Jodenvet is kwetsend, jodenkoek niet
Door FRED KRAMER
Leo Smetsers laat een klant een stukje jodenvet proeven. Hij is gezwicht voor de kritiek op de naam. FOTO GÉRARD DAMOISEAUX
OIRSCHOT
Ronnie Naftaniel, directeur van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), is duidelijk in zijn afschuw over de naam van een oud-Hollands snoepje, dat enkele maanden terug
opnieuw is geïntroduceerd in de Nederlandse snoepwinkels. ,,De naam jodenvet voor snoepgoed doet denken aan het uitbraden van joden. Dit kan dus echt niet.’’
Het gaat om een ouderwetse lekkernij, gemaakt van aardappelzetmeel, die onder de grote rivieren bekend staat onder de naam jodenvet en in het noorden borsthoning heet. Het snoepje is een hype geworden en roept bij de koper nostalgische herinneringen op.
Alleen die naam, die deugt niet, zegt Naftaniel. ,,Toen Jamin in Amsterdam jodenvet ging verkopen, kregen we tientallen telefoontjes van mensen die zeer geëmotioneerd reageerden. Het is een buitengewoon kwaadaardige en onsympathieke benaming.''
Het CIDI trok bij Jamin aan de bel. die de naam van het snoepgoed terstond veranderde in borsthoning.
Ook importeur Leo Smetsers uit Oirschot is nu overstag gegaan en heeft jodenvet omgezet in borsthoning. Als importeur van het snoepje voor de Benelux merkte hij bij zijn afnemers steeds meer weerzin tegen het gebruik van de naam jodenvet.
,,Toen we het zelf in de winkel introduceerden, werden er opmerkingen gemaakt in de trant van: zo’n benaming kan tegenwoordig niet meer. We kregen op een gegeven moment zelfs brieven van boze klanten. Van andere winkeliers hoorden we dat ze werden bedreigd, omdat ze jodenvet in de etalage hadden liggen. Tja. dan is de maat wel vol.’’
Desondanks is het snoepgoed een succes. Smetsers zit na twee maanden verkoop bijna tegen de 30.000 kilo aan. Hij haalde het uit Roemenië, waar het nog op ambachtelijke wijze wordt gemaakt. Jodenvet was bijna vijftien jaar niet meer te krijgen. Naftaniel is blij met de naamsverandering. Overigens heeft hij geen moeite met de naam jodenkoek, een andere lekkernij. ,,Dat is niet kwetsend. Jodenkoek vindt zijn oorsprong in Enkhuizen, waar vóór de oorlog een Joodse bakker met boterkoeken de straat opging. Later is boterkoek verbasterd tot jodenkoek.’’
Bladwijzers