Rotterdam op de schop: stadsvernieuwing of stadsvernieling?
Recensie van ‘Stadsvernieuwing in Rotterdam’ van Ben Maandag
Auteur:Robert Visscher| 6 december 2019
architectuur (33)
Vanaf de jaren zeventig lag een groot deel van Rotterdam overhoop. De gemeente kocht maar liefst 70 duizend bouwvallen, knapte ze op en begon zo aan een van de interessantste stedenbouwkundige vernieuwingen van Nederland. Dat ging niet zonder slag of stoot, laat een nieuw boek zien.
Geen eigen wc en douche hebben. Veel mensen kunnen zich er nu waarschijnlijk maar weinig bij voorstellen. Maar eind jaren zeventig was het nog heel normaal in bepaalde wijken in Rotterdam. Er waren toen maar liefst 40 duizend woningen zonder eigen douche of toilet. Het gaat om de wijken die buiten de brandgrens lagen en dus niet door het bombardement van de nazi’s waren verwoest.
Het opknappen begon in de jaren zeventig en was een grootscheepse operatie onder de naam ‘stadsvernieuwing’. Maar liefst 70 duizend woningen werden aangekocht en gerenoveerd. In wijken als Feijenoord, het Oude Westen en Crooswijk kregen mensen eindelijk een eigen toilet en douche. Auteur Ben Maandag schreef er een boek over. Het is geen wetenschappelijk werk, maar een toegankelijk geschreven boek waarin uitgebreid de stedenbouwkunde, architectuur en de zienswijze van oud-bewoners naar voren komt. Maandag heeft veel mensen gesproken die voor de gemeente werkten, de huizen opknapten en er uiteindelijk (weer) in woonden. Maandag werkte onder meer voor het AD/Rotterdams dagblad, schrijft over architectuur en stedenbouw en publiceerde eerder de boeken ‘Rotterdam Wolkenkrabberstad’ en een boekenserie over het centraal station van de havenstad.
Ratten
De auteur bespreekt vijf wijken die allemaal enorm groeiden vanaf het begin van de twintigste eeuw. Tussen 1880 en 1920 steeg het inwoneraantal van de Maasstad explosief van 150 duizend naar 500 duizend inwoners. Een van de redenen was de uitgraving van de Nieuwe Waterweg in 1872, waardoor de Rotterdamse haven toegankelijk werd en zich uitbreidde.
Vanwege de bevolkingsgroei werden in razend tempo ruim 12 duizend woningen uit de grond gestampt. Revolutiebouw werd dit genoemd. De panden stonden vooral langs de nieuwe havens: Maashaven, Rijnhaven, Koningshaven en Nassauhaven. Het ging allemaal zo rap dat er vaak weinig aandacht was voor de kwaliteit van de panden. Gezinnen woonden in krappe appartementjes, de gedeelde sanitaire voorzieningen waren slecht. Vaak kon de deur van de wc niet eens dicht, omdat daar geen ruimte voor was en men had last van ongedierte. “Ik moest tegen de deur trappen zodat de ratten weg zouden springen”, zegt een oud-bewoner van het Oude Westen in het boek.
....
https://www.nemokennislink.nl/public...adsvernieling/
Het Oude Westen van Rotterdam was in de jaren '70 een probleemzone. Vernieuwing leek de oplossing. Een geschiedenis die zich in de grote stad blijft herhalen.
Botsingen tussen nieuw en Oud
In de jaren zeventig botsten de bewoners van het Oude Westen heftig met het Rotterdamse stadsbestuur. De beleidsmakers wilden een moderne stad met ruimte voor kantoren in het centrum. De bewoners van de oude wijken wilden betaalbare en gezonde woningen. De wijk was verpauperd. Er was stankoverlast van de fabrieken in de buurt, in de woning ontbraken veelal een douche en toilet, er liepen ratten door de huizen en er was nauwelijks speelruimte of groen in de buurt.
De bewoners kwamen in opstand en verenigden zich in de Aktiegroep het Oude Westen. In optochten trokken de bewoners naar het stadhuis om hun plannen en eisen kracht bij te zetten. De bewoners deden samen met architecten en een tegenvoorstel aan de gemeente om sloop te voorkomen.
De gemeente ging akkoord en kocht hele straten op. In de jaren daarna werden huizen samengevoegd en uitgebouwd. Vervallen panden werden vervangen door nieuwe woningen. In de wijk kwamen pleinen en speeltuinen. Op de binnenplaatsen ontstond ruimte voor buren om elkaar te ontmoeten. Er groeide een nieuwe visie op woningbouw en jonge architecten kregen een kans om te bouwen.
Zo veranderde het Oude Westen veranderde van een afgeschreven wijk in een internationaal voorbeeld voor stadsontwikkeling
https://www.vpro.nl/programmas/ovt/l...Rotterdam.html
Bladwijzers