‘Religie is niet slecht, mensen zijn slecht’
Door Rinze Brandsma
Woensdag 17 december 2003 - BREDA – Geef niet te snel de schuld aan de islam. Denk na voor je zegt en opschrijft dat achter een onbegrijpelijk wreed misdrijf de religie zit.
Bijvoorbeeld wraak, om de eer van de familie te redden. Want publicatie van dat soort vage geruchten vergiftigt de sfeer in ons land. De Bredase Bosnische Naida Ribic-Gradecak, die tien jaar geleden als vluchteling vanwege de oorlog in haar land naar Nederland kwam, heeft de kat de bel aangebonden. Een verhaal in De Telegraaf naar aanleiding van de schokkende moord vorige maand op de 16-jarige Bosnische havo-scholiere Maja Bradaric, werd haar te veel.
Ze schreef de krant en ook tv-rubrieken als het NOS Journaal, Nova en Hart van Nederland een brief. „Met het schrijven van leugens over die moordzaak komen Nederlandse mensen nog harder tegenover ons geloof, de islam, te staan.“
Ze zit op het puntje van de bank, praat nog drukker met haar handen dan met haar mond. „Na de aanslagen van 11 september lijkt de islam wel een bom geworden. Veel te vaak wordt het geloof erbij gehaald als er vreselijke dingen gebeuren die mensen niet direct kunnen verklaren. Zo wordt de haat tegen moslims alleen nog maar erger gemaakt. Terwijl ook wij tegen terrorisme zijn en misdrijven als moord en doodslag afschuwelijk vinden.“
Na de moord werd het lichaam van de Bosnische Maja in de buurt van Nijmegen in brand gestoken. Drie jongens van 16 en 18 jaar en deels ook met Bosnische achtergrond, hebben bekennende verklaringen afgelegd.
Het motief voor hun gruweldaad ligt ‘in de relationele sfeer’. De Telegraaf had geruchten opgeschreven dat het motief eerwraak zou zijn, ‘omdat Maja te veel verwesterd zou zijn’. Er werd gezinspeeld op familie, moslimcultuur en ‘uitwissen van schande’. Voor Naida Ribic was het een druppel die een grote emmer liet overlopen. Dus schreef zij, als Bosnische én als moslim én als moeder, haar brief aan Nederlandse media. Als noodkreet.
- Waarom nu een brandbrief?
„Omdat er stemming wordt gemaakt. Zo van: jullie Bosniërs zijn zo slecht, zo’n moord en dan iemand verbranden. Maar ik weet van deze zaak dat de religie juist helemaal geen rol speelde. Er is geen sprake van dat Maja een islamitische opvoeding kreeg, haar moeder is Servisch. Ik wil er dus voor waarschuwen dat in Nederland veel te snel geschreven wordt dat achter een dergelijke moord wel eerwraak zal zitten. Omdat iemand zogenaamd niet meer volgens islamitische regels zou leven.“
- Zo’n misdrijf is onbegrijpelijk, je zoekt het motief in de achtergrond, in de andere cultuur.
„Maar wij vinden net zo hard als jullie dat zo’n misdrijf niet normaal is. Dat die jongens gek zijn. Wij krijgen van zoiets verschrikkelijks ook kippenvel. Het maakt ook helemaal niet uit om welke religie het wel of niet gaat, die jongens verdienen straf.“
- U voelt zich geraakt als Bosnische of als moslim?
„Als beide. Mijn broer, die een tandartsenpraktijk in Roosendaal heeft, is er net zo boos over. Hij is er door patiënten op aangesproken. Wij als Bosnische vluchtelingen zijn juist heel snel ingeburgerd hier, omdat wij een westerse opvoeding en opleiding hebben gehad. Kijk naar mij, ik loop toch ook niet met een hoofddoekje. Zoveel verschil tussen onze en jullie gezinnen is er niet, ook onze dochters mogen best naar de disco.
„Wij hebben ons geloof, wij doen aan de ramadan en gaan regelmatig naar de moskee. Maar wij zijn opgegroeid in een stad waar de christelijke kerk naast de moskee en de synagoge stond. Je mag niet alle moslims over een kam scheren.“
- U schrijft dat deze gruwelijke moordzaak bewust gebruikt wordt om de beeldvorming rondom de islam nog slechter te maken.
„Dat gevoel heb ik, ja. Mensen in het Westen zijn na de aanslagen bang geworden voor de islam. Het is waar dat er extremistische islamitische groepen zijn, maar daar zijn wij ook tegen. Wij willen ook veilig op straat lopen, wij zijn net zo bang voor aanslagen en terreur. Wij zijn net zo blij dat Saddam gepakt is. Hij is een slecht mens, net als Osama Bin Laden.“
- U bent bang dat er een klimaat van angst wordt geschapen, schrijft u.
„Niet in elke moslim zit een terrorist. Roep niet te snel dat het aan het geloof ligt. Religie is niet slecht, mensen zijn slecht.“
Bladwijzers