DeWereldMorgen.be

[Olive Yao]

.
Heeft het de komst van de multipolaire wereld bewerkstelligd?

Ja, omdat de crisis in de Verenigde Staten acuter werd terwijl de concurrenten zich konden ontwikkelen. Dankzij de stijgende energieprijzen kon Rusland zijn schulden betalen en zijn economie reorganiseren.

Het had een lange weg afgelegd. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie onderging Rusland een neoliberale shocktherapie die de ontwikkeling van het land moest stimuleren, maar een verwoestend effect had. In werkelijkheid werd alles geprivatiseerd en letterlijk geplunderd. Tussen 1992 en 1998 daalde het bnp met 50 procent. Die daling was zelfs groter dan tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De levensverwachting daalde met 5 jaar. 40 procent van de bevolking leefde onder de armoedegrens, vergeleken met 1,5 procent vóór de val van de Sovjet-Unie, volgens officiële cijfers. Volgens de VN stierven drie miljoen Russen tijdens de jaren van shocktherapie. Het was een van de donkerste periodes in de Russische geschiedenis, die als traumatisch en vernederend werd ervaren.

Hoe ging Rusland ermee om?

De stijging van de olieprijzen hielp, maar tegen het einde van de jaren negentig begonnen de Russische leiders de zaken om te keren. Een zekere Jevgeni Primakov zat de regering van Boris Jeltsin voor toen de eerste hervormingen werden goedgekeurd om uit de schoktherapie te geraken: devaluatie van de roebel, beheersing van de energie- en transportprijzen om de inflatie te beteugelen, heropleving van de productie door gebruik te maken van de Sovjeterfenis …

De Russische economie kon toen weer groeien. De stijgende energieprijzen deden de rest in de jaren 2000.

Als antwoord op de ideologen van het Amerikaanse imperialisme ontwikkelde Primakov vooral een doctrine waarvan de invloed vandaag de dag nog meetbaar is.

Na de ineenstorting van de Sovjet-Unie hoopten de Russische leiders toenadering te zoeken tot het Westen, volwaardig lid te worden van de internationale gemeenschap en deel te nemen aan de opbouw van het gemeenschappelijke Europese huis.

Maar Primakov citeerde Ronald Reagan die zei: “Om de tango te dansen, moet je met twee zijn”. Hij besefte al snel dat de VS hun hegemonie wilden handhaven, “om hun eigen agenda en nationale belangen te bevorderen met uitsluiting van alle anderen”. Daarom pleitte Primakov voor een multipolaire wereld op basis van verschillende regionale centra. Hij raadde ook aan om dichter bij China aan te sluiten.

Een alliantie tussen de twee giganten van Eurazië is Brzezinski’s nachtmerrie.

Net als Henry Kissinger, de voormalige minister van Buitenlandse Zaken. Tijdens de Koude Oorlog manoeuvreerde hij handig om de Sovjets en de Chinezen te verdelen. Destijds zou een alliantie tussen de twee communistische machten de situatie ongetwijfeld hebben veranderd. Maar uiteindelijk waren het de Verenigde Staten zelf die een toenadering tussen Moskou en Beijing bevorderden door deze landen te isoleren en sancties tegen hen in te stellen.

De Russische autoriteiten wilden zich na de val van de Sovjet-Unie echt op het Westen richten, maar Primakov begreep dat de Verenigde Staten hun hegemonie wilden behouden en de Russische Federatie wilden ontmantelen. Hij begreep ook dat deze verre vijand voor zijn strijd een beroep wilde doen op vazallen dicht bij Rusland. Ik denk aan Tsjetsjenië, Georgië en Oekraïne.

Theoretisch hebben deze vazallen er alle belang bij goede betrekkingen met Rusland te onderhouden om zich te ontwikkelen. Het zijn buren, zij kunnen vruchtbare economische partnerschappen aangaan en zij zouden van nature een klimaat van vrede moeten bevorderen. Maar zij staan onder de invloed van de Verenigde Staten omdat hun leiders corrupte marionetten zijn die geen plannen hebben om hun landen te ontwikkelen.

En de Europese Unie in dit alles?

De Europese leiders doen het niet veel beter. Ze gaan ook tegen hun nationale belangen in en schieten zichzelf in de voet door zich van Rusland af te snijden om Washington een plezier te doen. Een maand na de inval in Oekraïne zei de Belgische premier Alexander De Croo dat de EU geen sancties moet nemen die averechts werken. “We zijn niet in oorlog met onszelf”, zei de premier.

Maar een paar maanden later is de situatie schrijnend. De door de sancties beloofde snelle ineenstorting van de Russische economie is niet gebeurd. Anderzijds is de situatie in Europa rampzalig. De energiekosten zijn ondraaglijk geworden voor huishoudens, maar ook voor veel bedrijven.

Verschillende regeringen hebben maatregelen genomen om te proberen de schade te beperken, maar ook na de crisis blijft de schuld toenemen. En de resultaten zijn gemengd. Bedrijven hebben hun productie al verminderd, arbeidstijdverkorting breidt zich uit en sommige sectoren overwegen bedrijfsverplaatsingen.

Ondertussen werken de BRICS aan een gemeenschappelijke munt en een alternatief voor de Westerse instellingen van de Wereldbank en het IMF. Het nieuwe systeem moet zelfvoorziening op voedselgebied en tastbare agrarische en industriële kapitaalvorming bevorderen in plaats van financialisering (de grote invloed van financiële markten, financiële instellingen en financiële elites op de economie, nvdr). Ook op economisch gebied wordt de multipolaire wereld een realiteit.

En de VS laten dit gebeuren?

In 2005 nam een Amerikaanse intellectueel het tegenovergestelde standpunt in van de genoemde charlatans. Chalmers Johnson, een specialist wat betreft Japan en China, schreef een lang artikel waarin hij uitlegde dat de VS niet langer de enige supermacht ter wereld is, omdat het onmogelijk is de economische ontwikkeling van China tegen te houden.

In plaats van oorlog te zoeken met China, moeten we het zich laten ontwikkelen en ermee onderhandelen. De Verenigde Staten kunnen dan hun militaire uitgaven drastisch verminderen en hun economie reorganiseren.

Was Chalmers Johnson niet te idealistisch? In 1961 al waarschuwde president Eisenhower, kort voor zijn aftreden, dat het militair-industrieel complex het gevaar liep zich zodanig te concentreren dat de democratie in de Verenigde Staten in gevaar kwam. Vijftig jaar en vele oorlogen later blijven de militaire budgetten records breken en drukt deze enorm zwaar op de economie en politiek van de VS.

De problemen van de VS-economie worden groter door de neoliberale mondialisering en de de-industrialisering van het land. Het imperialistisme komt ten goede aan de parasitaire elementen van het militair-industrieel complex en aan bepaalde sectoren die op korte termijn winst maken zonder na te denken over de negatieve gevolgen op lange termijn. Maar andere sectoren hebben verloren en lijden onder de achteruitgang van de VS.

Een studie van de Brown University uit 2021 toont deze trend goed aan. Daaruit blijkt dat één miljard dollar die aan het leger wordt besteed ongeveer 11.200 banen oplevert, vergeleken met 26.700 in het onderwijs, 16.800 in de energietransitie en 17.200 in de gezondheidszorg.

Volgens dezelfde studie hebben de oorlogen na 11 september 11.000 miljard dollar gekost, grotendeels gefinancierd met schulden. Ondertussen was er de financiële crisis en de oorlog in Oekraïne. In oktober bereikte de Amerikaanse overheidsschuld een record van 31.000 miljard dollar.

Kan dit kaartenhuis instorten?

Zolang de dollar de dominante valuta in de internationale handel is, is de situatie beheersbaar. Maar de positie van de dollar wordt aangevochten door de BRICS, zoals ik reeds aangaf. Saoedi-Arabië heeft ook aangekondigd dat het zijn olie in yuan aan China wil verkopen. Dit zou een belangrijk keerpunt zijn, want tot nu toe moesten alle landen dollarreserves hebben om olie te kunnen kopen.

Bovendien heeft Beijing zijn portefeuille van Amerikaanse staatsobligaties gestaag verminderd. Afgelopen mei bedroeg het 980,8 miljard dollar. Dit is natuurlijk nog steeds aanzienlijk, maar het is de eerste keer in twaalf jaar dat het onder de grens van 1 biljoen dollar komt.

Chalmers Johnson voelde het veranderende tij beter aan dan de meesten. Voor hem moeten de VS de onvermijdelijke verschuiving naar een multipolaire wereld accepteren, hun bases overal ter wereld terugtrekken en de troepen naar huis brengen. Door de parasitaire uitgaven te beëindigen, kunnen de VS opnieuw investeren in infrastructuur en de productieve economie.

In zekere zin geeft China Chalmers Johnson gelijk. Het is de grootste economie ter wereld geworden zonder dure oorlogen te voeren en zonder honderden militaire bases over de hele wereld te bouwen. Het hoeft geen staatsgrepen te plegen om de belangrijkste economische partner van veel landen te worden.

Dit is de weg die Chalmers Johnson voorstaat door zich te richten op de economie in plaats van op het leger. De Verenigde Staten zijn een jong land met veel middelen. Het heeft enorme mogelijkheden. Maar vandaag zijn er 500.000 daklozen in de Verenigde Staten, en het sterftecijfer is omhoog geschoten.

Er zijn ook twee miljoen gevangenen op een totaal van elf miljoen wereldwijd. Eén op de tien huishoudens heeft moeite om zichzelf te voeden. Het imperialisme vernietigt de Verenigde Staten van binnenuit en heeft niet verhinderd dat de twee grote rivalen, Rusland en China, aan macht winnen. En deze machtstoename verzwakt de positie van het VS-imperialisme in de wereld.

Dit blijkt uit de betrekkingen van de VS met hun historische vazallen. Verschillende Centraal-Aziatische landen zijn dichter bij Rusland komen te staan omdat ze er meer belang bij hebben.

Hetzelfde geldt voor Turkije, dat een belangrijke speler is. Hoewel het land een crisis doormaakt, heeft het een aanzienlijke economische ontwikkeling doorgemaakt en beschikt het over een solide industriële basis. Turkije heeft zichzelf de middelen gegeven om onafhankelijk te zijn en zal zijn betrekkingen met Rusland niet opofferen om de Verenigde Staten een plezier te doen als dat tegen zijn belangen indruist.

Turkije importeert 25 procent van zijn olie en 45 procent van zijn gas uit Rusland. Russen vertegenwoordigen 15 procent van de buitenlandse toeristen in Turkije. Rusland is ook de belangrijkste afnemer van verse groenten en fruit uit Turkije. Het is goed voor 30 procent van de Turkse export. Deze uitvoer nam toe na de eerste EU-sancties tegen Rusland in 2014.

In feite hebben de Westerse sancties de economische betrekkingen tussen Rusland en Turkije alleen maar versterkt. En dat is zo gebleven sinds de oorlog in Oekraïne. Hoezeer Washington de Turkse werkgeversorganisaties ook bedreigde, tussen mei en juli steeg de export naar Rusland met bijna 50 procent ten opzichte van vorig jaar.

De Turkse werkgevers zijn niet de enigen die de dreigementen van Washington trotseren. Zoals we in Afrika hebben gezien, weigeren veel landen hun betrekkingen met Rusland en China op te offeren. Waarom verliest Afrika zijn belangstelling voor het Westen?

Ik sprak onlangs met een Keniaanse senator. Wat hij me vertelde illustreert de mentaliteit van de Afrikanen op dit moment. Hij vertelde me dat hij een paar weken eerder gedurende twee uur had geluncht met een VS-diplomaat.

Twee uur lang bleef de diplomaat tegen hem herhalen: “Werk niet samen met China, werk niet samen met China”. De senator antwoordde: “De VS zijn al 50 jaar in Kenia en jullie hebben hier niet eens een toilet gebouwd. Waarom zouden we niet met China samenwerken? Geef ons tenminste een reden.” De diplomaat antwoordde hem niet, hij herhaalde alleen: “Werk niet samen met China”.

Het is een feit dat de VS de Chinese investeringen in Afrika niet kunnen tegenhouden. Bovenal biedt de ontwikkeling van China de Afrikaanse landen een comparatief voordeel. Deze landen hebben veel grondstoffen. Ze kunnen nu verkopen aan de hoogste bieder in plaats van dat hen neokoloniale plundering wordt opgedrongen.

[Olive Yao]

.



Mohamed Hassan sur le monde multipolaire: «Le néocolonialisme est mort»
(interview) |

Grégoire Lalieu | Investig’Action 26 oktober 2022

Kantelende wereldverhoudingen en het einde van het neokolonialisme
Deel 2. Oorlog in Oekraïne |

De WereldMorgen vrijdag 18 november 2022


In dit tweede artikel gaat het over de oorlog in Oekraïne en de gevolgen daarvan voor de machtsverhoudingen in de wereld.


Behalve Europa lijkt de rest van de wereld terughoudend om de VS te volgen in hun economische oorlog tegen Rusland. De OPEC heeft Joe Biden zojuist een klap in het gezicht gegeven door te weigeren de olieproductie te verhogen. Tien jaar geleden sprak u in de ‘Strategie van de Chaos’ over de overgang naar een multipolaire wereld met enerzijds het verval van het Amerikaanse imperialisme en anderzijds de opkomst van de BRICS (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika). Is de multipolaire wereld vandaag een concrete realiteit?

“We leven inderdaad in een historisch moment dat het einde markeert van de hegemonie van de Verenigde Staten. Na de val van de Sovjet-Unie was het Amerikaanse imperialisme de enige supermacht. Het kon zijn wil opleggen aan de rest van de wereld. Door internationale instellingen zoals het IMF en de Wereldbank die multinationals toestonden de rijkdommen van het Zuiden te plunderen. Of met militair geweld als regeringen zich daartegen verzetten.

Wij herinneren ons dat president Bush na de aanslagen van 11 september verklaarde: “U bent met ons of tegen ons”. De Verenigde Staten begonnen hun oorlog tegen het terrorisme, die in feite een oorlog was om het grote Midden-Oosten opnieuw vorm te geven en hun hegemonie te handhaven. Maar het project werd een fiasco. Vandaag voeren de VS een oorlog bij volmacht tegen Rusland op Oekraïens grondgebied. Biden en zijn team zeggen hetzelfde als Bush destijds, maar de rest van de wereld weigert hun catastrofaal beleid te volgen”.

President Biden heeft de retoriek van Bush niet overgenomen …

“In feite is dat wel het geval. Ze proberen de gelederen achter zich te sluiten om Rusland te isoleren en ze aarzelen niet om degenen die zich tegen hen verzetten te bedreigen. En dat zijn er veel. Vanuit Westers perspectief krijgt men de indruk dat de oorlog in Oekraïne een strijd is van Goed tegen Kwaad. “Poetin viel Oekraïne binnen omdat hij gek is en het grote Russische rijk wil herstellen. Daarom moet hij worden gestopt en moeten de Oekraïners worden gered”.

Dit idee zou unaniem moeten zijn, maar veel landen houden vast aan hun banden met Rusland. Zaken eerst?

“Ten eerste is de wereld buiten het Westen niet misleid over de aard van deze oorlog. In 2014 steunden de VS in Oekraïne een staatsgreep tegen een democratisch gekozen president, maar wel een die ‘de fout’ had dicht bij Rusland te staan. Washington heeft zijn pionnen in stelling gebracht om ervoor te zorgen dat dit strategische land naar het westen en niet naar het oosten werd gericht.

In een uitgelekt telefoongesprek overlegde Victoria Nuland zelfs over de samenstelling van de Oekraïense regering die op de staatsgreep zou volgen. Ze was toen verantwoordelijk voor Oekraïne voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. Ze had weinig respect voor haar Europese bondgenoten. In dit telefoongesprek wees haar gesprekspartner erop dat bepaalde keuzes de Europese Unie zouden kunnen beledigen. “Fuck de EU,” antwoordde Nuland.

De Oekraïense autoriteiten voerden vervolgens een repressief beleid tegen Russisch sprekenden in het oosten van het land. Dit escaleerde in een conflict. Neonazimilities waren daarbij betrokken. Er waren 14.000 doden volgens de Verenigde Naties. De akkoorden van Minsk, waarover Oekraïne en Rusland met hulp van Frankrijk en Duitsland hebben onderhandeld, hebben het conflict niet kunnen beëindigen.

Ondertussen hebben de VS Oekraïne overspoeld met wapens. Ze hebben Oekraïense legerkaders opgeleid, gezamenlijke militaire oefeningen gehouden en in feite zijn ze begonnen met de integratie van Oekraïne in het NAVO-commando in afwachting van zijn formeel lidmaatschap.

Noam Chomsky spreekt van een geleidelijke integratie en wijst erop dat de toetreding in september 2021 werd aangekondigd op de website van het Witte Huis. Je mag niet vergeten dat de Verenigde Staten Rusland na de val van de Sovjet-Unie hadden beloofd dat de NAVO zich niet naar het oosten zou uitbreiden. Maar het Atlantisch bondgenootschap is steeds dichter bij Rusland gekomen door nieuwe leden op te nemen.

Na de val van de Berlijnse muur wilde Moskou uit de logica van het Oostblok treden en constructieve betrekkingen met het Westen onderhouden. Maar de VS bleven Rusland als vijand behandelen. Al in 2007 benadrukte Poetin dat de uitbreiding van de NAVO niets te maken heeft met de Europese veiligheid.

Hij veroordeelde die als een provocatie om het wederzijds vertrouwen te ondermijnen. “We kunnen ons terecht afvragen tegen wie deze uitbreiding is gericht”, zei de Russische president. De Verenigde Staten wisten dat de integratie van Oekraïne een rode lijn was die niet mocht worden overschreden.

Vóór het militaire offensief wilden de Russische autoriteiten nog onderhandelen en vroegen zij garanties voor de neutraliteit van Oekraïne. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Anthony Blinken, schepte op dat hij niet wilde praten met de Russen.”

Denk je dat de oorlog voorkomen had kunnen worden?

Hij had niet alleen voorkomen kunnen worden. Hij had snel afgelopen kunnen zijn. Feit is dat de VS geen vrede willen. Al in 2019 publiceerde de Rand Corporation, de invloedrijke denktank die dicht bij het Pentagon staat, een rapport met de strategie om Rusland te verslaan.

“In het rapport staat alles: Rusland isoleren op het internationale toneel, binnenlandse protesten aanmoedigen, economische sancties gebruiken om Europa zover te krijgen dat het de invoer van Russisch gas vermindert en vervangt door vloeibaar gas uit de VS, en Oekraïne bewapenen om ‘het grootste externe zwakke punt van Rusland’ uit te buiten.”

Buiten Europa bestaat er in de rest van de wereld geen twijfel over dat de oorlog in Oekraïne een oorlog is van de VS tegen Rusland. En de rest van de wereld weigert mee te doen aan Washingtons dodendans.

Het verlies aan invloed is duidelijk. De laatste top van de Amerikas, in juni in Los Angeles, werd door Richard Haass, voorzitter van de Council on Foreign Relations, een leidende figuur in het Amerikaanse establishment, beschreven als een “diplomatiek debacle”. Dit is een tegenslag voor Biden die van plan was zijn achtertuin op orde te brengen na de Trump-jaren.

Hetzelfde kan worden gezegd van de Afrikaanse staten ten zuiden van de Sahara, die de voormalige Amerikaanse president had omschreven als “shithole countries”. Staatssecretaris Antony Blinken ging er deze zomer heen en maakte er geen geheim van dat hij “de schadelijke invloeden van China en Rusland” op het continent wil tegengaan.

Maar de ontvangst was ijzig. De Zuid-Afrikaanse minister van Buitenlandse Zaken verkoos diplomatie boven oorlog en ‘drong er bij de Afrikaanse landen die betrekkingen met China en Rusland wensen aan te knopen of te onderhouden op aan dit niet te schuwen, ongeacht de aard van deze betrekkingen'

Ten slotte wezen veel commentatoren ook op de afnemende invloed van de VS op de top van de Associatie van Zuidoost-Aziatische Staten (ASEAN) in Washington in mei. Biden presenteerde zijn Indo-Pacific Economic Framework, maar het handelsinitiatief werd omschreven als ‘een hamburger zonder rundvlees'

Voeg daarbij India, een strategische bondgenoot van Washington die weigert Rusland te veroordelen en zijn banden met Moskou lijkt te hebben aangehaald. Of de OPEC+, die het verzoek van Biden om de olieproductie te verhogen om de prijzen te verlagen, afwees.”

Dit is een belangrijk keerpunt. Historisch gezien is Saoedi-Arabië een nauwe bondgenoot van de Verenigde Staten.

“Ja. Ze vormen een alliantie die teruggaat tot het Quincy-pact van 1945 en die veel verder gaat dan olie. Omdat zij dezelfde angsten delen als Washington, financierden de Saoedi’s de strijd tegen het communisme over de hele wereld. Hun oliedollars speelden ook een belangrijke rol in de Amerikaanse economie.

In ruil daarvoor konden de marionetten in Riyad rekenen op de bescherming van de Amerikaanse imperialisten. De spanningen die tussen deze twee landen ontstaan zijn dusverre van triviaal.

Het rapport van de Rand Corporation riep op tot het isoleren van Rusland op het internationale toneel, maar uiteindelijk zijn het de VS die alleen komen te staan.”

[Olive Yao]

.
Mohamed Hassan sur le monde multipolaire: «Le néocolonialisme est mort»
(interview) |

Grégoire Lalieu | Investig’Action 26 oktober 2022

Kantelende wereldverhoudingen en het einde van het neokolonialisme
Deel 3. Strijd om Afrika |

De WereldMorgen dinsdag 22 november 2022


In dit derde artikel bekijkt hij de strijd tussen de drie grootmachten in Afrika, waar de VS fors terrein verliezen en China en Rusland hun posities versterken.


Is de concurrentie met China de reden voor de belangstelling van de VS voor Afrika? Historisch gezien is het niet de regio van de wereld waar Washington het meest bij betrokken is geweest.

“Deze belangstelling is niet echt nieuw. Als jonge en zich snel ontwikkelende natie hadden de VS reeds in het begin van de 20e eeuw belangstelling voor Afrika. Het steunde volop de dekolonisatie van het continent om zijn Europese rivalen te verzwakken en de Afrikaanse markt te penetreren die door de koloniale machten was afgesloten.

Geleidelijk aan nam de invloed van Europa af en begonnen de Verenigde Staten een weg naar Afrika te openen. In Ethiopië in het bijzonder. Maar de Sovjetrevolutie van 1917, de Wereldoorlogen en de Koude Oorlog deden Washington zijn plannen heroverwegen.

De VS steunde volop de dekolonisatie van het continent om zijn Europese rivalen te verzwakken en de Afrikaanse markt te penetreren.

De Europeanen hadden hun paradijs verloren in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Om hun droom levend te houden en de invloed van de Sovjet-Unie in te dammen, stond Washington hen toe Afrika te exploiteren en steunde het tegelijkertijd de dekolonisatie. Het neokolonialisme nam dus de overhand.

In theorie waren de Afrikaanse staten onafhankelijk geworden, maar in de praktijk waren ze nog steeds afhankelijk van de imperialistische mogendheden. Op dat moment hadden de VS de grondstoffen van Afrika niet nodig. Maar sindsdien hebben China, Rusland en andere concurrenten zich in de strijd gemengd.

Nu hebben de VS de hulpbronnen van Afrika nodig en zijn ze vooral bang voor de komst van hun rivalen. Daarom willen ze Afrika domineren.”

Acht u het mogelijk dat ze de controle nog terugkrijgen?

“Ook al is Afrika niet de regio waar de VS het meest bij betrokken waren, toch had een adviseur van president Clinton in de jaren negentig een strategie ontwikkeld om het continent te domineren. Geïnspireerd door Zbigniew Brzezinski pleitte Anthony Lake ervoor om te steunen op vier sleutelstaten: Egypte in het noorden, Nigeria in het westen, Ethiopië in het oosten en Zuid-Afrika in het zuiden.

Deze staten, die rijk zijn aan grondstoffen, moesten als buurtpolitie voor de VS functioneren en een meer kosteneffectieve controle van het continent mogelijk maken. Als een land, een politieke organisatie of een volksbeweging een verschil probeert te maken, subsidieer je vredestroepen en jouw vazal zal voor jou vechten.

Nigeria intervenieerde in Liberia in de jaren 90. Evenzo viel het Volksbevrijdingsfront van Tigray (TPLF) aan, dat in Ethiopië aan de macht was, in 2007 Somalië aan. Ze hadden geen andere keuze dan hun meester te gehoorzamen”.

“Deze strategie was een vorm van goedkoop imperialisme, outsourcing. De VS hoefden hun strijdkrachten niet in te zetten, de vazalstaten vochten ervoor en creëerden een klimaat van terreur dat tot onderwerping leidde. Het probleem voor Washington was dat al deze marionettenregimes instortten.”

Het TPLF is na 20 jaar dictatuur van Zenawi uit Ethiopië verdreven. Maar de beweging kwam weer in het nieuws toen ze in oorlog geraakte met de centrale regering en haar premier Abiy Ahmed. De secretaris-generaal van de VN uitte in oktober zijn bezorgdheid over het feit dat de situatie “uit de hand liep”. En het TPLF roept op tot Westerse interventie. Denkt u dat de VS troepen naar Ethiopië kunnen sturen?

“Het TPLF gebruikte het koloniale principe van “verdeel en heers” om etnisch federalisme in Ethiopië tot stand te brengen. Nadat ze van de macht was verdreven, lanceerden haar corrupte leiders, die zich hadden teruggetrokken in de provincie Tigray, een eerste offensief in 2020. Maar ze werden teruggedreven door het Ethiopische leger met de hulp van Eritrea.

De eerste minister vroeg de Eritreeërs vervolgens de regio te verlaten en het TPLF kwam opnieuw aan de macht in Tigray, gesteund door de Verenigde Staten.

Washington zal niet ingrijpen. Om in te grijpen, moet je krachten hebben om in te zetten. Maar de TPLF-marionet van de VS is stuk. Sinds het TPLF van de macht is verdreven, hebben Ethiopië en Eritrea zich verzoend.

Er zijn ook contacten geweest tussen verschillende landen in de regio die hebben geleid tot het Initiatief voor de Hoorn van Afrika. Dit is een samenwerkingsproject tussen Djibouti, Somalië, Kenia, Ethiopië, Eritrea, Sudan en Zuid-Sudan met een regionale aanpak de regio wil ontwikkelen, veiligheids-, sociale en klimaatproblemen aanpakken, de handel bevorderen en infrastructuurverbindingen stimuleren.

In deze context wordt het TPLF terecht gezien als een etno-fascistische beweging. Het heeft geen toekomst.”

Tien jaar geleden legde u in de "Chaosstrategie" uit dat de Hoorn van Afrika strategisch gelegen is en veel hulpbronnen heeft. En dat, als de landen van de regio zich zouden bevrijden van het neokolonialisme en hun krachten zouden bundelen, zij zich uit de armoede zouden kunnen ontworstelen. Zijn we er al?

“Het is goed op weg. De imperialisten zijn duidelijk bang om de controle over deze strategische regio te verliezen. De VS rekenen er nu op dat Israël de politieagent van de Hoorn van Afrika zal spelen. Zij zullen proberen problemen te creëren tussen Eritrea en Ethiopië. Maar als premier Abiy Ahmed deze weg inslaat, zal hij vallen.”

Verdreven door wie?

“Het Ethiopische volk. Het imperialisme heeft altijd tegenstellingen tussen volkeren willen creëren. Als Afrikanen elkaar bevechten, kijken de imperialisten toe. Maar de verdeel-en-heersstrategie werkt niet meer zoals vroeger, omdat het politieke bewustzijn van de Afrikaanse bevolking sterk is toegenomen. Ze begrijpen wie hun echte vijand is. Zij weten dat interne tegenstellingen door dialoog kunnen worden opgelost en dat hun grootste probleem is zich te bevrijden van de neokoloniale plundering.”

De VS hebben Ethiopië in Oost-Afrika verloren. In het noorden lijkt Egypte ook af te glijden. Deze historische bondgenoot, na Israël het meest door Washington gesteunde buitenland, wendt zich steeds meer tot Rusland. Hoe verklaart u deze ommekeer?

“Sinds de omverwerping van Mubarak is de Egyptische elite aan het tapdansen. Na de dood van Nasser werd het land geregeerd door een zuivere compradore-bourgeoisie.[1] Die had geen echt project om het land te ontwikkelen. Ze is corrupt, ze werd rijk door de grondstoffen te exporteren en de benodigde producten te importeren.

Voor de Egyptenaren werden de levensomstandigheden verschrikkelijk. Sinds de omverwerping van Mubarak (president van 1981 tot 2011, nvdr) vreest de Egyptische burgerij een nieuwe volksopstand. Het volk heeft geleerd in opstand te komen. Hoewel dit niet resulteerde in een volledige revolutie, raakte de heersende klasse erdoor in paniek en werd de VS overheersing van Egypte in zekere zin verzwakt.

De Egyptische burgerij kan zich nog steeds gedragen als een marionet van het imperialisme, maar zoals ik al zei, zijn ze aan het tapdansen. Zij danst de ene kant op, dan de andere. Zeker is dat zij niet langer de belangen van de imperialistische meesters zullen kunnen verdedigen zoals in de tijd van Saddat (president van 1970 tot 1981, nvdr) en Mubarak.
Bovendien hebben sommige segmenten van de Egyptische burgerij nationalistische gevoelens ontwikkeld. Daarom is de huidige president Al-Sisi in 2018 een strategisch partnerschap met Rusland aangegaan om zijn afhankelijkheid van de VS te verminderen.

Afgelopen juli is het Russische staatsbedrijf Rosatom begonnen met de bouw van de eerste Egyptische kernreactor. Het Duitse bedrijf Siemens heeft ook een historisch contract ter waarde van 8,1 miljard dollar binnengehaald voor de modernisering van het Egyptische spoorwegnet.

Egypte was een van de eerste landen die zich aansloot bij het Chinese Nieuwe Zijderouteproject. Sindsdien zijn de betrekkingen tussen Peking en Caïro zich blijven ontwikkelen.

De berekening van de Egyptische burgerij is eenvoudig: waarom genoegen nemen met kruimeldiefstal en de marionet spelen van de VS als je het potentieel hebt om veel meer rijkdom te oogsten?

Egypte is geen klein land. Het is een van de belangrijkste economieën in de regio. Het heeft het potentieel om net zo sterk te worden als Turkije. De positie waarin het de afgelopen vijftig jaar is gehouden is vernederend.”

[Olive Yao]

.
Mohamed Hassan sur le monde multipolaire: «Le néocolonialisme est mort»
(interview) |

Grégoire Lalieu | Investig’Action 26 oktober 2022

Kantelende wereldverhoudingen en het einde van het neokolonialisme
Deel 4. Antikoloniale bewegingen in Afrika |

De WereldMorgen woensdag 23 november 2022

De Ethiopiër Mohamed Hassan analyseert in een lang interview de woelige tijden waarin wij leven, de turbulente veranderingen in Afrika … Bijzonder interessant omdat hij de geopolitieke situatie analyseert vanuit een Zuiders perspectief.

De Wereldmorgen brengt het interview in vier delen.

In dit vierde artikel heeft hij het over de nieuwe antikoloniale – vooral anti-Franse – bewegingen in Afrika, vooral in Mali en Nigeria.





In het vorig deel hadden we het over het verlies aan invloed van de VS in Afrika. Maar ook Frankrijk ondergaat hetzelfde lot. In Mali moest Frankrijk inpakken.

Dat Mali zich zo distantieert van Frankrijk laat zien hoe ook in dat land het politieke bewustzijn is toegenomen. Parijs heeft brandweerman gespeeld in dat land. Het had met de hulp van Qatar Toeareg onafhankelijkheidsstrijders[1] en terroristische bewegingen in het noorden van Mali gesteund.

Het had ook de levering van wapens geblokkeerd, die het leger broodnodig had om het offensief van de rebellen af te slaan. Toen de Malinese regering geen andere keuze had dan een beroep te doen op Frankrijk, lanceerde François Hollande in 2013 operatie ‘Serval’. Dat hielp de controle over het noorden te heroveren, maar Frankrijk speelde vervolgens een dubbel spel door de MNLA Toearegs weer op de rails te zetten.

Deze manoeuvres brachten president Ibrahim Boubacar Keïta in een moeilijke positie. Hij was verkozen om de territoriale integriteit van Mali te verdedigen. De spanningen leidden tot nieuwe botsingen tussen het Malinese leger en de noordelijke rebellen, wat een langdurige aanwezigheid van Franse troepen rechtvaardigde.





Wat is het belang van Frankrijk in Mali?

Controle over de Sahel-corridor, rijk aan mineralen en koolwaterstoffen, is essentieel voor Frankrijk. Zelfs president Jacques Chirac heeft dit erkend: “Een groot deel van het geld in onze portemonnee is juist afkomstig van de eeuwenlange exploitatie van Afrika”.

Frankrijk wil daarom zijn controle over de regio behouden. De eerste president van Mali, Modibo Keita, werd omvergeworpen tijdens een door Frankrijk gesteunde staatsgreep in 1968. Hij had de ‘fout’ begaan om pan-Afrikanist [2] te zijn, zich te verzetten tegen de koloniale strategieën, Algerije te steunen en de CFA-frank[3] op te geven.

Sindsdien heeft Parijs ervoor gezorgd dat Mali in zijn kielzog blijft, zonder te aarzelen om, indien nodig, in te spelen op de uit het kolonialisme geërfde tegenstellingen tussen het noorden en het zuiden.

Maar deze strategie werkt niet meer zoals vroeger. Er groeide een grote volksmobilisatie om Frankrijk uit Mali te krijgen. Het Westen probeerde wraak te nemen met economische sancties tegen de militairen die na de staatsgreep van 2021 de macht hadden overgenomen.

Zij werden ervan beschuldigd “de democratie op te offeren door de verkiezingen uit te stellen”. Terwijl zij hadden verzekerd dat ze niet van plan waren aan de macht te blijven, maar dat zij tijd nodig hadden om het land veilig te stellen, de instellingen te hervormen en een stembusgang in goede omstandigheden te organiseren.

Het besluit om de verkiezingen uit te stellen is genomen na breed overleg. Bovendien geniet het leger brede steun onder de bevolking, zoals herhaaldelijk is gebleken in Mali en andere Afrikaanse landen.

Maar op zeer hypocriete wijze hebben de Westerse landen hun marionetten in de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten gevraagd om sancties op te leggen aan Mali: sluiting van de grenzen tussen Mali en de ECOWAS-landen [4], opschorting van alle handelstransacties, bevriezing van tegoeden en uitsluiting van Mali van alle hulp van de financiële instellingen van ECOWAS.

Het doel was duidelijk om Mali te verstikken. Het leger heeft beloofd de macht uiterlijk in maart 2024 aan de burgers over te dragen. Vanuit de bevolking was er opnieuw een sterke mobilisatie, zodat de sancties in juli van dit jaar eindelijk werden opgeheven. Dit is een belangrijke overwinning voor het Malinese volk.

Frankrijk moest vertrekken, en het Malinese leger wendde zich tot Rusland om de opstand te bestrijden. Bamako heeft ook de uitzendingen van Radio France Internationale en France 24 opgeschort. En de Malinese autoriteiten beschuldigen Parijs ervan terroristische bewegingen in het noorden te steunen. Is Mali verloren voor Frankrijk?

Vandaag is er een nieuwe generatie beter opgeleide Malinezen: sociologen, economen, politicologen, enz. Deze intellectuelen maken een degelijke analyse van de situatie in Mali. Ze hebben een beter inzicht in de klassentegenstellingen in Mali, maar ook in Frankrijk. Ze weten hoe dit imperialistische land werkt, zijn elites, zijn ideologen.

Het is geen mysterie. Frankrijk is geen ‘uitzonderlijke natie’, het is gewoon een land met 67 miljoen mensen. Het Malinese volk kent de motieven van Frankrijk. Hun bewustzijn stijgt. We zien het resultaat van dit ontwaken. Dat heeft zich tot nu toe gemanifesteerd via volksmobilisaties en staatsgrepen. Maar morgen kan het leiden tot meer succesvolle politieke projecten dankzij dit niveau van bewustzijn.

Is dit het einde van het neokolonialisme?

In zijn oude vorm is het neokolonialisme dood. De neokoloniale burgerij kan zich niet aanpassen aan deze nieuwe situatie. Hoe zou zij dat kunnen?

Het resultaat hiervan is de verschuiving naar een multipolaire wereld?

Het draagt daar toe bij, door het ontwaken van de volkeren. De Westerse machten kunnen zich niet aanpassen. Het beeld van Mali in de Franse media is volledig veranderd. Het is een heel groot land, met enorme middelen en briljante intellectuelen. Maar als je een Franse voorbijganger vraagt wat Mali is, zal hij je vertellen dat het “een enorme woestijn” is.

Het imperialisme put zijn kracht uit de valse voorstellingen die het maakt van de wereldsituatie. Zo doen de imperialistische mogendheden zich voor als “de sterksten, de redders die de arme volkeren te hulp komen”. In werkelijkheid is het alsof een dief je zakken leeghaalt en dan een muntje naar je gooit en het doet voorkomen als een daad van liefdadigheid.

U bedoelt dat het Westen het beeld van een arm Afrika in stand houdt, maar dat de werkelijkheid anders is?

Ja. Nigeria is een perfect voorbeeld. Het is de grootste economie van het continent. De hoofdstad Lagos heeft 10.000 miljonairs. De rijkste man in Afrika is een Nigeriaan. Het fortuin van Aliko Dangote wordt door Forbes geschat op 12,1 miljard dollar. Meer dan de rijkste man in België!

Hoewel de Nigeriaanse economie van tijd tot tijd crises doormaakt, heeft ze zich de laatste jaren zeer sterk ontwikkeld.

Dankzij de olie?

Nigeria is inderdaad de grootste producent in Afrika. Maar olie is slechts goed voor 17% van het bnp. In de zuivere neokoloniale traditie had Nigeria kunnen leven van zijn olie-inkomsten en alle producten kunnen invoeren die het nodig had. Maar de heersende klasse is nu beter opgeleid en investeert om het land te ontwikkelen.

Neem olie. Vandaag heeft Nigeria weinig raffinagecapaciteit. De inkomsten uit de uitvoer van ruwe olie dekken dus nauwelijks de invoer van benzine. Er zijn zelfs tekorten. Maar Aliko Dangote bouwt een gigantische raffinaderij met Chinees materiaal. Een investering van 19 miljard met een geplande capaciteit van 650.000 vaten olie per dag. Eerst om de lokale markt te bevoorraden, daarna om de andere markten van het continent te bestrijken.

Dit megaproject zal dus de energiezekerheid van het land waarborgen en tegelijkertijd de economische ontwikkeling van Nigeria stimuleren.

Dezelfde logica geldt voor de landbouw, die goed is voor 25 procent van het bnp. Afrika is een continent dat alle vruchten, groenten en granen aanbiedt die u zich maar kunt wensen. Tegenwoordig worden veel van deze producten in hun ruwe vorm voor een schijntje uitgevoerd, terwijl het veel geld kost om verwerkte agrovoedingsproducten in te voeren.

De vicevoorzitter van de Nigeria Agro Business Group schat dat Nigeria voor elke dollar die in 2016 met de export van grondstoffen werd verdiend, tien keer die waarde had kunnen verdienen indien het land alle geëxporteerde grondstoffen had verwerkt.

In West-Afrika exporteren Benin, Burkina Faso en Mali voor 922 miljoen dollar ruwe katoen, maar importeren zij voor 2,4 miljard dollar afgewerkte katoenen textiel en kleding. Nigeria probeert het tij te keren. Het investeert zwaar in zijn agro-verwerkingscapaciteit.

[Olive Yao]

.
Er zijn miljardairs in Nigeria, maar de sociale ongelijkheid blijft groot. Volgens Oxfam leeft meer dan de helft van de bevolking onder de armoedegrens, heeft een op de vier mensen geen toegang tot drinkbaar water en gaan tien miljoen kinderen niet naar school.

Met het juiste leiderschap kan Nigeria deze uitdagingen aangaan en zich bij de opkomende landen voegen. Dit is niet mogelijk voor een land in het Zuiden zolang zijn rijkdommen worden geplunderd en het afhankelijk is van internationale ‘hulp’ die in feite een vorm van slavernij is.

Nigeria heeft zijn economie onder handen genomen. Het is een land met bijna 200 miljoen inwoners. Er is dus een zeer grote binnenlandse consumentenmarkt. Een middenklasse ontwikkelt zich en onroerend goed heeft een hoge vlucht genomen.

De twee rijkste mannen van het land zijn actief in de cementindustrie. Ook de telecomsector ontwikkelt zich snel. Tot een paar jaar geleden monopoliseerden Westerse multinationals de sector. Vandaag heeft Nigeria zijn eigen satellieten, gelanceerd vanuit China.

De telecom is goed voor 16 procent van het bnp in 2020. Nigeria heeft ook een samenwerkingsovereenkomst inzake ruimtevaart met India ondertekend. India en China zijn de twee belangrijkste economische partners van Nigeria.

Deze voormalige Britse kolonie was een van de sleutelstaten waarop Washington rekende om Afrika te controleren. Nog een klap voor het Westen?

De imperialistische machten hebben altijd etnische verschillen gebruikt om hun controle over Afrika te vestigen. Nigeria is geen uitzondering. De Britten gingen zelfs zo ver dat ze nieuwe etnische groepen creëerden door gemeenschappen kunstmatig te hergroeperen. Het bestuur bevoordeelde vervolgens bepaalde groepen, wat de weg vrijmaakte voor toekomstige conflicten.

“Het door de kolonisator geconstrueerde politieke landschap bevorderde het bestaan van regionale etnische partijen onder leiding van de burgerij of aristocratie van elk van de drie dominante groepen, en bestreed en verbrak systematisch de nationale politieke formaties”, vat socioloog Saïd Bouamama samen.

Deze situatie leidde tot de verschrikkelijke Biafraanse oorlog tussen 1967 en 1970. Frankrijk was erbij betrokken en steunde de separatisten van Biafra, een regio in het oosten van Nigeria die rijk is aan fossiele brandstoffen.

De wereld zag beelden van hongerende Afrikaanse kinderen. De Biafraanse oorlog was de eerste grote instrumentalisering van deze humanitaire tragedie. Met de hulp van de Britten slaagden de federale troepen er uiteindelijk in om de controle over de regio te heroveren. Niet zonder moeite. “Er vielen in tien maanden meer doden in Biafra dan in drie jaar in Vietnam”, klaagde de Ivoriaanse president in 1968 op France Inter.

Met het einde van de oorlog en de oliecrisis van 1973 zag Nigeria zijn inkomsten uit de export van het zwarte goud exploderen. Een corrupte elite eigende zich de rijkdom toe door de woede van het volk af te leiden.

“Om steun van de bevolking te krijgen in hun streven naar macht, lijken de elites solidair te zijn met de massa’s door hun moeilijke levensomstandigheden te wijten aan ‘de andere-elites’ die meestal worden voorgesteld als ‘buitenstaanders’. (…) Met ‘buitenstaanders’ bedoelen zij vooral de oliemaatschappijen, de federale regering en de elites van de drie meest invloedrijke etnische groepen in Nigeria, die zij groeperen onder het acroniem Wazodia.

Dit is de context waarin de terreurgroep Boko Haram is ontstaan?

Ja. In het begin was de beweging geweldloos en creëerde zij een beweging van teleurgestelde mensen die de verwesterlijking van Nigeria, de niet-naleving van de sharia en de sociale ongelijkheden aan de kaak stelde. Naarmate de beweging groeide, nam de repressie toe, wat uiteindelijk leidde tot een echt gewapend conflict.

Profiterend van de corruptie van bepaalde generaals, het uiteenvallen van Libië en partnerschappen met andere jihadistische bewegingen die door de monarchieën in de Golf worden gesponsord, groeide de macht van Boko Haram.

De Verenigde Staten probeerden vervolgens de oorlog tegen het terrorisme te gebruiken als instrument om zich verder in Nigeria te mengen. Washington was vooral bezorgd over de groeiende aanwezigheid van China. Sinds het midden van de jaren 2000 tracht Nigeria zijn partners in de oliesector te diversifiëren. Dit beleid van openheid heeft vooral Chinese bedrijven bevoordeeld.

De opstand van Boko Haram is nu beperkt tot een deel van het noordoostelijke grondgebied. Het conflict heeft echter 100.000 doden en 2 miljoen ontheemden opgeleverd, aldus de stafchef van Nigeria. Het probleem treft de hele regio. Ook gewapende groepen in het noordwesten en midden van Nigeria zijn door de regering als terroristen bestempeld na dodelijke aanslagen in maart jongstleden. Denkt u dat een interventie van de VS nog steeds mogelijk is?

Zowel in Mali als in Nigeria zullen de VS niet kunnen ingrijpen. Zoals ik al zei, zijn er tegenwoordig veel meer geschoolde intellectuelen in deze landen. Ze stellen de koloniale instrumentalisering van etnische en religieuze verschillen aan de kaak en verhogen het politieke bewustzijn. Het neokolonialisme is ontmaskerd, deze oude recepten zijn niet langer een mysterie.

Enkele weken geleden sprak ik met een taxichauffeur in Nairobi over de top die Joe Biden heeft aangekondigd tussen de VS en enkele tientallen Afrikaanse landen. Officieel om uitdagingen te bespreken variërend van voedselzekerheid tot klimaatverandering. De taxichauffeur lachte en vertelde me dat het gewoon een van hun trucs was om Afrika te plunderen.

De elites van het continent willen hun economie ontwikkelen, er is een enorm potentieel. Ze weten dat oorlogen niet goed zijn voor hun zaken. En ze weten wat er gebeurt als Westerse mogendheden ingrijpen. De Afrikanen begrijpen dat ze hun tegenstellingen onderling moeten oplossen. Alleen in het Westen gelooft men nog in al die propaganda over humanitaire oorlogen en de veronderstelde belangstelling van de NAVO-leiders voor democratie en mensenrechten.

In zekere zin heb ik medelijden met de Europese werknemers die dubbel slachtoffer zijn. Ze worden in kooien gestopt en ze krijgen een vervalst beeld van de realiteit van de wereld. In theorie wil iedereen zijn kinderen naar goede scholen kunnen sturen of naar het ziekenhuis kunnen gaan als ze ziek zijn. Iedereen wil goede wegen, goed vervoer, werk en fatsoenlijke leefomstandigheden.

Mensen zijn ook sociale wezens, ze leven van nature graag samen, zien graag hun familie en hebben graag vriendelijke buren. Maar de rijkdom van de Europese werknemers wordt in beslag genomen door een minderheid die steeds rijker wordt. Er wordt veel te weinig geïnvesteerd in onderwijs en gezondheidszorg. En de werknemers worden in het ongewisse gelaten.

Politieke charlatans en xenofobe nationalisten komen met valse ideeën om de Europese werknemers ervan te overtuigen dat het probleem buitenlanders, de islam of God weet wat is. Het is een virus om mensen hun gedachten af te sluiten. Daarom zijn de Europese werknemers dubbel slachtoffer!

Hoe ziet u de toekomst van Afrika?

Je moet kijken naar de toekomst van de mensheid als geheel, in plaats van de toekomst van Afrika alleen. De unipolaire wereld sterft en er ontstaat een nieuwe manier van denken. Het valt nog te bezien of de racistische en imperialistische krachten van de oude wereld de nieuwe multipolaire wereld zullen accepteren.

Of zullen ze tegen alle verwachtingen in proberen vast te houden aan hun posities – met een wereldoorlog als gevolg? Alleen de tijd zal het leren. Wat zeker is, is dat als de imperialistische machten oorlog voeren, zij verslagen zullen worden. Het zal niet het einde van de geschiedenis zijn, à la Fukuyama, maar wel het einde van een verhaal, à la Mohamed Hassan.

Kunnen de VS vreedzaam hun hegemonie opgeven? Tot nu toe ziet het er slecht uit.

De vraag is volgens mij: zullen de Europese werknemers een sterke achteruitgang van hun levensomstandigheden accepteren? De imperialistische klasse heeft haar eigen klassenbelangen. Zij zullen niet plotseling tot bezinning komen en de multipolaire wereld accepteren. Maar de werkers kunnen beslissen wat er daarna gebeurt.

Net als in Afrika zal het politieke bewustzijn in Europa toenemen. De VS heeft het beeld gecreëerd van Rusland als vijand van de Europeanen. Maar zoals we aan deze oorlog kunnen zien, is het Washington die Europese Unie vreselijk benadeelt. De oorlog in Oekraïne is niet alleen een oorlog bij volmacht tegen Rusland. Het is ook een oorlog om ervoor te zorgen dat EU – en vooral Duitsland – zich niet naar het oosten keert en afhankelijk blijft van de VS.

Als de crisis aanhoudt en de omstandigheden van de werknemers verslechteren, zullen zij beseffen dat Rusland deel uitmaakt van Europa. Dan hebben de VS psychologisch verloren. De Europese heersende klasse zal zich in een positie bevinden waarin zij niet langer kan leven zoals voorheen. En de arbeiders zullen begrijpen dat ze niet langer kunnen leven zoals voorheen.

De voorwaarden voor grote omwentelingen …

Precies. Het komt wel.



Notes:

[1] Vanaf het begin van de 19e eeuw vormden de Toeareg de belangrijkste politieke macht in de Sahara en delen van de Sahel. Hun woongebied werd rond het begin van de 20e eeuw veroverd door de Fransen. Na de onafhankelijkheid van de Franse koloniën werd het woongebied van de Toeareg opgedeeld tussen vijf verschillende staten: Algerije, Libië, Mali, Niger en Burkina Faso.
Maar de Toeareg wilden een eigen onafhankelijke staat. Met dat doel volgende verschillende opstanden, maar zonder succes. Na de oorlog tegen Libië en dankzij buitgemaakte wapens uit dat land riepen de Toeareg begin 2012 in een olierijk gebied in Noord-Mali een eigen staat uit en begonnen ze een opstand. (nvdr)

[2] Het panafrikanisme stelt dat de Afrikaanse natiestaat een constructie is van de koloniale mogendheden en dat alle Afrikaanse landen alsook de Afrikanen die in de rest van de wereld leven, zich samen sterk moeten maken om hun belangen in de wereld te behartigen. (nvdr)

[3] De CFA-frank is de munteenheid die gebruikt wordt in twaalf voormalige Franse koloniën, een voormalig Portugese kolonie en een voormalig Spaanse kolonie in Afrika. De afkorting CFA stond van origine voor: Franc des Colonies Françaises d’Afrique (frank van de Franse koloniën in Afrika). De munt was in waarde gekoppeld aan de Franse frank. (nvdr)

[4] De Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (Economic Community of West African States, afgekort ECOWAS) is een regionale groep van vijftien landen in West-Afrika. Haar doel is het bevorderen van de economische integratie. (nvdr)

[Olive Yao]

.
Waarom de hysterie rond TikTok verre van onschuldig is

Marc Vandepitte | De Wereld morgen 10 maart 2023


In navolging van de VS en Europa verbieden onze regeringen TikTok voor ambtenaren. Dit verbod is volledig ongegrond maar is verre van onschuldig. Het kadert in de nieuwe Koude Oorlog tegen China. Stappen wij mee in de oorlogskoorts?

Zowel de Vlaamse als de federale overheid verbieden hun werknemers om TikTok te gebruiken op hun werkcomputers en smartphones. Volgens ministers Somers moet de app zelfs verwijderd worden van alle gsm’s die professioneel gebruikt worden in overheidsdiensten.

TikTok is razend populair bij jongeren. Het is een platform dat korte en luchtige video’s verspreidt. Aanvankelijk ging het vooral om virale dansjes, maar het groeide snel uit tot een belangrijke nieuwsbron voor jongeren. In de VS gebruiken bijna 100 miljoen mensen de app.

De populaire video-app ligt al een tijdje onder vuur. In Europa stuurt men aan op zo’n verbod en in Canada en de VS is de app al langer verboden voor overheidsambtenaren. In de VS ligt zelfs een nationaal verbod op tafel in de Senaat.

Om de app te verbieden worden twee redenen aangegeven. TikTok zou massaal gegevens kunnen inzamelen van de Westerse gebruiker. Daarnaast kan het platform mogelijk gebruikt worden voor propagandadoeleinden. De vrees bestaat dat ByteDance, het bedrijf achter TikTok, verplicht kan worden om mee te werken met de Chinese overheid.

Ongegrond

De maatregelen zijn ongegrond. Vooreerst is het evident dat hoge ambtenaren geen gevoelige informatie op hun gsm of PC achterlaten. Maar dat hangt niet af van een app. Gevoelige info bescherm je door te versleutelen en niet door deze of gene app toe te laten of te verwijderen.

Het is in dat verband veelbetekenend dat vice*premier Petra De Sutter en de minister van defensie (!) Ludivine Dedonder TikTok zullen blijven gebruiken.

Ten tweede moet elke app om te kunnen werken in Europa tegenwoordig voldoen aan regels ter bescherming van de privacy, beter bekend onder de Engelse afkorting GDPR. Er is geen garantie van honderd procent, maar op dat vlak is TikTok even veilig als andere apps.

De ethische hacker Baptiste Robert constateert: “Voor zover we kunnen zien, vertoont TikTok in zijn huidige staat geen verdacht gedrag en geeft het geen ongebruikelijke gegevens vrij. Het verkrijgen van gegevens op het apparaat van de gebruiker is vrij gebruikelijk in de mobiele wereld en we zouden vergelijkbare resultaten verkrijgen met Facebook, Snapchat, Instagram en anderen.”

En ja, het is in het verleden al gebleken dat TikTok de privacy van journalisten heeft geschonden. Maar dat geldt evengoed of nog erger voor andere apps. Er bestaat weinig twijfel over dat de CIA rechtstreeks of onrechtstreeks de sociale media platforms die zij van belang acht in de gaten houdt. Zo is geweten dat Google vol zit van ex-CIA agenten.

In andere landen zullen de inlichtingendiensten ook wel hun werk doen. In 2020 werd bekend dat Israëlische inlichtingendienst spioneerde via whatsapp.

Ten derde heeft de onze Staatsveiligheid nog geen enkel geval van spionage kunnen vaststellen via TikTok. In de app is in elk geval geen expliciete spionagesoftware verwerkt.

Tenslotte heeft de Chinese regering zo’n app niet nodig om te spioneren. Als ze dat wil doen dan zal ze wel iets anders en meer gesofisticeerd gebruiken dan een simpele luchtballon of een luchtige video-app.

Het echte probleem zit hem niet bij spionage. Het gaat over privacy. Het lijdt geen twijfel dat TikTok heel veel informatie verzamelt over gebruikers. Maar ze zijn niet de enige. Apps als Facebook en Instagram, en veel ander ogenschijnlijk onschuldige apps verzamelen gegevens en verkopen die door aan databrokers, die ze op hun beurt verder verkopen aan bedrijven die winst kunnen slaan uit deze schat aan gegevens.

In een artikel in Foreign Policy verwoorden twee professoren het als volgt:

“Als we het echte probleem willen aanpakken, moeten we serieuze privacywetten aannemen en geen veiligheidstheater opzetten. Die wetten zijn nodig om te voorkomen dat onze gegevens worden verzameld, geanalyseerd en verkocht – door wie dan ook. Dergelijke wetten zouden ons op de lange termijn beschermen, en niet alleen tegen de app van de week.”

De echte redenen

De echte redenen voor het verbod op TikTok hebben niets met spionage of veiligheid te maken, maar liggen elders.

Een eerste reden is van commerciële aard. TikTok is er in geslaagd om het monopolie van zijn concurrenten uit de VS te doorbreken. Het gaat over Alphabet (Youtube) en Meta (Facebook en Instagram). Het afgelopen jaar maakten zij gigantische winsten, resp. 279 miljard dollar en 117 miljard dollar.

Onlangs ondertekende de gekende rapper en acteur Snoop Dogg een exclusiviteitsakkoord met TikTok en niet met Spotify of Apple Store. Gezien de enorme winstmogelijkheden staat hier zeer veel op het spel.

En die winstmogelijkheden zien ze in de VS niet graag verloren gaan. Net zoals eerder het geval was bij Huawei (5G) wil Washington Chinese concurrenten letterlijk uitschakelen door ze te verbieden. Economische oorlogsvoering heet zoiets. Zoals de laatste jaren gebruikelijk is danst Europa (en België) hier naar de pijpen van de VS.

Een tweede reden is van geopolitieke aard. In de ogen van de VS wordt China meer en meer gezien als bedreiging en kwaadwillende macht. Denk maar aan de hysterie rond de luchtballon, en de toegenomen oorlogsretoriek rond de kwestie Taiwan. We zitten in een nieuwe Koude Oorlog.

Rondom China heeft de VS een militaire omknelling uitgebouwd. Washington sluit ook de ene militaire alliantie na de andere met landen uit de regio. Het lijkt wel alsof de VS zich met grote spoed opmaakt voor een gewapend conflict met China.

De hele heisa rond TikTok dient om een vijandsbeeld tegen China te ontwikkelen of te versterken. Voor het aangaan van militaire conflicten is het belangrijk om de publieke opinie mee te hebben. Het verbod op TikTok past daarin en is dus verre van een onschuldige kwestie.

Ook hier weer lopen Europa en België netjes in de pas van de grote broer. Voor sinoloog Rogier Creemers, die doceert aan de universiteit van Leiden heeft het verbod van TikTok op diensttelefoons van ambtenaren iets weg van symboolpolitiek. “We volgen daarin de VS, waar alles wat met China te maken heeft momenteel des duivels is”.

Wanneer gaan we er in Europa eindelijk eens in slagen om een eigen autonome koers te varen, gebaseerd op gezond verstand en niet bedwelmd door oorlogskoorts? Het lijkt in deze oorlogstijden een van de belangrijkste uitdagingen waar we voor staan.

[Olive Yao]

.



Iers EP Clare Daly: ‘De EU? Gigantische bubbel zonder enige band met de bevolking”

interview Lode Vanoost | De Wereld Morgen 26 maart 2023


Ierse Europarlementariër Clare Daly (en haar collega Mick Wallace) leerde ik kennen door haar talrijke actieve bijdragen die ze verspreid op sociale media. Het viel ons op hoe haar standpunten over Palestina, Assange, corruptie, Latijns-Amerika en zoveel andere zaken gelijklopen met de redactionele lijn van deze nieuwssite. Een goede reden om kennis te maken.

Net als wij veroordeelt Clare Daly de Russische invasie in Oekraïne maar benadrukt zij de medeverantwoordelijkheid van de NAVO, de VS en de EU voor deze escalatie en voor hun medewerking aan de acht jaar burgeroorlog die er aan voorafging – en die nog steeds ontkend wordt in onze mainstream media. Zij ontvangt ons op een druilerige dinsdagmiddag tussen haar drukke agenda door in de enorme bubbel van het Europees Parlement in de Leopoldswijk te Brussel.

“We wonen in Sint-Gillis wanneer we in Brussel zijn. Dat we hier in een soort ivoren toren werken, besef ik maar al te goed. Het echte Brussel vind ik geweldig. Van de clichés over Brussel en over België die ik van mijn vrienden te horen kreeg toen ik verkozen werd klopt gewoon niets. Wanneer ik je uitleg hoor over je land besef ik hoe weinig ik eigenlijk weet van dit land.”

Politiek activisme in Ierland

“Ik ben al heel mijn leven politiek actief. Politiek activisme is meer dan deelnemen aan verkiezingen of politica worden. Trouwens, politici veranderen alleen iets als ze onder druk worden gezet door de mensen.”

“Ik was actief in de studentenvakbond en in de vakbond voor het personeel van Air Lingus op de luchthaven en werd gemeenteraadslid in een district van Dublin. Daarna werd ik ook nationaal parlementslid (2011-2019) voor een linkse partij van trotskistische tendens, waar ik nu geen lid meer van ben.”

“Ik diende met een aantal kompanen in 2019 een lijst ‘Independents for Change’ in voor de Europese verkiezingen. Mick Wallace en ik werden verkozen (Ierland heeft 13 zetels in het EP, nvdr). We hebben geen partijstructuur.”

“Ik noem mezelf een internationale socialist, een onafhankelijke socialist. Ik ben jaren actief geweest in partijstructuren, maar dat bracht me te dikwijls in conflict met de idealen die we verondersteld werden te verdedigen. Ik ben als nationaal parlementslid politiek onafhankelijk geworden.”

“Dat liet me toe om standpunten in te nemen die veel weerklank vonden bij de Ierse bevolking. Onze parlementaire acties leidden tot het ontslag van twee opeenvolgende ministers van justitie en van twee politiechefs, in verband met grootschalige corruptie, ondermeer in de bouwsector die door justitie werd genegeerd.”

“Dat konden we omdat we een klokkenluider een stem gaven die door politici en media werd doodgezwegen. Het was een enorm politiek schandaal in Ierland. De staat bleek immers enorme schulden over te nemen van corrupte bouwbedrijven en banken. Zo werden Mick Wallace en ik bekende politici in Ierland, die de regering ter verantwoording riepen. En zo raakten we ook verkozen in het Europees Parlement.”

EU, sociale mythe en neoliberale realiteit

“De EU is redelijk populair bij de bevolking, omdat ze dat zien als de mogelijkheid voor hun kinderen om in het buitenland te studeren, om vrij te reizen. Ze zien dat niet als wat het echt is: een neoliberale constructie voor de ‘happy few’.”

“Wij (in Ierland) zijn een eiland aan de buitenrand van Europa, dat lang afhing van een nog groter eiland, eveneens aan de buitenrand van Europa. Dat is nu weggevallen. Ieren spreken echter alleen Engels en zijn dus niet zo goed op de hoogte van dat echte Europa overzee. We hebben een zeer eurofiele elite aan de macht in Ierland, die in de EU iets heel anders zien dan de gewone Ieren.”

“Gedurende ons mandaat in het nationale parlement kregen we nog af en toe een redelijke pers, heel wisselvallig, maar toch niet zo eenzijdig slecht als nu, sinds we in het Europees Parlement zetelen. Het verschil in Ierland zelf was dat we daar ter plaatse actief waren en dat de mensen dus konden zien wat we echt deden, ze konden ons rechtstreeks horen op de parlementaire tv-zender.”

“Sinds we in het Europees Parlement zetelen worden we in de Ierse pers echt afgemaakt en gedemoniseerd. De hoeveelheid bagger die we over ons krijgen in de kranten is immens. Onze politieke standpunten worden compleet verdraaid.”

“We worden Kremlin-agenten genoemd, Poetin-marionetten, een ‘gênante vernedering voor Ierland’. Geen enkel inhoudelijk debat over onze standpunten. “Ze zijn gek geworden in Brussel”, dat is het niveau.”

Desinformatie en demonisering

“We werden aangehouden in Ierland omdat we militaire basissen betraden op zoek naar VS-oorlogsvliegtuigen. Men kent ons daar als anti-oorlogsactivisten. Daar kwam een proces van. Zo kwam uit dat Ierland toelaat dat de civiele luchthaven van Shannon wordt gebruikt voor de transit van Amerikaanse troepen en voor de transit van gevangenen naar andere landen.”

“Dankzij WikiLeaks kwamen we te weten dat het Ierse ministerie van buitenlandse zaken aan de VS vroegen of ze niet een paar ‘onderzoeken’ konden doen, zodat ze konden beweren dat ze het onderzocht hadden. Ierland beweert immers neutraal te zijn 1. Die vliegtuigen zouden volgens de regering geen bommen of andere wapens vervoeren, ze maken alleen maar tussenlandingen met soldaten. Wij stelden die schijnheiligheid voortdurend aan de kaak.”

“De desinformatie over wat wij doen is fenomenaal. Wat de mainstream media over ons zeggen staat in schril contrast met wat mensen zeggen die ons contacteren. Zij danken ons voor wat wij doen.”

“Ik werd aangesproken in de luchthaven van Islamabad toen we daar waren voor een missie over de situatie na de overstromingsramp in Pakistan. “Ik volg jou op de sociale media!”. Mensen uit heel Afrika contacteren ons, ook uit Europa en de VS. Zij klagen allen over hetzelfde: hun media en hun politici.”

“We werden allebei verkozen door de Ieren en haalden met ons tweeën 2 van de 13 Ierse zetels in het Europese Parlement. Mick had exact één medewerker voor zijn campagne, waarmee hij heel Ierland afreisde. Ik had eveneens slechts een klein team voor mijn campagne. Maar iedereen kende ons van ons werk in het nationaal parlement. Nu krijgen de mensen alleen maar slechte berichten over ons en ons werk hier.”

Europese praatbarak

“Het werk in de commissies hier is nogal technisch, eerder saai. Het zijn onze korte tussenkomsten in de plenaire zitting die we verspreiden over de sociale media, en waar we veel respons op krijgen.

“Een voorbeeld. In mijn eigen land is er een enorm huisvestingsprobleem. Zelfs jongeren uit de middenklasse met een vaste baan kunnen zich geen eigen woning meer veroorloven. Een klein appartement met twee slaapkamers, één kleine leefkamer huur je niet onder 2000€.

“Ondertussen geven onze regeringen miljarden euro’s uit aan herbewapening. De Europese Investeringsbank (EIB) weigert leningen voor huisvesting maar geeft ze wel voor aankoop van wapens. Dat volgen we op in de commissies.”

“In de plenaire vergadering nemen we meer algemene standpunten in. Het zijn korte statements, want veel spreektijd krijgen we niet, één minuut! Die zetten we net op om ze daarna te verspreiden. Een echt inhoudelijk antwoord krijgen we toch niet. Soms antwoorden ze gewoon helemaal niet.”

“We brachten ons eigen team mee uit Ierland. Die kenden de werking van het Iers parlement goed, en kenden de onderwerpen, corruptie, buitenlands beleid, defensie, vredesbeweging. Wij ijveren voor een wereld van diplomatie en multilateralisme, het internationaal recht. Ons team kent dat door en door.”

“Wij zien onze tussenkomsten in de plenaire vergadering uitsluitend als een politiek platform naar de buitenwereld, om ons politiek alternatief te promoten. Toen we hier toekwamen, beseften we al dat dit hier een enorme bubbel is compleet geïsoleerd van de echte wereld daarbuiten. Tegelijkertijd beseffen we dat hier heel veel wordt beslist dat een enorme impact heeft op het leven van de mensen.”

De Brusselse EU-bubbel

“Sinds de oorlog in Oekraïne is het allemaal enorm uitgebreid. Het vacuüm waarin wij hier werken is nog venijniger geworden. Daarbuiten heb je volgens mij een grote meerderheid van de bevolking die tegen de oorlog is en die vrede wil, die hun levensstandaard zien dalen en die willen dat het lijden van de Oekraïners stopt.”

“Daartegenover staan al die oorlogshaviken in de meeste EU-regeringen, zeker in de EU-instellingen, die slaafs voor de NAVO buigen, volledig ingekapseld zijn door het militair-industrieel complex.”

“De media hebben het over een oorlog tussen democratie en autoritaire regimes, terwijl Europa zelf autoritair aan het worden is. Als je buiten dat enge kader gaat staan wordt je een ‘nuttige idioot van de vijand’, een ‘verspreider van desinformatie’.”

“De arrogantie van deze mensen is verbijsterend. Die komen hier met uitgestreken gezicht zeggen dat al die mensen daar buiten het vrije Westen niet aan ‘onze’ kant staan omdat ze het slachtoffer zijn van Russische desinformatie. Volgens hen kunnen die nooit uit zichzelf tot die conclusie gekomen zijn.”

“De middelen die worden gepompt in het narratief van de mainstream zijn enorm. Instellingen zoals het Amerikaanse National Endowment of Democracy werken actief aan het pushen van de eigen versie van wat in de wereld gebeurt. Dat gebeurt ook hier in het Europees Parlement. Dat deden ze al tijdens de oorlog in Vietnam. Nu geven de sociale media daar weerwerk op.”

“Daarom steken ze meer energie in het aanvallen van de boodschapper in plaats van in de boodschap die je wil brengen. Kijk, ik heb er geen probleem mee dat mensen het met mij helemaal oneens zijn als ze tegenargumenten geven. Wat nu gebeurt is je het recht ontzeggen om je boodschap kenbaar te maken. Dat doen ze door je dood te zwijgen, en als dat niet lukt, verdraaien ze wat je zegt. Een veel gebruikte tactiek is dat ze één zin van wat ik of Mick zeggen uit de context halen en daar een hele redenering rond opbouwen die aan die zin een heel andere betekenis geeft.”

“Pas op, veel mensen hebben de mediamanipulatie door. Jammer genoeg gaan ze dan dikwijls compleet afhaken. Ze komen dan ook niet bij ons terecht. Het verandert wel, veel te traag, maar toch. Daar doen jullie het toch ook voor!”

“Ik heb Brussel – dat andere, echte Brussel buiten de bubbel hier – sindsdien beter leren kennen. Het is een boeiende stad. Wij zeggen dat tegen alle groepen die ons hier komen bezoeken. We spreken al de clichés tegen die ze hebben over België.”

“Het is een geweldige stad om in te leven. Ik idealiseer het niet. Het is uiteraard een stad met zijn problemen. Maar ik vind zelfs de politie hier beter dan in andere Europese landen. Kijk maar naar Frankrijk hoe ze daar met betogers omgaan. Ik weet natuurlijk wel dat ik de juiste kleur heb en een buitenlander ben, waarmee ze wel beter opletten, maar zelfs dan zie ik een verschil met andere EU-landen.”


1) Ierland is geen formeel lid van de NAVO, maar heeft er wel meerdere militaire samenwerkingsverbanden mee.

[Olive Yao]

.

[Olive Yao]

.
De top in Vilnius: laat de NAVO Oekraïne vallen?

Paul Lookman | DeWereldMorgen.be 20 juli 2023


Het Westen beseft dat vrede alleen mogelijk is met een neutraal Oekraïne. Rusland wint, de Oekraïense bevolking is de grote verliezer. Blijft Rusland buiten een pan-Europese veiligheidsarchitectuur, dan keert de rust op het continent niet weer.

Nog geen vier jaar nadat de Franse president Emmanuel Macron het etiket “hersendood” op de NAVO plakte, lijkt het bondgenootschap alle twijfel over zijn relevantie te hebben overwonnen. Historisch, zo werd de 33e NAVO-top in de Litouwse hoofdstad Vilnius genoemd, nog voor die op 11 juli goed en wel van start ging. Historisch, omdat voor het eerst Finland mee aan tafel zat en Turkije zich niet langer verzette tegen het Zweedse lidmaatschap. Voor de Belgische premier Alexander De Croo heeft de NAVO zich “meer dan ooit verenigd getoond om Oekraïne te steunen”. “Zodra er vrede is, kan Kiev de ultieme vredesgarantie krijgen, en dat is het NAVO-lidmaatschap”, aldus de premier, die erop wees dat verschillende landen Kiev individueel veiligheidsgaranties hebben aangeboden.

Op de top verbonden de bondgenoten zich ertoe om 2% van hun bbp te besteden aan defensie. Wat vroeger richtlijn was, werd minimumvereiste. Dat de Belgische premier over dat issue niets zei, moet niet verwonderen. België haalt bij lange na de 2%-norm niet, en de stijging van het defensiebudget gaat uiterst traag. De norm vergt een verhoging van ruim €4 miljard. Een lastige oefening voor de regering, die het debat zonder twijfel over de verkiezingen van 9 juni 2024 zal heentillen, als zij daar al niet eerder over valt. Op de NAVO-top durfde blijkbaar niemand kritiek uit te oefenen op de 2%-norm. Die is immers volkomen uit de lucht gegrepen want niet onderbouwd met échte, gekwalificeerde en gekwantificeerde dreigingen, niet het gefingeerde of opgeblazen “gevaar” dat we maar al te vaak voorgeschoteld krijgen.

Scheuren

Onder de titel “De NAVO probeert de scheuren te dichten nadat Zelensky zijn kalmte verliest”, wijst het Amerikaanse mediabedrijf Bloomberg op een heethoofdige Zelensky en groeiend verzet tegen zijn gedram. De NAVO-leiders moesten zich in bochten wringen om een tekst op papier te krijgen over een lidmaatschapsaanbod aan Oekraïne dat kon doorgaan als stap vooruit, zonder zelf nog meer risico te lopen betrokken te geraken bij een oorlog met een nucleair bewapend Rusland. Per saldo hebben de haviken (vooral de Baltische staten en Polen) het onderspit moeten delven. Blijkbaar was Zelensky’s boze tweet, waarin hij uithaalde naar de NAVO-bondgenoten, een ultieme poging om de alliantie te pushen toe te geven aan zijn eis tot onmiddellijk lidmaatschap van zijn land.




Douglas Macgregor wijst op nog maar weer eens een nieuwe escalatieronde in de oorlog in Oekraïne. Frankrijk en het VK zouden de Oekraïners langeafstandskruisraketten hebben toegezegd. Ze zullen wel moeten beloven daarmee niet het Russische grondgebied te bestoken, maar men mag aannemen dat de wanhopige Zelensky daar geen boodschap aan heeft. Hij zal ze dus op Rusland afschieten met als doel een hard antwoord uit te lokken dat de VS en de NAVO rechtstreeks in de oorlog betrekt. Ook de Polen en Litouwers zouden broeden op een plan: buiten de NAVO om in West-Oekraïne een bufferzone instellen. Voor Moskou zou zo’n initiatief een rode lijn overschrijden. Elke inmenging in het conflict wordt dus in de pan gehakt, en zou zelfs een groter Russisch offensief kunnen uitlokken.

Wat gebeurt er als er raketten vallen op Russische steden? Macgregor nuanceert de dreiging. Wie raketten inzet, doet dat met tientallen tegelijk. De Russen zullen het merendeel onderscheppen, maar een klein aantal kan doel treffen. Dat is voor Moskou het startschot voor de inzet van de grote middelen om een einde te maken aan het regime in Kiev. Moskou beschikt over heel wat troefkaarten om het Westen het leven zuur te maken. Het zou de Mexicaanse drugkartels kunnen aanzetten om nog meer vluchtelingen richting de VS te sturen en Noord-Korea om raketten richting Guam [1] af te vuren. Nu de moderne oorlog vanuit de ruimte wordt geleid, zou het satellieten onklaar kunnen maken. En het probeert samen met Iran de Amerikanen uit het Syrische luchtruim en uit hun bases in Oost-Syrië te verdrijven.

Duitse initiatieven

Ook de Duitsers spelen een rol in de oorlog in Oekraïne. Berlijn is na de VS de grootste wapenleverancier van Oekraïne. Bondskanselier Olaf Scholz beloofde de Oekraïners in Vilnius tanks, munitie en Patriot luchtverdediging ter waarde van €700 miljoen. Het Duitse enthousiasme om een vuist te maken tegen Rusland is voor een stuk terug te voeren op de verpletterende Duitse nederlaag door het Rode Leger in de tweede wereldoorlog [2]. Voor de Duitsers is de crisis in Oekraïne de context om de militarisering van hun land nieuw leven in te blazen. Een CDU-defensiespecialist gaat zelfs zover om de NAVO te adviseren zo nodig Kaliningrad [3] af te snijden van de Russische aanvoerlijnen. Berlijn heeft het verlies in 1945 van de Pruisische stad Königsberg blijkbaar nog altijd niet verteerd.

De Duitsers hebben nog meer plannen voor Oekraïne. Rheinmetal AG, een technologiereus die 60% van zijn omzet haalt in de defensiesector, opent binnenkort een fabriek in het westen van Oekraïne, waar het pantservoertuigen zal bouwen en tanks repareren, en plannen heeft voor de productie van munitie, luchtverdedigingssystemen en tanks. Duitsland, dat zeer goed beseft dat Oekraïne militair geen enkele kans maakt tegen Rusland, denkt aan de toekomst. Het investeert in Oekraïne niet met het oog op Rusland, maar op Polen. Het speculeert op grenswijzigingen en creëert feiten op de grond. Als Polen de overdracht in 1945 van Wolhynië en Galicië in het westen van Oekraïne wil terugdraaien, moet ook de kwestie van de Duitse gebieden die vandaag deel uitmaken van Polen op tafel komen. [4]

Manco

Dromen de Duitsers? Alles hangt af van de afloop van de oorlog. Sluit Kiev op korte termijn een akkoord met Rusland, dan ziet het er voor Duitsland, Polen en de Baltische staten heel anders uit dan het scenario van een harde Oekraïense militaire nederlaag en een vredesregeling op Russische voorwaarden. Die vraag legt tevens het manco van de NAVO-top bloot: men had zich in Vilnius over de toekomst van Europa moeten buigen. Na de val van de Sovjet-Unie heeft Europa serieuze fouten gemaakt. Blijft men Rusland buiten een pan-Europese veiligheidsarchitectuur houden, dan keert de rust op het continent niet weer. Er is voor Europa maar één realistisch scenario: de relatie met Rusland herstellen en degelijke wederzijdse veiligheidsgaranties onderhandelen.

Gaat het die kant op? Voor wie tussen de regels door leest, wordt het duidelijk. Het Westen geeft Oekraïne geen harde toezegging over het NAVO-lidmaatschap. Het beseft dat het een oorlog tegen Rusland niet kan winnen en vrede alleen mogelijk is met een neutraal Oekraïne. De animo in het Westen om Oekraïne financieel en materieel te steunen neemt af. Kiev beseft dat het zonder westerse boots on the ground het onderspit delft. Het laatste nieuws duidt op omvangrijke Russische troepenconcentraties in het noorden rond Kharkiv en in het zuiden gericht op Odessa. Moskou heeft intussen ook een volledige blokkade van de Oekraïense havens aan de Zwarte Zee afgekondigd, waardoor het land een landlocked country wordt, een land zonder zeehavens, met alle economische nadelen van dien.

Blijkbaar wordt de eindronde ingezet. De afloop kan enkel zijn: Rusland wint, de Oekraïense bevolking is de grote verliezer. Zelensky zal de geschiedenis ingaan als een Amerikaanse marionet die 350.000 dode Oekraïners op zijn geweten heeft, en land en hulpbronnen aan Rusland verloor omdat hij maart 2022 op de valreep weigerde het gematigde akkoord met Rusland te ondertekenen.


Noten

1 Op Guam zijn belangrijke Amerikaanse militaire bases gehuisvest. Installaties van de Amerikaanse luchtmacht en marine beslaan ongeveer 29% van het totale landoppervlak van het eiland. Guam is ook een belangrijk knooppunt voor onderzeese communicatiekabels tussen het westen van de Verenigde Staten, Hawaï, Australië en Azië. Het eiland biedt onderdak aan bijna 7.000 militairen. In de nabije toekomst komen daar nog duizenden bij, als gevolg van de overplaatsing van militair materieel en personeel afkomstig van het Japanse eiland Okinawa. Bron: ‘Guam Island: de strategische Amerikaanse militaire basis in de Stille Oceaan’.

2 Op 31 januari 1943 gaf het Duitse Zesde Leger zich over, en op 2 februari capituleerde de rest van de Duitse troepen. De Slag om Stalingrad was officieel ten einde, maar nog veel Duitse soldaten bleven doorvechten, vaak tot de dood. Pas eind februari hadden de Sovjets de laatste Duitse verzetshaarden uitgeschakeld. De Duitsers verloren in Stalingrad zo’n 750.000 soldaten. Van de 100.000 Duitsers die gevangen waren genomen, keerden er na de oorlog slechts 6.000 terug in Duitsland. Bron: IsGeschiedenis.

3 De exclave Kaliningrad is een stukje Russisch gebied aan de Oostzee, tussen Polen en Litouwen, op zo’n 500 kilometer van Berlijn. Het is met het moederland verbonden via de Suwalki-corridor via Litouwen naar Wit-Rusland. Na de Tweede Wereldoorlog kwam het toenmalige Königsberg in handen van de Sovjet-Unie en kreeg het zijn huidige naam. Kaliningrad is de thuishaven van de Russische Baltische vloot. De Russen hebben er Iskander raketten gestationeerd, die met kernkoppen kunnen worden uitgerust.

4 Herinner u het Poolse beroep van oktober 2022 op €1,3 biljoen Duitse herstelbetalingen voor de Tweede Wereldoorlog. Partijen lijken hun stellingen te betrekken ter voorbereiding op een grote herschikking van Noordoost Europa.

Dit artikel verscheen eerder vandaag op Geopolitiek in context.

[Olive Yao]

.
Eric Hulsens

De propaganda rond Oekraïne (deel 1)

De propaganda rond Oekraïne (deel 2)

De propaganda rond Oekraïne (deel 3)


Deze serie komt over een tijdjje compleet in Oekraïne, propaganda en censuur te staan, maar daar maak ik eerst de serie over Canada af. Daar is nog veel aan de hand.