Nederlanders worden armer dit jaar

[Revisor]

Economisch inefficiënt

Het erfrecht inperken of zelfs afschaffen is dus geen vreemd of wild idee, maar een idee dat past bij de moderne, democratische markteconomie en het verdwijnen van de feodale samenleving. In de eerste helft van de twintigste eeuw zien we in de westerse democratieën deze gedachtes dan ook gangbaar worden. Vanaf de Eerste Wereldoorlog werden successierechten in de westerse markteconomieën snel verhoogd, expliciet om het erfelijk vermogen aanzienlijk te verminderen, met top*tarieven van gemiddeld 35 tot 40 procent, of om het zelfs volledig weg te belasten, met toptarieven van rond de 80 procent in de VS en Groot-Brittannië.

In 1910 pleitte Teddy Roosevelt, niet bepaald een linkse revolutionair, voor een progressieve successiebelasting, ‘om te voorkomen dat zeer rijken de macht in handen krijgen’. Dit beleid werd in 1919 onderschreven door Irving Fisher, de voorzitter van de American Economic Association, ook geen linkse splintergroepering, die een belasting van 100 procent voorstelde op vermogen ouder dan drie generaties. Opperrechters in de VS en Groot-Brittannië in de jaren twintig hadden er geen moeite mee om duidelijk te stellen dat het erfrecht kunstmatig is en geen natuurlijk recht, en dus een recht dat aan allerlei beperkingen kan worden onderworpen. Dit alles weerspiegelde een stemming in de leidende markteconomieën waarin geërfde rijkdom als economisch inefficiënt werd beschouwd en als op gespannen voet staand met de open samenleving.

Boete op overlijden

Deze stemming sloeg vanaf de jaren zeventig snel om, ook onder invloed van denktanks en lobbygroepen die werden gefinancierd door zeer vermogenden, zoals we nu duidelijker dan toen weten. Erven heeft de afgelopen jaren weer aan legitimiteit gewonnen. Daarmee samenhangend heeft de erfbelasting aan steun verloren, zoals in Nederland wordt belichaamd in de naamsverandering in 2010. Erf- of successierecht – wat onderstreept dat het een voorrecht is om te erven – werd veranderd in erfbelasting, en sommigen bestempelen het nu zelfs als een overlijdensbelasting, als ware het een boete op overlijden. Deze verandering ging gepaard met een snelle verlaging van de tarieven van de erfbelasting. Canada, Australië en Nieuw-Zeeland hebben die in de jaren zeventig tot negentig zelfs helemaal afgeschaft, terwijl andere landen hun nominale tarieven sterk hebben verlaagd.

In Nederland is de belastingdruk op het aangegeven geërfde vermogen nu slechts 11 procent. Van het totale geërfde vermogen is het nog veel minder, omdat met name veel topvermogens op basis van allerlei regelingen niet onder de heffing vallen en nog lager of niet belast worden. Dat is verrassend voor een vorm van belasting die nauwelijks verstorend is voor de economie, in tegenstelling tot andere vormen van belasting. En die ook moeilijk als dubbele belasting kan worden gezien, zoals wel eens wordt gesuggereerd: de ontvanger heeft er niets voor hoeven doen en er nog nooit belasting over betaald. Het argument van een dubbele belasting kan hoogstens in een feodale samenleving worden gebruikt, niet in een markteconomie.

Fiscale constructie

De geheven bedragen over erfenissen zijn in de praktijk overigens veel lager dan de nominale tarieven, als gevolg van vrijstellingen en vermogensbeschermende regelingen, die met name grote vermogens afschermen voor belastingheffing, bijvoorbeeld door ze te bestempelen als durfkapitaal of in liefdadigheidsinstellingen, speciale fondsen of trustfondsen onder te brengen, of in familiebedrijven. Dat laatste soms terecht, en met een goed economisch doel, maar soms ook kunstmatig, als fiscale constructie.

Als gevolg hiervan wordt grote rijkdom nu vrijwel onaangeroerd overgedragen aan volgende generaties. De mogelijkheid van nalatenschap stimuleert de zeer rijken om nog meer rijkdom te vergaren. Markteconomieën bieden bovendien – meer dan andere soorten economieën – grote mogelijkheden om dit geërfd vermogen verder te laten renderen, door verhuur van onroerend goed, deelname aan hedgefondsen, enzovoort, en zo verder te laten groeien. Ondanks de mogelijkheden om nieuw fortuin te vormen, blijft geërfd vermogen dus een hoofdbestanddeel van het voortbestaan en de aangroei van grote en zeer grote vermogens, met de negatieve effecten op economie en samenleving hierboven genoemd.

Open samenleving die kansen biedt

Een laatste punt lijkt me van belang. Het aangroeien van zulke vermogens wordt vaak als een resultaat van persoonlijke inspanning en talent gezien. Ook dit beeld wordt nu door collega’s uit de economische wetenschap weerlegd. Private vermogens zijn voor een groot deel juist gebouwd op de juridische, sociale, institutionele, infrastructurele kwaliteiten van de samenleving als geheel. En topvermogenden verschillen vooral van anderen met evenveel inzet en talent doordat ze geluk hebben gehad. Dit zijn ontnuchterende onderzoeksresultaten voor wie gelooft in de persoonlijke verdiensten van superrijken. Ze suggereren ook dat het juist zou zijn een substantieel deel van deze vermogens terug te laten vloeien naar de samenleving; dezelfde samenleving waarop toekomstige generaties hun welvaart moeten bouwen.

Naast wat wij onze kinderen in immateriële zin meegeven, en aan materiële zaken van emotionele waarde waarvan we hopen dat ze in de familie blijven, zou deze open samenleving die kansen biedt het belangrijkste zijn wat wij ze kunnen overdragen.

Maar door het erfrecht niet kritisch onder de loep te nemen, lopen we het risico hen achter te laten met het slechtste van twee werelden: de snelle groei van vermogensongelijkheden van de markteconomie samen met de bestendiging ervan in erfelijke scheidslijnen van de feodale samenleving.


https://www.trouw.nl/leven/ons-erfre...oerd~b7fbb505/

[Revisor]

Biden hekelt ExxonMobils ‘buitensporige’ winst van 56 miljard

Historische cijfers Oliebedrijven maken misbruik van de energiecrisis, vindt de Amerikaanse president. Het Witte Huis ziet de recordwinst van Exxon als het zoveelste bewijs.

Erik van der Walle 1 februari 2023 om 17:13

Een olieraffinaderij van ExxonMobil in Louisiana. „Exxon verdient meer dan God”, zei Biden afgelopen zomer al. Foto Barry Lewis/Getty

Het Witte Huis had dinsdag snel zijn mening klaar over de jaarcijfers van ExxonMobil. „Buitensporig”, was de conclusie. En de presidentiële irritatie leek groter dan ooit. Want het resultaat van Exxon – een nettowinst van 55,7 miljard dollar, een jaar ervoor nog 23 miljard – is voor president Biden het zoveelste bewijs dat de oliebranche misbruik maakt van de huidige oliecrisis. De cijfers laten weer eens zien, aldus een woordvoerder van de president, dat oliebedrijven alles hebben wat zij nodig achten. „Inclusief recordwinsten en duizenden goedgekeurde, maar ongebruikte vergunningen om de productie op te voeren.”


Toch kiezen de oliebedrijven er volgens het Witte Huis voor „die winsten in de zakken van topbestuurders en aandeelhouders te stoppen”. Tegelijkertijd constateert de Democratische regering dat „Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden excuus op excuus stapelen om hen [de oliebedrijven] maar te beschermen tegen het afleggen van verantwoording” voor de recordwinsten.

Het is niet voor het eerst dat de Amerikaanse president zijn woede over de oliesector laat blijken, en dan vooral over de Amerikaanse marktleider. Afgelopen zomer haalde Biden al fel uit toen de olieprijzen stegen en als gevolg daarvan ook de politiek gevoelige prijzen aan de benzinepomp. Volgens hem maken de oliebedrijven, over de rug van de consument, misbruik van de oorlog in Oekraïne door het aanbod beperkt te houden. „Exxon verdient meer dan God”, zei de president die het concern toen al vroeg meer te investeren in winning. „Waarom boren zij niet naar olie? Omdat zij meer verdienen door niet méér olie te produceren.” Vorig jaar bereikte de prijs van een gallon (3,8 liter) benzine een record toen die de 5 dollar aantikte. Inmiddels is die prijs gedaald naar nu gemiddeld 3,50 dollar.

Impliciet verwijt

Op de jongste verklaring van het Witte Huis heeft ExxonMobil niet gereageerd. Wel verdedigde het concern zich afgelopen zomer, met de bewering dat het de afgelopen vijf jaar tweemaal zoveel investeerde als het aan winst behaalde. „Voor de langere termijn kan de overheid investeringen stimuleren door duidelijk en consistent beleid te voeren”, klonk het – impliciet – verwijtend vanuit het hoofdkwartier in het Texaanse Irving.

Het is nu de vraag of Biden zijn (nog weinig concrete) plannen doorzet om de excessieve winsten van de oliebedrijven extra te belasten. Behalve Exxon presenteerde ook het kleinere Chevron historische cijfers met een winst van 36 miljard dollar (33 miljard euro). De Europese Unie en ook bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk kwamen vorig jaar al met een speciale windfall-belasting voor bedrijven die door de energiecrisis extreem hoge winsten maken.

Tijdens een toelichting op de jaarcijfers keerde bestuursvoorzitter Darren Woods van Exxon zich dinsdag fel tegen zo’n ‘meevallersbelasting’. De Brusselse aanslag voor Exxon bedraagt 1,3 miljard euro en inmiddels is het concern naar het Europese Hof van Justitie in Luxemburg gestapt. „We hebben naar de situatie in de Europese Unie gekeken”, zei Woods dinsdag, „en we hebben geconstateerd dat het [de extra heffing] én niet legaal is én het laatste is wat we nodig hebben. Wat we nu nodig hebben, is meer aanbod [van olie]. In plaats daarvan krijgt de hele energiesector een straf opgelegd.”

De verklaring van de Amerikaanse president zal niet in een impuls zijn geschreven, want de recordwinst van Exxon was voorspelbaar. Over de eerste negen maanden van 2022 boekte het oliebedrijf al een nettoresultaat van 43 miljard dollar. De winst over de laatste drie maanden was met 12,7 miljard dollar zelfs iets lager dan financiële analisten verwachtten.

Shell-topman wel begrip

Donderdag presenteert Shell zijn cijfers over 2022. Dit inmiddels volledig Britse bedrijf boekte in de eerste negen maanden al een winst van 30 miljard dollar. In oktober toonde de inmiddels afgezwaaide bestuursvoorzitter Ben van Beurden zich opvallend mild over de extra Europese belastingen waartegen Exxon nu in het geweer is gekomen.

Anders dan bij de halfjaarcijfers toonde Van Beurden begrip voor de lastige situatie waarin regeringen zich bevinden. Die zien aan de ene kant megawinsten in de oliesector – de grote bedrijven komen over 2022 gezamenlijk gemakkelijk aan 200 miljard dollar. En aan andere kant zien de overheden hun eigen burgers in problemen raken door de hoge energieprijzen. De Shell-topman, sinds vorige maand opgevolgd door de Canadees Wael Sawan, noemde het „een maatschappelijke realiteit” dat regeringen burgers steunen. „Ik denk dat het alleen maar verstandig is dat regeringen interveniëren en de druk verlichten bij de mensen die dat het meest nodig hebben.”


https://www.nrc.nl/nieuws/2023/02/01...ljard-a4155939

[Revisor]

Shell boekt recordwinst van bijna 40 miljard in jubeljaar voor olie- en gasindustrie

Shell heeft in het laatste kwartaal een winst geboekt van 9,8 miljard dollar (8,9 miljard euro). Over heel 2022 werd 39,9 miljard verdiend, meer dan het dubbele ten opzichte van een jaar eerder en een record.

Bard van de Weijer 2 februari 2023, 08:19

Een tankstation van Shell in Engeland. Beeld AFP

Shell zegt in een toelichting op de goede cijfers het dividend met 15 procent te verhogen en opnieuw aandelen in te kopen, dit keer ter waarde van 4 miljard dollar. In totaal heeft Shell het afgelopen jaar voor ruim 18 miljard dollar aan eigen aandelen ingekocht.

De winst in de laatste drie maanden van het afgelopen jaar was iets hoger dan in het derde kwartaal, toen 9,5 miljard dollar werd bijgeschreven. Shell verdiende weer goed aan de handel en verkoop van vloeibaar gas LNG, na een minder derde kwartaal. Het is de eerste keer dat nieuwe topman Wael Sawan de cijfers presenteert.

Shell verwacht in Europa 1,5 miljard dollar bij te dragen aan de Europese solidariteitsbelasting, die is ingesteld door de Europese Commissie om overwinsten af te romen die zijn ontstaan door de hoge energieprijzen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. In het Verenigd Koninkrijk verwacht het energieconcern omgerekend 900 miljoen dollar af te dragen in een vergelijkbare belasting.

Acties bij hoofdkantoor

Greenpeace voert donderdag actie bij het Britse hoofdkantoor uit protest tegen de enorme winsten. De milieuorganisatie roept Shell op te stoppen met boren en te beginnen met herstelbetalingen.

Volgens groene beleggingsclub Follow This steekt Shell slechts 14 procent van de totale investeringen in duurzame energie. ‘Je kunt niet zeggen dat je in transitie bent als de investeringen in fossiel die in duurzaam zo fors overtreffen’, zegt Follow This-oprichter Mark van Baal in een telefonische reactie. ‘De recordwinsten zouden gebruikt moeten worden om te investeren in duurzaam. In plaats daarvan koopt Shell eigen aandelen in.’

Shell zegt zelf ongeveer eenderde van zijn investeringen in duurzaam te doen, maar rekent daarbij ook operationele kosten. De nieuwe topman Wael Sawan zegt het afgelopen jaar ‘significante investeringen’ in CO2-arme energietoepassingen te hebben gedaan. Het concern kocht onder meer het Indiase duurzame energieconcern Spring Energy voor 1,6 miljard dollar.

Eerder deze week maakte concurrent ExxonMobil een nog hogere winst bekend: 56 miljard dollar (51 miljard euro) over 2022. Dit is een ruime verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor – nooit eerder boekte een westers olieconcern zo’n hoge jaarwinst. Concurrent Chevron boekte een jaarwinst van 35,5 miljard dollar, ook een verdubbeling.

Ergernis

Het Witte Huis reageerde geërgerd op de jubelwinsten van beide concerns. Volgens de regering-Biden vullen oliebedrijven hun zakken, terwijl burgers aan de pomp de prijs betalen.

In Europa wil de Europese Commissie de overwinsten van de energiesector afromen, omdat die deels te danken zijn aan de oorlog in Oekraïne. ExxonMobil kondigde eerder aan naar de rechter te stappen om deze maatregel. Het concern heeft al wel 1,3 miljard dollar gereserveerd voor de Europese mazzeltaks.

Het feest voor de oliesector lijkt voorlopig nog niet voorbij. De vraag naar olie stijgt nog altijd: dit jaar zal een record worden bereikt van bijna 102 miljoen vaten per dag, aldus een voorspelling van het energieagentschap IEA. Donderdag liet oliekartel Opec weten de productie volgens plan te verminderen om de prijzen te ondersteunen.

De wereld blijft voorlopig dus nog afhankelijk van fossiel voor zijn energievoorziening, al werd afgelopen jaar ongeveer duizend miljard dollar geïnvesteerd in duurzame en koolstofarme energiebronnen en in elektrificering, ongeveer net zo veel als er naar fossiele energiewinning ging.


https://www.volkskrant.nl/nieuws-ach...trie~be796672/

[Revisor]

Een actie van Greenpeace bij Shell in Londen. Shell maakte vorig jaar 38 miljard euro winst, 32 miljard pond. © AFP

Recordwinst voor Shell: consument betaalde de hoofdprijs, winst gaat naar de aandeelhouders

42,3 miljard dollarOlie- en gasconcern Shell heeft in 2022 een recordwinst van 42,3 miljard dollar (38,4 miljard euro) geboekt. Dat is meer dan een verdubbeling in vergelijking met de nettowinst van een jaar eerder. Het Britse bedrijf profiteerde vorig jaar van de hoge prijzen van olie en gas door de oorlog in Oekraïne.

Economieredactie 02-02-23, 08:38 Laatste update: 12:17

De cijferpublicatie van Shell is de eerste onder leiding van de nieuwe topman Wael Sawan. Hij volgde begin dit jaar de Nederlander Ben van Beurden op als bestuursvoorzitter van het concern.

De recordwinst komt niet als een verrassing. Iedere automobilist merkte afgelopen jaar de hoge prijzen aan de pomp. Ook gas, een belangrijk onderdeel voor Shell, was schreeuwend duur.

De consument betaalde de hoofdprijs, de winst is voor de aandeelhouders van Shell. Afgelopen jaar gaf de oliereus 26 miljard dollar terug aan de aandeelhouders. Deels als dividend en deels door de inkoop van eigen aandelen. En er zit nog meer in het vat. Shell maakte bekend het dividend te verhogen en opnieuw voor 4 miljard dollar aandelen in te kopen.

Extra belasting op overwinsten

De hoge winsten zijn de politiek een doorn in het oog. Zeker nu miljoenen mensen worstelen met de torenhoge energierekeningen. Daarom is er een Europese belasting op overwinsten van oliemaatschappijen ingesteld. Ook het Verenigd Koninkrijk heft een extra belasting. Die belastingen kostten Shell afgelopen jaar 2,3 miljard dollar - nog geen tien procent van het bedrag dat de aandeelhouders konden bijschrijven.

De totale omzet van Shell bedroeg over heel 2022 meer dan 386 miljard dollar, tegen 272,6 miljard dollar een jaar eerder. Over het vierde kwartaal kwamen de inkomsten uit op meer dan 101 miljard dollar.

De Amerikaanse branchegenoot ExxonMobil maakte eerder deze week bekend dat over heel 2022 een recordwinst van 56 miljard dollar werd geboekt. Dat leidde tot kritiek van de Amerikaanse regering, die stelt dat oliebedrijven woekerwinsten behalen over de rug van de consument en dat ze te weinig doen om de prijzen aan de pomp te verlagen, terwijl de zakken van topbestuurders en aandeelhouders worden gevuld. Ook in Europa is er kritiek op oliebedrijven omdat ze zouden profiteren van de oorlog in Oekraïne

Duurzame energie

De helft van de winst van Shell, 22 miljard dollar, komt uit de gasdivisie. Door het wegvallen van het Russisch gas voor Europa moest er op grote schaal gas elders vandaan gehaald worden. Dat leidde tot schaarste en dus hoge prijzen voor lng, vloeibaar gemaakt aardgas. En in lng is Shell juist een grote speler.

Ook in de opsporing en winning van olie en gas deed Shell goede zaken. Door de hoge olie- en gasprijzen was het oppompen van de fossiele brandstof erg lucratief. In totaal maakte deze divisie 16 miljard dollar winst. Ook de raffinaderijen en de chemietak draaiden een goed jaar.

Vorig jaar investeerde Shell 3,5 miljard dollar in duurzame energie als wind en groene waterstof

Shell investeert niet alleen in olie en gas, maar ook in duurzame energie als wind en groene waterstof. Vorig jaar investeerde het bedrijf daar 3,5 miljard dollar in. Deels door aankopen van bedrijven die al duurzame energie produceren, deels in nieuwe projecten. Daarmee ging 16 procent van alle investeringen naar duurzame energie.

Dat zorgt voor veel kritiek. Met name uit de milieubeweging klinkt de roep om veel sneller te vergroenen. Daarbij wordt gewezen op het vonnis van de Haagse rechtbank afgelopen jaar. De rechter droeg Shell op om de uitstoot van CO2 sneller terug te dringen. Shell zegt dat het al stappen zet, maar wijst er op dat de wereld nog lang olie en gas nodig zal hebben.
__________________________________________________ ____


Actie Greenpeace bij hoofdkantoor, Milieudefensie noemt winst ‘onacceptabel’

Klimaatactivisten van Greenpeace voeren actie bij het hoofdkantoor van Shell in Londen over de recordwinst die het olie- en gasbedrijf donderdag bekendmaakte. Volgens de demonstranten profiteert Shell met zijn miljardenwinst van ‘klimaatverwoesting en menselijk lijden’.

De activisten hadden een nagemaakt prijsbord van een benzinestation bij zich, waarop de recordwinst van meer dan 42 miljard dollar over 2022 werd getoond, 32 miljard pond. Daarop stond ook een vraagteken bij het bedrag dat het bedrijf zou moeten betalen voor schade door klimaatverandering. De demonstranten roepen Shell op zijn verantwoordelijkheid te nemen en te betalen voor schade die het bedrijf volgens Greenpeace wereldwijd aanricht.

Ook Milieudefensie hekelt dat Shell vorig jaar een recordwinst heeft geboekt en ook andere olie- en gasconcerns ‘megawinsten’ maken. ,,Het is onacceptabel dat bedrijven hun prioriteiten niet op orde hebben”, zegt Sjoukje van Oosterhout van de milieuorganisatie. Shell steekt volgens Milieudefensie te weinig geld in een duurzamere toekomst. ,,Bedrijven praten niet in de bestuurskamers over verduurzaming maar met marketingsbureaus”, zegt Van Oosterhout.

Van de 23 miljard tot 27 miljard dollar die Shell in 2023 investeert, gaat volgens Van Oosterhout 2 miljard tot 4 miljard dollar naar de zogeheten divisie Renewables & Energy Solutions, met onder meer windmolens en zonneparken. ,,Maar dit gaat ook over gas en biobrandstoffen”, aldus Van Oosterhout.

Van Oosterhout is hoofdonderzoeker in de klimaatzaak van Milieudefensie tegen Shell. Daarin wordt geëist dat Shell zijn uitstoot in uiterlijk 2030 met 45 procent vermindert ten opzichte van 2019. Milieudefensie won de rechtszaak in 2021, maar Shell is in beroep gegaan. Het hoger beroep vindt naar verwachting later dit jaar plaats. Volgens Van Oosterhout heeft Shell ‘geen excuses’ om het vonnis nu niet uit te voeren.


https://www.ad.nl/economie/recordwin...ders~a843d78c/

[Revisor]

Analyse Recordwinst Shell

Zijn de enorme winsten van de fossiele industrie nog moreel acceptabel?

Een Shell-tankstation in de Britse hoofdstad Londen. Shell, dat afgelopen jaar een recordwinst behaalde, is tegenwoordig een volledig Brits bedrijf. Beeld ANP / EPA

De miljardenwinsten van fossiele giganten werpen in toenemende mate vragen op. Hoe verhouden die gigantische bedragen zich tot hoge energienota’s voor burgers, het klimaat en fossiele subsidies?

Esther Bijlo 2 februari 2023, 17:25

Absurd, stuitend, niet uit te leggen: de recordwinst van Shell oogst een vloed aan verontwaardigde reacties. Die winst heeft een record bereikt, ruim 42 miljard euro bleek donderdag. Terwijl grote groepen burgers zuchten onder de hoge energienota’s, profiteerde de multinational van door een oorlog veroorzaakte hoge energieprijzen. Is dat moreel acceptabel, is de vraag die op Twitter en elders werd gesteld.

Steeds minder, zo lijkt het. Wereldwijd is er ophef over de cijfers die energiegiganten nu bekendmaken. ExxonMobil spant de kroon met een nooit eerder vertoond bedrag van 56 miljard dollar over 2022. ‘Buitensporig’, reageerde de Amerikaanse president Joe Biden. De olie-industrie maakt misbruik van de crisis en spekt de zakken van topbestuurders en aandeelhouders, aldus het Witte Huis.

‘Een belediging voor werkende families’

‘Obsceen’, oordeelde voorman Paul Nowak van de Britse vakbond TUC donderdag over de resultaten van Shell, tegenwoordig de thuisbasis van de voormalige ‘koninklijke’. “Een belediging voor werkende families.” De belasting op zulke extreme winsten moet omhoog, stelde Nowak meteen.

Afgelopen jaar is in de EU en het Verenigd Koninkrijk zo’n heffing ingesteld. Shell heeft daar ruim 2 miljard euro aan afgedragen, zo bleek donderdag. Te weinig, miljarden blijven op de tafel liggen, vindt Nowak. Ook in de Tweede Kamer klonk gisteren de roep om een hogere taks voor Shell, door de linkse oppositie.

Bofbelasting

Exxon vecht bij het Europese Hof van justitie in Luxemburg de verschuldigde ‘solidariteitsbijdrage’ – ruim een miljard dollar - aan. De VS kennen nog niet zo’n bofbelasting, Biden denkt daar nog over na.
De verontwaardiging betreft niet alleen de scheefgroei tussen de private miljardenwinsten enerzijds en de publieke miljarden anderzijds die overheden nu moeten uittrekken om burgers financieel te steunen. De fossiele bedrijfskassen lopen daarnaast vol tegen de achtergrond van een klimaatcrisis. De inspanningen om de uitstoot te verminderen zijn nog onvoldoende. De wereld stevent af op krap drie graden opwarming, een zeer ontwrichtend vooruitzicht volgens klimaatwetenschappers.

14 procent naar duurzame energie

De olie- en gasindustrie zou deel van de oplossing kunnen zijn door die miljarden in schone energie te steken. Maar dat gebeurt nog maar mondjesmaat. Hooguit 14 procent van de investeringen van Shell ging in 2022 naar duurzame energie, ongeveer 3 miljard euro, volgens de eigen rapportage van het bedrijf. Dat betrof de divisie Renewables and Energy, waar ook nog fossiele activiteiten onder vallen, zoals de handel in gas.

De werkelijk groene investeringen lagen dus lager, concludeert de club van activistische aandeelhouders Follow This. “Het grootste deel van de investeringen van Shell blijft in fossiele brandstoffen omdat het bedrijf geen doelstelling heeft om zijn totale CO₂-uitstoot dit decennium drastisch te verminderen, wat nodig is om Parijs te halen”, was donderdag het commentaar van Follow This op de cijfers van Shell. Intussen besteedt het bedrijf wel ongeveer vier miljard euro om eigen aandelen in te kopen, goed voor het rendement van de beleggers. Die keuze om zo het geld te besteden is voor de meeste andere olie- en gasmultinationals niet anders, Shell is dan nog een relatief ‘groene’ in dat palet.

Afgelopen zaterdag blokkeerden demonstranten de A12 in Den Haag uit protest tegen subsidies voor fossiele bedrijven. De Tweede Kamer sprak daar donderdag over tijdens een debat over de Klimaatwet. Beeld Fenna Jensma

Fossiele subsidies

Behalve de energiearmoede en het klimaat is er nog een derde doorn in het oog: fossiele subsidies. De Tweede Kamer sprak er gisteren over tijdens een debat over de Klimaatwet, klimaatactivisten bezetten om die reden afgelopen weekend de A12. Nederland subsidieert, direct en indirect, de fossiele sector voor ruim 17 miljard euro, berekende de Europarlementariër Alman Metten. Het kabinet houdt het zelf op minstens 4,5 miljard euro, maar erkent dat het meer is, alleen is niet duidelijk hoeveel meer. Hoe dan ook: er is groeiend verzet tegen de onlogische combinatie van klimaatbeleid aan de ene kant en financiële prikkels om juist olie, gas en kolen te blijven gebruiken aan de andere kant. Onlangs riepen ruim 300 economen op om er daarom mee op te houden.

GroenLinks stelde donderdag voor om minstens 400 miljoen euro aan dat soort subsidies per direct te schrappen. Het gaat om vijf belastingkortingen voor grootgebruikers van olie, kolen en gas. Die voordelen zijn niet uit te leggen aan de burger die wel belasting op energie betaalt en nu ook nog eens veel hogere rekeningen ziet binnenkomen, stelt GroenLinks. Volgende week volgt een stemming over het voorstel, vermoedelijk zal het geen Kamermeerderheid krijgen.


https://www.trouw.nl/duurzaamheid-ec...abel~b438cfcc/

[Revisor]

Asha ten Broeke

Veel burgers – de kwetsbaarsten voorop – werden armer, maar multinationals en aandeelhouders werden heel veel rijker

16 februari 2023

Dit is de realiteit: terwijl wij, gewone stervelingen, deze winter leerden om in drie minuten te douchen en warm te blijven in een huis van 17 graden, maakte Shell over 2022 een recordwinst van 37 miljard euro. Een andere olie- en gasgigant, BP: 26 miljard. ExxonMobil: 52 miljard.

Terwijl wij onze kinderen vertelden dat ze moesten kiezen tussen gitaarles en voetbal, want allebei kunnen we niet meer betalen nu de boodschappen zo duur zijn, harkte Unilever – het bedrijf achter onder meer Knorr, Unox en Dove – een jaarwinst binnen van bijna 10 miljard euro. Heineken: 4,5 miljard. Ahold Delhaize, van bijvoorbeeld bol.com en Albert Heijn: 2,5 miljard.

Dit is de realiteit: we worden genaaid waar we bijstaan. Ons is verteld dat we in een soort economische noodsituatie verkeerden, door de oorlog tegen Oekraïne, de pandemie, grondstoftekorten. Het zijn gewoon moeilijke tijden. Zet de tering naar de nering. ‘We moeten beseffen dat we collectief een stukje armer zullen worden’, zei onze minister van Financiën, Sigrid Kaag. Onzin, natuurlijk. We werden helemaal niet ‘collectief’ armer. Veel burgers, de kwetsbaarsten het eerst en het hardst, werden armer. Multinationals en aandeelhouders werden heel veel rijker.

Dit is de realiteit: het grootkapitaal schaamt zich nergens meer voor. Een Unilever-topman kondigde alvast aan dat de boodschappen dit jaar nog duurder zullen worden. De eindbaas van Shell liet weten dat zijn bedrijf het muizenhapje dat ze uitgeven aan duurzame energie – nog geen 3 procent van hun investeringen, becijferde Follow the Money – niet gaan verhogen. De prioriteit ligt bij ‘aantrekkelijke opbrengsten waarmee we onze shareholders kunnen belonen’. Bij geld voor mensen die al rijk zijn, dus. Niet bij mensen in de kou, niet bij onze planeet, niet bij iets waar gewone lieden wat aan hebben.

Niet iedereen snapt waarom deze realiteit mij zo dwars zit. Sommigen zeggen: ‘Shell maakt gewoon handig gebruik van de wetten van vraag en aanbod.’ Of: ‘Het staat je toch vrij de spullen van Unilever links te laten liggen? Dat is het mooie van kapitalisme: er is concurrentie en keus voor consumenten.’

Is dat het mooie? Ik vraag het me af. Een van de grootste politieke veranderingen van de afgelopen vijftig jaar is dat we onze problemen niet meer collectief adresseren, maar als individuen, schreef George Monbiot in The Guardian. Onder invloed van de marketing van het grootkapitaal zijn we veranderd van burgers in consumenten. ‘Het is niet moeilijk te zien waarom we deze kant opgestuurd zijn’, betoogt hij. ‘Als burgers die zich samen verenigen om politieke verandering te eisen, zijn we machtig. Als consumenten zijn we bijna machteloos.’

Dit is de realiteit: als een bedrijf een smerig hoge winst maakt in tijden van crisis, kunnen we inderdaad stemmen met de voeten, en onze benzine of soep-in-zak voortaan ergens anders halen. Als we vooral consumenten zijn, dan is dat de reikwijdte van onze macht. Misschien verandert er iets, misschien niet. Is dat nog acceptabel?

Is het nog acceptabel om een economisch systeem in stand te houden waarin gewone mensen kromliggen en de aarde verwoest wordt, terwijl ceo’s en aandeelhouders andermaal proosten op een job well done? Is het acceptabel dat onze regering en ons gekozen parlement niet kunnen voorkomen dat het volk genaaid wordt terwijl het grootkapitaal er met miljardenwinsten vandoor gaat? Leven we dan nog wel in echte democratie?

Dit is de realiteit: als het antwoord op die laatste vraag geen volmondig ‘ja’ is, dan is een ander merk pindakaas kopen niet genoeg. Dan moeten we absoluut en onmiddellijk in de eerste plaats burgers zijn. Want als burgers mogen we meer verlangen dan als consumenten. We mogen een economie verlangen die voor ons en voor de planeet werkt, in plaats van voor het grootkapitaal. We mogen van onze leiders verlangen dat ze met rechtvaardige oplossingen komen in plaats van met sussende kullebul over ‘collectief een stukje armer’. We mogen verlangen dat het leven altijd voorrang krijgt op het grote geld.

En zolang dit geen realiteit is, moeten we ons verzetten. Samen, met alle macht die we hebben.


https://www.volkskrant.nl/columns-op...jker~b08a701b/

[Revisor]

Dure boodschappen en prijzig bier bezorgen voedselconcerns recordwinsten

Grote voedsel- en drankenconcerns rapporteren recordwinsten na een jaar met ongekende prijsstijgingen. De extra opbrengsten lijken vooral naar aandeelhouders te vloeien. Goedkoper boodschappen doen zit er voorlopig niet in.

Serena Frijters 18 februari 2023, 05:55

Een kratje Heineken is sinds 2021 gestegen van 17 naar 19 euro. Beeld ANP / Harold Versteeg

Ahold Delhaize, Heineken en Unilever zijn het jaar goed begonnen. De drie multinationals maakten fors gestegen nettowinsten bekend. De toegenomen winst is deels te danken aan een gunstige wisselkoers, maar daarnaast speelt een flinke toename van de omzet door de gestegen consumentenprijzen een grote rol. Hoewel de bedrijven zelf ook kampen met prijsstijgingen bij leveranciers, blijft er onder de streep toch zo’n 10 (Ahold) tot ruim 30 procent (Heineken en Unilever) meer winst over dan vorig jaar.

Dat is goed nieuws voor de aandeelhouders van Ahold Delhaize en Heineken. Ahold keerde 979 miljoen euro uit aan dividend, dat was 928 miljoen in 2021. Bij Heineken steeg dat bedrag in een jaar tijd van 714 miljoen euro naar een miljard. Unilever keerde evenveel uit als vorig jaar: 4,5 miljard euro.



De voedselprijzen stijgen ondertussen flink door. Eten en drinken was in januari 17,6 procent duurder dan een jaar geleden. Waar eerder in het jaar de energieprijzen de inflatie flink opdreven, worden nu vooral de dagelijkse boodschappen flink duurder. De algehele consumentenprijsindex was in januari 7,6 procent.

In de praktijk is dit bijvoorbeeld te zien bij de prijs van een kratje Heineken. Uit een overzicht van de website biernet.nl blijkt dat de consument in 2021 minder dan 17 euro betaalde voor een kratje met 24 flesjes, maar inmiddels is dat bijna 19 euro, exclusief statiegeld. De bierbrouwer verwacht dat de prijzen van ingrediënten en energie komend jaar fors verder zullen stijgen, met nieuwe prijsverhogingen voor de consument tot gevolg.


https://www.volkskrant.nl/nieuws-ach...sten~bb92a089/


Vind de prijsstijging van bier nog meevallen.

Wat extreem omhoog is gegaan is bijv. Wijngaarden Zaanse mayonaise. Dat kostte ergens in 2020 € 1,50 per 650ml, nu kost dat minimaal € 3,50.

[Revisor]

Winsten worden geprivatiseerd, verliezen gesocialiseerd.

Analyse

Miljardenwinsten zetten multinationals onder druk: ‘Als je zulke winsten maakt, kunnen de prijzen aan de kassa ook wel wat minder stijgen’

Grote bedrijven klagen over het vestigingsklimaat in Nederland, maar ze maken tegelijkertijd miljarden winst. Wat betekent dit voor de kloof tussen bedrijfsleven en maatschappij? ‘De winsten zijn weer voor de bedrijven, de kosten voor de samenleving.’

Wilco Dekker en Michael Persson 18 februari 2023, 05:00

De aandeelhoudersvergadering van Ahold Delhaize.Beeld ANP

‘Iets begint hier uit het lood te staan. Een florerend bedrijfsleven is essentieel voor onze economie en winst maken is alles behalve vies. De huidige trend krijgt evenwel extreme trekjes. Bedrijven hebben de mond vol over hun maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daarom zou de gewone burger, de klant, de consument meer centraal moeten staan.’

Is hier de FNV aan het woord? De PvdA? Nee, het is het hoofdredactioneel commentaar van De Telegraaf van afgelopen donderdag, de dag nadat supermarktconcern Ahold Delhaize 2,5 miljard euro winst had gerapporteerd, het hoogste bedrag in tien jaar. ‘Dat schuurt in tijden waarin een groeiende groep burgers worstelt om rond te komen door de torenhoge inflatie’, aldus de krant van wakker Nederland, die het bedrijfsleven normaal gesproken een warm hart toedraagt. Maar donderdag kregen ook Shell (38,5 miljard euro winst vorig jaar), ING (3,7 miljard) en ABN Amro (1,9 miljard) een veeg uit de pan omdat ze onvoldoende doen voor hun klanten terwijl het geld tegen de plinten klotst.

Het moederbedrijf van Albert Heijn keert, net als Heineken (2,8 miljard euro winst), ook nog een miljard euro dividend uit aan de aandeelhouders. De topmannen van beide bedrijven verdedigden zich door erop te wijzen dat de winst vooral van elders uit de wereld komt. In Europa blijven de marges nog achter. Ook zijn de sterk gestegen kosten volgens de bedrijven deels voor eigen rekening genomen en niet doorberekend aan de klant, al blijft onduidelijk hoeveel precies. ‘Ik heb geen inzicht in hun marges’, zegt econoom Rens van Tilburg (Universiteit Utrecht). ‘Maar als je zulke winsten kunt maken, en zulke bedragen kunt uitkeren aan je aandeelhouders, dan zouden de prijzen aan de kassa ook wel wat minder kunnen stijgen.’

Pikant moment

De miljardenwinsten van de multinationals komen op een pikant moment. Begin deze maand belegde het kabinet weer een Catshuissessie met de top van het bedrijfsleven na klachten over het vestigingsklimaat. De inmiddels spreekwoordelijke kloof tussen Den Haag en het grote bedrijfsleven werd op scherp gezet door Peter Berdowski. Die dreigt met zijn baggerbedrijf Boskalis te vertrekken uit Nederland als er wetgeving komt die bedrijven verplicht na te gaan of er geen misstanden plaatsvinden in hun toeleveringsketen. Dat staat in een initiatiefwet van zes progressieve partijen in de Tweede Kamer.

Sylvia van Es (Philips) en Hans Bohm (Heineken) komen aan bij het Catshuis voor overleg met het kabinet.Beeld ANP

Ook andere grote bedrijven klagen over het afbrokkelende vestigingsklimaat. ‘We stellen vast dat Nederland vroeger koopman en dominee tegelijk was en nu wel heel erg alleen dominee aan het worden is. En dat in een wereld die steeds competitiever wordt’, zei Heinekentopman Dolf van den Brink tegen deze krant. Nederland scoort nog altijd hoog op de internationale concurrentielijstjes. Maar dat is ‘kijken in de achteruitkijkspiegel’, betoogde VNO-NCW-voorzitter Ingrid Thijssen in de Volkskrant. ‘Onder de motorkap is er wel degelijk iets aan de hand.’

In de geest van Friedman

Die boodschap laat zich lastig rijmen met de miljardenwinsten van de multinationals. ‘Deze week werd weer eens duidelijk dat de winsten voor de bedrijven zijn en de kosten voor de samenleving. En nu dat steeds meer mensen raakt, wordt dat steeds minder geaccepteerd’, zegt Maria van der Heijden van MVO Nederland, dat ijvert voor meer maatschappelijk verantwoord ondernemen. Volgens econoom Van Tilburg, die directeur is van het Sustainable Finance Lab, een academische denktank voor een duurzamere inzet van financiële middelen, had Nederland altijd het Rijnlandse model. Daarin tellen de belangen van alle maatschappelijke partijen mee, dus ook die van werknemers, consumenten en ngo’s. ‘Dat is in de jaren negentig ingeruild voor het Angelsaksische model, waarin de aandeelhouders vooropstaan. ‘The only business of business is business’ van Milton Friedman werd toen vaak aangehaald. Dat hoor je nu niemand meer zeggen. Maar als puntje bij paaltje komt, kiezen de grote bedrijven nog steeds voor de aandeelhouders. Dat zit in de psyche van de topbestuurders’, zegt Van Tilburg,.

Hij wijst erop dat een groep ondernemingsrechtjuristen drie jaar geleden probeerde expliciet in de wet te krijgen dat bedrijven de belangen van aandeelhouders, werknemers, consumenten en de maatschappij evenwichtig moeten wegen. ‘Dat is toen niet gelukt, maar misschien moeten ze het opnieuw proberen. Als je zo’n Telegraaf-commentaar leest dan is het wel duidelijk welke kant het maatschappelijk debat op gaat.’

‘Wat voor land willen we zijn?’

Met een rechtse meerderheid tegen is het nog maar de vraag of de initiatiefwet verantwoord en duurzaam internationaal ondernemen het haalt, bleek donderdag in een Kamerdebat. Het wachten is dan op beleid waar Brussel aan werkt. Vanwege de ‘enorme maatschappelijke transitie’ begrijpt Van der Heijden ondertussen de worsteling van de grote bedrijven wel. ‘Wij voeren onder de noemer Ongemak in de boardroom gesprekken met bestuursvoorzitters en commissarissen over de uitdagingen waar we als maatschappij voor staan. Wat ik daar hoor, is dat bedrijven graag willen weten waar ze aan toe zijn. Regels op zich zijn niet erg, als ze maar duidelijk zijn. Al die akkoorden die er zijn, zou je dan ingebed willen zien in een bredere visie. Wat voor land willen we zijn? Daarover moet het gaan. Want als zo’n visie ontbreekt, houdt iedereen vast aan wat er is.’


https://www.volkskrant.nl/opvoeden/m...jgen~be81def7/

[Revisor]

'Schaamteloos'

Miljardenwinst voor makers coronavaccin: 'Dankzij overheidsgeld'

27 februari 2023 12:59 Aangepast 27 februari 2023 16:03

'Makers van coronavaccins liepen geen risico, maar sommige maakten wel forse winsten.' Beeld © ANP/Hollandse/Hoogte Robin Utrecht


Pfizer, Moderna en BioNtech, de westerse makers van coronavaccins, maakten in 2021 en 2022 bijna 79 miljard euro winst. En die winst is grotendeels te danken aan subsidies en garanties van de overheid.

Dat blijkt uit onderzoek van de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (Somo). "Bedrijven zijn schaamteloos voor de winst gegaan", zegt onderzoeker Esther de Haan van Somo.

Het Amerikaanse Pfizer maakte in 2021 en 2022 een winst van 35 miljard dollar op het vaccin tegen corona, en BioNtech uit Duitsland en het Britse Moderna verdienden er elk nog eens 20 miljard dollar aan.

Bij elkaar is dat 75 miljard dollar voor deze drie westerse vaccinproducenten. Somo bekeek onder meer de jaarverslagen van de bedrijven. Pfizer, BioNtech en Moderna waren niet direct bereikbaar voor commentaar.

Overheidsfinanciering

De producenten van vaccins maakten die hoge winsten, terwijl overheden en daarmee de belastingbetaler minstens 5,8 miljard dollar uitgaven ter financiering van onderzoek en ontwikkeling van vaccins. Die steun werd overigens gegeven aan de zeven producenten die aan vaccins werkten.

Ook gaven overheden minstens 86,5 miljard dollar uit aan zogeheten Advanced Purchase Agreements, waarbij zij vooraf de ontwikkeling en productie van de vaccins overnamen. De producenten liepen dus geen risico, aldus Somo.

Farmabedrijven die werkten aan een vaccin waarvan de ontwikkeling mislukte en die nooit een vaccin leverden, hoefden geen geld terug te geven, aldus de Haan.

Fors hogere prijzen

De garanties en subsidies weerhielden Pfizer/BioNtech en Moderna er niet van om de prijzen van hun coronavaccins fors te verhogen, zegt De Haan.

Pfizer en BioNtech maakten hun vaccin 56 procent duurder en Moderna gooide er zelfs 73 procent bovenop. En omdat er de komende jaren minder vaccins zullen worden verkocht, gaven beide bedrijven te kennen komend jaar hun prijzen te willen verviervoudigen. "Kennelijk om grote winsten te kunnen blijven boeken", aldus Somo.

Geen afspraken

In de contracten tussen de vaccinmakers en de overheid stonden geen afspraken om extreme winsten te voorkomen.

Ook Johnson & Johnson en AstraZeneca maakten coronavaccins, maar zij zeiden daar geen winst op te willen maken. Op basis van wat we konden nagaan is dat ook niet gebeurd, aldus De Haan.

Overheden zouden bij een eventuele toekomstige pandemie hoge winsten boven een bepaald niveau moeten afromen, vinden de onderzoekers.

'Lage-inkomens verdrongen'

Ook zou er meer moeten worden gelet op een eerlijke verdeling tussen landen onderling. "Rijke landen hebben lage-inkomenslanden verdrongen door deals te sluiten met alle vaccinproducenten en meer vaccins op te eisen dan ze nodig hadden." Dat moet een volgende keer anders, aldus Somo.

RTL Z vroeg de farmabedrijven om een reactie, zij reageerden tot nu toe nog niet.


https://www.rtlnieuws.nl/economie/be...derna-biontech

[Revisor]

DeWereldMorgen

Rapport Greenpeace: grootste agro- en voedingsbedrijven maken miljardenwinsten dankzij oorlog en pandemie

De grootste agro- en voedingsbedrijven ter wereld hebben sinds 2020 miljardenwinsten gemaakt, dankzij de corona-pandemie en de oorlog in Oekraïne. Dat blijkt uit een nieuw rapport in opdracht van Greenpeace. De milieuorganisatie roept internationale, nationale en lokale beleidsmakers op om mee een einde te maken aan de controle en het monopolie van dit soort bedrijven, en maatregelen te nemen die zorgen voor transparantie en strengere regelgeving voor de activiteiten van deze sector.

dinsdag 28 februari 2023 10:39

De 20 bedrijven in kwestie [1] – de grootste in de graan-, kunstmest-, vlees- en zuivelsectoren – leverden aandeelhouders in de boekjaren 2020 en 2021 53,5 miljard dollar op. De Verenigde Naties schat dat een kleiner bedrag, 51,5 miljard dollar, genoeg zou zijn om de 230 miljoen meest kwetsbare mensen ter wereld van voedsel, onderdak en levensreddende steun te voorzien [2].

“Wat we zien is dat een paar rijke families in feite zo goed als het hele wereldwijde voedselsysteem bezitten, op een moment dat de meerderheid van de wereldbevolking moeite heeft om rond te komen”, zegt Joeri Thijs, woordvoerder bij Greenpeace België. “In deze context zulke gigantische bedragen uitbetalen aan de aandeelhouders van een paar voedselbedrijven is schandalig en immoreel. Deze bedrijven zouden in de basisbehoeften van 230 miljoen kwetsbare mensen kunnen voorzien en nog steeds het equivalent van het BNP van Gambia aan winst overhouden.”

Greenpeace International liet onderzoek doen naar de winsten van 20 landbouw- en voedingsbedrijven over de hele wereld in de periode 2020 – 2022. Onder hen ook in België bekende namen zoals Cargill, Danone en Nestlé. De bevindingen tonen hoe grote landbouw- en voedingsbedrijven de pandemie en de oorlog in Oekraïne hebben uitgebuit om groteske winsten op te strijken, terwijl nog eens miljoenen mensen in de honger werden gestort.

“Slechts vier bedrijven – Archer-Daniels Midland, Cargill, Bunge en Dreyfus – controleren meer dan 70% van de wereldwijde graanhandel”, vervolgt Joeri Thijs. “Toch zijn zij niet verplicht bekend te maken wat zij weten over de wereldmarkten, met inbegrip van hun eigen graanvoorraden. Greenpeace ontdekte dat het gebrek aan transparantie over de werkelijke hoeveelheden graan in opslag na de inval van Rusland in Oekraïne een belangrijke factor was die speculatie op de voedselmarkten en opgeblazen prijzen aanwakkerde.” [3]

Aanvullend bij dit internationale rapport onderzocht Greenpeace België enkele andere actoren verbonden aan de agro- en voedingsindustrie in ons land. Zo spelen grote supermarktketens en cateringbedrijven een sleutelrol in België. “Sinds 2020 hebben 4 cateringbedrijven (Sodexo, Compass, Aramark, ISS) en 3 winkelketens (Carrefour, Delhaize, Colruyt) die actief zijn op de Belgische markt 12 miljard winst gegenereerd voor hun aandeelhouders in de vorm van dividenden en aandeleninkoop [4]”, legt Thijs uit.

Volgens Greenpeace hebben deze bedrijven – met uitzondering van Colruyt – hun waarde op de beurs aanzienlijk zien stijgen, met nog eens 12 miljard euro aan gezamenlijke waarde sinds het begin van de oorlog in Oekraïne [5]. Deze enorme winsten vinden plaats op een moment dat de wereldeconomie voor extreme uitdagingen staat [6] zoals inflatie en de energiecrisis – en dat consumenten en boeren de directe gevolgen van deze crises ondervinden. In België neemt het aantal mensen dat voedselhulp gebruikt toe, aldus de Belgische Federatie van Voedselbanken [7]. “Ook de bio-, bulk- en korte keten sectoren worden zwaar getroffen door de algemene daling van de koopkracht en de stijging van de prijzen. Deze landbouw- en economische modellen, cruciaal voor de toekomst van ons voedselsysteem, dreigen in te storten”, besluit Thijs.

Greenpeace steunt een verschuiving naar een model van voedselsoevereiniteit: een collaboratief en sociaal rechtvaardig voedselsysteem, waar gemeenschappen en landbouwers controle en macht hebben over hoe het wordt vormgegeven. Beleidsmakers op internationaal, nationaal en lokaal niveau hebben allemaal een sleutelrol om uiteindelijk een einde te maken aan de controle en het monopolie van bedrijven in ons voedselsysteem. Het is de taak van regeringen en beleidsmakers om maatregelen te nemen en een beleid te voeren dat zorgt voor transparantie en strengere regelgeving voor de activiteiten van deze sector.

Noten :

Raadpleeg het volledige rapport (in het Engels) hier.

[1] De 20 bedrijven waar Greenpeace International onderzoek naar liet doet zijn Archer-Daniels Midland, Bunge Ltd, Cargill Inc., Louis Dreyfus Company, COFCO Group, Nutrien Ltd, Yara International ASA, CF Industries Holdings Inc, The Mosaic Company, JBS S.A., Tyson Foods, WH Group/Smithfield Foods, Marfrig Global Foods, BRF S.A., NH Foods Ltd, Lactalis, Nestlé, Danone, Dairy Farmers of America, Yili Industrial Group

[2] Volgens het 2023 Global Humanitarian overzicht worden de kosten van de humanitaire respons voor begin 2023 geraamd op 51,5 miljard dollar, een stijging van 25 procent ten opzichte van begin 2022. Met dit bedrag kunnen in totaal 230 miljoen mensen wereldwijd uit de armoede worden geholpen.

[3] Het IPES rapport, Another Perfect Storm? identificeert vier bedrijven die 70% van de wereldgraanhandel controleren.

[4] Deze gegevens zijn berekend op basis van de aan aandeelhouders uitgekeerde dividenden en aandelen-inkopen in 2020-2022. Alle gegevens zijn afkomstig uit de jaarverslagen van deze ondernemingen voor de genoemde jaren.

[5] Deze gegevens zijn berekend op basis van de waardestijging van de aandelen van de genoemde ondernemingen van 24/02/22 tot 23/02/23. De gecombineerde marktkapitalisatie, d.w.z. de waarde van alle bedrijfsaandelen, steeg in één jaar met 12%. Alle gegevens zijn afkomstig van Google Finance open access data.

[6] Van 24/02/22 tot 23/02/23 daalde de Nasdaq-index met -13,98% en de Euronext-index met -14,07%. Dit terwijl de waarde van de aandelen van de genoemde bedrijven met +12% steeg. Alle gegevens zijn afkomstig van Google Finance open access data.

[7] https://www.foodbanks.be/dist/assets...-2021_file.pdf


​https://www.dewereldmorgen.be/artike...g-en-pandemie/