vlegeltje
14-05-04, 21:07
Het hoofdstukje "Marokkanen" uit een rapport van de gemeente Nijmegen dat onlangs verscheen:
Integrale
Veiligheidsmonitor
Nijmegen 2003
April 2004
drs. Paul Oostveen
7.3 Marokkanen
Toen in 1999 de prioriteiten van het Integrale Veiligheidsbeleid werden vastgesteld was er eigenlijk
niet zozeer sprake van een acuut probleem rond Marokkanen, maar signalen dat er iets zou
‘smeulen’. Door tijdig in te spelen op deze risico’s hoopte men te voorkómen dat er wel grote
problemen zouden gaan ontstaan. In 2003 was nog steeds geen sprake van grote problemen.
Anders dan in enkele andere steden is de afgelopen jaren geen sprake geweest van echt ernstige
incidenten.
Bij overlast en criminaliteit door Marokkanen gaat het voornamelijk over – vaak kansarme –
jongeren. Het merendeel van de Marokkaanse jongeren is goedwillend en positief ingesteld. In de
meeste wijken wonen dan ook wel Marokkaanse jongeren, maar leidt dit niet tot
veiligheidsproblemen. Op enkele andere plaatsen wordt overlast veroorzaakt door gemengde
groepen autochtone en allochtone jongeren, waaronder ook enkele Marokkaanse jongeren. Twee
jaar geleden waren er slechts enkele wijken waar groepen Marokkaanse jongeren meer
substantiële problemen veroorzaken. Het ging toen voornamelijk om Nijeveld, Meijhorst en
Neerbosch-Oost. De afgelopen jaren lijkt de situatie in Nijeveld en Neerbosch-Oost verbeterd te
zijn. Afgezien van Dukenburg (in Meijhorst en Aldenhof) zijn er weinig problemen die door groepen
Marokkanen worden veroorzaakt. Wel lijkt de aanwezigheid van Marokkaanse (en Antilliaanse)
groepen in het Centrum weer iets toe te nemen.
Hoewel uit de meeste interviews een beeld naar voren komt van een bevolkingsgroep die geen
specifieke problemen in het betreffende gebied veroorzaakt, wordt daarbij wel gewezen naar het
effect van de investeringen op deze groep gedurende de afgelopen jaren. In Nijeveld hebben
bijvoorbeeld verschillende projecten gedraaid zoals het Marokkaanse vaders project, Focus en
Sportrijk Willemskwartier. Daardoor is er in dit gebied eigenlijk geen sprake meer van problemen.
Al met al lijken de investeringen op deze bevolkingsgroep hun vruchten af te werpen. In de diverse
interviews wordt er daarom op aangedrongen om vooral door te gaan met de verschillende
projecten, teneinde de rustige situatie te kunnen handhaven. Overigens worden Marokkaanse (en
ook Antilliaanse) jongeren afgeschilderd als een hechte groep waar het erg moeilijk is om als
buitenstaander voet aan de grond te krijgen.
De kwetsbare positie van Marokkaanse jongeren heeft deels te maken met de woonsituatie in de
wijken waar veel Marokkanen wonen. Ook cultuurverschillen spelen een rol. De Marokkaanse
cultuur is sterk collectivistisch: elk individu is ondergeschikt aan de groep. Opvoeding is niet alleen
een taak van de ouders, maar ook van andere familieleden en van de (in Marokko nadrukkelijk
aanwezige) overheid. De overheid (o.a. via de school) corrigeert en grijpt krachtig in indien de
regels toch worden overtreden. In een Marokkaans huishouden neemt de vader zonder overleg de
beslissingen. Daarnaast zijn Marokkanen traditioneel sterk religieus (islamitisch).
De collectivistische, traditionele en religieuze cultuur lijkt moeilijk aan te sluiten bij de vereisten
van een westerse samenleving (moeilijker ook dan Turken en Antillianen). De eerste generatie ging
er ook van uit dat zij slechts kort in Nederland zouden blijven, waardoor het niet nodig was goed
Nederlands te leren of zich in de samenleving te verdiepen. De Marokkaanse overheid en
moskeeën lijken vaak eveneens te proberen om aanpassing aan de Nederlandse cultuur zo veel
mogelijk tegen te gaan.
De huidige generatie Marokkanen in Nederland kenmerkt zich over het algemeen door een duidelijk
sociaal-economische achterstand: laag opleidingsniveau, hoge schooluitval en verzuim, hoge
werkloosheid, laag inkomen en een slechte positie op de woningmarkt. Marokkaanse jongeren
hebben daarnaast te maken met een cultuurconflict: binnenshuis overheersen traditionele waarden
en normen, maar buiten gelden hele andere waarden. Veel ouders sanctioneren ‘asociaal’ gedrag
met het risico dat kinderen een deel van hun leven verborgen gaan houden. Een deel van de
ouders staat min of meer machteloos tegenover hun kinderen, die hierdoor een grote mate van
vrijheid genieten maar daar vaak niet goed mee om kunnen gaan. De meeste ouders vinden de
Nederlandse samenleving te tolerant, ook ten aanzien van hun eigen kinderen.
Uit het onderwijs preventie project is gebleken dat een aantal Marokkaanse jongeren erg
onverschillig is, zich weinig aantrekt van anderen en ouderen en weinig binding heeft met thuis.
Het gezag van ouders, maar ook andere vormen van gezag (religie, gemeente, politie) is voor
Marokkaanse jongeren niet altijd vanzelfsprekend.
Er zijn signalen dat ook Marokkaanse meisjes zich vaker afwenden van de huiselijke sfeer en
vrijheid zoeken in het Nederlandse klimaat. Dat zou in de toekomst ook bij deze groep vaker tot
probleemgedrag kunnen leiden.
Integrale
Veiligheidsmonitor
Nijmegen 2003
April 2004
drs. Paul Oostveen
7.3 Marokkanen
Toen in 1999 de prioriteiten van het Integrale Veiligheidsbeleid werden vastgesteld was er eigenlijk
niet zozeer sprake van een acuut probleem rond Marokkanen, maar signalen dat er iets zou
‘smeulen’. Door tijdig in te spelen op deze risico’s hoopte men te voorkómen dat er wel grote
problemen zouden gaan ontstaan. In 2003 was nog steeds geen sprake van grote problemen.
Anders dan in enkele andere steden is de afgelopen jaren geen sprake geweest van echt ernstige
incidenten.
Bij overlast en criminaliteit door Marokkanen gaat het voornamelijk over – vaak kansarme –
jongeren. Het merendeel van de Marokkaanse jongeren is goedwillend en positief ingesteld. In de
meeste wijken wonen dan ook wel Marokkaanse jongeren, maar leidt dit niet tot
veiligheidsproblemen. Op enkele andere plaatsen wordt overlast veroorzaakt door gemengde
groepen autochtone en allochtone jongeren, waaronder ook enkele Marokkaanse jongeren. Twee
jaar geleden waren er slechts enkele wijken waar groepen Marokkaanse jongeren meer
substantiële problemen veroorzaken. Het ging toen voornamelijk om Nijeveld, Meijhorst en
Neerbosch-Oost. De afgelopen jaren lijkt de situatie in Nijeveld en Neerbosch-Oost verbeterd te
zijn. Afgezien van Dukenburg (in Meijhorst en Aldenhof) zijn er weinig problemen die door groepen
Marokkanen worden veroorzaakt. Wel lijkt de aanwezigheid van Marokkaanse (en Antilliaanse)
groepen in het Centrum weer iets toe te nemen.
Hoewel uit de meeste interviews een beeld naar voren komt van een bevolkingsgroep die geen
specifieke problemen in het betreffende gebied veroorzaakt, wordt daarbij wel gewezen naar het
effect van de investeringen op deze groep gedurende de afgelopen jaren. In Nijeveld hebben
bijvoorbeeld verschillende projecten gedraaid zoals het Marokkaanse vaders project, Focus en
Sportrijk Willemskwartier. Daardoor is er in dit gebied eigenlijk geen sprake meer van problemen.
Al met al lijken de investeringen op deze bevolkingsgroep hun vruchten af te werpen. In de diverse
interviews wordt er daarom op aangedrongen om vooral door te gaan met de verschillende
projecten, teneinde de rustige situatie te kunnen handhaven. Overigens worden Marokkaanse (en
ook Antilliaanse) jongeren afgeschilderd als een hechte groep waar het erg moeilijk is om als
buitenstaander voet aan de grond te krijgen.
De kwetsbare positie van Marokkaanse jongeren heeft deels te maken met de woonsituatie in de
wijken waar veel Marokkanen wonen. Ook cultuurverschillen spelen een rol. De Marokkaanse
cultuur is sterk collectivistisch: elk individu is ondergeschikt aan de groep. Opvoeding is niet alleen
een taak van de ouders, maar ook van andere familieleden en van de (in Marokko nadrukkelijk
aanwezige) overheid. De overheid (o.a. via de school) corrigeert en grijpt krachtig in indien de
regels toch worden overtreden. In een Marokkaans huishouden neemt de vader zonder overleg de
beslissingen. Daarnaast zijn Marokkanen traditioneel sterk religieus (islamitisch).
De collectivistische, traditionele en religieuze cultuur lijkt moeilijk aan te sluiten bij de vereisten
van een westerse samenleving (moeilijker ook dan Turken en Antillianen). De eerste generatie ging
er ook van uit dat zij slechts kort in Nederland zouden blijven, waardoor het niet nodig was goed
Nederlands te leren of zich in de samenleving te verdiepen. De Marokkaanse overheid en
moskeeën lijken vaak eveneens te proberen om aanpassing aan de Nederlandse cultuur zo veel
mogelijk tegen te gaan.
De huidige generatie Marokkanen in Nederland kenmerkt zich over het algemeen door een duidelijk
sociaal-economische achterstand: laag opleidingsniveau, hoge schooluitval en verzuim, hoge
werkloosheid, laag inkomen en een slechte positie op de woningmarkt. Marokkaanse jongeren
hebben daarnaast te maken met een cultuurconflict: binnenshuis overheersen traditionele waarden
en normen, maar buiten gelden hele andere waarden. Veel ouders sanctioneren ‘asociaal’ gedrag
met het risico dat kinderen een deel van hun leven verborgen gaan houden. Een deel van de
ouders staat min of meer machteloos tegenover hun kinderen, die hierdoor een grote mate van
vrijheid genieten maar daar vaak niet goed mee om kunnen gaan. De meeste ouders vinden de
Nederlandse samenleving te tolerant, ook ten aanzien van hun eigen kinderen.
Uit het onderwijs preventie project is gebleken dat een aantal Marokkaanse jongeren erg
onverschillig is, zich weinig aantrekt van anderen en ouderen en weinig binding heeft met thuis.
Het gezag van ouders, maar ook andere vormen van gezag (religie, gemeente, politie) is voor
Marokkaanse jongeren niet altijd vanzelfsprekend.
Er zijn signalen dat ook Marokkaanse meisjes zich vaker afwenden van de huiselijke sfeer en
vrijheid zoeken in het Nederlandse klimaat. Dat zou in de toekomst ook bij deze groep vaker tot
probleemgedrag kunnen leiden.