Peter Feens
19-05-04, 11:11
TROUW
Rafah / Tunnels en smokkelaars
door Inez Polak
2004-05-19
Rafah, toneel van hevig geweld in de afgelopen dagen, is een smokkel- en
vluchtelingenstad. Eronder ligt een netwerk aan gegraven tunnels, die
smokkelaars kunnen huren.
TEL AVIV - De stad Rafah in het zuiden van de Gazastrook gaat terug tot de
achtste eeuw voor Christus. Zij gold vanouds als een handelscentrum,
strategisch gelegen op de route van Egypte naar Syrië en Libanon.
Smokkelen hoorde er altijd al bij.
Maar het idee van de smokkeltunnels is een product van een actuelere
realiteit. Het is -ironisch genoeg- zelfs het gevolg van een
vredesakkoord.
130000 inwoners telt Rafah, onder wie vluchtelingen (en hun nazaten), die
in de oorlog van 1948 werden verdreven en in vluchtelingenkampen
terechtkwamen. Hun wijken dragen nog altijd de namen van de dorpen van
herkomst in Israël. Andere wijken kregen verweg-namen, zoals bijvoorbeeld
Brazil en Canada, omdat deze landen geld hadden geschonken voor hun
herhuisvesting.
In 1982 werden de vluchtelingenkampen opnieuw getroffen. Het vredesakkoord
tussen Israël en Egypte voorzag in een herstel van de oude grens (in feite
de grens van Egypte met het Ottomaanse rijk). Alleen liep die grens door
het inmiddels uitgedijde Rafah, dwars door de vluchtelingenwijken.
In het begin dienden de tunnels ook simpelweg om contact met de familie
aan de overkant van de straat te houden. Maar daarnaast nam de smokkel van
sigaretten, drugs, en elektronica, maar ook goud toe. De nauwe banden aan
weerszijden van de grens waren -en zijn- daarbij zeer nuttig. Net zo goed
als het helpt dat Egypte er volgens het vredesakkoord geen troepen mocht
stationeren. De Egyptische politiemacht die in deze verre verlaten uithoek
toezicht houdt, knijpt voor een extra zakcentje maar al te graag een oogje
dicht.
De afgelopen tijd ligt het accent op wapens, munitie, documenten en door
Israël gezochte personen. Volgens Israël is Rafah de wapenschuur van Gaza
geworden.
Het beheer van de tunnels is in handen van enkele familieclans. De aanleg
duurt doorgaans een paar weken, maar zou de laatste jaren met het
uitbreiden van de Israëlische bufferzone al zo'n twee tot drie maanden
duren. De kosten voor de aanleg van een beetje tunnel op niveau wordt
geschat op rond de 10000 dollar.
Het bouwen van de tunnels in Rafah is een ingewikkeld en kostbaar proces.
Eerst moet de familie die in een huis in het grensgebied woont, worden
afgekocht. Meer dan eens, zo vertellen de Palestijnen in Rafah zelf,
worden ze voor het blok gezet. Vanuit de kelder, of de bijkeuken, of waar
ook, wordt de diepte in gegraven. Na twee, drie meter puur zand begint de
kalklaag die geleidelijk harder wordt. De zandgrond heeft het voordeel dat
het gemengd met een beetje water snel hard wordt.
In het begin was een
diepte van vijf meter genoeg, tot de Israëliërs
greppels begonnen te graven. Maar ook in lengte werden de tunnels telkens
aangepast als de Israëliërs de grenszone weer eens verbreedden en daartoe
huizen neerhaalden -'gebied scheren' heet dat in het Israëlische
legerjargon.
Geleidelijk kwam er steeds meer bij kijken om het zand af te voeren,
ervoor te zorgen dat de tunnels niet instortten en er genoeg zuurstof was.
Het wegscheppen gebeurde aanvankelijk met emmertjes aan touwen. De laatste
jaren reden er al wagonnetjes op rails.
Zoals gezegd ging het vroeger nog voornamelijk om de smokkel van
sigaretten, drugs, elektronica, en goud, maar de laatste tijd vooral om
wapens, munitie, documenten en door Israël gezochte personen. De afnemers
van deze kostbare zaken -de radicale bewegingen, maar volgens Israël ook
het Palestijnse Gezag- zijn bereid fors voor de leveranties te betalen.
Tot voor kort was de prijs voor het huren van een tunnel voor één
smokkelpartij, naar verluidt zo'n 1500 dollar. De afgelopen maanden zou
dat bedrag opgelopen zijn tot enkele tienduizenden.
Israël zegt de afgelopen drie jaren al zo'n zeventig tunnels te hebben
opgeblazen. De huidige actie zou mede noodzakelijk zijn omdat de
Palestijnen aan de Egyptische kant van de grens een voorraad hadden
aangelegd van zwaardere wapens, waaronder raketten, klaar voor het
ondergrondse transport naar Gaza.
De Palestijnen menen dat het om veel minder tunnels gaat en beschouwen de
Israëlische versie als een excuus, een leugen, om hun huizen en hun levens
te verwoesten en uiteindelijk nog meer land in te pikken. Het zou Israëls
bedoeling zijn de bufferstrook uit te breiden om ook na een eventuele
terugtrekking Gaza in de houdgreep te houden.
Rafah / Tunnels en smokkelaars
door Inez Polak
2004-05-19
Rafah, toneel van hevig geweld in de afgelopen dagen, is een smokkel- en
vluchtelingenstad. Eronder ligt een netwerk aan gegraven tunnels, die
smokkelaars kunnen huren.
TEL AVIV - De stad Rafah in het zuiden van de Gazastrook gaat terug tot de
achtste eeuw voor Christus. Zij gold vanouds als een handelscentrum,
strategisch gelegen op de route van Egypte naar Syrië en Libanon.
Smokkelen hoorde er altijd al bij.
Maar het idee van de smokkeltunnels is een product van een actuelere
realiteit. Het is -ironisch genoeg- zelfs het gevolg van een
vredesakkoord.
130000 inwoners telt Rafah, onder wie vluchtelingen (en hun nazaten), die
in de oorlog van 1948 werden verdreven en in vluchtelingenkampen
terechtkwamen. Hun wijken dragen nog altijd de namen van de dorpen van
herkomst in Israël. Andere wijken kregen verweg-namen, zoals bijvoorbeeld
Brazil en Canada, omdat deze landen geld hadden geschonken voor hun
herhuisvesting.
In 1982 werden de vluchtelingenkampen opnieuw getroffen. Het vredesakkoord
tussen Israël en Egypte voorzag in een herstel van de oude grens (in feite
de grens van Egypte met het Ottomaanse rijk). Alleen liep die grens door
het inmiddels uitgedijde Rafah, dwars door de vluchtelingenwijken.
In het begin dienden de tunnels ook simpelweg om contact met de familie
aan de overkant van de straat te houden. Maar daarnaast nam de smokkel van
sigaretten, drugs, en elektronica, maar ook goud toe. De nauwe banden aan
weerszijden van de grens waren -en zijn- daarbij zeer nuttig. Net zo goed
als het helpt dat Egypte er volgens het vredesakkoord geen troepen mocht
stationeren. De Egyptische politiemacht die in deze verre verlaten uithoek
toezicht houdt, knijpt voor een extra zakcentje maar al te graag een oogje
dicht.
De afgelopen tijd ligt het accent op wapens, munitie, documenten en door
Israël gezochte personen. Volgens Israël is Rafah de wapenschuur van Gaza
geworden.
Het beheer van de tunnels is in handen van enkele familieclans. De aanleg
duurt doorgaans een paar weken, maar zou de laatste jaren met het
uitbreiden van de Israëlische bufferzone al zo'n twee tot drie maanden
duren. De kosten voor de aanleg van een beetje tunnel op niveau wordt
geschat op rond de 10000 dollar.
Het bouwen van de tunnels in Rafah is een ingewikkeld en kostbaar proces.
Eerst moet de familie die in een huis in het grensgebied woont, worden
afgekocht. Meer dan eens, zo vertellen de Palestijnen in Rafah zelf,
worden ze voor het blok gezet. Vanuit de kelder, of de bijkeuken, of waar
ook, wordt de diepte in gegraven. Na twee, drie meter puur zand begint de
kalklaag die geleidelijk harder wordt. De zandgrond heeft het voordeel dat
het gemengd met een beetje water snel hard wordt.
In het begin was een
diepte van vijf meter genoeg, tot de Israëliërs
greppels begonnen te graven. Maar ook in lengte werden de tunnels telkens
aangepast als de Israëliërs de grenszone weer eens verbreedden en daartoe
huizen neerhaalden -'gebied scheren' heet dat in het Israëlische
legerjargon.
Geleidelijk kwam er steeds meer bij kijken om het zand af te voeren,
ervoor te zorgen dat de tunnels niet instortten en er genoeg zuurstof was.
Het wegscheppen gebeurde aanvankelijk met emmertjes aan touwen. De laatste
jaren reden er al wagonnetjes op rails.
Zoals gezegd ging het vroeger nog voornamelijk om de smokkel van
sigaretten, drugs, elektronica, en goud, maar de laatste tijd vooral om
wapens, munitie, documenten en door Israël gezochte personen. De afnemers
van deze kostbare zaken -de radicale bewegingen, maar volgens Israël ook
het Palestijnse Gezag- zijn bereid fors voor de leveranties te betalen.
Tot voor kort was de prijs voor het huren van een tunnel voor één
smokkelpartij, naar verluidt zo'n 1500 dollar. De afgelopen maanden zou
dat bedrag opgelopen zijn tot enkele tienduizenden.
Israël zegt de afgelopen drie jaren al zo'n zeventig tunnels te hebben
opgeblazen. De huidige actie zou mede noodzakelijk zijn omdat de
Palestijnen aan de Egyptische kant van de grens een voorraad hadden
aangelegd van zwaardere wapens, waaronder raketten, klaar voor het
ondergrondse transport naar Gaza.
De Palestijnen menen dat het om veel minder tunnels gaat en beschouwen de
Israëlische versie als een excuus, een leugen, om hun huizen en hun levens
te verwoesten en uiteindelijk nog meer land in te pikken. Het zou Israëls
bedoeling zijn de bufferstrook uit te breiden om ook na een eventuele
terugtrekking Gaza in de houdgreep te houden.