Isaac
18-05-04, 12:39
Van onze correspondent Jan Tromp
NEW YORK - Kort na 11/9 wist Donald Rumsfeld dat het anders moest: als een terrorist gedood of verhoord moest worden, was er geen seconde te verliezen. Vergeet de chef, weg met de bureaucratie. En zo liep het uit de hand.
Journalist Seymour Hersh schetst hoe Donald Rumsfeld een sfeer schiep waarin het wel verkeerd moest lopen
Mocht Donald Rumsfeld al verwacht hebben dat hij vorige week met het bliksembezoek aan Bagdad, dat het midden hield tussen een bedevaart en een parade, het vege lijf zou redden, dan is hij nu al van de illusie beroofd. De druk om af te treden blijft.
Onderzoeksjournalist Seymour Hersh, wiens vermaardheid teruggaat tot Vietnam, schreef voor the New Yorker drie grote artikelen over het morele en politieke echec van Abu Ghraib. In het laatste verhaal dat zondag openbaar werd, haalt hij de trekker over: de aanstichter van het kwaad is de minister van Defensie zelf.
Eind deze maand komen zeven bewakers van Abu Ghraib voor een militaire rechtbank in Bagdad. De president, de vice-president, de minister, ze hebben allemaal beloofd dat de verantwoordelijken voor de 'on-Amerikaanse' schandaden streng zullen worden gestraft.
Het proces is ook een rookgordijn. In de discussie in Amerika over hoe het zover heeft kunnen komen, breekt het moment aan voor de dieper liggende vraag. Die zeven beklaagden, zo is de redenering tot in het Congres, zijn in zekere zin schlemielen. Slecht opgeleide reservisten uit de provincie. Welk systeem zat achter hun wandaden? En wie was verantwoordelijk voor dat systeem?
Zo komt men toch uit bij de minister. Niet zozeer de functionaris als wel de persoon, de kort aangebonden Donald Rumsfeld, wars van regels en rechten die resultaten frustreren.
Het Pentagon haastte zich het verhaal van Hersh af te doen als 'kinderlijke fantasie', hetgeen een overspannen reactie lijkt. Of de bevindingen kloppen of niet, de zaken die Hersh presenteert, passen prima in het beeld van de ongedurige minister van Defensie.
Dit is in essentie wat volgens Hersh gebeurd is: zo goed als Rumsfeld in de oorlog tegen het terrorisme de diplomatieke softies van het State department, het ministerie van Buitenlandse Zaken, kon missen, zo graag zag hij dat het Pentagon kon opereren zonder die andere bureaucratie, de CIA, de geheime dienst. Altijd moest eerst de chef en de chef van de chef en diens bovengeplaatste gevraagd worden of het goed was een in de spelonken van Afghanistan opgespoorde terrorist om te leggen. Tegen de tijd dat alle stempels waren gezet, was de vogel natuurlijk al gevlogen.
Rumsfeld heeft volgens Hersh al kort na 11 september 2001 de basis gelegd voor de geschiedenis van Abu Ghraib. In het geheim stemde hij in met nieuwe normen. De kern ervan was dat voortaan zonder toestemming vooraf hoog aangeschreven terroristen mochten worden gedood of gevangen genomen en ondervraagd op elke wijze die het doel diende.
In de chaos van Irak, onder druk van de omstandigheden die almaar tegenvielen, werden de regels van Rumsfeld verramsjt. Hersh citeert een anonieme regeringsadviseur: 'Mij is verteld dat het doel van de foto's (in de gevangenis van Abu Ghraib) was om een leger van informanten te creëren.' De idee was dat de in vernederde toestand gefotografeerde gevangenen de straat werden opgestuurd met de opdracht namen en adressen te leveren van opstandelingen. Als ze weigerden, zouden de foto's worden verspreid onder vrienden en familieleden.
Hersh haalt ook een voormalige CIA-agent aan, volgens wie de leiding van de dienst bedankte voor de eer. Die zou het Pentagon hebben laten weten: 'We deden mee aan het programma in Afghanistan, maar nu willen jullie het toepassen op taxichauffeurs, zwagers en mensen die zomaar van de straat zijn geplukt.'
Een adviseur van het Pentagon zegt tegen Hersh: 'Het punt is dat we sinds 11 september de regels veranderd hebben en we omstandigheden hebben geschapen waarin het doel de middelen rechtvaardigt.'
NEW YORK - Kort na 11/9 wist Donald Rumsfeld dat het anders moest: als een terrorist gedood of verhoord moest worden, was er geen seconde te verliezen. Vergeet de chef, weg met de bureaucratie. En zo liep het uit de hand.
Journalist Seymour Hersh schetst hoe Donald Rumsfeld een sfeer schiep waarin het wel verkeerd moest lopen
Mocht Donald Rumsfeld al verwacht hebben dat hij vorige week met het bliksembezoek aan Bagdad, dat het midden hield tussen een bedevaart en een parade, het vege lijf zou redden, dan is hij nu al van de illusie beroofd. De druk om af te treden blijft.
Onderzoeksjournalist Seymour Hersh, wiens vermaardheid teruggaat tot Vietnam, schreef voor the New Yorker drie grote artikelen over het morele en politieke echec van Abu Ghraib. In het laatste verhaal dat zondag openbaar werd, haalt hij de trekker over: de aanstichter van het kwaad is de minister van Defensie zelf.
Eind deze maand komen zeven bewakers van Abu Ghraib voor een militaire rechtbank in Bagdad. De president, de vice-president, de minister, ze hebben allemaal beloofd dat de verantwoordelijken voor de 'on-Amerikaanse' schandaden streng zullen worden gestraft.
Het proces is ook een rookgordijn. In de discussie in Amerika over hoe het zover heeft kunnen komen, breekt het moment aan voor de dieper liggende vraag. Die zeven beklaagden, zo is de redenering tot in het Congres, zijn in zekere zin schlemielen. Slecht opgeleide reservisten uit de provincie. Welk systeem zat achter hun wandaden? En wie was verantwoordelijk voor dat systeem?
Zo komt men toch uit bij de minister. Niet zozeer de functionaris als wel de persoon, de kort aangebonden Donald Rumsfeld, wars van regels en rechten die resultaten frustreren.
Het Pentagon haastte zich het verhaal van Hersh af te doen als 'kinderlijke fantasie', hetgeen een overspannen reactie lijkt. Of de bevindingen kloppen of niet, de zaken die Hersh presenteert, passen prima in het beeld van de ongedurige minister van Defensie.
Dit is in essentie wat volgens Hersh gebeurd is: zo goed als Rumsfeld in de oorlog tegen het terrorisme de diplomatieke softies van het State department, het ministerie van Buitenlandse Zaken, kon missen, zo graag zag hij dat het Pentagon kon opereren zonder die andere bureaucratie, de CIA, de geheime dienst. Altijd moest eerst de chef en de chef van de chef en diens bovengeplaatste gevraagd worden of het goed was een in de spelonken van Afghanistan opgespoorde terrorist om te leggen. Tegen de tijd dat alle stempels waren gezet, was de vogel natuurlijk al gevlogen.
Rumsfeld heeft volgens Hersh al kort na 11 september 2001 de basis gelegd voor de geschiedenis van Abu Ghraib. In het geheim stemde hij in met nieuwe normen. De kern ervan was dat voortaan zonder toestemming vooraf hoog aangeschreven terroristen mochten worden gedood of gevangen genomen en ondervraagd op elke wijze die het doel diende.
In de chaos van Irak, onder druk van de omstandigheden die almaar tegenvielen, werden de regels van Rumsfeld verramsjt. Hersh citeert een anonieme regeringsadviseur: 'Mij is verteld dat het doel van de foto's (in de gevangenis van Abu Ghraib) was om een leger van informanten te creëren.' De idee was dat de in vernederde toestand gefotografeerde gevangenen de straat werden opgestuurd met de opdracht namen en adressen te leveren van opstandelingen. Als ze weigerden, zouden de foto's worden verspreid onder vrienden en familieleden.
Hersh haalt ook een voormalige CIA-agent aan, volgens wie de leiding van de dienst bedankte voor de eer. Die zou het Pentagon hebben laten weten: 'We deden mee aan het programma in Afghanistan, maar nu willen jullie het toepassen op taxichauffeurs, zwagers en mensen die zomaar van de straat zijn geplukt.'
Een adviseur van het Pentagon zegt tegen Hersh: 'Het punt is dat we sinds 11 september de regels veranderd hebben en we omstandigheden hebben geschapen waarin het doel de middelen rechtvaardigt.'