. Doumane verschijnt in het Arabisch en Demain is een Franstalig magazine. Beide bladen zijn door de Marokkaanse overheid verboden.”
U bent bekend als de gevangen gezette journalist. Waarvoor bent u veroordeeld ?
”Voormalig premier Youssoufi heeft van hogerhand opdracht gekregen om het blad ‘Demain’ na het verschijnen van o.a. het artikel over prins Hicham te verbieden. Mij werd majesteitsschennis, belediging van het koninklijk huis en aantasting van de territoriale integriteit van Marokko ten laste gelegd. Dit waren de officiële aantijgingen. Officieus werd ik voor spion van de Mossad uitgemaakt, vormde ik een acuut gevaar voor staat en monarchie, was ik een antisemiet en zou ik zelfs mijn eigen moeder vermoord hebben.
In eerste instantie werd ik tot vijf jaar gevangenisstraf veroordeeld, in een tweede lezing kreeg ik vier jaar en later was het drie jaar. Ik had tegen deze uitspraak in beroep kunnen gaan, maar dan had ik het spelletje mee moeten spelen. En als je het spelletje meespeelt impliceert dat dat je de spelregels goedkeurt, en dat is het laatste wat ik zou willen. Tenslotte is het gehele justitiële, politionele en politieke apparaat in Marokko door en door corrupt. In plaats van zich met belangrijke zaken bezig te houden die het land uit de enorme economische crisis kunnen trekken, houdt men zich bezig met de detentie van een man die alleen maar het goede voor zijn land wil, zo krom is het dus.”
Hoe was het om zeven maanden in de gevangenis van Salé door te brengen?
”Voor alle duidelijkheid, ik heb zeveneneenhalve maand in de gevangenis gezeten. Ik heb graag dat je die halve maand niet vergeet, want in een Marokkaanse gevangenis is elke dag een verschrikking.”
Bent u daar veranderd of tot nieuwe inzichten gekomen?
”Ik ben in niets veranderd. In tegendeel, ik ben alleen maar gesterkt in mijn opvattingen over vrijheid. Ik heb het systeem van binnenuit gezien. In de gevangenis gebeuren nog steeds de verschrikkelijkste dingen. Mensen worden zonder enige vorm van proces tot jarenlange gevangenisstraffen veroordeeld, martelingen zijn aan de orde van de dag en proportionaliteit is ver te zoeken. Er was iemand uit Kongo die wegens valsmunterij tot twintig jaar cel veroordeeld was. Dan vraag ik je zijn dit de veranderingen waar Marokko zo trots op is?”
Zelfs in het gevang bent u doorgegaan met schrijven, hoe kreeg u uw brieven naar buiten gesmokkeld?
”In de gevangenis waar ik zat, zaten veel Rifijnen die vanwege hasjsmokkel veroordeeld waren. Ik raakte bevriend met ene Temsamani. Deze man kon werkelijk alles in en uit de gevangenis krijgen en hij was zo vriendelijk om mijn artikelen aan iemand mee te geven.
We moeten ons trouwens wel afvragen waarom zoveel mensen uit de Rif voor smokkel vast moeten zitten, terwijl zij alleen maar het slachtoffer van de belabberde economische situatie zijn. Ze worden dus eerst door armoe getroffen en daarna worden ze nog eens door de overheid gestraft.”
Waarom besloot u om tijdens uw detentie in hongerstaking te gaan?
”Je moet je voorstellen in wat voor een situatie ik me bevond. Ik had een heel staatsapparaat tegenover me staan. Dit apparaat was erop gebrand mij te breken. Ik wilde niet door deze monsters gedood worden. Het enige wat me restte was in hongerstaking te gaan, als ik mocht sterven had ik het tenminste zelf gedaan.”
Hebben internationale druk, de mensenrechtenorganisaties en het koninklijk huis een rol in uw vrijlating gespeeld?
”Ja, natuurlijk hebben de internationale druk en mensenrechtenorganisaties als Amnesty International een rol in mijn vrijlating gespeeld. Zij hebben ervoor gezorgd dat ik niet vergeten werd. Over het koninklijk huis kan ik heel kort zijn, zelfs als zij een positieve rol bij mijn vrijlating gespeeld heeft dan nog ben ik daar absoluut niet dankbaar voor. Want juist haar leden hebben er in eerste instantie voor gezorgd dat ik de gevangenis in moest!” .
Ik geloof dat u niet zo’n hoge pet van het Marokkaanse koninklijk huis op heeft?
”Nee, wat had je dan verwacht? Ik zal je twee voorbeelden geven. De beurs van Casablanca waar de belangrijkste handel van Marokko plaats vindt, bestaat voor zestig procent (!) uit koninklijk geld en dan heb ik het niet eens over hun buitenlandse aandelen.
Een ander voorbeeld hoe idioot er het aan toe kan gaan bewijst de voormalige koning Hassan II. Deze man verkocht voor vele miljoenen een paar van zijn paleizen, die privé-bezit waren, aan de staat. Hij kreeg hiervoor niet alleen veel geld op zijn privé-rekening overgemaakt, tot overmaat van ramp is de overheid nu verantwoordelijk voor het onderhoud van al die paleizen. Kun je nagaan hoeveel de staat dat per jaar kost. Daar moet de gewone man dus voor opdraaien.”
Wat vindt u van de boekpresentatie zoals die gisteren verlopen is?
”Het is toch niet te geloven dat zulke kinderachtige dingen nog steeds gebeuren. De Marokkaanse ambassade heeft een stokje voor de presentatie proberen te steken en volgens mij hebben ze ook mensen afgevaardigd die het debat moesten frustreren. Het is toch achterlijk om door geschreeuw en het express af laten gaan van mobiele telefoons je ongenoegen kenbaar te maken. Ik ben een ontzettende voorstander van vrijheid van meningsuiting maar dan moet je het wel netjes doen.
Het viel mij op dat ik dit soort dingen nergens anders heb meegemaakt. Ik ben in vele landen binnen en buiten Europa geweest, maar zoiets als gisteren heb ik niet eerder gezien. Er was een jongeman die mijn detentie als incident afdeed. Zeveneneenhalve maand in een Marokkaanse gevangenis is geen incident en ik ben niet de enige die vanwege zijn mening in de bak is gegooid.
Maar volgens mij heeft het tumult van gisteren weinig met de Westelijke Sahara te maken, het is eerder de Rif die de Marokkaanse autoriteiten zenuwachtig maakt. Aangezien er in Nederland veel Rifijnen wonen zijn ze er als de dood voor dat deze mensen misschien wel in staat blijken te zijn om internationale aandacht op deze regio te vestigen. In de nadagen van de aardbeving rond Alhoecima hebben de autoriteiten hun uiterste best gedaan om de internationale humanitaire hulp naar de Rif tegen te houden, alleen maar om eventuele pottenkijkers buiten de deur te houden.
Gisteren zei u tijdens het debat voor autonomie van de Westelijke Sahara te zijn. Vindt u dat autonomie voor andere regio’s in Marokko bespreekbaar gemaakt moet worden?
”Autonomie voor de Westelijke Sahara zou een begin moeten zijn. De Rif is nog zo’n regio die autonomie zou moeten krijgen. De Rif heeft andere problemen dan bijvoorbeeld de Sous en autonomie voor deze landstreek is een beter bestuursmiddel om de problemen te lijf te gaan dan een sterk centraal bestuur. Een overheidsfunctionaris in Rabat weet lang niet zo veel over de Rif als iemand uit de streek zelf.
We moeten naar een vergelijkbaar systeem als dat van Spanje, daar hebben de autonome regio’s verregaande bevoegdheden van Madrid afgedwongen om zelf hun gewesten te mogen besturen, en toch is het land nog steeds één geheel. Het is niet uit elkaar gevallen, in tegendeel. Dus degenen die beweren dat autonomie een stap is op weg naar afscheiding, hebben het aan het verkeerde eind.”
Wat maakt dat de overheid toch zo huiverig is voor de Rif?
”Dat heeft met het verleden te maken. Na de onafhankelijkheid van Marokko is deze regio volledig aan zijn lot overgelaten. Er is decennialang geen cent uit Rabat gekomen, de infrastructuur is een lachertje en voorzieningen als ziekenhuizen en scholen zijn er haast niet. Het beeld van Marokko wordt voornamelijk bepaald door de zogenaamde koningssteden als Rabat en Marrakech. En dit beeld zou wel eens erg beschadigd kunnen raken als de hachelijke toestand waarin de Rif zich bevindt naar buiten gebracht zou worden.
Verder is het zo dat Rifijnen bekend staan om hun woord. Als een Rifijn iets belooft komt hij zijn woord ook na, daardoor zijn ze geliefd èn gevreesd. Dris El Basri heeft een keer tegen mij gezegd dat de Marokkaanse autoriteiten niet zozeer bang zijn voor de Saharanen maar eerder bevreesd zijn voor de Rifijnen. Hij zei dat de Sahara tien moedige mannen telt, maar dat de Rif er tienduizend heeft.”
Maar het is toch niet zo dat de Rif niets te bieden heeft. De prachtige kust en het heerlijke weer zijn niet in geld uit te drukken en qua grond en delfstoffen is de regio ook niet echt arm te noemen is, tenslotte hebben de Spanjaarden hier niet voor niets een bloedige oorlog uitgevochten.
”Dat is juist de reden waarom ik vrees dat de aantrekkelijkste stukjes grond straks onder de hoge pieten verdeeld zullen worden. Dat is ook met de Westelijke Sahara gebeurd, de machtigste generaals hebben het gebied onder elkaar verdeeld. Voor de plaatselijke bevolking blijft er weinig over.”
Er is de laatste tijd toch wel iets in Marokko verbeterd, een voorbeeld hiervan is de oprichting van het Koninklijk Instituut voor de Amazighcultuur (IRCAM).
”Ten eerste moet je weten dat het instituut door privé-geld van het koninklijk huis wordt gefinancierd, en niet van staatswege. Dat betekent dat de koning veel in de melk te brokkelen heeft en dat de onpartijdigheid van het instituut niet gewaarborgd is. Ten tweede moet je je afvragen waarom Mohamed Chafik, de voormalig directeur van het instituut, ontslag heeft genomen. Dat heeft hij natuurlijk niet zomaar gedaan.
Verder is de erkenning van het Tamazight een politieke zet geweest. Koning Hassan heeft het moslimfundamentalisme van de Wahabisten [een fundamentalistische leer die oorspronkelijk uit Saoedi-Arabië afkomstig is, red.] naar Marokko geïmporteerd om andere islamitische stromingen en marxisten te bestrijden. Uiteindelijk kreeg deze groep zoveel macht dat hij zich genoodzaakt zag om een andere partner te zoeken die aan deze Wahabisten tegenwicht moest bieden. Het Tamazight leek een goede keus.
Je moet weten dat de monarchie door de hele geschiedenis heen telkens naar partners heeft gezocht waar het op kon steunen. De monarchie heeft er geen baat bij het land te stabiliseren. De sultans en koningen doen zich voor als degenen die het land rust en stabiliteit brengen, maar in feite zetten zij telkens weer de ene groep tegen de andere op zodat zij zich als de onafhankelijke derde kunnen opstellen. Zij weten dondersgoed dat wanneer Marokko daadwerkelijk stabiliteit en rust zal vinden hun rol uitgespeeld zal zijn.
Nog een punt is dat het Tamazight opeens in het Tifinagh geschreven moet worden, alsof dit schrift ooit daadwerkelijk op grote schaal gebruikt is. Waarom zou deze taal niet in het Latijnse schrift genoteerd mogen worden? Maar nee, dat doen ze natuurlijk niet, want dat zou betekenen dat de Imazighen een voorsprong op de rest van de Marokkaanse bevolking krijgen. Internationaal heeft het Latijnse schrift ook veel voordelen, kijk maar naar het internet waar meestal van dit lettertype gebruik wordt gemaakt. Het gebruik van het Tifinagh-schrift zie ik als een poging om de ontwikkeling van het Tamazight te dwarsbomen.”
Vindt u dat het Tamazight als een officiële taal van Marokko erkend moet worden?
”In Algerije is het Tamazight al een nationale taal. In Marokko, waar de grootste populatie actieve sprekers van het Tamazight ter wereld woont, moeten we deze taal niet alleen de nationale status geven, maar er een officiële taal van maken. Dan kan èn moet er overal in Marokko in het Tamazight onderwezen worden. Dat recht komt de sprekers van deze duizenden jaren oude taal gewoon toe.”
Door Moussa Aynan.
bron: tawiza.nl