Nederlanders worden armer dit jaar

[Mark]

Winsten worden geprivatiseerd, verliezen gesocialiseerd.

winsten worden belast en dus gesocialiseerd

bedrijfsverliezen worden normaliter gedragen door de investeerders

[Rob Gosseling]

Ik lees wel elke keer berichten dat energiebedrijven, voedselbedrijven en supermarkten gigawinsten maken.

Ja ongelooflijk.


.

[Rob Gosseling]

.

Goed zo. Het kwaad straft zichzelf. Al was het beter geweest als het niet geschied was.

Nou, voor dat neoliberale (het recht van de sterkste) kwaad worden de veroorzakers niet gestraft. Die kunnen zelfs rekenen op politieke steun. Ingrijpen zou het beste zijn, zonder te vervallen in een communistische staat.



.

[Rob Gosseling]

winsten worden belast en dus gesocialiseerd

bedrijfsverliezen worden normaliter gedragen door de investeerders

Nee. De winsten gaan vooral naar de vermogende aandeelhouders. Zoals bij Shell. Shell helpt (de aandeelhouders).

Winsten worden belast, maar dat komt niet automatisch ten goede van de burger. De verzorgingsstaat is al vervangen door de participatie samenleving. Dat komt er op neer dat de staat steeds minder geeft maar niet minder heft. Veel belastinginkomsten verdwijnen in een gapend gat. Ook via Brussel naar arme lidstaten.

Als de banken omvallen betalen de burgers de verliezen. En als de banken goed presteren, dan profiteren de aandeelhouders en de bank zelf. Allemaal gesteund door de staat.


.

[SportFreak]

Beter dat ze arm worden

[Mark]

Nee. De winsten gaan vooral naar de vermogende aandeelhouders. Zoals bij Shell. Shell helpt (de aandeelhouders).

Winsten worden belast, maar dat komt niet automatisch ten goede van de burger. De verzorgingsstaat is al vervangen door de participatie samenleving. Dat komt er op neer dat de staat steeds minder geeft maar niet minder heft. Veel belastinginkomsten verdwijnen in een gapend gat. Ook via Brussel naar arme lidstaten.

Als de banken omvallen betalen de burgers de verliezen. En als de banken goed presteren, dan profiteren de aandeelhouders en de bank zelf. Allemaal gesteund door de staat.


.

dit zijn echt een beetje fabeltjes

- Bedrijven in Nederland betalen winst over hun belasting (exoten zoals multinationals met belastingontwijkende structuren zijn een klein percentage). Dit is de tweede grote inkomst voor de overheid na loonbelasting (die trouwens ook weer komt omdat je een baan bij een bedrijf hebt)

https://www.rijksoverheid.nl/binarie...n_uitgaven.png

- De overheidsuitgaven zoals je hierboven ziet gaan vooral naar sociale zekerheid, zorg en onderwijs

- Als een bank omvalt betaald de overheid de rekeninghouders tot 100.000 euro terug... aan de burgers

- Bedrijven die bijna ten onder gaan kregen leningen, geen giften. En die moeten ze nu terugbetalen. Een beetje zoals bij Griekenland... maar die waren zielige en bedrijven zijn profiteurs. Bijv KLM heeft al bijna alles terugbetaald

[Revisor]

Winsten worden geprivatiseerd, verliezen gesocialiseerd.

Analyse

De dagen van het neoliberalisme zijn geteld in de Europese Unie

De oorlog in Oekraïne leidt tot een ongekend ingrijpen op de vrije markt. Europa gaat strategische keuzes maken en zijn burgers beter beschermen. Er zal een nieuwe verhouding ontstaan tussen staat en markt. De dagen van het neoliberalisme zijn geteld.

Peter Giesen 28 september 2022, 19:26

President van de Europese Commissie Ursula von der Leyen op 14 september tijdens haar State of the Union-toespraak voor het Europees Parlement in Straatsburg. Beeld Reuters

De energie-oorlog van het Kremlin leidt Europa naar het socialisme, schreef de rechtse Britse krant The Daily Telegraph onlangs op alarmistische toon. De oorlog in Oekraïne leidt overal tot een ongekend ingrijpen in de vrije markt. De Europese ministers van Energie besluiten vrijdag waarschijnlijk om de winsten van energiebedrijven af te romen en de opbrengst daarvan te verdelen onder burgers en bedrijven.

Vorige week stelde Nederland een prijsplafond in om huishoudens te beschermen tegen exorbitante energierekeningen. Duitsland nationaliseerde de gasimporteur Uniper voor 29 miljard euro. In Groot-Brittannië ziet premier Truss zichzelf weliswaar als een erfgenaam van Margaret Thatcher, maar volgens een vorige week verschenen onderzoek van de Brusselse denktank Bruegel hebben de Britten veruit het meeste geld uitgetrokken om burgers en bedrijven te steunen in de energiecrisis: 6,5 procent van het bruto binnenlands product. Sinds Prinsjesdag is Nederland een goede subtopper met 2,7 procent.

De Europese Unie is, vooral door links, vaak beschouwd als vehikel voor het liberalisme, een unie voor ondernemers en bankiers, niet voor gewone burgers. Maar ook in Brussel zijn de hoogtijdagen van de marktwerking voorbij. Lang heeft Europa vertrouwd op de aanvoer van goedkope producten op de wereldmarkt, zoals Russisch gas. Strategische overwegingen speelden nauwelijks een rol. Zelfs na de annexatie van de Krim in 2014 bleef Europa de Russische schatkist spekken, waardoor president Poetin een oorlogskas kon opbouwen.

De Nederlandse Europarlementariër Bas Eickhout van GroenLinks.
Beeld ANP

Supernaïef geweest

De oorlog heeft laten zien hoe kwetsbaar Europa zich heeft gemaakt door op de markt te vertrouwen. ‘We zijn supernaïef geweest. De hele wereld gebruikte energie als een geopolitiek wapen, behalve Europa’, zegt Bas Eickhout, Europarlementariër voor GroenLinks sinds 2009.

De EU en haar lidstaten staan nu aan twee kanten onder druk. Enerzijds voert Rusland een economische oorlog tegen Europa, anderzijds staan nationalistische partijen klaar om te profiteren van de onvrede over de stijgende kosten van het levensonderhoud. De EU en haar lidstaten moeten wel ingrijpen op de markt, niet alleen om de levering van energie veilig te stellen, maar ook om een revolte van de bevolking te voorkomen. In Nederland is het vertrouwen in de politiek historisch laag, in Zweden en Italië werden de verkiezingen gewonnen door populistische en nationalistische partijen.

Sinds de financiële crisis van 2008 was het neoliberalisme al behoorlijk afgebladderd, de oorlog in Oekraïne heeft een definitief einde gemaakt aan de jarenlange dominantie van de markt. Het neoliberalisme brak door in de vorige energiecrisis, in de jaren zeventig. De markt werd gezien als een antwoord op de inflatie en de hoge werkloosheid waarmee de westerse verzorgingsstaten destijds worstelden. Marktdenken paste goed bij de Europese Unie en haar voorlopers, opgericht vanuit de gedachte dat onderlinge handel een nieuwe oorlog in Europa kon voorkomen. Zo ontstond een interne markt van Dublin tot Nicosia, met zo min mogelijk barrières, streng bewaakt door de machtige eurocommissaris mededinging (tegenwoordig de Deense Margrethe Vestager).

Groot geloof in de markt

In de EU kreeg het neoliberalisme een sterke impuls door de uitbreiding met acht Oost-Europese landen in 2004. Vanwege hun ervaringen met het communisme wantrouwden deze landen de staat en koesterden zij een groot geloof in de markt. Het Westen denkt vaak het voormalige Oostblok te hebben veranderd, schreef de Oostenrijkse historicus Philipp Ther in zijn boek Europe since 1989, maar het omgekeerde is ook het geval. Oost-Europa veranderde het Westen. De plotselinge beschikbaarheid van een reservoir aan goedkope arbeidskrachten bracht Duitsland en andere West-Europese landen ertoe hun arbeidsmarkt te flexibiliseren en de loonkosten te drukken, aldus Ther. De immigratie van Oost-Europese werknemers droeg bij aan een nationalistische reactie die het duidelijkst zichtbaar was bij de Brexit in 2016.

De markt bracht grote welvaart, zij het vaak ongelijk verdeeld, maar moest de afgelopen jaren steeds vaker worden gered door de staat. ‘Het kapitalisme functioneert zo lang het goed gaat, hoewel er altijd een scheefgroei is door de opeenhoping van kapitaal’, zegt Europarlementariër Bas Eickhout. ‘Maar als je dan een crisis krijgt, zie je dat allerlei partijen die jarenlang private winsten hebben geboekt, nu bij de overheid aankloppen. Als het goed gaat, gaat de winst naar de kapitaalkrachtigen. Als het misgaat, mag de overheid inspringen. Dat hebben we gezien bij de banken, en nu bij de energie. Bij corona hebben we gigantische bedragen in farmaceutische bedrijven gestoken.’

Meer geopolitiek

Zoals het neoliberalisme voortkwam uit de crisis van de jaren zeventig zal ook uit deze crisis iets nieuws ontstaan, een nieuwe verhouding tussen markt en staat. In een vijandige wereld moet Europa zijn defensie versterken, zijn toegang tot energie en grondstoffen verzekeren, een industriepolitiek voeren zodat het zelf strategische goederen als chips en accu’s kan maken. Dat vereist een andere rol voor de EU, minder gericht op het reguleren van de markt en meer op geopolitiek. Ook Nederland, in het verleden zo vaak de grootste voorvechter van marktwerking met de Britten en de Polen, is hiervan doordrongen.

Maar is de EU tot zo’n ommezwaai in staat? ‘Door de oriëntatie op consensus beweegt Europa langzaam. De Verenigde Staten zijn superkapitalistisch, maar als het misgaat grijpen ze meteen in, met grof geschut en heel veel geld. Dat hebben we bij de bankencrisis gezien. Europa deed er toen jaren over. Bij corona en nu bij Oekraïne ging het sneller, maar de besluitvormingscultuur blijft stroperig’, zegt Eickhout.

Daarom presenteerde de Europese Commissie vorige week een single market emergency instrument waarmee zij bij crises kan ingrijpen in de markt. In het uiterste geval kan zij lidstaten zelfs bindende productiedoelen opleggen, zoals ook de Amerikaanse president in tijden van nood grote bevoegdheden heeft. Het plan stuitte echter op weerstand. Negen landen, waaronder Nederland, waarschuwden voor een al te intensieve bemoeienis van de Europese Commissie met de economie.

Kop-van-jut

De Europese Unie blijft een samenwerkingsverband van 27 soevereine staten, waardoor zij nooit zo slagvaardig kan optreden als een enkele natiestaat. Als zij dat toch probeert, door over de soevereiniteit van lidstaten te walsen, komt haar draagvlak in gevaar.

Bovendien: het neoliberalisme is de laatste jaren uitgegroeid tot kop-van-jut, maar was ook een systeem dat decennia lang zorgde voor de aanvoer van goedkope producten uit de hele wereld. Het leven zal duurder worden als Europa niet meer kiest voor de goedkoopste aanbieder, maar ook op zijn strategische belangen gaat letten. Veerkracht kost geld. Datzelfde geldt voor de overgang naar een klimaatneutrale economie.

De EU en haar lidstaten zullen tastend hun weg moeten vinden in een nieuwe wereld, die Europa dwingt op eigen benen te staan. Ondertussen woedt een oorlog in Europa en dreigen de stijgende kosten van levensonderhoud het nationalisme in de kaart te spelen.

Historicus Philipp Ther in gesprek met journalist Elisabeth von Thadden van de krant Die Zeit bij Frankfurter Buchmesse in 2017.Beeld Getty

Lichtpuntje

Historicus Philipp Ther is niet erg optimistisch, maar ook niet ‘helemaal sceptisch’. De oorlog zal Europa dwingen tot handelen, denkt hij. De Russische inval in Oekraïne heeft eens te meer laten zien hoe afhankelijk de Europeanen van de Amerikanen zijn. Europa zal snel zijn defensie moeten versterken, aldus Ther, ook omdat de volgende president van de Verenigde Staten weleens minder pro-Europees kan zijn. De historicus ziet wel een lichtpuntje. ‘Deze oorlog biedt ook de mogelijkheid om de afhankelijkheid van Rusland en fossiele brandstoffen te verminderen. We kunnen een stap vooruit zetten voor het klimaat’, aldus Ther.

‘Het is heel kwetsbaar’, vindt ook Europarlementariër Eickhout. Van politici wordt nu leiderschap verwacht. Zij blijven herhalen dat een nieuwe economie Europa vooruitgang zal brengen, zegt hij. ‘Het ombouwen van een economie kost altijd geld. Maar uiteindelijk krijg je een schone economie die je minder afhankelijk maakt van discutabele regimes en op termijn meer werkgelegenheid zal opleveren.’


https://www.volkskrant.nl/nieuws-ach...unie~b50eb99e/

[Rob Gosseling]

.

.
Goed zo. Het kwaad straft zichzelf. Al was het beter geweest als het niet geschied was.

De straf is niet op de juiste plaats terecht gekomen.



.

[Revisor]

Burgers mogen bloeden omdat de overheid alles van waarde in de uitverkoop heeft gedaan

Antonie Kerstholt
Econoom en jurist




Liberalen noemen dat de voordelen van een vrije markt. Over de vele nadelen van zo’n vrije markt voor burgers die afhankelijk zijn van goede publieke voorzieningen in een samenleving, wordt het liefst gezwegen.

De sociaal economische beer is nu pas echt los. Eindelijk krijgen burgers door hoe het schip van Staat er werkelijk voor staat. Met in de ruimen van het schip veel geld ten opzichte van andere landen. Maar daarmee houdt het ook snel op. Veel meer is er niet. De eigendom van essentiële infrastructurele werken is grotendeels verkocht aan de hoogst biedende partijen uit het buitenland.

Buitenlandse eigenaren die nu lachen om de Nederlandse politieke naïevelingen die ooit in een coalitie van één van de Rutte-kabinetten hebben gezeten. Politici die tegen spotgoedkope prijzen, gerekend in 2022, essentiële onderdelen van onze sociaal-economische infrastructuur door buitenlandse eigenaren hebben laten overnemen.

Zoals de energiebedrijven die in buitenlandse handen nu zelfs openlijk de Nederlandse overheid geprobeerd hebben te kakken te zetten. Door overheidsbeleid en wettelijke regels naast zich neer te leggen en te negeren, om door hen gewenste prijsverhogingen toch gewoon door te kunnen voeren.

Maar ook de buitenlandse vastgoedbeleggers hebben tegen de huidige dumpprijzen essentiële delen van onze voorraad sociale huurwoningen en commercieel vastgoed kunnen aankopen. Waardoor nu bijna geen betaalbare huurwoningen meer te krijgen zijn.

Liberalen noemen dat de voordelen van een vrije markt. Over de vele nadelen van zo’n vrije markt voor burgers die afhankelijk zijn van goede publieke voorzieningen in een samenleving, wordt het liefst gezwegen.

Naast de uitverkoop door de overheid van essentiële infrastructuur heeft ze ook verzuimd om haar uitvoeringsinstanties zoals de Belastingdienst en het UWV tijdig te hervormen tot efficiënt opererende overheidsorganisaties, die competent en snel kunnen schakelen naar nieuw beleid als de sociaal-economische situatie in Nederland, zoals nu, daar om vraagt.

Maatwerk in hulp kan thans niet geboden worden omdat deze uitvoeringsinstanties gewoon niet functioneren. Zoals het feitelijk wel zou moeten in de huidige lawine aan verschillende met elkaar nauw samenhangende crisissituaties op verschillende terreinen.

Als tijdig de toeslagen, het systeem van administratief ingewikkeld en complex rondpompen van geld, al afgeschaft en vervangen waren door een nieuw belastingsysteem dat individuele financiële hulp op maat aan lagere en middeninkomens beter zou kunnen oplossen dan het huidige toeslagensysteem, zou nu een groot deel van de huidige crisis beter te managen zijn geweest.

Zoals dat bijvoorbeeld tot uitdrukking komt in het probleem dat meer uren werken voor geplaagde middeninkomens netto nauwelijks loont door verlies van toeslagen en een extreem hoge inhouding van belastingen over die extra uren. Waardoor elke prikkel om het arbeidstekort op de arbeidsmarkt door meer uren te werken op te lossen op voorhand ontbreekt.

De uitverkoop van strategische waardeobjecten van Nederland in de afgelopen jaren doet ons thans de das om. De oorlog in Oekraïne heeft veel problemen die in 2021 ook al bekend waren alleen maar meer inzichtelijk gemaakt en versterkt.

Het is oorlog en Nederland is gedwongen om onorthodoxe ingrijpende sociaaleconomische maatregelen te nemen. Daar past dan wel een kabinetschef bij die gezag, competentie en daadkracht uitstraalt om Nederlanders bij elkaar te houden in plaats van verder tegen elkaar uit te spelen.


https://www.bnnvara.nl/joop/artikele...p-heeft-gedaan

[Revisor]

Beeld

Essay Erfrecht

Ons erfrecht vergroot de ongelijkheid, echte rijkdom blijft haast onaangeroerd

Grote rijkdom gaat vrijwel onaangeroerd naar volgende generaties en voedt daarmee de vermogensongelijkheid. Dat is reden voor een discussie over het erfrecht, geen natuurwet maar een verzonnen spelregel.

Bas van Bavel9 oktober 2022

De wens om aan je kinderen iets tastbaars na te laten, leeft bij nagenoeg iedereen. Zeker als het gaat om zaken van emotionele waarde, zoals het huis waarin ze zijn opgegroeid, of familiesieraden, een boerderij die al generaties in de familie is, of een eigen bedrijf. Het is ook fijn om als ouder bij overlijden je kinderen een zetje mee te kunnen geven, met wat spaargeld bijvoorbeeld. En hoe kun je geld waar je zelf hard voor hebt gewerkt nu beter besteden dan aan je eigen kinderen? Als vader van twee dochters ken ik zulke gevoelens goed.
Toch is er ook reden om anders naar erven te kijken. Ik weet dat dit een onderwerp is dat emoties losmaakt maar hoop dat u dit stuk onbevooroordeeld doorleest, en dan is er aan het einde alle tijd om zelf alsnog een oordeel te vellen: of het erfrecht moet worden aangepast, en of dat dan voor alleen de grootste vermogens zou moeten, of breder.

Misschien is het goed om eerst vast te stellen dat het erfrecht speelt op het terrein van de vermogens. Inkomen kan na het overlijden niet worden doorgegeven aan kinderen of anderen, maar vermogen wel: via het erfrecht. Vermogen is daarom ook stapelbaar: het kan uit inkomen worden vergroot en daarna worden doorgegeven aan een volgende generatie die het verder vergroot, door inkomen uit werk, maar ook door inkomen uit dat vermogen zelf.

Bas van Bavel (Breda, 1964) is hoogleraar transities van economie en samenleving aan de Universiteit Utrecht. Hij richt zich met name op lange termijnontwikkelingen en de markteconomie, met bijzondere aandacht voor vermogensverdeling, maatschappelijke veerkracht en brede welvaart.


Zo vormt vererving een cruciaal onderdeel in de vorming van vermogens en dus ook in de verdeling ervan en de groei van de vermogensongelijkheid. Het erfrecht heeft met name een positief effect op de vorming en instandhouding van topvermogens. Zonder erfenissen zou sterfte ervoor zorgen dat iedereen steeds weer opnieuw begint met vermogensvorming, maar erfenissen houden de vermogensongelijkheid intact, waarna die verder kan groeien. Ook blijkt dat het recht om vermogen na te laten de prikkel om rijkdom te vergaren vergroot, iets wat met name geldt voor de zeer rijken, die anders die impuls niet zouden hebben.

Voordat we verdergaan, is dan wel de vraag belangrijk: is het erg dat vermogensongelijkheid toeneemt en topvermogens groeien? Een vraag die steeds vaker opduikt – wellicht las u Thomas Piketty of keek u dit voorjaar naar Sander en de kloof, waar Sander Schimmelpenninck die ongelijkheid onder de loep legde. Zelf heb ik geen principiële of morele bezwaren tegen vermogensongelijkheid en rijkdom, zeker niet als die het gevolg zijn van persoonlijke verdienste. Ik beperk me hier dus tot de reële effecten – positief of negatief – voor samenleving en economie. Positieve effecten zijn er zeker. Vermogensopbouw kan bijdragen aan investeringen of aan de continuïteit van een onderneming. Dat laatste is een punt dat vaak wordt gemaakt met betrekking tot het familiebedrijf.

Meer huishoudens met schulden

Maar de laatste jaren is steeds duidelijker geworden dat substantiële vermogensongelijkheid, zoals die de afgelopen jaren in veel westerse landen en ook in Nederland is ontstaan, vooral negatieve gevolgen heeft. Ongeveer een op de tien huishoudens heeft schulden, die in toenemende mate tot maatschappelijke problemen leiden. Daarnaast is, zeker in Nederland, het aantal huishoudens dat weinig of geen vermogen heeft, zeer groot: zeker de helft van de huishoudens heeft geen (vermogens)buffers om schokken of tegenslagen op te vangen.

Boven in de verdeling zit een relatief groot aantal topvermogens, met honderden miljoenen of meer, die de economische sectoren kunnen monopoliseren en toenemende maatschappelijke invloed kunnen uitoefenen. Met name de negatieve effecten van topvermogens zijn de afgelopen jaren scherper in beeld gekomen, vanwege de eruit voortkomende problemen. Die variëren van winsten die kunstmatig worden opgestuwd door monopolies ten koste van consumenten, tot de groei van politieke lobbykracht ten koste van de belangen van gewone kiezers. En de investeringen blijken helaas niet te worden opgestuwd door de groei van topvermogens. Integendeel, de investeringsquote daalt in Nederland al langdurig.

Grote vermogens buiten schot

In tegenstelling tot de beeldvorming worden vermogens en inkomsten uit vermogen in Nederland bovendien zeer licht belast. En als ze worden belast, dan vooral de middelgrote vermogens, die van enkele tonnen; de grote, van tientallen miljoenen of meer, blijven grotendeels buiten schot. Schattingen verschillen iets, maar gemiddeld wordt over iedere euro door aanwas en winst uit vermogen verkregen feitelijk (dus niet nominaal) zo’n 10 cent aan belasting afgedragen (inclusief successierecht). Dat is minder dan in de meeste andere westerse landen. Bovendien: van iedere euro verdiend met werk wordt ongeveer 35 cent belasting betaald.

Het toenemende belang van vermogens in de nationale economie, door de groeiende vermogensopbouw en de relatief lage belastingheffing daarop, heeft nóg een effect. Ze zetten de belastinginkomsten van de overheid onder druk, dus er zijn minder inkomsten om publieke uitgaven te financieren. Die inkomsten moeten steeds meer uit andere bronnen komen: door hoge belasting op inkomsten uit arbeid en op consumptie. Naast de negatieve gevolgen hiervan op de economie, versterkt dit de vermogensongelijkheid nog verder, want voor mensen met weinig vermogen wordt het moeilijker om door te werken en een salaris te verdienen alsnog vermogen op te bouwen.

Er is dus alle reden om de aandacht op vermogens*ongelijkheid en de sterke aangroei van topvermogens te richten, en op de rol van het erfrecht hierin.

Beeld

Erven wordt als iets natuurlijks gezien en als een logisch recht, maar het is een construct, een verzonnen spelregel. En goed beschouwd past die spelregel bij de idealen van een feodale samenleving of bij een standenmaatschappij, waarin de continuering van oude, adellijke geslachten en van maatschappelijke scheidslijnen als wenselijk wordt gezien, en iemands status wordt bepaald door geboorte. En hij past juist niet bij de idealen van een open markteconomie zoals de Nederlandse, met haar nadruk op persoonlijke verdienste en kansen voor mensen om op te klimmen door eigen inspanningen, studie of ondernemerschap.

Dit is ook de reden waarom prominente liberale denkers, zoals Adam Smith en John Stuart Mill, tegen het erfrecht pleitten. De open-markteconomie wordt geacht inkomen en vermogen juist te verdelen volgens productiviteit, en gelijke kansen te bieden. Erven is in tegenspraak met al deze principes, aangezien geërfde rijkdom wordt verkregen door geboorte, niet door verdienste, en berust op toeval, niet het meest efficiënte gebruik van middelen. Geërfde rijkdom holt gelijke kansen uit, door de ongelijke start bij geboorte.