Waarom de wereld niet naar de knoppen gaat

[Revisor]

[Revisor]

Interview Klimaatontkenners

Deze klimaatwetenschapper trekt ten strijde tegen de klimaatonzin van Baudet, Trump en de media


Bart Verheggen, docent aard- en klimaatwetenschappen aan Amsterdam University College. Beeld Patrick Post

Het klimaatdebat is losgebarsten. Prachtig, zegt wetenschapper Bart Verheggen. Maar hij signaleert wel misleidende uitspraken in de politiek, media en op internet. Tegen die ‘klimaatonzin’ trekt hij ten strijde.

Frank Straver 29 juni 2019, 1:00

Op een paaltje voor de ingang van Amsterdam University College (AUC) kleeft een sticker. ‘Fossielvrij’, staat er in dwingende, dikke letters op. In de hal hangt een poster van Extinction Rebellion, een actiegroep die de ‘noodtoestand voor het klimaat’ uitroept.

“Je ziet het”, zegt klimaat- en aardwetenschapper Bart Verheggen (46), “er lopen hier betrokken studenten rond.” Dat het klimaatprobleem urgent is, hoeft hij ze echt niet te vertellen. In zijn colleges als universitair docent kan Verheggen snel overgaan op logische, verdiepende vragen. Waaróm blijft CO2-uitstoot hoog ondanks klimaatwaarschuwingen en waarom blijven politici en consumenten worstelen met verduurzaming?

Het beste antwoord op die vragen, zegt Verheggen, is het collectief wegwuiven van de dreiging, bewust maar bijna altijd ónbewust. Klimaatplannen, en dan vooral overheidsingrijpen, klinken voor velen zo onaangenaam, dat het brein liever wegglipt naar de gedachte dat het allemaal wel mee zal vallen. Harde maatregelen schuiven we zolang nog even vooruit. Verheggen: “Het is voor mensen makkelijker om te zeggen dat ze twijfelen aan klimaatfeiten dan dat huidige klimaatschade in Bangladesh ze eigenlijk weinig kan schelen.” Dit leidt ertoe dat sommige mensen toeredeneren naar hun vooropgezette conclusie dat het klimaatprobleem meevalt. Daarom noemt Verheggen het “pseudoscepsis”.

Zolang er burgers en politici zijn die blijven steken op de vraag ‘deugt klimaatwetenschap wel?’ gaat het roer niet om. Terwijl het Parijse Klimaatakkoord daartoe wel noopt. “Het publieke debat dreigt behoorlijk uit de pas te lopen met de klimaatwetenschappelijke kennis.” Daarnaast nemen internationale media, politici en burgers soms een loopje met klimaatfeiten. Ze bagatelliseren en verdraaien, opzettelijk én per ongeluk. Op het invloedrijke blog ‘Klimaatverandering’ (zie kader) legt Verheggen halve en hele onwaarheden bloot. Dat maakt hem een opvallende wetenschapper. Hij laat van zich horen, als een soort scheidsrechter van het klimaatdebat. Ziet hij leugens, drogredeneringen of misleiding? Rode kaart.

Verheggen is op AUC om college te geven over circulerende ‘alternatieve feiten’ over klimaat. Vijftien studenten druppelen binnen. Verheggen steekt van wal. Hij ziet drie belangrijke voedingsbronnen voor de sudderende twijfels over de ernst van de opwarming van de aarde.

1 Internet

Wie zijn eigen gelijk bevestigd wil zien, vindt op internet makkelijk chatrooms waarin iedereen bijvoorbeeld gelooft dat klimaatopwarming door de zon komt en niet door CO2. Klimaattwijfelaars kunnen elkaar daar schouderklopjes blijven geven. “Online echokamers”, aldus Verheggen. Ook mensen die oprecht op zoek gaan naar informatie over de klimaatproblematiek kunnen al snel op foute of misleidende informatie stuiten, zegt hij. Een deel daarvan kan bewust verspreid zijn door klimaatontkenners, die de belangen dienen van de olie-industrie. “Maar voor de meeste pseudosceptici geldt dat helemaal niet.” Mensen zetten desinformatie over het klimaat volgens Verheggen vooral op internet omdat de benodigde oplossingen, via overheidsbeleid, hen tegenstaan. “Het kan te maken hebben met algemeen wantrouwen in de wetenschap. Maar meestal is het ook dat niet.” Die conclusie durft Verheggen te trekken uit het feit dat klimaatsceptici nauwelijks ageren tegen andere feiten. “Je hoort ze nou nooit over de vraag of bevindingen over zwarte gaten of de zwaartekracht eigenlijk wel kloppen. Het wantrouwen is zeer selectief.”

2 Media

Internationale media, allemaal op een hoop gegooid, doen volgens Verheggen soms incorrect verslag van de klimaatproblematiek. “Ik zie dat massamedia soms pseudosceptische argumenten tegenover de wetenschappelijke feiten over opwarming van de aarde zetten.” Een klimaatscepticus gaat dan bijvoorbeeld in debat met een wetenschapper. Media trappen daarbij in een valkuil, zegt Verheggen: het journalistieke basisprincipe van hoor en wederhoor. “Een uitstekend principe natuurlijk, maar niet als het wetenschap betreft.” Een klimaatscepticus vragen om een reactie op het betoog van een klimaatwetenschapper geeft het publiek een vervormd beeld. “Zelfs als je slechts af en toe een pseudoscepticus een podium biedt, geeft dat een verkeerd signaal aan mensen die daarvoor ontvankelijk zijn.” Door experts en twijfelaars tegenover elkaar te zetten kan de gemiddeld matig geïnformeerde kijker of lezer gaan denken: de waarheid zal wel in het midden liggen. “Maar bij het klimaat weet de wetenschap, op hoofdlijn in elk geval, heel goed hoe het zit.” Verheggen heeft daar de kortst mogelijke samenvatting voor paraat. “De aarde warmt op, het komt door ons, de gevolgen zijn serieus, maar we kunnen er nog iets tegen doen.” Elke vorm van klimaatberichtgeving die deze “robuuste conclusies” niet voorop stelt, doet volgens Verheggen geen recht aan de klimaatwetenschap.

3 Politiek

Politieke ideologie is de grootste drijvende kracht bij ontkenning of bagatellisering van het klimaatprobleem, zegt Verheggen. “Scepsis is vooral ingegeven door weerzin tegen beleidsoplossingen die nodig zijn als je het probleem écht erkent.” Dat verklaart volgens hem dat vooral in de rechts-conservatieve hoek van het politiek spectrum scepsis te vinden is. “Er gaan zelfs complottheorieën rond.” Een bekend voorbeeld is de tweet van de Amerikaanse president Trump, die het klimaatprobleem een verzinsel van de Chinezen noemde om de VS economisch te dwarsbomen. In Nederland zetten FvD en PVV klimaatbeleid weg als onzin waar alleen de vermeende “klimaatmaffia” beter van wordt, ten koste van de belastingbetaler. Zelf wordt Verheggen op internet ook uitgemaakt voor een handlanger van een geheime, geldbeluste beweging die een socialistisch wereldregime in het zadel wil helpen. “Ik weet niet of ik om dit soort onzin nou moet lachen of huilen.” FvD-leider Thierry Baudet trok het klimaatprobleem ook veelvuldig in twijfel. Hij stelde, met bekende pseudosceptische argumenten, dat Nederland uit het Parijse Klimaatakkoord van 2015 zou moeten stappen. Verheggen denkt dat dit bij een deel van het kiezerspubliek een welgevallige, geruststellende boodschap is. Het idee dat milieubeleid veranderingen oplegt, zoals schoon vervoer en duurzame voeding, kan mensen met libertarische overtuigingen tegen de borst stuiten. Verheggen benadrukt dat hij geen kritiek heeft op rechtse ideologie an sich. Maar dat aversie tegen overheidsregulering de acceptatie van klimaatwetenschap in de weg zit, frustreert hem. “CO2-moleculen zijn apolitiek. De uitstoot en de opwarming gaan ons allemaal aan.”

Gezaggenhebbend blog

Ruim tien jaar geleden begon klimaatwetenschapper Bart Verheggen een blog met bespiegelingen op nieuwe klimaatfeiten. Ook analyseert hij daarop uitingen in de media en politiek over de opwarming van de aarde. De website groeide uit tot gezaghebbend platform voor kenners. Verheggen houdt deelnemers aan het klimaatdebat bij de les door wetenschappelijke fact checks van hun uitlatingen, samen met drie co-auteurs. Met 30.000 hits per maand bouwt het blog status op. “We worden geprezen en verguisd”, aldus Verheggen. Dat verguizen gebeurt in een sceptische beweging, waarin platformen zoals Clintel en Climategate de klimaatwetenschap structureel in twijfel trekken. ‘De twijfelbrigade’, noemde onderzoeker Jan Paul van Soest deze groepering, die politieke invloed zoekt en vindt bij FvD.

In de beginjaren reageerde Verheggen op elke misleidende claim die hij zag. “Ik wilde geen onweersproken bullshit hebben op mijn forum.” Nu is hij selectiever in wie hij op het blog en op Twitter van repliek dient. Verheggen krijgt online persoonlijke aanvallen, zegt hij. “Ik word weleens voor rotte vis uitgemaakt, maar iemand moet dit doen.” Klimaatuitingen analyseren, is belangrijk, zegt Verheggen, omdat ze een uitwerking hebben op de publieke opinie. Hij ziet veel desinformatie rondgaan, maar vindt wel dat het debat verbetert. “Dat het klimaatprobleem niet bestaat hoor je almaar minder. Wel klinkt nog te vaak: kunnen we iets doen, en is dat niet te duur?”

Meer info: klimaatverandering.wordpress.com.

https://www.trouw.nl/duurzaamheid-na...edia~b8a7fb03/

[Rob Gosseling]

Ja dat. Maar ondanks alles gaat de meerderheid gewoon door op dezelfde voet. Maatregelen zijn er alleen op papier.

Het milieu wordt trouwens vervuild door mensen en niet door landen. Dus moet voor een juist beeld van de vervuiling op de wereld gekeken worden naar uitstoot van CO2 per capita.

[super ick]

Ja dat. Maar ondanks alles gaat de meerderheid gewoon door op dezelfde voet. Maatregelen zijn er alleen op papier.

Het milieu wordt trouwens vervuild door mensen en niet door landen. Dus moet voor een juist beeld van de vervuiling op de wereld gekeken worden naar uitstoot van CO2 per capita.

Die CO2 heeft geen grenzen.
Hier sluiten we straks drie kolencentrales terwijl China, Brazilië en India er op korte termijn meer dan 1.500 bijbouwen. Maar wij kunnen tevreden zijn want onze doelstelling is gehaald. Hoe kortzichtig kun je zijn? Het westen heeft de macht om eisen te stellen aan die landen.
Onze veestapel moet ingekrompen worden. Als we onze consumptie niet veranderen komt daar een koe voor in de plaats in België of Duitsland. Waar ze daar vier koeien voor nodig hebben doen wij hier met 2 1/2.
Zo hebben wij 4 liter water nodig om een kilo tomaten te kweken. In Spanje hebben ze daar 80 liter voor nodig.
Die kutboeren en vissers in Frankrijk lopen zo hopeloos achter maar desondanks vreten ze ruimschoots uit de subsidiepotten, grotendeels gevuld met belastinggeld van diezelfde boeren en vissers die hun broek wel zelf ophouden. Stoppen met die onzin. Die lui moeten hun kop eens uit hun reet halen en de boel hier komen afkijken. Gezien de ruimte hebben ze daar nog veel meer mogelijkheden ook.

Eigen boontjes doppen en kan je niet meekomen dan sluit je maar. Zo gaat dat hier onderling al jaren. Wetmatigheid voor menig ondernemer. Als bij mij de opdrachten uitblijven kan ik ook sluiten.

[Olive Yao]

Die CO2 heeft geen grenzen.
Hier sluiten we straks drie kolencentrales terwijl China, Brazilië en India er op korte termijn meer dan 1.500 bijbouwen. Maar wij kunnen tevreden zijn want onze doelstelling is gehaald. Hoe kortzichtig kun je zijn? Het westen heeft de macht om eisen te stellen aan die landen.
Onze veestapel moet ingekrompen worden. Als we onze consumptie niet veranderen komt daar een koe voor in de plaats in België of Duitsland. Waar ze daar vier koeien voor nodig hebben doen wij hier met 2 1/2.
Zo hebben wij 4 liter water nodig om een kilo tomaten te kweken. In Spanje hebben ze daar 80 liter voor nodig.
Die kutboeren en vissers in Frankrijk lopen zo hopeloos achter maar desondanks vreten ze ruimschoots uit de subsidiepotten, grotendeels gevuld met belastinggeld van diezelfde boeren en vissers die hun broek wel zelf ophouden. Stoppen met die onzin. Die lui moeten hun kop eens uit hun reet halen en de boel hier komen afkijken. Gezien de ruimte hebben ze daar nog veel meer mogelijkheden ook.

Eigen boontjes doppen en kan je niet meekomen dan sluit je maar. Zo gaat dat hier onderling al jaren. Wetmatigheid voor menig ondernemer. Als bij mij de opdrachten uitblijven kan ik ook sluiten.

Goed discussiepunt.

Eerst wat feiten

Volgens Climate action tracker geldt voor klimaatmaatregelen van diverse landen:

VS, Rusland, Turkije, Saoudi-Aarabië: critically insufficient
China, Canada: highly insufficient
EU, Brasilië, Australië: insufficient
India: max 2° C - compatible

Op de website zelf staan de betekenissen van deze termen.

China en Canada doen het slechter dan de EU, Brasilië even slecht en India beter.

Volgens Paris equity check geldt voor klimaatmaatregelen van landen:

pledged warming map

als alle landen de kimaatmaatregelen van land x volgen, stijgt de temperatuur met y °C

China, Canada, Rusland e. a. landen: > 5,1 °C
Japan: 4,3 °C
VS: 4 °C
Brasilië: 3,7 °C
Duitsland: 3 °C
Nederland: 2,9 °C
Frankrijk: 2,6 °C
India: 2,6 °C

Ook volgens de multi-equity map doet China het slechter en India beter dan Nederland.

Frankrijk doet het op twee van de drie maatstaven beter dan Nederland.

Aan europese politici stel ik voor om niet naïef te zijn over China.
China voert geopolitieke machtspolitiek en daar moet China geen ruimte voor krijgen.
China laat zn economische ontwikkeling – blijkens bovenstaande gegevens – voor het klimaat gaan.

Schuilt in het achterblijven van China, Canada, de VS een reden voor Nederland en de EU om niet onmiddellijk effectieve klimaatmaatregelen te nemen?

Natuurlijk niet! Dat is eenvoudig.

Gezien de noodtoestand van het klimaat en gaande en dreigende milieu- en klimaatcatastrofes, massasterfte van mensen en dieren en ecocide zijn effectieve klimaatmaatregelen onmiddellijk nodig.

“China en de VS doen niet mee, dus moeten wij het ook niet doen”.

Onzin. De correcte gedachtegang is:

Maatregelen zijn nodig, dus moeten we het doen. Dat geldt ook voor China, Canada en de VS en andere landen. En als ze het niet doen, moeten Nederland en de EU daar maatregelen tegen nemen.

Welke maatregelen? Ook dat is eenvoudig: importverboden.

Voorbeeld: vuile fossiele brandstoffen uit Canada komen de Europa niet in. Klaar.
Zelfde geldt voor chinese producten.

Slotsom:

“China doet het ook niet” is een redenatiefout en een voorwendsel, met twee samenhangende doelen:

– klimaatmaatregelen toch weer tegen te houden;
– het bestaande economische wereldsysteem toch weer onveranderd te handhaven.

[Olive Yao]

.
Onafgemaakte discussies hier. Kom die M. Boudry zojuist weer tegen.

Moet je je schuldig voelen over die spotgoedkope vlucht?

Door: De Morgen/Jorn Lelong op NU.nl. zaterdag 29 mei 2021

"Mensen die dachten dat corona een nieuwe wereld ging scheppen en massatoerisme zou eindigen, die komen toch van een kale reis terug", zegt wetenschapsfilosoof Maarten Boudry (UGent). "Dat was voorspelbaar. Mensen hebben nu eenmaal nood aan reizen. En nu misschien meer dan ooit, nadat we met een maandenlange opgekropte reisbehoefte zitten."

Meer slap drogrenatiegelul.

Er zijn wensen en behoeftes, wants en needs. In engelstalige economische theorie en politieke social choice-theorie staan de concepten wants en wantsatisfaction centraal. In nederlandstalige economische taal heet het ten onrechte om 'behoeftebevrediging' te gaan. Het onderscheid wordt ten onrechte opgeheven.

Deze M. Boudry stelt reizen-in-de-vorm-van-massatourisme voor als een behoefte, dus iets dat mensen nodig hebben.

Punt 1, let op hoe hij massatourisme verandert in reizen én reizen-per-vliegtuig veralgemeniseert tot reizen - en dus het onderwerp verandert.

Dat stelt hij vervolgens voor als iets waar mensen behoefte aan hebben, dus nodig hebben. Dat kan hij niet zomaar stellen en aannemen, dat moet hij motiveren. 'Mensen hebben massatourisme per vliegtuig nodig' - hoe kan iemand een dergelijke bizarre bewering zonder blikken of blozen uitkramen?

N.B. Waarschijnlijk matig tot half bewust belijdt M. Boudry een en al kapitalistische ideologie. Een punt in kapitalisme is dat de kwestie van nodige producten buiten beschouwing blijft. Enz.

[knuppeltje]

Deze M. Boudry stelt reizen-in-de-vorm-van-massatourisme voor als een behoefte, dus iets dat mensen nodig hebben.

Ergens een behoefte (groot verlangen) aan hebben is niet een equivalent van noodzakelijkheid.

Boudry kennende heeft hij dat volgens mij dan ook niet zo bedoeld. Maar hij is een nogal snelle prater, dus moet je goed opletten wat hij zegt.

Daarnaast zijn er nog steeds veel teveel volksstammen die zich er totaal niet van bewust zijn hoe noodzakelijk een verregaande verandering van ons leefpatroon nodig is om het tij te keren. Apres nous le deluge, zeg maar.

[Olive Yao]

Ergens een behoefte (groot verlangen) aan hebben is niet een equivalent van noodzakelijkheid.

Engels: wants en needs. (En dit is in literatuur hierover standaard).
Nederlands: wensen en noden.
Behoeven is nodig hebben en verlangen is wensen (zo is het standaard woordgebruik).

Ergens een behoefte (groot verlangen) aan hebben is niet een equivalent van noodzakelijkheid.

Nodig waarvoor? Door die vraag te beantwoorden - of te trachten dat te doen - wordt het woordgebruik duidelijker.

Boudry kennende heeft hij dat volgens mij dan ook niet zo bedoeld. Maar hij is een nogal snelle prater, dus moet je goed opletten wat hij zegt.

Ook zn geschriften zijn aaneenschakelingen van drogredenaties. Hij roept maar wat, niet een keer maar praktisch uitsluitend.

[knuppeltje]

Engels: wants en needs. (En dit is in literatuur hierover standaard).
Nederlands: wensen en noden.
Behoeven is nodig hebben en verlangen is wensen (zo is het standaard woordgebruik).

Nodig waarvoor? Door die vraag te beantwoorden - of te trachten dat te doen - wordt het woordgebruik duidelijker.

Nu zijn die Belgen op een paar kilometer na mijn buren en kom ik daar dan ook zeer regelmatig. Ik kijk ook veel meer naar de Belgische tv dan naar de Nederlandse. Zodoende is het spraakgebruik van de Vlamingen mij heel bekend.
Vlamingen zeggen dingen anders dan Nederlanders bijvoorbeeld.

Als die Boudry zegt dat bepaalde mensen nood hebben aan..., dan zegt hij daarmee dat men daar blijkbaar zeer grote zin in heeft, maar niet dat dat een absolute noodzaak is.

Mensen die van het begin af aan tegen corona maatregelen waren, hebben dan ook nooit op zijn instemming kunnen rekenen.

[Revisor]

Come on! Jij bent wetenschapper!

Je moet niet naar het totaal van een land kijken maar naar het gemiddelde uitstoot van een inwoner per land.

Laten we India en de USA vergelijken.

Per inwoner in de USA: 14,9 ton
Per inwoner in India : 1,57 ton

Een Amerikaan stoot gemiddeld ongeveer 9,5 keer meer CO2 dan een gemiddelde Indiër.

= 150 miljoen Amerikanen stoten meer CO2 uit dan 1,5 miljard Indiërs.

https://www.welingelichtekringen.nl/...r-inwoner.html

De rijkste 10 % in de wereld zijn verantwoordelijk voor 49 % van de totale CO2 uitstoot.
De armste 50 % van de wereld zijn verantwoordelijk voor 10 % van de totale CO2 uitstoot.

Ook al zou arme 50 % van de wereldbevolking zich verdubbelen dan zou hun aandeel in de toename van de CO2 uitstoot minimaal zijn (10%).

Als we dus nu een oplossing willen, dan kunnen we ons nu beter richten op de 10 % rijken. Als zij hun CO2 uitstoot halveren dan levert dat een afname op van 25 % van de totale CO2 uitstoot in de wereld. Het is voor hun heel makkelijk om hun enorme CO2 uitstoot te halveren.

Het is niet de bevolkingsexplosie die de vervuiling heeft veroorzaakt maar economische inrichting van de westerse wereld. Die is gericht op winst maken ten koste van alles. Het is een zwaar inefficient systeem.

De bevolking speelt pas een rol in combinatie met welvaart op het niveau van de westerse landen.

Dat gaan we niet halen met de huidige kapitalistische economische inrichting. Die is al zo zwaar vervuilend en verspillend dat de gehele wereldbevolking onmogelijk dezelfde welvaartsniveau kan bereiken. Zie de grondstoffen die beperkt zijn en milieuvervuiling die de rijke landen veroorzaken.

Een verschrikkelijk gevolg voor de arme landen is ook nog eens:
Om de continuering van de beperkte grondstoffen zo goedkoop mogelijk binnen te halen heeft de westerse wereld een heel onderdrukkingssysteem voor op touw gezet. Dat zorgt voor veel oorlogen, onderdrukking en houdt de democratische besluitvorming en ontwikkeling van die arme landen tegen.

Gezien de urgentie dienen wij ons te focussen op de rijke (westerse) landen, dat zij hun economisch systeem gaan veranderen. Daar valt de meeste winst in de kortste tijd te halen.

Het erge is ook dat het rijke westen haar economische systeem de rest van de wereld oplegt. Een land kan bijna niet functioneren als ze niet meedoen.

Ook in de kamer van de mensen die stellen dat overbevolking hét klimaatprobleem is, staat een roze olifant


27 mei 2021

Elke keer als ik schrijf over de klimaatcatastrofe vertellen mensen me dat ik het echte probleem negeer: overbevolking. We zijn met te veel en de wereldpopulatie groeit nog steeds: dat is het echte issue, broeikastechnisch gezien. Deze mensen zien de bevolkingskwestie als de verwaarloosde roze olifant in de kamer van de klimaatbeweging, een taboe, onterecht onder het linkerkarpet gebezemd door politiek correcte luitjes die beleid dat tot in de baarmoeder reikt maar onkies vinden. Sylvain Ephimenco schreef in Trouw zelfs over ‘de dodelijke bevolkingsexplosie die door een consortium van hypocrieten al zo lang wordt verzwegen’.

Van zo’n consortium wil ik natuurlijk geen lid zijn. Laat me dus de argumenten van de overbevolkingsdenkers nader bekijken. Ik begin bij de basis: elk extra persoon op onze aardkloot zorgt ook voor extra CO₂-uitstoot. Als je een grafiek van de groei van de wereldbevolking sinds 1750 en een grafiek van de stijging van CO₂ in de atmosfeer naast elkaar legt, vertonen ze ongeveer dezelfde lijn.

Dat oogt overtuigend, maar is de ‘elk pondje gaat door het mondje’ van de overbevolkingsargumenten: het is niet per se onwaar, maar ook zo’n enorme versimpeling van de complexe werkelijkheid dat het niet echt klopt. Die broeikasgasuitstoot is namelijk zeer ongelijk verdeeld. Zo was een Ethiopiër in 2019 verantwoordelijk voor gemiddeld 0,15 ton, de doorsnee Nederlander voor ruim 9 ton. De rijkste 10 procent van de wereld zorgt voor de helft van alle consumptiegerelateerde CO₂-uitstoot, de armste helft van de wereld draagt hier slechts 10 procent aan bij. En 1 procent van de wereldbevolking veroorzaakt de helft van alle CO₂-uitstoot van de luchtvaart. De klimaatcatastrofe is geen voortplantingsprobleem: het is een eliteprobleem.

Maar wacht even, zeggen de overbevolkingsadepten: het is toch de bedoeling dat mensen wereldwijd juist uit de armoede komen? Als die voorbeeld-Ethiopiërs van jou straks een Hollands middenklasseleven leiden maar niet hun bevolkingsgroei terugdringen, is de klimaatboot aan.

Niet per se, werpt politicoloog Kiza Magendane tegen in OneWorld. Want wie zegt dat iedere regio dezelfde ontwikkeling moet doormaken als West-Europa en Noord-Amerika? Misschien doen de mensen op het Afrikaanse continent het beter dan wij en laten ze hun welvaart stijgen in harmonie met de planeet, zonder vervuilende industrie, zonder vrachten vlees te eten.

En als het anders loopt, zou het dan niet rechtvaardiger zijn om de opbloeiende voorspoed van de armsten niet te compenseren met baarmoederbemoeienissen, maar door de consumptie in het Westen terug te dringen? Als wij hier minder CO₂ uitstoten, kunnen zij wat meer.

Maar dit is niet genoeg, is het volgende argument. Het klimaatprobleem is zo groot dat we geen enkele oplossing kunnen negeren. Alle zeilen moeten worden bijgezet, ook het bevolkingszeil.

Dit klinkt redelijk, maar het maakt me ook ibbelig. Want de focus op voortplanting is ook een manier om andermaal de verantwoordelijkheid voor het lenigen van de klimaatnood bij individuen te leggen. En dat terwijl er grotere zeilen zijn die aandacht vragen, zoals grootverstokers en bosverbranders als de VS, China en Brazilië, en de twintig olie- en gasbedrijven die samen eenderde van alle CO₂-emissies voor hun rekening nemen. En in tegenstelling tot baarmoeders kun je het grootkapitaal gewoon, zonder moreel failliet te gaan, via rechters en wetten dwingen het beste te doen voor de planeet.

Dit heeft bovendien veel sneller effect. Want, even praktisch: bevolkingspolitiek is, naast andere bezwaren, ook nog eens veel te traag. Zelfs als iedereen morgen als razende Rita’s aan geboortebeperking gaat doen, zelfs dan is de wereldbevolking in 2050 zo’n 8 à 9 miljard. Het doel is om in dat jaar een wereldwijde CO₂-uitstoot van netto nul te hebben. Dit lukt dus alleen als we vervuilende bedrijven en landen beteugelen, elites ter verantwoording roepen en minder consumeren.

Ook in de kamer van de mensen die stellen dat overbevolking het grote klimaatprobleem is, staat zo een roze olifant: het klopt niet. Wat overblijft is een manier om met grote woorden – ‘dodelijke bevolkingsexplosie’ – de verantwoordelijkheid te verplaatsen van onze vervuilers, onze tandeloze politici, onze rijken en onze manier van leven naar de baarmoeders van zwarte en bruine mensen die zelf geen schuld hebben aan de opwarming van de aarde. Is dat niet veel hypocrieter dan zwijgen over bevolkingspolitiek?

Asha ten Broeke is wetenschapsjournalist.


https://www.volkskrant.nl/columns-op...fant~b5395349/