Ramp in 'Hollands' Rifgebergte
Door Dafna Holtzer

De 13de provincie, zo noemt Marokko-kenner Paolo de Mas het Noord-Marokkaanse Rifgebergte. Het gebied, dat dinsdagnacht door een aardbeving werd getroffen, is de herkomststreek van ruim 80 procent van de in Nederland wonende Marokkanen.

Daardoor is de band met Nederland bijna sterker dan met het centrale Marokkaanse gezag in Rabat. De Berberbevolking voelt zich in de steek gelaten omdat hun overheid weinig in het gebied investeert. ,,De mensen in het Noorden staan met de rug naar hun land en kijken reikhalzend naar de overkant van de Middellandse Zee'', wordt over hen gezegd.

Dat is ook logisch, want een groot deel van de inkomsten komt uit Europa. Naar schatting brengen circa twee miljoen Marokkanen in Europa jaarlijks 3 tot 4 miljard euro tijdens hun vakanties naar Marokko. Er leven ongeveer 20.000 mensen, van wie 12.000 kinderen, van een Nederlandse uitkering als kinderbijslag, wao of aow.

Zo heel arm zijn de meeste Rif-bewoners dan ook niet, getuige de mooie huizen die in het gebied door migranten, smokkelaars en drugsbaronnen - twee andere lucratieve handeltjes in Noord-Marokko - zijn gebouwd. ,,Als we niet van die luxueuze huizen hadden gebouwd, dan waren er nog veel meer doden gevallen'', verzucht Mohammed Figuigui vanuit al-Arouil, een dorp nabij Nador.

Mohammed Figuigui woont nabij de stad Nador, waar de aardbeving drie doden heeft geëist. Hij heeft de beving goed gevoeld, 's nachts. ,,Mijn lichaam voelde gelijk aan dat er gevaar was'', vertelt hij. ,,Het leek alsof er een karavaan vrachtwagens ons huis voorbij reed. Ik kreeg overal kippenvel en mijn vrouw raakte direct in paniek. Toch is er hier maar weinig schade, de huizen zijn hier goed gebouwd.''

Samen met vrienden probeert Figuigui geld, dekens en tenten te verzamelen. ,,Het is gelukkig niet koud buiten, maar veel mensen moeten de nacht in de regen doorbrengen en er is groot gebrek aan tenten. Morgen ga ik naar al-Hoceima om te kijken wat ik kan doen.''

,,Het is oorlog, het is echt oorlog'', jammert Hafida door de mobiele telefoon. Ze zit buiten op straat in al-Hoceima. Haar huis staat nog overeind, maar veel bezittingen zijn kapot en ze durft niet meer naar binnen uit angst voor naschokken.

Hafida heeft moeite een samenhangend verhaal te vertellen. Nee, haar man is niet in de buurt. Hij is op pad met zijn ambulance en probeert te helpen waar hij kan. ,,Overal zijn doden, veel doden'', zegt ze. Vooral buiten de stad, in de dorpjes in de bergen zijn veel huizen getroffen. ,,Van boven aan de berg tot beneden aan de kust zijn de huizen ingestort.'' En dan radeloos: ,,Ik ben zo bang, we weten zo weinig.''

Mohamed Benchickh, een rijke architect en woonachtig in het gebied, heeft sinds de beving niet meer geslapen. ,,Ik laat op dit moment een huis bouwen aan de kust en heb daar twee shovels staan. Die heb ik direct ingezet om te helpen bij het puinruimen. Het is hartverscheurend om de slachtoffers te zien, de vrouwen en kinderen, de paniek, de machteloosheid. Bovendien liggen overal nog kadavers - koeien, honden, katten - en stinkt het vreselijk. Ik ben bang voor epidemieën.''

Op 26 mei 1994 werd hetzelfde gebied getroffen door een middelzware beving, waarbij zes mensen omkwamen. Voor wetenschappers was dat aanleiding de autoriteiten te adviseren de bouwvoorschriften aan te passen. Sindsdien kreeg de streek rond al-Hoceima ruim 2000 aardschokken te verwerken, maar pas twee jaar geleden werd een wet van kracht die voorschreef aan welke normen aannemers zich moesten houden bij de constructie van huizen in seismisch actieve gebieden.

De Marokkaanse krant L'Economiste hekelde gisteren het feit dat de wet geen formele straf kent voor bedrijven die de speciale voorschriften in aardbevingsgebieden negeren, waardoor die dus hun gang kunnen gaan.

De Marokkaanse koning Mohammed VI is in het rampgebied om nabestaanden en andere slachtoffers ook een hart onder de riem steken. Hij heeft enkele ministers naar al-Hoceima gestuurd om van daaruit de reddingswerkzaamheden te coördineren.

http://www.ad.nl/artikelen/VrijeTijd/1077702730328.html